ورود لارو پشه، پشه کشنده به ایران
در چند روز اخیر، لارو پشه آئدس در مناطق مختلف شهر هرمزگان دیده شده است. ورود این پشه کشنده به ایران پیامدهای خطرناکی خواهد داشت. اما مسلم این است که لارو پشه (تخم یا نوزاد) از طریق محموله‌های باری وارد سواحل جنوب کشور شده است. این پشه می‌تواند باعث بروز بیماری تب خونریزی دهنده دنگی، زیکا و چیکونگونیا در افراد شود. در پی گزش این پشه، فرد بیمار خواهد شد و با عدم مدیریت صحیح، با علائم شدید بیماری مواجه خواهد شد و در نهایت می‌میرد. در مقاله دیگری از «مجله سلامت كيوان» به طور مفصل در مورد پشه آئدس و خطرات آن صحبت میکنیم.
درباره پشه آئدس
پشه آئدس (Aedes) حشره‌ای تهاجمی سیاه و سفیدی است که در شهرهای بندری و نزدیک به سواحل رشد و گسترش پیدا می‌کند. به دلیل رفتارش در گاز گرفتن پای افراد، به این نوع پشه لقب «گزنده پا» داده شده است. آئدس‌ها خون انسان‌ها را دوست دارند و بعد از گزش انسان به دنبال آب راکد می‌گردند تا تخم گذاری کنند. خانه‌های شهری منابع تولید مثل خوبی برای این پشه‌ها هستند. پشه آئدس می‌تواند از آب راکد در گلدان‌ها و گیاهان آبی اطراف خانه‌های مردم برای تولید لارو استفاده کند.
در شرایط بهینه، لارو پشه آئدس می‌تواند در کمتر از یک روز به لارو تبدیل شود. پس از آن لارو حدود چهار روز طول می‌کشد تا به شفیره تبدیل شود. سپس از دو روز یک پشه بالغ از آن خارج می‌شود. سه روز بعد از اینکه پشه فردی را گزید و خونش را خورد، تخم می‌گذارد و این چرخه مدام تکرار می‌شود.
مطالب مرتبط: 3 فوتی از تب کریمه کنگو در ایران، علائم، راه انتقال و درمان
در ادامه به برخی از دانستی‌های جالب در مورد این پشه کشنده اشاره میکنیم:
- فقط پشه ماده آئدس نیش می‌زند زیرا برای رشد تخم‌هایش به پروتئین موجود در خون نیاز دارد.
- پشه تقریباً هفت روز پس از گزش فرد ناقل ویروس، عفونی می‌شود. این دوره نهفتگی بیرونی است که طی آن ویروس در پشه تکثیر می‌شود و به غدد بزاقی می‌رسد.
- اوج گزش پشه در سحر و غروب است.
- متوسط عمر پشه آئدس در طبیعت دو هفته است.
- پشه در طول عمر خود می‌تواند حدود سه بار تخم بگذارد و هر بار حدود 100 تخم تولید می‌شوند.
- تخم‌ها می‌توانند تا حدود 9 ماه در شرایط خشک بخوابند و پس از آن در صورت قرار گرفتن در شرایط مساعد مانند آب و غذا از تخم خارج شوند.
لارو پشه در ایران
پشه آئدس یا لارو پشه به ایران رسیده و در چندین منطقه هرمزگان و بندرعباس دیده شده است. سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان درباره شیوع لارو پشه در ایران در تاریخ 17 تیر 1401 گفت، کارشناسان بهداشت این دانشگاه، در هفته‌های گذشته لاروهای پشه آئدس را در نقاط مختلف شهر مشاهده کرده‌اند. وی اضافه کرد که مناطق ساحلی جنوب کشور، بندرها، جزایر و اسکله‌ها از مناطق پرخطر استان هرمزگان هستند. کارشناسان معتقدند احتمال می‌رود این پشه از طریق واردات کالا از کشورهای آلوده (مناطق استوایی جهان مخصوصاً آسیای جنوب شرقی) وارد کشور شده باشد.
خطرات ناشی از گزش پشه آئدس
لارو پشه بعد از رشد کامل می‌تواند در انتقال و گسترش چندین آربوویروس کشنده انسانی (گروهی از ویروس‌ها که در بدن بندپایان) از جمله چیکونگونیا، تب دنگی، تب زرد و زیکا بسیار کارآمد عمل کند. در تاریخ اخیر ایالات متحده، پشه‌های آئدس مسئول شیوع زیکا در فلوریدا، تگزاس، هاوایی و پورتوریکو بودند. اما این بیماری‌ها در مناطق دیگر جهان اعم از آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی نیز به وفور دیده شده‌اند.
بیشتر این بیماری‌ها علائم آنفولانزا را دارند و در صورت عدم درمان، منجر به مرگ بیمار می‌شوند. همچنین علائم و میزان خطر بستگی به نوع بیماری دارد که توسط پشه به فرد منتقل می‌شود. به همین دلیل ما در ادامه به دو نوع از بیماری‌های قابل انتقال از طریق این پشه کشنده اشاره میکنیم.
بیشتر بخوانید:
- خطر شیوع وبا در ایران، بیماری کشنده سریع؛ علائم و پیشگیری
- گسترش ویروس اسهال و استفراغ جدید در ایران: اطلاعات و پیشگیری
- آبله میمون در ایران؛ مصاحبه پروفسور کیوانی – علائم و پیشگیری
بیماری تب دنگی – قابل انتقال از لارو پشه
- تب دنگی یک بیماری شبیه آنفولانزاست که توسط نیش پشه آلوده منتقل می‌شود. تب خونریزی دهنده دنگی یک عارضه شدید و عمدتاً کشنده از تب دنگی است.
- تب دنگی معمولاً به طور ناگهانی با تب بالا، بثورات پوستی، سردرد شدید، درد پشت چشم و درد ماهیچه‌ها و مفاصل شروع می‌شود.
- درد مفاصل، حالت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها در این عارضه شایع است.
- بثورات پوستی معمولاً 3 تا 4 روز پس از شروع تب ظاهر می‌شوند. این بیماری می‌تواند تا 10 روز طول بکشد اما بهبودی کامل می‌تواند تا یک ماه به طول انجامد.
- بیشتر عفونت‌های دنگی منجر به بیماری نسبتاً خفیفی می‌شوند اما برخی از آنها می‌توانند به تب خونریزی دهنده دنگی تبدیل شوند.
- در تب خونریزی دهنده دنگی، رگ‌های خونی شروع به نشت می‌کنند و باعث خونریزی از بینی، دهان و لثه می‌شوند. کبودی می‌تواند نشانه خونریزی داخل بدن باشد. بدون درمان سریع، رگ‌های خونی فرو بریزند و باعث ایجاد شوک (سندرم شوک دنگی) شود.
- تب خونریزی دهنده دنگی در حدود 5 درصد موارد کشنده است که بیشتر در بین کودکان و بزرگسالان جوان است.
- فاصله زمانی بین نیش پشه حامل ویروس دنگی تا شروع علائم به طور متوسط 4 تا 6 روز است که دامنه آن بین 3 تا 14 روز خواهد بود.
- یک فرد آلوده نمی‌تواند عفونت را به افراد دیگر منتقل کند اما می‌تواند برای حدود 6 روز منبع ویروس دنگی برای پشه‌ها باشد.
- هیچ درمان خاصی برای تب دانگ وجود ندارد. اما بیماری با تجویز دارو و مرقبت‌های بالینی بهبود پیدا می‌کند.
درباره کرونا بیشتر بخوانید:
بیماری تب زرد – قابل انتقال از لارو پشه
- تب زرد یک بیماری گرمسیری است که توسط پشه‌های آلوده به انسان منتقل می‌شود.
- بسیاری از عفونت‌های تب زرد خفیف هستند اما این بیماری می‌تواند شدید و تهدید کننده زندگی شود (خطر مرگ دارد).
- تب زرد فقط در آفریقا و آمریکای جنوبی دیده می‌شود.
- تب زرد با ایمن سازی قابل پیشگیری است. مسافران کشورهای مبتلا به تب زرد باید واکسن تب زرد را دریافت کنند.
- علائم عفونت شدید تب بالا شامل لرز، سردرد، درد عضلانی، استفراغ و کمردرد هستند.
- پس از یک دوره بهبودی کوتاه، عفونت می‌تواند منجر به شوک، خونریزی و نارسایی کلیه و کبد شود. نارسایی کبد باعث یرقان (زرد شدن پوست و چشم‌ها) می‌شود، از این رو آن را تب زرد می‌نامند.
- علائم 3 تا 6 روز پس از گزش توسط پشه آلوده شروع می‌شود.
نحوه تشخیص وجود پشه آئدس
برای که بفهمید آیا این پشه در محیط زندگی شما وجود دارد یا خیر، باید سه مورد را در نظر بگیرید:
- شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان در طول روز گزیده شده باشید.
- توجه کنید که پشه‌ها در داخل خانه (دفتر، خانه، پارکینگ و انباری) نیش می‌زنند.
- پشه‌های بالغ سیاه و سفید به اندازه یک سر مداد در محیط زندگی خود ببینید.
پیشگیری از ورود لارو پشه کشنده
آب راکد را بیرون بریزید و ظروف استفاده نشده را از خانه خارج کنید. همه پشه‌ها برای تخم گذاری و رشد به آب راکد نیاز دارند. از بین بردن آب راکد در خانه در وهله اول از رشد لارو پشه جلوگیری می‌کند. اگر این کار به صورت هفتگی انجام شود، از بین بردن پشه‌ها بسیار موثرتر از آفت کشی است.
خالی کردن گلدان‌ها، نگهداری مناسب از استخرها و حذف لاستیک‌ها و وسایل استفاده نشده، می‌توانند تعداد مکان‌هایی که پشه‌ها برای تخم گذاری انتخاب می‌کند را تا حد زیادی کاهش دهد. همچنین کاسه آب حیوانات خانگی را هر روز تمیز کنید. مهم است که کاهش منبع پشه را به بخشی از برنامه هفتگی خود تبدیل کنید.
نتیجه گیری
- پشه کشنده آئدس در سواحلی جنوبی کشور دیده شده است.
- این پشه باعث بروز بیماری تب خونریزی دهنده دِنگی، زیکا و چیکونگونیا می‌شود.
- در صورت عدم رسیدگی و درمان، گزش پشه باعث مرگ می‌شود.
- بهترین راه پیشگیری از لارو پشه، تعویض آب گلدان‌ها، استخرها و دیگر منابع آب راکد است.
کشنده‌ترین بیماری ناشی از گزش پشه آئدس چیست؟
تب دنگی در شکل شدید و عفونی خود که به تب خونریزی دهنده دنگی مشهور است، کشنده ترین بیماری است.
بهترین درمان برای بیماری دنگی چیست؟
طبق تجویز پزشک بهترین دارو برای درمان علائم این بیماری پاراستامول است. از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین باید اجتناب شود. این ضدالتهاب‌ها خون را رقیق می‌کنند و خطر خونریزی به همراه دارند.
پشه آئدس در کجا تخم گذاری می‌کند؟
این پشه در آ‌ب‌های راکد گلدان‌ها، استخرها، کاسه آب حیوان خانگی و مناطق تاریک زندگی و تخم گذاری می‌کند.
آیا لارو پشه به ایران رسیده است؟
بله، لارو پشه یا پشه کشنده آئدس در سواحلی جنوبی کشور دیده شده است.
سلام آیا این پشه برای گربه هم خطرناکه؟
کاش عکس لاروش رو میذاشتید
استخر باغ ما تو سولقان پر از لارو حشره کرم مانند سیاه با حرکات عجیب غریب شده، ما فک کردیم بچه ماهیه اینقد بزرگ بود، میدونستم لاروه میگرفتم میکشتمشون، نکنه اون باشه!!!!
سلام
وقت بخیر
ممنون از شما، به زودی اضافه میکنیم عکس رو
از لینک زیر میتونین تصویرش رو مشاهده کنین
تصویر لارو پشه