آزمایش خون، آشنایی با انواع و تفسیر آزمایش خون

یکی از اولین و مهم ‌ترین راه‌های پایش و سنجش سلامتی، آزمایش خون است. این آزمایش به طور معمول به عنوان پایه‌ای‌ترین شیوه تشخیص مورد استفاده قرار می‌گیرد و تجویز می‌شود. در یک آزمایش کامل می‌توان بسیاری از بیماری‌ها و نارسایی‌ها را تشخیص داد. تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی نمونه‌های خون اطلاعات جامع در مورد تغییرات بدن، حتی زمانی که هیچ علامتی ندارید، ارائه می‌دهد. در این مطلب از مجله سلامت کیوان به بررسی آزمایش خون، دلایل انجام و انواع آن می‌پردازیم.

آزمایش خون، پایه و اساس تشخیص درست

آزمایش خون برای اندازه‌گیری یا بررسی سلول‌ها، مواد شیمیایی، پروتئین‌ها یا سایر مواد موجود در خون مانند ویروس‌ها تجویز می‌شود و یکی از رایج‌ترین انواع آزمایش‌های آزمایشگاهی است. عملکرد و محتوای خون اغلب به عنوان بخشی از یک معاینه منظم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع آزمایش به طور معمول برای موارد زیر تجویز می‌گردد:

• کمک به تشخیص بیماری‌ها و شرایط خاص
• نظارت بر اثربخشی دارو
  • این آزمایش نشان دهنده غلظت دارو در جریان خون است که به پزشکان در تنظیم دوز دارو کمک می‌کند.
  • این آزمایش می‌تواند نحوه پاسخ بیماری به داروهای تجویز شده را مشخص کند.
• کنترل یک بیماری یا شرایط مزمن مانند دیابت یا کلسترول بالا
• بررسی میزان مؤثر بودن درمان برای یک بیماری خاص
• بررسی میزان درستی عملکرد اعضای و اندام بدن مانند کبد، کلیه‌ها، قلب و تیروئید.
• کمک به تشخیص خونریزی یا اختلالات ناشی از لخته شدن خون
• ارزیابی سلامت عملکرد سیستم ایمنی در مبارزه با عفونت‌ها
• تشخیص انواع کم خونی و بیماری‌های مرتبط با آن
• تشخیص عفونت‌های ویروسی در بدن
• تشخیص سرطان

انواع مختلف آزمایش خون چیست؟

انواع مختلفی از آزمایش خون وجود دارند که با توجه به تشخیص پزشک نوع آن مشخص شده و تجویز می‌شوند. گاه تنها یک نوع آن و در مواقع دیگر ترکیبی از این آزمایش‌ها انجام می‌شود. چند نوع فراگیر این آزمایش در ادامه معرفی شده‌اند.

آزمایش شمارش کامل خون (CBC)

این آزمایش قسمت‌های مختلف خون از جمله گلبول‌های قرمز و سفید، پلاکت‌ها و هموگلوبین را اندازه گیری می‌کند. آزمایش CBC اغلب به عنوان بخشی از یک چکاپ معمولی تجویز می‌شود.

آزمایشات شیمیایی خون

پنل متابولیک پایه، مجموعه‌ای از آزمایش‌هاست که مواد شیمیایی خاصی در خون از جمله گلوکز، کلسیم و الکترولیت‌ها را اندازه‌گیری می‌کند.

آزمایش آنزیم خون

انواع مختلفی از آزمایش‌های آنزیم خون وجود دارد که برخی از رایج‌ترین انواع تست تروپونین و کراتین کیناز هستند. بررسی آنزیم‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان، سکته قلبی و آسیب‌های دیگر را نشان دهد.

آزمایش سنجش عفونت ویروسی

با آزمایش خون می‌توان ابتلا به انواع عفونت‌های ویروسی را تشخیص داد. این نوع آزمایش بسته به نوع ویروس تعیین و تجویز می‌شود. در ادامه به بررسی بیشتری در این باره می‌پردازیم.

شناسایی بیماری‌های ویروسی از طریق آزمایش خون

در سال 2020⁽¹⁾، به صورتی جهانی متوجه شدیم که آزمایش سوآب (یک چوب نازک و انعطاف پذیر پنبه دار) بینی یا دهان می‌تواند عفونت فعال ویروسی مانند کرونا را نشان دهد. همچنین فهمیدیم که آزمایش خون به این سؤال‌ها پاسخ داده که آیا فرد پس از بهبودی از کووید 19 و بیماری ناشی از سارس 2، علیه ویروس آنتی بادی ایجاد کرده است یا خیر؟ از آزمایش خون برای تشخیص بیماری‌های ویروسی می‌توان استفاده کرد یا خیر؟

هپاتیت C

آزمایش خون برای تعیین ابتلای یک فرد به ویروس هپاتیت C، استفاده می‌گردد. این آزمایش به عنوان آزمایش آنتی بادی (HCV) نیز شناخته می‌شود و آنتی بادی‌های ویروس هپاتیت C را در خون مورد آزمایش، شناسایی می‌کند. سایر آزمایش‌های هپاتیت C شامل آزمایش (RNA HCV) و آزمایش ژنوتیپ (HCV) است.

اچ آی وی و ایدز

آزمایش ایدز چند نوع مختلف دارد. آنها عبارتند از:

• تست غربالگری آنتی بادی
  • وجود پروتئینی را که بدن 2 تا 8 هفته پس از عفونت (HIV) می‌سازد را آزمایش می‌کند.
  • این آزمایش الایزا نامیده می‌شود و نتایج بسیار دقیقی را به همراه دارد.
• آزمایش ترکیبی آنتی ژن
  • این آزمایش، ویروس را زودتر از آزمایش آنتی بادی تشخیص می‌دهد.
  • از آن برای بررسی پروتئین آنتی ژن (HIV) به نام (p24) استفاده شده که 2 تا 4 هفته پس از عفونت ایجاد می‌گردد.
  • همچنین نشان می‌دهد که آیا بدن آنتی بادی (HIV) تولید کرده است یا خیر.
• آزمایش اسید نوکلئیک:
  • به آن تست (RNA) نیز می‌گویند.
  • این آزمایش برای تست (HIV) ده روز پس از قرار گرفتن در معرض این ویروس، استفاده می‌شود.
  • اگر علائمی شبیه آنفولانزا داشته باشید یا در معرض خطر بالای ابتلا به ویروس باشید، پزشک این آزمایش را تجویز می‌کند.

همچنین شما می‌توانید در خصوص سایر آزمایش‌های ویروسی در لینک زیر بخوانید:

• مصرف ویتامین دی و عوارض کمبود ویتامین D را جدی بگیرید!!
• بیماری کبد چرب چیست؟ + علائم و بهترین درمان کبد چرب
• اوریون چیست؟ + علائم و روش‌های درمان آن
• تست PCR؛ انواع، روش و تشخیص
• تست ایمنی پس از واکسن کرونا
• مشاوره رایگان و تست HPV
• تست آنتی بادی در منزل

روند کلی یک آزمایش خون چگونه است؟

برای انجام یک آزمایش خون معتبر به صورتی که منجر به تشخیص درست گردد، لازم است که روند انجام آزمایش، بررسی و تحلیل و رسیدن به پاسخ به صورت حرفه‌ای انجام شود. برای رسیدن به نتایج مطلوب انتخاب آزمایشگاهی که دقت بالا در تحلیل آزمایش، سرعت مناسب در جواب دهی با قیمت مناسب را ارائه دهد، کاملاً مؤثر است. آزمایشگاه کیوان در تهران مفتخر است، با فعالیت حضوری و آنلاین، انجام نمونه گیری در آزمایشگاه و منزل به صورت 24 ساعته خدمات خود را به حرفه‌ای ترین شکل ممکن ارائه دهد. جهت درخواست انواع آزمایش خون به لینک زیر مراجعه کنید.

جمع بندی

• نمونه گیری معمولی خون برای شناسایی زودهنگام مشکلات سلامتی و کمک به انجام مداخلات درمانی مناسب، بسیار مهم است.
• پزشکان با توجه به اهمیت آزمایش خون توصیه می‌کنند حداقل سالی یک بار این آزمایش را انجام دهند.
• آزمایش خون می‌تواند اطلاعات بسیار زیادی را در مورد سلامتی، روند درمان و یا پیشرفت بیماری نشان دهد.
• آزمایش خون را باید در آزمایشگاهی حرفه‌ای، تخصصی و با دقت بالا انجام داد.
• آزمایش خون باید در دوره‌های منظم و با تجویز پزشک صورت گیرد.
• جواب آن به یک پزشک متخصص نشان داده شده و درمان به طور منظم پیگیری شود.
• آزمایش‌های تکمیلی دیگر در صورت تشخیص پزشک لازم و ضروری است.