زخم معده چیست؟ علائم، تشخیص + 5 روش درمان
دستگاه گوارشی انسان از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر یک ممکن است به علل مختلفی دچار بیماری شوند. زخم معده یکی از بیماری‌های شایع دستگاه گوارشی است که می‌تواند، زندگی عادی افراد را تحت تأثیر خود قرار دهد. این بیماری به دلیل علائمی که دارد با نام زخم معده شناخته می‌شود. در این مقاله از مجله سلامت کیوان، به علائم این بیماری و شیوه درمان آن می‌پردازیم.
زخم معده چیست؟
زخم معده یکی از بیماری‌های معده است که، طی آن زخم‌هایی در پوشش و سطح معده ایجاد می‌شود. البته این زخم‌ها تنها مختص معده نیستند و ممکن است به جایی فراتر از معده یعنی راست روده هم منتقل شوند که به این مشکل زخم اثنی عشر می‌گویند. از آن‌جایی که این دو زخم در یک طیف قرار می‌گیرند، بنابراین می‌توانند شامل مجموعه‌ای از اطلاعات کاربردی مشابه و درمان‌ها، هماهنگ باشند.
علائم زخم معده چیست؟
زخم‌های معده می‌توانند از خفیف تا شدید باشند. اگرچه اغلب آن‌ها دردناک هستند، اما برخی از زخم‌ها هم فاقد درد هستند. در ادامه به بررسی علائم زخم معده می‌پردازیم.
سوء هاضمه
سوء هاضمه یکی از مشکلات گوارشی شایع است که، می‌تواند به عنوان یکی از نشانه‌های زخم معده محسوب شود. این مشکل با علائمی همچون نفخ، حالت تهوع، احساس ناراحتی در قسمت بالای معده و نزدیک به سینه و احساس سیری بیش از حد بعد از صرف غذا همراه است.
سوزش سر دل
سوزش معده یا اصطلاحاً سوزش سر دل، یکی دیگر از نشانه‌های زخم معده است، البته به شرطی که به صورت مداوم رخ دهد. سوزش معده ممکن است مقطعی باشد که علل مختلفی دارد. گاهی این مشکل به دلیل بازگشت اسید معده رخ می‌دهد که، به عنوان علامتی از زخم معده در نظر گرفته نمی‌شود.
حالت تهوع
از دیگر علائم زخم معده می‌توان به حالت تهوع بیمارگونه اشاره کنیم. اگر به صورت مداوم دچار حالت تهوع هستید و سایر علائم بالا را نیز دارید، باید حتماً از نظر ابتلا به بیماری زخم معده مورد بررسی قرار بگیرید.
خون در مدفوع یا استفراغ خونی
وجود هر گونه خون در مدفوع به صورت مدام یا استفراغ خونی، می‌تواند از علائم زخم معده باشد. اگر خون موجود در استفراغ شما به صورت قرمز روشن است یا قهوه‌ای تیره و شبیه به تفاله‌های قهوه است، به احتمال زیاد به زخم معده مبتلا هستید. فراموش نکنید که مدفوع تیره، قیر مانند و البته چسبناک نیز از دیگر علائم زخم معده محسوب می‌شوند.
احساس درد در معده
در صورتی که احساس درد ناگهانی و آزاردهنده‌ای در ناحیه معده خود دارید و این درد تداوم زیادی دارد، باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید. هر یک از علائم بالا خصوصاً چند مورد آخر می‌توانند، نشانۀ یک عارضه جدی در معده شما باشند.
علل بروز زخم معده
معده از یک لایه مخاطی محافظتی پوشیده شده است که در صورت افزایش میزان اسید، قدرت حفاظتی خود را از دست می‌دهد. اسید معده، دیواره معده و سطح داخلی دستگاه گوارش را از بین می‌برد. این اسید می‌تواند عاملی برای ایجاد یک زخم باز در ناحیه معده باشد که منجر به ایجاد خونریزی شود. (1)
باکتری هلیکوباکتر
زمانی که باکتری هلیکوباکتر منجر به ایجاد التهاب در ناحیه معده شما شود، می‌تواند عفونت این عضو را در پی داشته باشد که، زخم معده یکی از دستاوردهای آن است. البته این باکتری هم در بافت‌های روده کوچک و هم در مخاط معده یافت می‌شود و در حالت عادی افراد را دچار مشکل نمی‌کند، اما گاهی عاملی برای ایجاد زخم در معده خواهد بود. شما می‌توانید درباره این بیماری در این مقاله بیشتر بخوانید: بیماری هلیکوباکتر پیلوری چیست؟
مصرف برخی از مسکن‌ها
حتی کم عارضه‌ترین داروها مثل آسپرین هم می‌توانند، عوارضی را برای افراد به دنبال داشته باشند. مصرف بیش از حد آسپرین و برخی دیگر از داروهای مسکن بدون نسخه می‌توانند، باعث تحریک ناحیه معده شما شوند.
برخی دیگر از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن سدیم، ایبوپروفن و کتوپروفن نیز در این دسته از داروها جای می‌گیرند. البته استامینوفن در این گروه از داروهای مسکن قرار ندارد.
مصرف سایر داروها
علاوه بر مسکن‌ها برخی دیگر از داروها هم هستند که، می‌توانند خطر ابتلا به زخم معده را در افراد افزایش دهند. برای مثال مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین در این گروه قرار دارند. به همین دلیل اگر دچار علائم زخم معده هستید، بهتر است قبل از مصرف برخی داروها با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض زخم معده
اگر دچار زخم معده باشید و آن را درمان نکنید، ممکن است هر یک از عوارض زیر را تجربه کنید:
خونریزی داخلی
خونریزی داخلی، یکی از عوارض شایع زخم معده محسوب می‌شود. این خونریزی بسته به وضعیت سلامتی و شدت بیماری می‌تواند کم یا شدید باشد، در حدی که فرد بستری شود یا حتی نیاز به تزریق خون پیدا کند. گاهی خونریزی شدید می‌تواند در استفراغ یا مدفوع خونی نمود پیدا کند.
ایجاد سوراخ در معده
زخم معده و سایر زخم‌های گوارشی در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به ایجاد سوراخ در روده کوچک یا معده شوند. این مشکل افراد بیمار را در معرض بیماری دیگری به نام حفره شکمی یا پرتونیت قرار می‌دهد که، نیاز به درمان جداگانه خواهد داشت.
انسداد روده‌ای
از دیگر عوارض زخم معده می‌توانیم به انسداد در روده اشاره کنیم که، منجر به احساس سیری زودرس در فرد می‌شود و به مرور کاهش وزن فرد را به دنبال دارد.
بیشتر بخوانید:
- علائم سرطان معده چیست؟ آیا سرطان معده قابل درمان است؟
- علائم رفلاکس معده؛ آیا درمان رفلاکس معده در خانه ممکن است؟
- کرونا و مشکلات گوارشی همراه با آن
عوامل خطر تشدیدکننده زخم معده
زخم معده یکی از بیماری‌هایی است که، نیاز به توجه بسیاری دارد. خصوصاً افراد باید در رژیم غذایی سابق خود تجدید نظر کرده و حتی برای مدت طولانی از خوردن برخی مواد غذایی اجتناب کنند. در ادامه به ذکر مواردی می‌پردازیم که می‌توانند منجر به تشدید زخم معده شوند.
- مصرف سیگار و سایر دخانیات
- مصرف الکل و نوشیدنی‌های حاوی این ماده
- داشتن استرس مداوم و درمان نشده
- مصرف مواد غذایی تند، گازدار و چرب
راه های درمان زخم معده
برای درمان زخم معده باید از تغییر سبک زندگی خود شروع کنید. برای مثال از مصرف غذاهای نامناسب یا استعمال سیگار خودداری کنید. درمان‌های پزشکی زخم معده به جز جراحی شامل موارد زیر می‌شوند.
مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان زخم معده
باکتری هلیکوباکتر یکی از عوامل شایع بروز زخم معده است. برای درمان عوارض این انگل و از بین رفتن آن، پزشک معمولاً دو دوره آنتی‌بیوتیک برای فرد مبتلا تجویز می‌کند. برخی از این آنتی‌بیوتیک‌ها شامل مترونیدازول، آموکسی‌سیلین و کلاریترومایسین می‌شوند.
درمان زخم معده با مهارکننده اسید معده (PPI)
این نوع داروها با تشخیص پزشک، برای 4 تا 8 هفته تجویز می‌شود و با کنترل اسید معده از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند. از جمله این مهارکننده‌ها می‌توانیم به امپرازول، لانزوپرازول و پانتوپرازول اشاره کنیم.
آنتاگونیست‌های گیرنده برای درمان زخم معده
این سری از درمان زخم معده هم (با تجویز پزشک) با کنترل اسید معده منجر به درمان زخم معده می‌شود. رانیتیدین نمونه بارز یک آنتاگونیست گیرنده محسوب می‌شود که در مقایسه با برخی از داروها عوارض جانبی بسیار کمتری دارد.
درمان زخم معده با آنتی اسیدها
گاهی به دلیل طولانی بودن دوره درمان پزشک ممکن است، برخی از آنتی اسیدهای اضافی را نیز برای بیمار تجویز کند تا اسید اضافی معده را خنثی و علائم زخم معده را زودتر برطرف کند. آنتی اسیدهای حاوی آلژینات در حفاظت از پوشش معده مؤثر عمل می‌کنند.
درمان زخم معده با مهارکننده زخم
گاهی پزشک بسته به شرایط بیمار ممکن است برای او مهارکننده زخم (NSAID) تجویز کند. این داروها در درمان سریع زخم معده مؤثر عمل می‌کنند.
اکثر انواع زخم معده به درمان مقاوم هستند، به همین دلیل درمان آن‌ها می‌تواند چندین ماه طول بکشد. جدا از این مورد، زخم‌های معده از جمله بیماری‌های عودکننده هستند، به همین دلیل بسیار مهم است که بیماری زمینه‌ای آن برطرف شود.
جمع‌بندی
- زخم معده نوعی بیماری دستگاه گوارشی است که منجر به ایجاد زخم‌های خونریزی‌کننده در سطح معده و روده کوچک می‌شود.
- از علائم این بیماری می‌توانیم به حالت تهوع، سوزش سر دل، سوء هاضمه، خون در مدفوع و یا استفراغ خونی اشاره کنیم.
- زخم معده درمان نشده می‌تواند منجر به ایجاد سوراخ در معده و بروز حفره شکمی شود.
- بیماری زخم معده بسته به میزان و شدتی که دارد، درمان‌های دارویی متفاوتی خواهد داشت.
زخم معده چیست؟
زخم معده یکی از بیماری‌های شایعی است که طی آن زخم‌هایی در پوشش و سطح معده ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند از خفیف تا شدید باشد و حتی منجر به بستری شدن فرد شود.
زخم معده چه علائمی دارد؟
از علائم زخم معده می‌توانیم به حالت تهوع، سوزش معده، احساس سنگینی در قفسه سینه و معده، استفراغ و مدفوع خونی اشاره کنیم.
چه مواردی باعث تشدید زخم معده می‌شوند؟
مواردی مانند استرس زیاد، مصرف الکل، استعمال سیگار، خوردن نوشابه‌های گازدار، غذاهای چرب و دارای فلفل می‌توانند در عود کردن یا تشدید زخم معده مؤثر باشند.
درمان زخم معده چیست؟
راه‌های مختلفی برای درمان زخم معده وجود دارد. به جز روش جراحی، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، مهارکننده اسید معده، آنتاگونیست‌های گیرنده، آنتی اسیدها و مهارکننده زخم برای درمان زخم معده محسوب می‌شوند.
درد زخم معده به کجا میزند؟
زخم معده ابتدا معده و سیستم گوارشی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و سبب بروز دل‌درد می‌شود. سپس در صورت عدم درمان، به سایر بخش‌های بدن کشیده می‌شود و ممکن است باعث درد مداوم شود.
سلام، 36 سالم هست من حدود سه ماه پیش خونریزی معده با مدفوع قیری داشتم، با مراجعه به اورژانس خوب شدم، الان حدود دو هفته است که حالم بد شده، اشتهام کم شده تعریق زیاد میکنم خصوصا موقع غذا خوردن، بدنم ضعیفه، حالت تهوع هم دارم، هفته پیش آندوسکوپی کردم دکتر گفت، ورم معده، عفونت باکتریایی اچ پیلوری، چندتا زخم معده و از بین رفتن لایه مخاطی قسمت فوقانی معده دارم، الان یک هفته است داروی انتوببوتیک آموکسی سیلین دوتا صبح دوتا شب و فرومیلبد 500 یکی صبح یکی شب و نولپارا هر هشت ساعت مصرف میکنم. متاسفانه حالم با این وجود اصلا خوب نیست، هیچ اشتها ندارم، تعریف زیاد دارم، تهوع دارم، سرگیجه و بی حالی، آیا با مصرف دو هفته ای دارو خوب میشم؟ این علائم طبیعی هست، یا برم اورژانس و بیمارستان واسه مراقبت بیشتر؟ ضمن اینکه 8سال سیگار میکشیدم الان 5 ماهه ترکم.
پاسخ پروفسور حسین کیوانی:
سلام فعلا باید دوره درمان را تمام کنید و اگر تعریق ادامه داشت به متخصص عفونی مراجعه کنید و اگر از لبنیات محلی مثل شیر و خامه مصرف میکرده‌اید، آزمایشات لازم مخصوصا برای تب مالت را انجام بدید.
سلام و درود شیره شیرین بیان که سیاه رنگه به اندازه یه نخود لپه یک ساعت قبل از ناشتا در آب جوش حل شود و میل کنید ان شاالله خوب میشیدفقط نوشابه و فلفل و ترشی که اسید دارن نخورید چون شیطون میگه بخورید