عمل بای پس معده چیست و چه عوارضی دارد؟

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

بایپس معده یکی از روش‌های رایج جراحی برای کاهش وزن است؛ این عمل معمولاً در صورتی انجام می‌شود که رژیم غذایی و ورزش در کاهش وزن افراد موثر نبوده و یا به دلیل وزن بالا، مشکلات جدی سلامتی برای فرد ایجاد شده باشد. در این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به چگونگی انجام این جراحی و عوارض بای پس معده بپردازیم.

بای پس معده چیست؟

عمل بایپس معده، که به انگلیسی به آن “gastric bypass” نیز گفته می‌شود، یکی از مؤثرترین روش‌های کاهش وزن و لاغری به شمار می‌رود. این روش جراحی به ویژه برای افرادی که دچار چاقی مفرط هستند و با مشکلات سلامتی مرتبط با وزن زیاد مواجه اند، توصیه می‌شود.

در فرآیند بایپس معده، قسمتی از معده برش داده می‌شود تا حجم آن به طور قابل توجهی کاهش یابد. این کار باعث می‌شود که ظرفیت معده برای نگهداری غذا کاهش یابد و شخص به طور طبیعی کمتر بخورد. علاوه بر این، بخشی از ابتدای روده باریک که مسئول جذب بیشتر مواد غذایی است نیز برش می‌خورد. این مرحله به منظور کاهش جذب کالری و مواد مغذی انجام می‌شود، که در نهایت منجر به کاهش وزن سریع‌تر و مؤثرتر می‌گردد.

همچنین این نکته را به خاطر داشته باشید که عمل بایپس معده نیازمند یک دوره بهبودی مناسب و تغییرات مداوم در سبک زندگی است. افرادی که این جراحی را انجام می‌دهند، باید به رژیم‌ غذایی خاصی پایبند باشند و ورزش منظم را در برنامه روزانه خود قرار دهند تا از نتایج درازمدت آن بهره‌مند شوند. در نهایت، این عمل می‌تواند نه تنها به کاهش وزن کمک کند، بلکه کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشیده و اعتماد به نفس وی را نیز افزایش دهد.

انواع عمل بای پس معده چگونه است؟

برای عمل بایپس معده دو روش اصلی وجود دارد که عبارتند از “بایپس معده کلاسیک” و “مینی بایپس معده”. در ادامه به توضیح هر یک از این روش‌ها می‌پردازیم:

• بایپس معده کلاسیک: در این روش، پزشک یک کیسه کوچک از معده ایجاد می‌کند و آن را مستقیماً به بخشی از روده کوچک متصل می‌کند. با این کار، غذاهای مصرف شده توسط بیمار به طور مستقیم به این بخش از روده منتقل می‌شوند و بیشتر معده و بخشی از روده بطور قابل توجهی کوچکتر می‌شوند. این روش به عنوان یکی از جراحی‌های کاهش وزن موثر تلقی می‌شود و معمولاً در بیمارانی با میزان چاقی شدید و مشکلات جدی سلامتی استفاده می‌شود.
• مینی بایپس معده: در این روش، کیسه کوچک‌تری از معده ایجاد می‌شود و به بخشی از روده کوچک توصیل می‌شود. این روش کمتری از بافت معده و روده را برش می‌دهد و در نتیجه کمترین اثر جانبی و عوارض دارد. همچنین، این روش به دلیل سادگی و کم‌تر بودن زمان بستری شدن، برای برخی از بیماران مناسب‌تر است.

پس از این مراحل، قسمت باقی‌مانده از معده به بخش دیگری از روده باریک متصل می‌شود. این اتصال جدید به گونه‌ای طراحی شده است که فرآیند هضم و جذب مواد غذایی را تغییر می‌دهد. با دور زدن قسمت‌هایی از دستگاه گوارش، فرد می‌تواند وزن خود را به طرز چشمگیری کاهش دهد و از عوارض ناشی از چاقی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و مشکلات قلبی نیز جلوگیری کند.

چه اقداماتی را قبل از عمل بای پس رعایت کنیم؟

به گفته متخصصین مجله سلامت کیوان، قبل از انجام عمل بایپس معده باید اقداماتی را که اغلب پزشک شما تعیین می‌کند رعایت کنید تا اطمینان حاصل کنید که شما برای انجام این عمل آماده هستید و عمل با موفقیت انجام می‌شود. برخی از راهکارهایی که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:

1. مشاوره با پزشک: باید با پزشک متخصص گوارش و جراحی ملاقات کنید و وضعیت سلامتی خود را برای او توضیح دهید. پزشک شما باید بررسی کند که آیا شما برای انجام عمل بایپس معده مناسب هستید یا نه.
2. تغییر سبک زندگی: شما باید سعی کنید تا قبل از عمل به یک سبک زندگی سالم و فعال برسید. این شامل تمرینات ورزشی، رژیم غذایی سالم و کم‌کالری، ترک سیگار و مصرف الکل و مصرف داروهایی که مشکلات سلامتی را تشدید می‌کنند می‌شود.
3. تست‌های پزشکی: شما باید تست‌هایی که پزشک شما تعیین می‌کند را انجام دهید. این شامل آزمایش خون، اکوکاردیوگرافی (ECG)، رادیولوژی و سایر تست‌های تصویربرداری ممکن است.
4. ترک مصرف داروهایی خاض: شما باید به پزشک خود اطلاع دهید که از چه داروهایی استفاده می‌کنید، زیرا بعضی از داروها ممکن است با عمل بایپس معده تداخل داشته باشند.
5. رعایت دستورالعمل های پیش از عمل: پزشک شما ممکن است دستورالعمل هایی را برای شما تعیین کند که باید قبل از عمل بایپس معده رعایت کنید. به عنوان مثال، شما ممکن است بخواهید قبل از عمل شب قبل از عمل نوشیدن و خوردن ممنوع باشید.

رعایت تمامی اقداماتی که پزشک شما تعیین می‌کند، می‌تواند به شما کمک کند تا برای انجام عمل بایپس معده بهتر آماده شوید و آمادگی شما برای عمل افزایش یابد.

آیا عمل بای پس معده برگشت‌ پذیر است؟

عمل بایپس معده در بعضی از موارد ممکن است برگشت‌پذیر باشد. اگرچه، باید توجه داشت که برگشت‌ناپذیری این جراحی نادر است و در بیشتر موارد، بایپس معده با موفقیت انجام می‌شود و به کاهش وزن و بهبود مشکلات سلامتی کمک می‌کند.

در برخی موارد، ممکن است بعد از انجام عمل بایپس معده، بیمار به مشکلاتی برخورد کند که نیاز به درمان دارند و اگر درمان مناسب انجام نشود، ممکن است برگشت‌پذیری عمل رخ دهد. بعضی از مشکلاتی که ممکن است باعث برگشت‌پذیری عمل بایپس معده شوند عبارتند از:

• عفونت‌های معده و روده
• خونریزی داخلی
• پارگی در جراحی
• تشکیل ژلاتین در بخش‌هایی از دستگاه گوارش

در هر صورت، باید به دقت تمامی دستورات پزشک پس از عمل را رعایت کرد و به مراقبت‌های لازم برای حفظ سلامتی بعد از عمل اقدام کرد. همچنین، برای کاهش خطر برگشت‌پذیری، بهتر است پس از عمل به یک رژیم غذایی سالم ورزش منظم و مراقبت‌های پزشکی منظم پایبند باشید.

آیا بایپس معده برای همه مناسب است؟

جراحی بایپس معده برای همه افراد مناسب نیست و باید با توجه به شرایط مربوط به هر فرد، توسط پزشک تصمیم گیری شود. معیارهایی که پزشک‌ها برای تعیین میزان مناسب بودن بایپس معده در هر فرد استفاده می‌کنند، شامل شاخص توده بدنی (BMI)، سابقه بیماری‌های مرتبط با چاقی، عوارض بالینی مرتبط با چاقی، وضعیت روانی، سن و سابقه عمل جراحی قبلی است.

باید توجه داشته باشید که انجام جراحی بایپس معده برای برخی افراد، مانند کسانی که دچار بیماری‌های مرتبط با عدم تحمل غذا، مشکلات گوارشی و یا سابقه جراحی‌های معده دارند، و یا برای کسانی که توانایی رعایت رژیم غذایی پس از جراحی را ندارند مناسب نیست.

بنابراین، برای تعیین اینکه آیا بایپس معده برای شما مناسب است یا خیر، بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و بر اساس شرایط شما، تصمیم گیری کنید.

عوارض عمل بای پس معده چیست؟

عمل بایپس معده، مانند هر جراحی دیگر، ممکن است با عوارضی همراه باشد. برخی از این عوارض معمول عبارتند از:

1. عوارض جراحی: از جمله عوارض جراحی شامل عفونت، خونریزی، تشکیل ترومبوز، پارگی و آسیب به بافت‌های اطراف معده و روده.
2. مشکلات گوارشی: این عوارض شامل اسهال، ترشحات غیرمعمول، سوء هاضمه، احساس درد شکم و افزایش سطح اسید معده می‌شود.
3. عوارض مرتبط با تغذیه: ممکن است در طی چند هفته اول پس از عمل بایپس معده، احساس بی‌اشتهایی، تهوع و استفراغ و افزایش قند خون داشته باشید. همچنین، ممکن است با مشکلات جدی مرتبط با تغذیه مواجه شوید، از جمله کمبود ویتامین‌ها، کمبود مواد معدنی و لخته شدن خون.
4. عوارض مرتبط با جذب مواد مغذی: بایپس معده می‌تواند باعث کاهش جذب مواد مغذی شود و باعث بروز عوارض مانند کمبود ویتامین‌ها، کمبود مواد معدنی و مشکلات مرتبط با تغذیه شود.

مرگ در اثر عمل بای پس معده ممکن است؟

یکی از بزرگ ترین نگرانی‌ها درباره این جراحی، احتمال مرگ است. همانطور که در هر جراحی دیگری نیز ممکن است رخ دهد، مرگ در اثر عمل بایپس معده نیز در برخی موارد اتفاق می‌افتد. اما باید توجه داشت که مرگ در اثر بایپس معده بسیار نادر است. بر اساس گزارشات و آمارهای گفته شده، درصد مرگ و میر در اثر بایپس معده در حدود 1 درصد یا کمتر است.

در واقع بای پس معده به تنهایی باعث مرگ نمی‌شود بلکه عوارض جراحی بای پس معده است که باعث مرگ در اثر این جراحی می‌شوند که شامل عوارضی مانند عفونت، خونریزی و تشکیل لخته خون، عوارض مرتبط با تنفس و آسیب رساندن به ریه‌ها در طول جراحی، عوارض مرتبط با معده و روده و کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی هستند.

برای کاهش خطر عوارض جدی و مرگ در اثر بایپس معده، باید از جراحان و بیمارستان‌هایی با تجربه و مجهز به تجهیزات پزشکی مناسب استفاده کرد و پس از جراحی، راهکارهای پس از عمل را رعایت کرد. همچنین، باید به دقت دستورالعمل‌های پزشک برای مراقبت و بازگشت به رژیم غذایی مناسب پس از عمل را دنبال کرد.

هزینه عمل بای پس معده چقدر است؟

هزینه عمل بایپس معده در ایران نیز مانند دیگر کشور‌ها، بستگی به عوامل مختلفی دارد. مواردی همچون محل کلینیک یا بیمارستان، میزان تجهیزات پزشکی، تجربه و تخصص پزشکان و دیگر عوامل ممکن است هزینه را تحت تأثیر قرار دهند. به طور کلی، هزینه عمل بایپس معده در ایران ممکن است بین 35 تا 50 میلیون تومان باشد. اما لازم به ذکر است که این هزینه به دلیل تغییرات نرخ ارز و قیمت‌های مواد اولیه پزشکی، ممکن است در طول زمان تغییر کند.

شما می‌توانید این جراحی را در بیمارستان دولتی یا خصوصی انجام دهید. بیمارستان‌های دولتی هزینه کمتری نسبت به بیمارستان‌های خصوصی دارند، اما بیمارستان‌های خصوصی امکانات رفاهی بیشتری دارند. هزینه بیمارستان‌های دولتی نیز، همان‌طور که گفته شد، تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد.

کلام آخر 

جراحی بایپس معده یکی از روش‌های رایج برای کاهش وزن و درمان بیماری‌های مرتبط با چاقی مفرط است. بایپس معده جراحی جدی و پیچیده‌ای است که نیازمند تجهیزات پزشکی، تخصص پزشکان و پرستاران، و رعایت دقیق دستورالعمل‌های پس از عمل است. به همین دلیل، قبل از تصمیم گیری برای انجام این جراحی، باید با پزشک خود مشورت کرده و اطمینان حاصل کرد که بایپس معده برای شما مناسب است. همچنین، برای کاهش خطر عوارض جدی و مرگ در اثر بایپس معده، باید از بیمارستان‌های مجهز و با تجربه و دنبال کردن دقیق راهکارهای پس از عمل، اقدام به انجام این جراحی کرد.