ویروس HPV، انواع، بیماری‌زایی و راه انتقال

ویروس HPV که به اختصار Human Papilloma Virus (پاپیلومای انسانی) است، یک ویروس مقاربتی(جنسی) می‌باشد که متشکل از 200 ویروس مرتبط است. حدود 40 مورد از آنها از طریق تماس مستقیم جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که این ویروس را دارد منتقل می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند از طریق سایر تماس‌های صمیمی و پوست به پوست پخش شوند. برخی از این انواع می‌توانند باعث سرطان شوند.

بسیاری از مردم اطلاعاتی در مورد این ویروس نداشته و در اکثر افراد هیچ علامتی وجود ندارد. انواع مختلفی از HPV وجود دارد که برخی از انواع آن می‌توانند باعث مشکلات سلامتی شوند، از جمله زگیل تناسلی و سرطان. اما خوشبختانه واکسن‌هایی وجود دارد که می‌توانند از پیشگیری بروز این مشکلات مخصوصا در خانم‌ها جلوگیری کنند. HPV ویروسی متفاوت از سایر ویروس‌ها مانند HIV و HSV است.  

انواع ویروس های HPV

انواع ویروس‌های HPV به دو گروه کم‌خطر و پرخطر تقسیم می‌شوند.

HPV های کم‌خطر عمدتاً هیچ بیماری ایجاد نمی‌کنند. با این حال، چند نوع HPV کم خطر می‌تواند باعث ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی، مقعد، دهان یا گلو شود.

HPV های پرخطر می‌توانند باعث ایجاد چندین نوع سرطان شوند. حدود 14 نوع HPV پرخطر از جمله 16، 18، 31، 33، 35، 39، 45، 51، 52، 56، 58، 59، 66 و 68 وجود دارد. دو مورد از آنها، HPV16 و HPV18، مسئول اکثر سرطان‌های مرتبط با HPV هستند.

عفونت HPV شایع است. تقریباً همه افراد فعال از نظر جنسی در عرض چند ماه تا چند سال پس از شروع فعالیت جنسی به HPV آلوده می‌شوند. حدود نیمی از این عفونت‌ها از نوع پرخطر HPV هستند. این ویروس می‌تواند هم مردان و هم زنان را مبتلا نماید و در نهایت منجر به بیماری و سرطان کند. اکثر عفونت‌های HPV باعث سرطان نمی‌شوند.

سیستم ایمنی بدن شما معمولا عفونت‌های HPV را کنترل می‌کند تا باعث سرطان نشود. عفونت‌های پرخطر HPV اگر ادامه ‌یابند می‌توانند باعث سرطان شوند زیرا گاهی اوقات عفونت‌های HPV با موفقیت توسط سیستم ایمنی کنترل نمی‌شوند. زمانی که عفونت پرخطر HPV برای سال‌ها ادامه یابد، می‌تواند منجر به تغییرات سلولی شود که در صورت عدم درمان، ممکن است در طول زمان بدتر شده و به سرطان تبدیل شود.

چه کسانی ممکن است به HPV مبتلا شوند؟

هرکسی می‌تواند با داشتن رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که این ویروس را دارد، به HPV مبتلا شود. این ویروس بیشتر در طول رابطه جنسی واژینال یا مقعدی پخش می‌شود. همچنین از طریق تماس نزدیک پوست به پوست در طول رابطه جنسی گسترش می‌یابد. هم مردان و هم زنان ممکن است آن را دریافت کنند (یا آن را منتقل کنند) بدون اینکه بدانند. از آنجایی که ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد، ممکن است فرد مبتلا به HPV باشد حتی اگر سال ها از رابطه جنسی او گذشته باشد.

در صورت داشتن موارد زیر احتمال ابتلا به HPV بیشتر است:

• رابطه جنسی در سنین پایین
• شرکای جنسی متعدد
• شریک جنسی که شرکای زیادی داشته است

عفونت HPV باعث چه سرطان هایی می شود؟

عفونت‌های طولانی‌مدت با ویروس‌های نوع HPV پرخطر می‌توانند باعث سرطان در قسمت‌هایی از بدن شوند که HPV سلول‌ها را آلوده می‌کند، مانند دهانه رحم، اوروفارنکس (بخشی از گلو در پشت دهان، پشت حفره دهان که شامل این سلول‌ها نیز می‌شود. یک سوم پشت زبان، کام نرم، دیواره های کناری و پشتی گلو و لوزه ها)، مقعد، آلت تناسلی، واژن و فرج. HPV سلول های سنگفرشی را که سطوح داخلی این اندام‌ها را پوشانده‌اند، آلوده می‌کند. به همین دلیل، بیشتر سرطان‌های مرتبط با HPV نوعی سرطان به نام کارسینوم سلول سنگفرشی هستند. برخی از سرطان‌های دهانه رحم ناشی از عفونت HPV سلول‌های غدد در دهانه رحم هستند و آدنوکارسینوم نامیده می شوند.

انواع سرطان های مرتبط با HPV

سرطان دهانه رحم

تقریباً همه سرطان‌های دهانه رحم توسط HPV ایجاد می‌شوند. غربالگری معمول می‌تواند از اکثر سرطان‌های دهانه رحم جلوگیری کند، زیرا به پزشکان اجازه می‌دهد سلول‌های پیش سرطانی را قبل از تبدیل شدن به سرطان شناسایی و از بین ببرند.

بیشتر بخوانید: سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان های اوروفارنکس

بیشتر این سرطان‌ها که در گلو (معمولاً لوزه‌ها یا پشت زبان) ایجاد می‌شوند، توسط HPV ایجاد می‎‌شوند (70٪ موارد در ایالات متحده). تعداد موارد جدید هر سال در حال افزایش است و سرطان‌های دهان و حلق در حال حاضر شایع‌ترین سرطان مرتبط با HPV در ایالات متحده است.

سرطان مقعد

بیش از 90 درصد سرطان‌های مقعد توسط HPV ایجاد می‌شود. تعداد موارد جدید و مرگ‌ومیر ناشی از سرطان مقعد هر سال در حال افزایش است. سرطان مقعد در زنان تقریبا دو برابر مردان است. سرطان مقعد نوعی سرطان غیر معمول است که در کانال مقعدی ایجاد می‌شود. کانال مقعد یک لوله کوتاه در انتهای راست روده است که مدفوع از طریق آن از بدن شما خارج می‌شود. سرطان مقعد می‌تواند علائم و نشانه‌هایی مانند خونریزی مقعدی و درد مقعدی را ایجاد کند.

سرطان آلت تناسلی

بیشتر سرطان‌های آلت تناسلی (بیش از 60٪) توسط HPV ایجاد می‌شود. سرطان آلت تناسلی یک سرطان نادر است که بیشتر پوست آلت تناسلی و پوست ختنه‌گاه (پوستی که سر آلت تناسلی را می‌پوشاند) درگیر می‌کند. علائم ممکن است شامل رشد غیرطبیعی، زخم یا زخم روی پوست آلت تناسلی و خونریزی یا ترشحات بدبو باشد.

سرطان واژن

بیشتر سرطان‌های واژن (75 درصد) توسط HPV ایجاد می‌شود. سرطان واژن یک سرطان نادر است که در واژن (لوله عضلانی که رحم شما را به اندام تناسلی خارجی شما متصل می‌کند) رخ می‌دهد. سرطان واژن بیشتر در سلول‌هایی که سطح واژن شما را پوشانده‌اند، درگیر می‌کند، که گاهی به آن کانال تولد نیز می‌گویند. در حالی که چندین نوع سرطان می‌تواند از سایر نقاط بدن به واژن شما سرایت کند، سرطانی که در واژن شما شروع می‌شود (سرطان اولیه واژن) نادر است.

تشخیص سرطان واژن در مراحل اولیه بهترین شانس را برای درمان دارد. درمان سرطان واژن که به خارج از واژن گسترش می‌یابد بسیار دشوارتر است. علائم سرطان واژن ممکن است شامل خونریزی غیرطبیعی واژینال، سوزش ادرار، درد لگن باشد، اگرچه حدود 20 درصد از زنانی که سرطان واژن تشخیص داده می‌شود در زمان تشخیص بدون علامت هستند.

سرطان فرج

بیشتر سرطان های فرج (70 درصد) توسط HPV ایجاد می شود. سرطان فرج نوعی سرطان است که در سطح خارجی دستگاه تناسلی زنانه ایجاد می شود. فرج ناحیه ای از پوست است که مجرای ادرار و واژن را احاطه کرده است که شامل کلیتوریس و لابیا می شود. سرطان فرج معمولاً به صورت توده یا زخم روی فرج ایجاد می شود که اغلب باعث خارش می شود. اگرچه ممکن است در هر سنی رخ دهد، سرطان فرج بیشتر در افراد مسن تشخیص داده می شود.

مطلب مرتبط: انواع سرطان را بشناسید

انواع زگیل های پوستی مرتبط با HPV

زگیل ناحیه تناسلی

این زگیل‌ها به صورت ضایعات مسطح، برجستگی‌های کوچک شبیه گل کلم یا برآمدگی‌های ساقه مانند ظاهر می‌شوند.

زنان: زگیل تناسلی بیشتر در ناحیه فرج ظاهر می‌شود، اما می‌تواند در نزدیکی مقعد، دهانه رحم یا واژن نیز ایجاد شود

مردان: زگیل تناسلی در آلت تناسلی و کیسه بیضه یا اطراف مقعد ظاهر می‌شود. همچنین این ویروس در اثر تماس دهانی می‌تواند در گلو و یا دهان شخص بروز پیدا کند.

زگیل تناسلی ممکن است دارای علائمی از قیبل ترشحات واژن در زنان، خارش، خونریزی و سوزش ظاهر شوند. این علائم ممکن است، قبل از بروز زگیل نیز وجود داشته باشند. اما اگر زگیل ها گسترش پیدا کرده یا بزرگ تر شوند، این وضعیت می‌تواند ناراحت کننده یا دردناک باشد.

زگیل های رایج پوستی

زگیل‌های معمولی به صورت برآمدگی‌های خشن و برجسته ظاهر می‌شوند و معمولاً روی دست‌ها و انگشتان ایجاد می‌شوند. در بیشتر موارد، زگیل‌های معمولی به سادگی ناخوشایند هستند، اما همچنین می‌توانند دردناک یا مستعد آسیب یا خونریزی باشند.

میخچه کف پا یا زگیل‌های کف پا: زگیل‌های سخت و دانه دانه‌ای هستند که معمولا در پاشنه‌ها یا پنجه پا شما ظاهر می‌شوند. این زگیل‌ها ممکن است باعث ناراحتی شوند.

زگیل های مسطح: زگیل های مسطح ضایعاتی با سطح صاف و کمی برجسته هستند. آنها می‌توانند در هر جایی ظاهر شوند، اما در کودکان معمولاً را روی صورت آنها ظاهر شده و در مردان بیشتر در ناحیه ریش و در زنان بیشتر روی پاها ظاهر می‌شوند.

انواع روش های درمانی

زگیل‌های تناسلی قابل مشاهده، ممکن است پس از چند سال بدون درمان نیز بهبود یابند، ولی ویروس این زگیل همچنان در بدن باقیمانده و پس از طی مدتی مجدداً بازمی‌گردد. بنابراین هدف از درمان، کنترل علائم بیماری و جلوگیری از انتقال آن به دیگران است.

روش‌های درمان زگیل تناسلی مردان و زنان تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد و هر دو باید با توجه به اندازه و محل دقیق زگیل‌ها یکی از درمان‌های رایج را انتخاب کنند.

جهت اطلاع از روش‌های درمانی مرسوم مطالعه کنید: انواع زگیل و روش‌های درمانی

روش های تشخیص HPV

این ویروس به دو روش قدیمی (سنتی) و جدید (مدرن) شناسایی می‌شوند. روش سنتی رایج برای تشخیص HPV مناسب نیستند. با پیشرفت علم روش‌های جدید و موثر شناسایی و در حال حاضر انجام می‌شود.

جهت اطلاع از روش‌های تشخیص ویروس HPV مطالعه کنید: روش‌ تشخیص ویروس HPV