روماتیسم پا چیست؟ + علائم و روش‌های درمان

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

روماتیسم پا ناشی از بیماری روماتیسم مفصلی و یا آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis) است. روماتیسم مفصلی نوعی آرتریت است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت پوشاننده مفاصل در هر دو طرف بدن حمله می‌کند و در برخی موارد باعث التهاب مفاصل و سفتی دردناک استخوان‌های پا می‌شود که با آن روماتیسم پا نیز گفته می‌شود.

اما علائم روماتیسم پا چیست؟ چگونه میتوان روماتیسم پا را درمان کرد؟ در این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به پاسخ این سوالا بپردازیم.

روماتیسم پا چیست؟

روماتیسم پا و یا روماتیسم مفصلی نوعی بیماری خود ایمنی مزمن است که استخوان و مفاصل پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عارضه در مفاصل پاهای شما رخ می‌دهد، که آن را از سایر انواع آرتریت متفاوت می‌کند همچنین رماتیسم پا اغلب در خانم‌ها رایج است، این عارضه اغلب به علت بروز اختلالاتی در سیستم ایمنی بدن رخ داده و مقاصل را بدن و پاها درگیر می‌کند.⁽¹⁾

با توجه به تعداد دفعات استفاده از پای خود در روز، درد و تورم در این مفاصل می‌تواند فعالیت‌های روزانه شما را مختل کرده و انجام کارهای اساسی مانند راه رفتن را سخت‌تر کند. هنگامی که علائم شما تشدید می‌شود، سعی کنید از پاهای خود دور بمانید و فعالیت‌های سنگین خود را کاهش دهید تا زمانی که علائم شروع به محو شدن کنند. فعالیت بیش از حد نیز می‌تواند درد یا سفتی در مفاصل پا را بدتر کند.

علائم روماتیسم چیست؟

برخی از علائم طولانی مدت روماتیسم پا به عنوان تخریب مفاصل و یا مشکلات اسکلتی عضلانی نیز شناخته می‌شوند که می‌توانند باعث مشکلاتی در پاها شوند.

مشکلات اسکلتی

مشکلات اسکلتی زمانی اتفاق می‌افتند که استخوان، غضروف و سایر بافت‌های مفصلی پاها از بین می‌روند که می‌تواند مفاصل پای شما را ضعیف تر کنند که در نتیجه آن ممکن است متوجه تغییر شکل پای خود شوید.

علائم روماتیسم مفصلی در مفاصل و استخوان‌های پا به شرح زیر است:

• درد یا سفتی در مفاصل انگشتان پا یا در مفاصل و رباط‌ها در سراسر پا
• درد مداوم در پاها، به ویژه پس از راه رفتن، دویدن یا ایستادن برای مدت طولانی
• گرمای غیر طبیعی در یک یا چند ناحیه از پا، حتی اگر بقیه بدن نسبتا خنک باشد
• تورم، به خصوص در یک یا چند مفصل انگشت پا یا در مچ پا

علائم روماتیسم پا می‌توانند باعث شود که پای شما به طور فزاینده‌ای آزاردهنده شده و راه‌رفتن برای شما را دشوار کند. همچنین مفاصل زیر بیشتر تحت تاثیر روماتیسم پا قرار می‌گیرند:

• مفاصل بین فالانژیال (IP): این مفاصل کوچک بین استخوان‌ها هستند که انگشتان پا را تشکیل می دهند.
• مفاصل متاتارسوفالانژیال (MP): اینها مفاصلی هستند که استخوان‌های انگشت پا یا فالانژها را به استخوان‌های بلندتری که قسمت اعظم پای شما را تشکیل می‌دهند، به نام متاتارس‌ها متصل می‌کنند.
• مفصل ساب تالار: این مفصل بین استخوان‌های پاشنه یا استخوان پاشنه و استخوانی که پای شما را به استخوان‌های ساق پا متصل می‌کند، به نام استخوان تالار قرار می‌گیرد.
• مفصل مچ پا: این مفصل دو استخوان ساق پای شما و استخوان درشت نی و نازک نی را به استخوان تالار متصل می‌کنند.

مشکلات پوستی در روماتیسم پا

تغییر در شکل پای شما می‌تواند منجر به وارد شدن فشار به طور ناموزون در پای شما در حین راه رفتن شود. این فشار بیش از حد می‌تواند منجر به بیماری‌های پوستی شود مانند:

• بونیون‌ها: بونیون‌ برجستگی‌های ضخیم و استخوانی هستند که در مفصل پایه انگشت شست پا یا انگشت پنجم پا ایجاد می‌شوند.

• میخچه پا: میخچه‌ها لکه‌های پوستی ضخیم و سفت شده‌ای هستند که ممکن است بزرگتر و کمتر از بقیه پوست‌پای شما حساس باشند.

مشکلات گردش خون روماتیسم پا

برخی مشکلات رایج گردش خون در پاها که می‌تواند ناشی از روماتیسم مفصلی و یا آرتریت روماتوئید باشد عبارتند از:

• اختلال آترواسکلروز که سخت شدن شریان‌ها نیز نامیده می‌شود، این اختلال زمانی اتفاق می‌افتد که شریان‌های شما در اثر تجمع پلاک باریک می‌شوند. این عارضه می‌تواند باعث درد و گرفتگی عضلات پایین ساق شما شود.
• پدیده رینود که درصورت بروز آن، خون به طور جزئی یا کامل از رسیدن به انگشتان پا مسدود می‌شود. این عارضه منجر به اسپاسم عروق خونی و ایجاد بی حسی و تغییر رنگ غیر طبیعی در انگشتان پا از سفید به آبی تا قرمز می‌شود. انگشتان پا ممکن است به دلیل کاهش جریان خون احساس سردی کنند.
• واسکولیت. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی شما ملتهب می‌شوند که در نتیجه آن بثورات پوستی، زخم و سایر علائم احتمالی مانند تب، از دست دادن اشتها و خستگی می‌شود.

چه چیزی باعث ابتلا به روماتیسم مفصلی در ناحیه پا می‌شود

علت دقیق ابتلا به روماتیسم پا ناشناخته است. اما برخی محققان فکر می‌کنند که این عارضه توسط ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمون‌ها و عوامل محیطی ایجاد می‌شود. بروز عفونت، سیگار کشیدن یا استرس و یا اختلالت عاطفی ممکن است محرکی برای بروز این بیماری باشند.

درمان روماتیسم پا

مهمترین هدف از درمان روماتیسم مفصلی و یا روماتیسم پا، کاهش درد و تورم مفاصل پا است. روش‌های درمانی بیماری روماتیسم پا شامل ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی، دارو درمانی و یا جراحی است. متخصص روماتولوژیست با بررسی میزان شدت علائم شما هنگام تصمیم گیری برای نحوه درمان، سن، سلامتی، سابقه پزشکی را در نظر می‌گیرد. تا بتواند بهترین روش درمانی را برای شما تجویز کند.⁽²⁾

داروهای زیادی برای کاهش درد و علائم ناشی از روماتیسم پا وجود دارد که میتوانند باعث پیشگیری یا کند کردن روماتیسم روند این بیماری شوند. داروهایی که روماتیسم پا را بهبود می‌بخشند عبارتند از:

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی درد و التهاب ناشی از روماتیسم مفصلی را کاهش می‌دهند که میتواند به شرایط شما برای بهبودی علائم آن در پاها کمک کنند. برخی از این داروهای غیر استروئیدی عبارتند از:

• ایبوپروفن (Advil®، Motrin®)
• ناپروکسن (Aleve®)
• آسپرین

داروهای ضد روماتیسمی (DMARDs)

برخلاف سایر NSAID ها، DMARDها در واقع می‌توانند با اصلاح سیستم ایمنی، روند بیماری و روماتیسم پا را کاهش دهند. متخصص روماتولوژیست شما ممکن است DMARDها را به تنهایی و یا ترکیب آن با داروهای استروئیدی و یا سایر داروها تجویز برای بهبودی علائم روماتیسم پا تجویز کنند. برخی از رایج ترین داروهای DMARD عبارتند از:

• متوترکسات (Trexall®)
• هیدروکسی کلروکین (Plaquenil®)
• سولفاسالازین (Azulfidine®)
• Leflunomide (Arava®)

تغییر رژیم غذایی به درمان روماتیسم پا کمک می‌کند؟

در طول مصرف داروهای تجویزی برای درمان روماتیسم پا و یا آرتریت روماتوئید، تغییر در رژیم غذایی ممکن است به کاهش التهاب و سایر علائم روماتیسم کمک کند. اما به تنهایی شما را درمان نمی‌کند. شما می‌توانید با پزشک خود در مورد افزودن چربی‌های مفید و به حداقل رساندن چربی‌های مضر، نمک و کربوهیدرات‌های فرآوری شده مشورت کنید و یک رژیم غذایی مناسب را برای خود فراهم کنید.

کلام اخر

روماتیسم پا و یا روماتیسم مفصلی نوعی بیماری خود ایمنی مزمن است که استخوان و مفاصل پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عارضه در مفاصل پاهای شما رخ می‌دهد، که آن را از سایر انواع آرتریت متفاوت می‌کند. برخی از علائم طولانی مدت روماتیسم پا می‌توانند باعث مشکلات اسکلتی عضلانی در پاها شوند.

آسیب به مفاصل پا عموماً در دو سال اول تشخیص بیماری روماتیسم پا رخ می‌دهند، بنابراین در صورت مشاهده علائم روماتیسم مفصلی و یا آرتریت روماتوئید بسیار مهم است که هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. درمان روماتیسم پا در این “پنجره فرصت” می‌تواند به جلوگیری از عواقب طولانی مدت آن کمک کند.