استراتژی های ساخت واکسن کرونا
کنترل یک بیماری ویروسی مستلزم پیدا کردن راههای سریع درمان و تولید واکسنهای موثر است. میلیاردها دوز واکسن در سرتاسر جهان نیاز است که علاوه بر دارا بودن استانداردهای بالا، باید تولید در مقیاس و سرعت بالا را نیز دارا باشد.
توانایی تولید سریع داروها و واکسنها و اطمینان از عرضه در مقیاس بزرگ، یک رویکرد مشترک بین شرکتهای دارویی، دولتها و سازمانهای بینالمللی است.
انواع استراتژی های تولید واکسن علیه کرونا
استراتژیهای مختلفی برای ساخت واکسن کرونا وجود دارد که شامل موارد زیر است:
واکسن زیر واحد پروتئین نوترکیب
واکسنهای واحد پروتئین نوترکیب خطر ایجاد عفونت را در افرادی که آنها را دریافت میکنند، ندارند زیرا هیچ ویروس زندهای ندارند. محققان در حال تحقیق هستند که یک واکسن واحد پروتئین نوترکیب ایجاد کنند، پروتئینی به نام سنبله (S) پروتئین سازنده ویروس کرونا را مورد هدف قرار میدهد و یا از پروتئین S برای اتصال و عفونت سلولها استفاده میکند. نوواکس، شرکت بیو دارویی Clover، دانشگاه کوئینزلند، و یک کنسرسیوم به سرپرستی بیمارستان واکسیناسیون کودکان تگزاس، از این روش برای ایجاد واکسن کروناویروس استفاده میکنند.
واکسن آنتیبادی
تاکنون دانشمندان نشان دادهاند که آنتیبادیهایی که ویروس سازنده SARS را خنثی میکنند. همچنین میتوانند تا چه اندازه سلولهای ویروس کووید جدید را در مطالعات آزمایشگاهی آلوده کنند.
واکسن اسید نوکلئیک
واکسنهای نوکلئیک اسید مواد ژنتیکی مانند DNA یا RNA را به یک میزبان زنده تزریق میکنند. در این نوع واکسن از ویروس زنده استفاده نمیشود. سلولهایی که حاوی اسید نوکلئیک جدید هستند، پروتئینهایی را که در DNA یا RNA کدگذاری شده اند، ایجاد می کنند و در سیستم ایمنی بدن ارائه میدهند. به بیان دیگر کد ژنتیکی لازم را به بدن میدهد و سیستم ایمنی ما آنتی ژن را بسازد. اگرچه این روند پیچیده است، اما واکسنهای اسید نوکلئیک سیستم ایمنی بدن را قادر می سازد تا با عوامل بیماری زا خاص مبارزه کند.
استفاده از اسیدهای نوکلئیک مانند DNA یا RNA برای انتقال ایمنی یک روش امیدوار کننده است، اما تا به امروز، این روش تنها در دامپزشکی استفاده شده است.
مراحل تولید و ساخت واکسن در مقیاس بزرگ
با در نظر گرفتن واکسنهای ناقل ویروسی برای دستیابی به حجم زیادی از واکسن خالص، باید مراحل خاصی انجام شود که شامل:
- فیلتر کردن
در این مرحله، محصولات ناخواسته باقیمانده را با استفاده از غشاهای مخصوص با منافذ حذف میکنند.
- کروماتوگرافی
در این مرحله، غشایی به واکسن اجازه می دهد تا به یک سطح بچسبد تا اطمینان حاصل شود که فقط محصول مورد نیاز باقی می ماند.
- اولترافیلتراسیون
واکسن را برای کنترل اسیدی یا قلیایی بودن واکسن را بافر ( کنترل اسیدیته یک محلول و ثابت نگه داشتن آن) می کنند.
چالشهای تولید در همهگیری ویروس کرونا
همهگیری یک ویروس، تقاضا در سراسر جهان را برای مواد خام تحت تأثیر قرار میدهد. وجود یک ویروس در سراسر جهان همچنین میتواند به معنای محدودیتهای عملیاتی، مانند محدودیتهای سفر برای افراد و تجهیزات، علاوه بر چالشهای پرسنل در رابطه با بیماری نیروی کار و نیاز به خود انزوا باشد.
نحوه کنترل کیفیت واکسنها
بسیاری از روشهای تست کیفیت در طول فرآیند ساخت و تولید واکسن استفاده میشوند که شامل:
- بررسی اینکه آیا واکسن دستورالعمل های صحیح را به بدن می رساند یا خیر.
- ارزیابی میزان خلوص واکسن.
- اندازه گیری غلظت واکسن برای اطمینان از وجود واکسن مورد نیاز.
آزمایشگاهها همچنین پایداری واکسن را در پاسخ به تغییرات محیطی و سایر عوامل (گرما یا نور) بررسی میکنند دانستن اینکه واکسن چگونه باید نگهداری شود، ماندگاری را بهینه می کند و ایمنی، کیفیت و کارایی را حفظ میکند.
برای توضیح بیشتر عملکرد واکسن ها مقاله سازمان بهداشت جهانی را مطالعه کنید.