علائم بیماری ام اس و تشخیص آن

زمان مطالعه این مطلب: 4 دقیقه

در حالت کلی ام اس یک بیماری خود ایمنی است که افراد مختلفی از جمله جوانان به آن مبتلا می‌شوند. علائم بیماری ام اس در هر فرد متفاوت است و بر اساس شدت بیماری و میزان آسیب عصبی وارد شده، اعصاب مختلفی را درگیر می‌کند.

شناخت علائم ام اس و تشخیص به موقع آن، در درمان بیماری و بهبود شدت آن تأثیرگذار است. با توجه به افزایش تعداد افراد مبتلا به این بیماری، در این مقاله از مجله سلامت کیوان تصمیم گرفتیم به معرفی علائم ام اس و راه‌های تشخیص آن بپردازیم.

بیماری ام اس

بیماری (Multiple Sclerosis) که به اختصار (MS) نامیده می‌شود، نوعی بیماری التهابی است که بر اثر آسیب غلاف‌های میلین سلول‌های عصبی مغز و نخاع ایجاد می‌شود. در واقع، روی رشته‌های عصبی در مغز و نخاع، لایه‌ای از جنس پروتئین پوشیده شده است که به آن غلاف میلین می‌گویند. وظیفه اصلی این غلاف‌ها، افزایش سرعت انتقال پیام‌های عصبی در طول رشته‌های عصبی است. غلاف‌های میلین همچنین وظیفه محافظت از سلول‌های عصبی را بر عهده دارند.

گاهی اوقات بر اثر عللی ناشناخته غلاف‌های میلین آسیب می‌بینند و باعث ایجاد اختلال در عملکرد ارتباطی سلول‌های عصبی خواهند شد. در نهایت، شاهد بروز علائم و نشانه‌های جسمی زیادی خواهیم بود.

این بیماری به صورت‌های مختلفی بروز می‌کند. به همین دلیل علائم بیماری ام اس یا به صورت برگشتی یا متناوب اتفاق می‌افتند. با وجود مشخص نبودن علت اصلی این بیماری می‌توان گفت ساختار اصلی آن بر اساس آسیب سیستم ایمنی به خود بدن است. در واقع، بیماری‌های خود ایمنی مانند ام اس زمانی اتفاق می‌افتند که دستگاه ایمنی بدن، شروع به آسیب رساندن و حمله کردن به سلول‌های بدن می‌کند.

علائم بیماری ام اس

همان طور که گفته شده، علائم بیماری ام اس، با توجه به شدت آن، متفاوت است. در برخی افراد علائم اولیه تنها به صورت خستگی و بی حسی بروز کند. در صورتی که نشانه‌ها و علائم آن در موارد شديدتر با فلج شدن اندام‌ها، کاهش بینایی و کاهش عملکرد سیستم عصبی مرکزی همراه خواهد بود. در زیر به ذکر چند مورد از شایع ترین علائم این بیماری می‌پردازیم.

مشکلات بینایی از اولین علائم بیماری ام اس

از شایع ترین علائم بیماری ام اس می‌توان به مشکلات بینایی اشاره کرد. این مشکل می‌تواند به صورت تاری دید، دوبینی یا در صورت شدت آسیب، نابینایی کامل باشد. در واقع، زمانی که التهاب ایجاد شده به عصب بینایی اثر می‌گذارد، بینایی مرکزی مختل می‌شود.

از آن جایی که مشکل بینایی به کندی اتفاق می‌افتد، شاید در زمان‌های اولیه بروز، متوجه آن نشوید. در هر صورت جهت اطمینان خاطر خود، شناخت و تشخیص علائم اولیه بیماری ام اس، بهتر است به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

احساس سوزن سوزن شدن و بی حسی در اندام‌ها

با توجه به این که بیماری ام اس، اعصاب مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار می‌دهد، گاهی اوقات سیگنال‌های اشتباه را به قسمت‌های مختلف بدن ارسال کند یا در شرایطی اصلاً پیامی ارسال نکند که در این صورت باعث بی حسی اندام‌ها می‌شود.

یکی دیگر از شایع ترین علائم بیماری ام اس، بی حسی است که به طور معمول در صورت، پاها، بازوها و انگشتان ایجاد می‌شود. دقت داشته باشید علائم فوق تنها مربوط به بیماری ام اس نمی‌شود و در مواقعی ممکن است فرد به دلیل استفاده زیاد از اندام‌های بدن دچار بی حسی شود. بنابراین در چنین شرایطی بهتر است بدون داشتن استرس در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کرد.

خستگی و ضعف مفرط

خستگی و ضعف بیش از حد، از جمله علائمی است که در اکثر بیماران ام اس بروز می‌کند. در واقع خستگی غیرطبیعی بدن، ناشی از آسیب رسیدن به اعصاب ستون فقرات می‌شود. خستگی و ضعف ناشی از بیماری ام اس ممکن است به طور ناگهانی بروز کند و تا مدت‌ها بعد از بهبودی هم ادامه داشته باشد.

درد و اسپاسم عضلانی

یکی دیگر از علائم بیماری ام اس، درد مزمن و اسپاسم عضلانی شدید است. بر اساس مطالعاتی که توسط انجمن ملی ام اس انجام گرفته است، حدود نیمی از افراد مبتلا به ام اس دچار درد مزمن می‌شوند. این درد بیشتر قسمت‌هایی از پا و همچنین کمر را درگیر می‌کند.

داشتن اسپاسم عضلانی هم در این بیماری شایع است، در واقع ممکن است سختی بیش از حد عضلات و حرکات دردناک و غیرقابل کنترل اندام‌ها را در این بیماری تجربه کنید.

سرگیجه و عدم تعادل

داشتن سرگیجه و عدم تعادل مخصوصاً هنگام راه رفتن و ایستادن، در بیماران مبتلا به ام اس شایع است. در واقع بیماران ام اسی، اغلب هنگام راه رفتن احساس سرگیجه دارند به طوری که حس می‌کنند محیط اطراف در حال چرخش است.

علاوه بر موارد فوق، علائم بیماری ام اس بسیار گسترده است و با توجه به نوع آسیب، اندام‌ها و اعصاب مختلفی را درگیر می‌کند. در هر حال ما در این مقاله به چند مورد از مهم‌ ترین و شایع ترین علائم آن اشاره کردیم.

راه‌های تشخیص بیماری ام اس

با وجود این که شناخت و آگاهی از علائم ام اس به تشخیص زودهنگام آن کمک می‌کند اما راه اصلی تشخیص آن، مراجعه به متخصص مغز و  اعصاب و انجام آزمایشات مختلف است. در صورت مشکوک بودن فرد به بیماری ام اس، پزشک متخصص آزمایشات موردنیاز را انجام می‌دهد.

• اولین آزمایش و تستی که توسط متخصص برای فرد مشکوک به ام اس انجام می‌شود، بررسی عملکرد اعصاب بدن است.
• بررسی و ارزیابی مشکلات بینایی فرد یکی دیگر از آزمایشات مورد نیاز برای تشخیص ام اس محسوب می‌شود.
• انجام (MRI) جهت به دست آوردن تصاویر مقطعی از مخز و نخاع نیز جز آزمایشات تشخیصی ام اس به شمار می‌آید.
• آزمایشات پونکسیون کمری که سوزن بلندی وارد ستون فقرات می‌شود و از مایع مغزی-نخاعی نمونه می‌گیرند.

متخصصان مغز و اعصاب با انجام آزمایشات فوق، قصد دارند احتمال رسیدن آسیب به اعصاب مرکزی را مشاهده کنند.

مطالب مرتبط:

• هر آنچه باید درباره سرطان بدانید
• انواع سرطان را بشناسید
• علائم تومور و انواع آن
• راه‌ های درمان پارکینسون علت و علائم این بیماری

جمع بندی

• ام اس جزء بیماری‌های خود ایمنی است که در آن دستگاه سیستم ایمنی به خود بدن حمله می‌کند.
• علائم بیماری ام اس، با توجه به شدت و نوع درگیری عصب‌ها در بیماران متفاوت خواهد بود.
• از علائم شایع آن می‌توان به مشکلات بینایی، بی حسی اندام‌ها و درد مزمن و خستگی اشاره کرد.
• راه اصلی تشخیص این بیماری مراجعه به پزشک متخصص و انجام آزمایشات موردنیاز توسط پزشک است.