تست تب دنگی؛ تشخیص تب دنگی (PCR) برای اولین بار در تهران

زمان مطالعه این مطلب: 9 دقیقه

“تب دنگی” یک بیماری ویروسی است که از طریق گزش پشه آئدس آلوده به ویروس دنگی به انسان منتقل می‌شود. در حال حاضر، با گسترش پشه آئدس در گیلان و برخی مناطق مازندران، خطر انتقال این پشه به تهران نیز افزایش یافته است. چنانچه تب دنگی به صورت گسترده شیوع یابد، این بیماری می‌تواند خطرناک‌تر از کرونا باشد.

معمولاً علائم تب دنگی از ۲ تا ۷ روز ادامه دارند؛ متاسفانه تا به امروز هیچ درمان قطعی برای تب دنگی وجود ندارد، با این‌حال از جمله روش‌های پیشنهادی برای کنترل علائم تب دنگی می‌توان به استراحت کافی، مصرف آب به مقدار کافی، مصرف مکمل‌های الکترولیتی اشاره کرد.

همچنین اهمیت آگاهی از این بیماری و پیشگیری از نیاز به درمان آن، از جمله اقدامات مهم در جلوگیری از انتقال این بیماری به دیگران می‌باشد. در این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به علت بروز این بیماری و بهترین روش‌های تشخیص آزمایشگاهی آن بپردازیم.

تب دنگی چیست؟

تب دنگی یک بیماری ویروسی است که بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری دیده می‌شود⁽¹⁾. انتقال این ویروس از طریق نیسته پشه‌های پشه‌های آئدس انجام می‌شود. علائم تب دنگی شامل تب، راش پوستی، دردهای عضلانی و استخوانی، حالت تهوع و استفراغ، سردرد، خستگی، کمخونی و کاهش پلاکت خون می‌باشد. در برخی موارد، تب دنگی ممکن است به شکل شدیدتری تحت عنوان تب خونریزی دنگی ظاهر شود که خطرات جدی‌تری برای سلامتی فرد مبتلا دارد.

به کفته متخصصین وزارت بهداشت: از آغاز سال جاری تا تیرماه 1403، حدود ۱۵۱ نفر از شهورندان ایرانی به بیماری تب دنگی در کشور مبتلا شده‌اند. طبق اطلاعات موجود، ۱۲ مورد از مبتلایان این بیماری ناشی از انتقال محلی بوده و ۱۳۰ مورد دیگر از سمت امارات متحده عربی به کشور وارد شده‌اند.

بیماری تب دنگی به‌طور کلی ناشی از چهار نوع ویروس دنگی به نام‌های DENV-۱، DENV-۲، DENV-۳ و DENV-۴ است. این ویروس‌ها از طریق نیش پشه‌های آئدس، به ویژه پشه آئدس آژیپتی (Aedes aegypti)، انتقال می‌یابند.

جلوگیری از گزش این پشه‌ها و کنترل جمعیت آنها به‌عنوان دو روش کلیدی در پیشگیری از ابتلا به بیماری تب دنگی مورد توجه قرار دارد. برای کاهش خطر گزش پشه، می‌توان از لباس‌های محافظتی، مواد دافع حشرات و نصب توری‌های محافظ استفاده کرد.

علاوه بر این، برنامه‌های کنترل پشه، شامل پاکسازی محیط از محل‌های تجمع آب راکد و استفاده از روش‌های بیوتکنولوژیکی مانند رهاسازی پشه‌های اصلاح‌شده نیز می‌تواند به کاهش جمعیت این پشه‌ها کمک کند. با اتخاذ این تدابیر، می‌توان از شیوع تب دنگی و عوارض جدی آن جلوگیری کرد و سلامت جامعه را بهبود بخشید.

تشخیص و تست تب دنگی

یکی از اصلی‌ترین و معتبرترین روش‌های تشخیص تب دنگی، که در آزمایشگاه تخصصی ویروس‌شناسی کیوان قابل انجام است، استفاده از آزمایش‌های PCR و سرولوژی می‌باشد. آزمایش PCR، که به‌طور خاص برای شناسایی وجود ویروس دنگی طراحی شده، قادر است در کمترین زمان ممکن، وجود ویروس را در خون فرد شناسایی کند. این آزمایش از طریق فرایند تکثیر RNA ویروس، اطلاعات دقیقی در مورد عفونت فعال ارائه می‌دهد.

از سوی دیگر، آزمایش سرولوژی به اندازه‌گیری آنتی‌بادی‌ها در بدن می‌پردازد. این آزمایش می‌تواند وجود آنتی‌بادی‌های خاص ویروس دنگی را در خون فرد مشخص کند و بدین‌وسیله به تشخیص این موضوع بپردازد که آیا فرد به ویروس دنگی مبتلا شده است یا نه. این آزمایش، از نظر زمانی، معمولاً پس از مشاهده علائم تب دنگی انجام می‌شود و بر اساس تاریخچه سفر و فعالیت‌های فرد در نواحی شیوع بیماری، صورت می‌گیرد.

در نهایت، لازم به ذکر است که این آزمایش‌ها زمانی انجام می‌شوند که بیمار علائم بالینی مرتبط با تب دنگی را نشان می‌دهد و مشخص شود که او در ناحیه‌ای بوده که پشه‌های ناقل ویروس حضور دارند. این تست‌ها می‌توانند به پزشکان در اتخاذ اقدامات درمانی سریع و مؤثر کمک کنند و در مدیریت و کنترل این بیماری به طرز قابل توجهی مؤثر واقع شوند. از آنجا که تب دنگی می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد، تشخیص زودهنگام و دقیق آن اهمیت ویژه‌ای دارد.

همین حالا که در حال مطالعه این مقاله هستید، می‌توانید به سادگی و به صورت رایگان درخواست مشاوره برای تست تب دنگی را با استفاده از روش PCR از متخصصان با تجربه آزمایشگاه کیوان داشته باشید. با پر کردن فرم زیر، می‌توانید گام مهمی در حفظ سلامتی خود و عزیزانتان بردارید و از مشاوره‌های تخصصی ما بهره‌مند شوید. به یاد داشته باشید که پیشگیری و تشخیص زودهنگام می‌تواند تأثیر عمیق و مثبتی بر جلوگیری از عوارض این بیماری داشته باشد.

مدت زمان جوابدهی تست تب دنگی در آزمایشگاه کیوان 12 ساعته و هزینه آن 1.200.000 تومان می‌باشد.

علائم تب دنگی چیست؟

بسیاری از افرادی که به ویروس تب دنگی مبتلا می‌شوند، ممکن است هیچ علائم قابل توجهی نداشته باشند و این امر باعث می‌شود که تشخیص بیماری دشوار گردد. در حالی که در بسیاری دیگر از بیماران، بیماری به‌راحتی و بدون نیاز به مداخلات پزشکی خاص بهبود می‌یابد، اما در گروه اندکی از بیماران، تب دنگی می‌تواند باعث بروز عوارض جدی و خطرناک شود، که در برخی موارد حتی می‌تواند به مرگ منجر گردد.

علائم خفیف این بیماری معمولاً ۴ تا ۶ روز پس از عفونت شروع می‌شود و ممکن است تا ۱۰ روز ادامه یابد. این علائم گاهی به‌قدری خفیف هستند که فرد بیمار متوجه آن‌ها نمی‌شود. اما علائم بارزتر و جدی‌تر شامل موارد زیر است:

• تب بالا
• سردرد شدید
• دردهای عضلانی و مفصلی
• خستگی و ضعف عمومی
• بثورات پوستی
• حالت تهوع و استفراغ
• درد پشت چشم

توجه به این علائم و مراجعه به پزشک در صورت بروز آن‌ها بسیار مهم است، زیرا تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. فرد مبتلا باید تحت نظارت پزشکی قرار گیرد تا در صورت بروز علائم شدید، مانند خونریزی، شوک یا مشکلات تنفسی، اقدامات لازم به‌سرعت صورت گیرد.

• خونریزی از دهان، لثه‌ها یا بینی
• آسیب به سیستم لنفاوی و عروق خونی
• خونریزی داخلی که ممکن است به استفراغ خونی و مدفوع سیاه و چسبناک منجر شود
• کاهش تعداد پلاکت‌های خون
• استفراغ
• وجود لکه‌های خونی کوچک زیر پوست
• نبض ضعیف و نامنظم
• رنگ‌پریدگی پوست
• عرق سرد

در صورت مشاهده این نشانه‌ها، توصیه می‌شود به سرعت و بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید. تأخیر در مراجعه می‌تواند به عوارض جدی‌تری منجر شود، بنابراین اهمیت دارد که هر چه سریع‌تر تحت بررسی و ارزیابی پزشکی قرار گیرید. سلامت شما در اولویت است، پس هرگونه علامت نگران‌کننده تب دنگی را جدی بگیرید.

درمان تب دنگی چیست؟

تا به امروز، درمان خاصی برای تب دنگی معرفی نشده است و توجه اصلی بر بهبود کیفیت زندگی بیماران معطوف شده است. در این راستا، مراقبت‌های حمایتی مانند استراحت کافی، مصرف مایعات فراوان و استفاده از داروهای ضدتب و ضد درد معمولاً توصیه می‌شود. این اقدامات می‌توانند به کاهش علائم و تسریع روند بهبودی کمک کنند.

در صورت ابتلا به تب دنگی، بسیار مهم است که از روش‌های مؤثر برای تسکین علائم استفاده کنید. در این زمینه، توصیه می‌شود که فقط از استامینوفن برای کاهش درد و تب بهره بگیرید. استامینوفن به عنوان یک مسکن و تب‌بر ایمن در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند به کاهش ناراحتی‌های ناشی از تب دنگی کمک کند.

از سوی دیگر، باید از مصرف داروهای دیگری مانند آسپرین، ژلوفن، دیکلوفناک و سایر داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) کاملاً پرهیز کنید. این داروها ممکن است عوارض ناخواسته‌ای ایجاد کنند، از جمله افزایش خطر خونریزی، که یکی از عوارض جدی تب دنگی است. خونریزی می‌تواند به شدت وضعیت بیمار را وخیم‌تر کند و عوارض جدی‌تری به دنبال داشته باشد.

به همین دلیل، اگر به تب دنگی مبتلا شدید، همیشه به یاد داشته باشید که برای کنترل علائم خود با پزشک مشورت کنید و تنها داروهایی را مصرف کنید که برای وضعیت شما مناسب تشخیص داده شده است. این اقدامات نه تنها به حفظ سلامت شما کمک می‌کند، بلکه مانع از بروز عوارض خطرناک نیز خواهد شد. در صورت نگرانی یا بروز علائم غیرمعمول، فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید. سلامت شما و مدیریت درست بیماری، در اولویت قرار دارد.

از آنجایی که تب دنگی معمولاً در مناطق گرمسیری و مرطوب که جمعیت پشه‌های آئدس زیاد است، شیوع می‌یابد، بسیار مهم است که ساکنان این مناطق اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهند. این اقدامات شامل استفاده از کِرِم‌های دفع کننده پشه، نصب توری بر روی پنجره‌ها و درها، و پوشیدن لباس‌های بلند برای کاهش احتمال نیش پشه می‌شود. همچنین، نگهداری از محیط زیست، از جمله حذف خرده‌ریزهای آب جمع‌شده در محوطه‌ها، به کاهش جمعیت این پشه‌ها کمک می‌کند.

در نهایت، آگاهی و اطلاعات صحیح در مورد تب دنگی و نحوه پیشگیری از آن می‌تواند نقش مهمی در کاهش شیوع این بیماری و حفظ سلامت جامعه ایفا کند. بنابراین، همه افراد، به‌ویژه ساکنان مناطق مستعد، باید نسبت به این موضوع حساس باشند و اقدامات لازم را انجام دهند.

گروه‌های خطر تب دنگی

تب دنگی به‌ویژه در گروه‌های خاصی مانند کودکان، زنان باردار و افرادی که دارای بیماری‌های مزمن هستند، با شدت بیشتری مشاهده می‌شود. کودکان یکی از vulnerable groups (گروه‌های آسیب‌پذیر) هستند که به تب دنگی شدید حساسیت بیشتری دارند. دلیل اصلی این حساسیت، ضعف و ناتوانی سیستم ایمنی آن‌ها در مبارزه با ویروس دنگی است. از آنجایی که سیستم ایمنی کودکان هنوز به بلوغ نرسیده، آنها در معرض خطر بیشتری قرار دارند. بنابراین، کودکان مبتلا به تب دنگی شدید نیازمند نظارت دقیق پزشک هستند و در مواردی که وضعیت آن‌ها وخیم‌تر شده باشد، باید به سرعت بستری شوند تا از عوارض جدی احتمالی جلوگیری گردد.

زنان باردار نیز به عنوان یک گروه خاص، با خطر ابتلا به تب دنگی شدید مواجه هستند. در دوران بارداری، تب دنگی می‌تواند عواقب وخیمی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. این بیماری ممکن است منجر به عوارضی مانند زایمان زودرس، مشکلاتی در رشد جنین و حتی عفونت‌های خطرناک برای مادر شود. لذا، زنان باردار باید به دقت به روش‌های پیشگیری از تب دنگی آشنا شوند و اطلاعات کافی درباره علایم اولیه این بیماری کسب کنند. مشاوره منظم با پزشک و انجام آزمایشات لازم می‌تواند در این راستا بسیار مؤثر باشد. آگاهی و اقدام به‌موقع در برابر این خطرات، می‌تواند سلامت مادر و جنین را تأمین کند و از بروز مشکلات جدی جلوگیری نماید.

آیا تب دنگی کشنده است؟

تب دنگی یکی از بیماری‌های ویروسی است که می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی به دنبال داشته باشد. در موارد شدید، این بیماری به عنوان “تب دنگی هموراژیک” یا “سندرم شوک دنگی” شناخته می‌شود، که به وضوح نشان‌دهنده شدت و خطرات آن است. در این مراحل بحرانی، ممکن است افراد به خونریزی‌های شدید دچار شوند و در نتیجه فشار خون آن‌ها به طور ناگهانی افت کند. همچنین، آسیب به اندام‌های داخلی بدن نیز یکی از مشکلات جدی است که ممکن است در اثر این عارضه بروز کند.

اگر تب دنگی به موقع تشخیص داده نشود و درمان‌های لازم اتخاذ نگردد، این وضعیت می‌تواند به عواقب بسیار خطرناک و در برخی موارد، حتی به مرگ انجامد. بنابراین، اهمیت تشخیص سریع و درمان به موقع این بیماری به وضوح مشخص می‌شود.

توجه به علائم اولیه این بیماری و مراجعه به مراکز درمانی معتبر، می‌تواند در نجات جان فرد موثر باشد. پزشکان با تجویز آزمایشات لازم و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توانند به کنترل و مدیریت عوارض این بیماری کمک کنند. به همین دلیل، آگاهی از نشانه‌ها و خطرات احتمالی تب دنگی و اقدام سریع در مواجهه با آن، برای حفاظت از سلامت جامعه ضروری است.

آمار نشان داده است که اکثر افراد مبتلا به تب دنگی بهبود می‌یابند و پس از آن هیچ مشکلی ندارند. ۱ تا ۵٪ افراد مبتلا به دنگی اگر درمان نشوند، می‌میرند. کمتر از ۱٪ علی‌رغم درمان مناسب می‌میرند. اما افرادی که مبتلا به دنگی وخیم هستند، ۲۶٪ می‌میرند.

پیشگیری از بیماری تب دنگی

به طور کلی، بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری تب دنگی، جلوگیری از گزش پشه‌های آلوده است. پشه‌ها، به ویژه نوع خاصی به نام آیدس، ناقل این ویروس خطرناک هستند و در مناطق گرمسیر معمولاً در ساعات اوج فعالیت خود، خطر بیشتری را ایجاد می‌کنند. بنابراین، اگر در مناطق گرمسیر زندگی می‌کنید یا قصد سفر به این مناطق را دارید، رعایت نکات زیر برای محافظت از خود و پیشگیری از ابتلا به تب دنگی اهمیت ویژه‌ای دارد:

1. استفاده از پوشش مناسب: لباس‌های بلند و سرتاسری بپوشید که پوست شما را از گزش پشه‌ها محافظت کند. انتخاب رنگ‌های روشن نیز می‌تواند به کاهش جلب توجه پشه‌ها کمک کند.
2. استفاده از دافع حشرات: از محصولات حاوی DEET، پیکاریدین یا روغن‌های طبیعی مثل روغن درخت چای استفاده کنید و آن‌ها را بر روی پوست و لباس‌های خود بمالید.
3. استقرار در مکان‌های محافظت‌شده: در صورت امکان، در مکان‌هایی که دارای سیستم‌های حفاظتی مانند توری یا پنجره‌های مسدود شده با توری هستند اقامت کنید. این کار می‌تواند به طور چشمگیری خطر گزش پشه‌ها را کاهش دهد.
4. پاکسازی محیط: آب جمع‌شده در اطراف منزل خود را به‌طور مرتب بررسی و پاک کنید، زیرا پشه‌ها معمولاً در آب‌های راکد تخم‌گذاری می‌کنند.
5. استفاده از دستگاه‌های حشره‌کش: استفاده از دستگاه‌های حشره‌کش برقی می‌تواند به کاهش جمعیت پشه‌ها در محیط زندگی‌تان کمک کند.
6. اجتناب از فعالیت‌های خارج از منزل: در ساعات اوج فعالیت پشه‌ها که معمولاً صبح زود و غروب است، به مکان‌های سرپوشیده مراجعه کنید.

با رعایت این نکات و توجه به هشدارها، می‌توانید خطر ابتلا به تب دنگی را به حداقل برسانید و از سلامتی خود و خانواده‌تان حفاظت کنید. آگاهی و پیشگیری مهم‌ترین گام‌ها در برابر این بیماری کشنده هستند.

در نهایت به یاد داشته باشید که اگر پشه، فرد مبتلا را نیش بزند، آن پشه تا آخر عمر ناقل بیماری بوده و با گزیدن سایرین می‌تواند عفونت را به دیگر اعضای خانه نیز منتقل کند. پس اگر شخصی در خانه شما به تب دنگی مبتلا است، نسبت به کشتن پشه‌های محیط و جلوگیری از ورود آن‌ها به منزل اقدام کنید.

کلام آخر

با توجه به اینکه پشه‌ها نقش اساسی در انتقال ویروس تب دنگی دارند، پیشگیری از تماس آن‌ها با افراد مبتلا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا، هماهنگی و همکاری تمام اعضای خانواده در انجام اقدامات پیشگیری و کنترل پشه‌ها حائز اهمیت است. هر فرد باید به دقت اقدامات لازم را انجام دهد تا انتقال ویروس تب دنگی کاهش یابد و سلامت افراد خانواده حفظ شود.