همه چیز درباره بیماری صرع، علائم و درمان آن

زمان مطالعه این مطلب: 4 دقیقه

صرع یک ​​بیماری عصبی است که باعث تشنج‌های غیرقابل تحریک و مکرر می‌شود. تشنج به معنی هجوم ناگهانی فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز است. پزشکان صرع را زمانی تشخیص می دهند که فرد دو یا چند تشنج بدون هیچ دلیل قابل شناسایی دیگری داشته باشید. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) 50 میلیون نفر از مردم در سراسر جهان به بیماری صرع مبتلا هستند.⁽¹⁾

هر کسی ممکن است به صرع مبتلا شود، اما معمولاً در کودکان خردسال و بزرگسالان مسن تر شروع می شود. بر اساس تحقیقات منتشر شده در سال 2021، مردان بیشتر از زنان به صرع مبتلا می‌شوند. دلیل این مورد نیز احتمالاً به دلیل قرار گرفتن در معرض عوامل خطر بیشتر مانند مصرف الکل و ضربه به سر است.

انواع تشنج های بیماری صرع

دو نوع اصلی تشنج عبارتند از:

• تشنج عمومی
• تشنج‌های کانونی

تشنج عمومی کل مغز فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تشنج‌های کانونی یا جزئی، فقط یک قسمت از مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهند. تشنج خفیف ممکن است به سختی قابل تشخیص باشد. این نوع تشنج ممکن است فقط چند ثانیه طول بکشد و تا زمانی که اتفاق می‌افتد، هوشیار بمانید. تشنج شدیدتر می‌تواند باعث اسپاسم و انقباضات غیرقابل کنترل عضلانی شود. این نوع تشنج‌ها می‌توانند از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشند و ممکن است باعث سردرگمی یا از دست دادن هوشیاری شوند. پس از آن نیز معمولاً فرد هیچ خاطره ای از وقوع تشنج ندارد. در حال حاضر هیچ درمانی برای صرع وجود ندارد، اما می‌توان آن را با داروها و استراتژی‌های دیگر مدیریت کرد.

علائم صرع چیست؟

تشنج علامت اصلی صرع است.⁽²⁾ علائم در افراد مختلف و با توجه به نوع تشنج متفاوت است. تشنج کانونی (جزئی) و تشنج کانونی آگاهانه به علاوه تشنج‌های ناآگاه کانونی چند نوع تقسیم‌بندی دیگر تشنج هستند. در نوع آگاهانه (که قبلاً تشنج جزئی ساده نامیده می‌شد) شاهد از دست دادن هوشیاری نیستیم. علائم این نوع تشنج عبارتند از:

• تغییرات در حس چشایی، بویایی، بینایی، شنوایی یا لامسه
• سرگیجه
• بی حس شدن و گزگز اندام‌ها

تشنج‌های ناآگاه کانونی (که قبلاً تشنج جزئی پیچیده نامیده می‌شد) شامل از دست دادن هوشیاری است. علائم دیگر عبارتند از:

• از دست دادن کامل حواس
• عدم پاسخگویی به عوامل خارجی
• انجام حرکات تکراری

تشنج عمومی بیماری صرع

تشنج‌هایی که به نظر می‌رسد تمام نواحی مغز را درگیر می‌کنند، تشنج عمومی نامیده می‌شوند. شش نوع تشنج عمومی وجود دارد.

• تشنج غیبت: تشنج غیبت معمولاً در کودکان رخ می‌دهد. آنها با خیره شدن به فضا با یا بدون حرکات ظریف بدن مانند پلک زدن یا ضربه زدن به لب علائم را نشان می‌دهند. این تشنج فقط بین 5 تا 10 ثانیه ادامه خواهد داشت. این تشنج‌ها ممکن است به‌صورت خوشه‌ای اتفاق بیفتند. تشنج غیبت ممکن است تا چند بار در روز تکرار شوند.
• تشنج تونیک: تشنج تونیک باعث سفت شدن ماهیچه‌ها می‌شود و ممکن است بر هوشیاری تأثیر بگذارد. این تشنج‌ها معمولاً عضلات پشت، بازوها و پاهای شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند و ممکن است باعث زمین خوردن شما شوند.
• تشنج آتونیک: تشنج آتونیک که به عنوان تشنج قطره ای نیز شناخته می‌شود، باعث از دست دادن کنترل عضلات می‌شود. از آنجایی که این نوع اغلب پاها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، معمولاً باعث می‌شود که شما ناگهان به زمین بخورید.
• تشنج کلونیک: تشنج کلونیک با حرکات مکرر یا ریتمیک و تکان دهنده عضلانی همراه است. این تشنج‌ها معمولاً گردن، صورت و بازوها را درگیر می‌کنند.
• تشنج میوکلونیک: تشنج‌های میوکلونیک معمولاً به صورت تکان‌های ناگهانی ظاهر می‌شوند و غالباً قسمت بالایی بدن، بازوها و پاها را درگیر می‌کنند.
• تشنج تونیک-کلونیک: تشنج‌های تونیک-کلونیک، دراماتیک ترین نوع تشنج صرعی هستند. آنها می‌توانند باعث از دست دادن ناگهانی هوشیاری و سفت شدن بدن، انقباض و لرزش شوند. این مورد گاهی اوقات باعث از دست دادن کنترل مثانه یا گاز گرفتن زبان فرد نیز می‌شود.

دلیل اصلی بیماری صرع

صرع برای حدود نیمی از افراد مبتلا به این عارضه هیچ علت مشخصی و دلیل شناخته شده ای وجود ندارد. در نیمه دیگر، این وضعیت ممکن است به عوامل مختلفی مرتبط باشد. در ادامه به این عوامل می‌پردازیم.

• تأثیر ژنتیکی: برخی از انواع صرع که بر اساس نوع تشنجی که تجربه می‌کنید یا بخشی از مغز که تحت تأثیر قرار می‌گیرد، طبقه‌بندی می‌شوند. این تشنج‌ها در خانواده‌ها به صورت ارثی بروز پیدا می‌کنند. در این موارد، احتمالاً یک تأثیر ژنتیکی باعث بروز بیماری می‌شود. محققان برخی از انواع صرع را با ژن‌های خاصی مرتبط می‌دانند. اما برای بیشتر افراد، ژن‌ها تنها بخشی از علت صرع هستند. برخی از ژن‌ها ممکن است فرد را نسبت به شرایط محیطی که باعث تشنج می‌شود حساس تر کنند. ضربه به سر در اثر تصادف اتومبیل یا سایر آسیب‌های تروماتیک⁽³⁾ می‌تواند باعث صرع شود.
• ناهنجاری‌های مغزی: ناهنجاری‌های مغز، از جمله تومورهای مغزی یا ناهنجاری‌های عروقی مانند ناهنجاری‌های شریانی وریدی (AVMs) و ناهنجاری‌های غاری، می‌توانند باعث صرع شوند. سکته مغزی علت اصلی صرع در بزرگسالان بالای 35 سال است.
• انواع عفونت: عفونت‌ها مننژیت، HIV، آنسفالیت ویروسی و برخی عفونت‌های انگلی می‌توانند باعث صرع شوند.
• آسیب قبل از تولد: نوزادان به آسیب مغزی حساس هستند. آسیب مغزی می‌تواند ناشی از عوامل متعددی مانند عفونت در مادر، تغذیه نامناسب یا کمبود اکسیژن باشد. این آسیب مغزی می‌تواند منجر به صرع یا فلج مغزی شود.
• اختلالات رشدی: گاهی اوقات صرع می‌تواند با اختلالات رشدی مانند اوتیسم همراه باشد.

مطالب مرتبط:

• بررسی بیماری عفونی از علل بروز تا راه درمان
• تفسیر آزمایش ایدز

جمع بندی

• صرع یکی از شایع ترین بیماری‌های جهان است.
• تشنج مهم ترین علائم صرع شناخته می‌شود.
• این بیماری دارای انواع مختلفی است.
• متأسفانه برای بیماری صرع درمان قطعی وجود ندارد. اما می‌توان آن را با داروهایی کنترل و مدیریت کرد.
• عوامل خطر بیماری صرع شامل سکته مغزی می‌شود.