علت و درمان دیسپارونی یا رابطه جنسی دردناک چیست؟
دیسپارونی درد مزمنی است که، بانوان هنگام دخول آلت تناسلی مردانه یا ابزارهایی مانند تامپون تجربه می‌کنند. تجربه رابطه جنسی دردناک باعث میشود که افراد هنگام مقاربت جنسی مضطرب باشند و علاقه‌ای به آن نشان ندهند. این مسئله موجب نارضایتی زوجین از این اتفاق و سایر مشکلات دیگر خواهد شد. اما باید بدانید معمولا دیسپارونی قابل حل است و شما با داسنتن علت می‌توانید این مشکل را برطرف کنید. علائم و علت رابطه جنسی دردناک چیست؟ چگونه دیسپارونی درمان میشود؟ حتما تا انتها همراه باشید، در این مقاله از مجله سلامت کیوان، سعی داریم به سوالات شما در این خصوص پاسخ دهیم.
علائم دیسپارونی چیست؟
هنگام انجام رابطه جنسی و دخول، ماهیچه‌های واژن به مقدار کم یا به صورت عمیق باز می‌شوند. درد ناشی از آن می‌تواند به محدوده مشخص و کوچکی ختم شود یا تا حدی گسترده باشد. این در حالی است که خارش، سوزش، پارگی و احساس تپش و لرزش در واژن حس می‌شوند. همین مسئله باعث میشود که افراد به برقراری رابطه جنسی رقبتی نشان ندهند.
علت دیسپارونی یا رابطه جنسی دردناک
علل مختلفی باعث بروز علائم دیسپوریا می‌شوند اما عموماً آسیب‌های جسمی، روانی یا هر دوی آنها موجب رابطه جنسی دردناک می‌شوند که در ادامه آنها را بیشتر توضیح خواهیم داد.(1)
عوامل جسمی رابطه جنسی دردناک
عوامل مختلفی مانند اندام تناسلی آسیب‌دیده، ورم رحم، خشکی واژن، واژینیسموس و تنگی واژن باعث تجربه رابطه جنسی دردناک می‌شوند که در ادامه شرح خواهیم داد.
خشکی واژن
هنگام برانگیختگی جنسی، غدد ورودی واژن مایعاتی ترشح می‌کنند تا فرآیند مقاربت جنسی تسهیل یابد. اگر فرد به دلایل مختلف با خشکی واژن و میزان رطوبت بسیار کم واژن مواجه شود، مقاربت جنسی دردناکی تجربه خواهد کرد. در این حالت پزشک برای بهبود این شرایط، برخی داروها مانند انواع داروی ضدافسردگی، آنتی‌هیستامین‌ها و قرص‌های ضدبارداری را تجویز خواهد کرد که به کاهش درد دیسپارونی کمک کننده است.
واژینیسموس
انقباض غیرارادی عضلات کف لگن باعث واژینیسموس میشود که در نتیجه آن ممکن است فرد مقاربت جنسی دردناکی را تجربه کند. شاید بپرسید چگونه می‌توان به واژینیسموس پی برد. در پاسخ باید بگوییم که بانوان مبتلا به واژینیسموس عموماً در معاینه لگنی متخصصان زنان و زایمان یا قرار دادن تامپون درد بسیاری را تحمل می‌کنند.
البته نباید فراموش کرد که انواع مختلفی از واژینیسموس وجود داشته و علائم آنها بین افراد متفاوت و در طیف خفیف تا شدید متغیر هستند. این نکته می‌تواند ناشی از سلامت جسمی، سلامت روانی یا هر دوی آنها باشد.
آسیب به ناحیه تناسلی
هر گونه ضربه به ناحیه تناسلی مانند رابطه جنسی خشن یا تجاوز جنسی می‌تواند، منجر به دیسپارونی شود. از نمونه‌های دیگر عواملی که باعث آسیب به دستگاه تناسلی می‌شوند، می‌توان به جراحی لگن یا آسیب ناشی از تصادف اشاره کرد.
زایمان و رابطه جنسی دردناک
مقاربت جنسی دردناک بعد از زایمان نیز شایع است. در واقع فشاری که به بافت شکم و اندام تناسلی زنان هنگام زایمان طبیعی یا سزارین وارد می‌آید، باعث آسیب دیدن اندام تناسلی میشود. همین موضوع امکان تجربه دیسپارونی را بیشتر می‌کند.
التهاب یا عفونت
التهاب اطراف دهانه واژن (vulvar vestibulitis) به راحتی می‌تواند، باعث دیسپارونی شود. در حقیقت عفونت‌های قارچ تناسلی یا عفونت قارچی واژن، عفونت دستگاه ادراری یا عفونت‌های مقاربتی از جمله نمونه‌های شایع عفونت واژن هستند که گاهی منجر به مقاربت دردناک می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
اختلالات یا تحریک پوست
دیسپارونی ممکن است به خاطر اگزما، لیکن پلان، لیکن اسکلروزوس یا سایر مشکلات پوستی در ناحیه تناسلی ایجاد شود. در حالی که تحریک یا واکنش‌های آلرژیک به لباس، مواد شوینده لباسشویی یا محصولات بهداشت شخصی نیز میزان تحریک پوست ناحیه واژن را افزایش می‌دهند.
ناهنجاری‌های بدو تولد
علل زمینه‌ای نادر دیسپارونی شامل آژنزی واژن، (زمانی که واژن به طور کامل رشد نمی‌کند) یا پرده بکارت بدون سوراخ (در آن پرده بکارت دهانه واژن را مسدود می‌کند) میشود.
درد عمیق
گاهی شرایط سلامت جسمانی فرد مانند جراحی لگن، هیسترکتومی و سرطان فرآیند درمان بیماری‌های دیگر او باعث تجربه درد واژن و تیر کشیدن واژن هنگام مقاربت جنسی می‌شوند.
شرایط دیگری که تجربه دیسپارونی را برای فرد رقم می‌زنند، عبارتند از:
- التهاب مثانه: التهاب دیواره مثانه که معمولاً در اثر عفونت باکتریایی ایجاد میشود.
- اندومتریوز: وضعیتی که از وجود بافتی از رحم در سایر نواحی بدن ایجاد میشود.
- فیبروم رحم: تومورهای غیرسرطانی که روی دیواره رحم رشد می‌کنند.
- التهاب مثانه بینابینی: یک بیماری مزمن مثانه دردناک است.
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS): یک اختلال عملکردی دستگاه گوارش محسوب میشود.
- کیست تخمدان: تجمع مایع در تخمدان باعث ایجاد کیست تخمدان میشود.
- بیماری التهابی لگن: التهاب اندام تناسلی زنانه که معمولاً در اثر عفونت ایجاد میشود.
- افتادگی رحم: هنگامی که رحم آویزان شده و به داخل واژن کشیده شود.
عوامل روانی رابطه جنسی دردناک
برخی از عوامل عاطفی و روانی رایج می‌توانند در رابطه جنسی دردناک نقش داشته باشند. این عوامل عبارتند از:
- اضطراب، ترس و افسردگی که می‌توانند، برانگیختگی جنسی را مهار کرده و به خشکی واژن یا واژینیسموس منجر شوند.
- استرس می‌تواند باعث سفت شدن عضلات کف لگن و در نتیجه درد آنها شود.
- سابقه سوءاستفاده جنسی یا خشونت جنسی که باعث افزایش احتمال تجربه دیسپارونی می‌گردد.
راه های درمان رابطه جنسی دردناک
برای درمان دیسپوریا باید عوامل به وجود آورنده آن را رفع کرد. در این صورت راهکارهای زیر کاربردی خواهند بود:
1- روان درمانی
جلسات مشاوره و درمان با روش رفتاری-شناختی (CBT) باعث رفع عواملی می‌شوند که، فرد را آزرده خاطر کرده‌اند. در این صورت استرس و بی‌میلی فرد درمان خواهد شد. هرچند شاید روانشناس و روانپزشک فرد را به متخصصان دیگری برای درمان بیماری‌های واژن هدایت کنند.
2- دارو درمانی
برای درمان تنگی واژن، واژینیسموس، بیماری‌های عفونی جنسی، تغییرات هورمون و یائسگی می‌توان از داروهای مختلف مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، قرص‌های ضد بارداری و داروهای تنظیم‌کننده استروژن و پروژسترون استفاده کرد. مهم است که این داروها با تجویز پزشک مصرف شود.
3- تقویت ماهیچه‌های کف لگن
یکی دیگر از روش‌هایی که با کمک آن می‌توان مشکلاتی مانند تنگی واژن، واژینیسموس و بیماری‌های مرتبط با ضعیف بودن ماهیچه‌های کف لگن رفع کرد تقویت عضلات کف لگن است. تمرینات کگل نمونه عالی تمریناتی است که در این راستا کاربرد دارند. برای مطالعه نحوه انجام آن این مقاله را بخوانید: ورزش کگل چگونه انجام میشود؟
4- تغییر سبک زندگی
تغییر سبک زندگی با ورزش کردن، رژیم غذایی مناسب، نوشیدن آب کافی، استفاده از روان‌کننده‌های واژن و یادگیری نکات بهداشتی سلامت جنسی همراه است.
جمع‌بندی
- دیسپارونی درد مزمنی است که افراد هنگام دخول آلت تناسلی مردانه یا ابزارهایی مانند تامپون تجربه می‌کنند.
- خشکی واژن، استرس، اضطراب، ترس، افسردگی، واژینیسموس، آسیب به ناحیه تناسلی، زایمان، التهاب یا عفونت و ناهنجاری‌های بدو تولد باعث دیسپارونی می‌شوند.
- روان‌درمانی، دارودرمانی، تغییر سبک زندگی و تقویت ماهیچه‌های کف لگن از روش‌های اصلی درمان به حساب می‌آیند.
درد عمیق در دیسپارونی به چه عللی رخ می‌دهد؟
التهاب مثانه، اندومتریوز، فیبروم، التهاب مثانه بینابینی، سندرم روده تحریک پذیر، کیست تخمدان، بیماری التهابی لگن و افتادگی رحم از دلایل اصلی بروز درد عمیق دیسپوریا به حساب می‌آیند.
تغییر سبک زندگی چگونه سکس دردناک را از بین می‌برد؟
تغییر سبک زندگی که با ورزش کردن، رژیم غذایی مناسب، نوشیدن آب کافی، استفاده از روان‌کننده‌های واژن و یادگیری نکات بهداشتی سلامت جنسی همراه است.
عوامل روانی افزاینده احتمال دیسپوریا کدام موارد هستند؟
اضطراب، ترس و افسردگی، استرس و سابقه سوءاستفاده جنسی یا خشونت جنسی از عوامل روانی مهمی هستند که امکان مقاربت جنسی دردناک را افزایش می‌دهند.
