پارافیلیا چیست؟ هر آنچه باید درباره انحرافات جنسی بدانید
اصطلاح پارافیلیا به عنوان هر نوع علاقه جنسی که خارج از علایق جنسی “متعارف” یا “معمولی” باشد، توصیف شده است. برخی از پارافیلیاها عمدتاً به فعالیتهای شهوانی فرد مربوط میشوند و برخی دیگر عمدتاً به اهداف شهوانی فرد مربوط میشوند. پارافیلیا زمانی به عنوان یک اختلال پارافیلیک در نظر گرفته میشود که باعث ناراحتی یا آسیب به فرد شود یا باعث آسیب یا خطر شخصی برای دیگران شده باشد.
اگر میخواهید بیشتر درباره پارافیلیا یا انحرافات و اختلالات جنسی بدانید، حتما تا پایان این مقاله از مجله سلامت کیوان با ما همراه باشید.
پارافیلیا یا انحرافت جنسی چیست؟
اختلالات پارافیلیک و یا انحرافات جنسی اغلب به عنوان یک اصطلاح عمومی برای هر رفتار جنسی غیرعادی درک میشود. در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، گروه اختلالات هویت جنسی و جنسیتی به دنبال ترسیم مرزی بین رفتار جنسی غیرمعمول و رفتار جنسیای است که باعث ایجاد ناراحتی روانی میشود یا افراد را تهدید میکند و به سلامت روانی و جسمی آنها آسیب میزند.
DSM-5 سعی میکند بین یک رفتار و اختلال ناشی از رفتار تمایز قائل شود. این امر توضیح میدهد که پارافیلیا شامل هرگونه علاقه جنسی شدید و مداوم یا ترجیحی است که غیر از علاقه به تحریک دستگاه تناسلی یا عشقبازی با شرکای انسانی معمولی است.
داشتن تعریفی از پارافیلیا یک شرط لازم برای شناخت یک اختلال پارافیلیک است. پارافیلیا به خودی خود لزوماً توجیه یا نیاز به درمان ندارد. پرکاربردترین چارچوب برای ارزیابی قدرت خود پارافیلیا، چارچوبی است که در آن تخیلات، تمایلات یا رفتارهای جنسی پارافیلیک فرد در رابطه با علایق و رفتارهای جنسی غیرپارافیلیک آنها ارزیابی میشود.
در یک جلسه درمانی یا با استفاده از پرسشنامهها، میتوان از افراد پرسید که آیا تخیلات، تمایلات یا رفتارهای جنسی پارافیلیک آنها ضعیفتر، برابر یا قویتر از علایق و رفتارهای جنسی غیرپارافیلیک آنها است یا خیر.
انواع پارافیلیا
انواع اختلالات پارافیلیک و یا انحرافات جنسی عبارتند از: اختلال فضولی، اختلال نمایشی، اختلال فروتروریستی، اختلال مازوخیسم جنسی، اختلال سادیسم جنسی، اختلال پدوفیلیک، اختلال فتیشیستی و اختلال ترنس وستیک. در ادامه هفت اختلال پارافیلیک در حال حاضر در DSM-V طبقه بندی شده را شرح میدهیم.
اختلال چشم چرانی
اختلال چشم چرانی عبارت است از برانگیختگی جنسی مکرر و شدید ناشی از مشاهده مخفیانه یک فرد که برهنه است، در حال درآوردن یا درگیر شدن در فعالیت جنسی است. این علایق اگر به مدت شش ماه به طور مداوم وجود داشته باشد، میتوان آن را اختلال در نظر گرفت.
فردی که این برانگیختگی را تجربه میکند یا بر اساس تمایلات عمل میکند حداقل 18 سال سن دارد و بر اساس این امیال، بدون رضایت فرد مقابل دست به عمل زده است. یا این میلها یا خیالپردازیهای جنسی باعث ناراحتی یا اختلال بالینی قابل توجه در زمینههای اجتماعی، شغلی یا سایر زمینههای مهم فرد شده است.
اختلال عورت نمایی
اختلال عورت نمایی برانگیختگی جنسی مکرر و شدید ناشی از قرار دادن اندام تناسلی خود در معرض دید یک فرد ناآگاه است. این اختلال میتواند با خیال پردازی ها، اصرارها یا رفتارهایی همراه باشد. این فرد بر اساس این امیال بر خلاف رضایت افراد دست به عمل میزند و باعث رنجش دیگران و همچنین اختلال در زندگی خود فرد میشود.
اختلال فروتوریستی
اختلال فروتوریستیک عبارت است از برانگیختگی جنسی مکرر و شدید ناشی از دست زدن یا مالیدن آلت خود به به فرد دیگر (بدون رضایت او). فرد حتی ممکن است در مکانهای عمومی و شلوغ دست به این کار بزند.
اختلال مازوخیسم جنسی
اختلال مازوخیسم جنسی ، برانگیختگی جنسی مکرر و شدید ناشی از تحقیر، ضرب و شتم، مقید شدن یا رنج کشیدن است. در این اختلال فرد دوست دارد مورد خشونت، تحقیر کلامی، درد فیزیکی و ضرب و شتم فرد دیگر قرار گیرد.
اختلال سادیسم جنسی
اختلال سادیسم جنسی عبارت است از برانگیختگی جنسی مکرر و شدید ناشی از اعمال رنج جسمی یا روانی به فردی دیگر. در این اختلال فرد از اعمال خشونت، تحقیر و رنج دادن فرد یا افراد دیگر لذت میبرد.
اختلال پدوفیلیک
اختلال پدوفیلیک عبارت است از تخیلات، تمایلات جنسی، یا رفتارهای مکرر و شدید تحریککننده جنسی که شامل فعالیت جنسی با کودکان پیش از بلوغ، عموماً 13 سال یا کمتر. فرد پدوفیل باید حداقل 16 سال سن داشته باشد، حداقل 5 سال از کودک یا کودکانی که جذب آنها میشود بزرگتر باشد، و این میل جنسی یا خیال پردازی باعث ناراحتی یا مشکلات بین فردی قابل توجهی میشود.
اختلال فتیشیستی
اختلال فتیشیستی عبارت است از برانگیختگی جنسی مکرر و شدید ناشی از استفاده از اشیاء غیرزنده یا تمرکز بسیار خاص بر روی اعضای غیر جنسی بدن. اشیائی مثل چرم، کفش، و اعضای بدن مثل پا یا موها جزو فتیشهای رایج هستند.
اشیاء فتیش شامل وسایلی که به طور خاص برای تحریک دستگاه تناسلی طراحی شدهاند (مانند ویبراتور) نیستند.
اختلال دگرپوشی
اختلال دگرپوشی یا ترانسوستیک برانگیختگی جنسی مکرر و شدید ناشی از لباس پوشیدن جنس متقابل است. این اختلال اغلب با هویت ترنس اشتباه گرفته میشود. افراد در این جامعه با جنسیتی متفاوت از جنسیتی که در بدو تولد به آنها اختصاص داده شده است، هویت مییابند. این هویت مربوط به برانگیختگی جنسی آنها نیست و به هیچ وجه یک اختلال محسوب نمیشود.
پارافیلیا چقدر شایع است؟
به دلیل تغییر در معیار در طول زمان و بین فرهنگها، به دست آوردن میزان شیوع پارافیلیا دشوار است. از نظر مطالعات استانداردتر، بیشتر دادهها بر اساس گزارشهای جنایی یا مطالعاتی با استفاده از جمعیتهای بالینی ارجاعشده به دلایل قانونی است، نه برای خودیاری در جمعیت عمومی.
اگر چه مردان به طور قابل توجهی بیشتر از زنان مجرم شناخته می شوند، مشخص نیست که آیا تمایلات و رفتارهای پارافیلیک به طور کلی در هر دو جنس رایج تر است یا خیر. علاوه بر این، این جمعیت شناخته شده از نظر قانونی برای کسانی که این اختلال تشخیص داده شده است، به حساب می آیند، نه کسانی که در رفتارهای مرتبط شرکت می کنند.
پارافیلیا چگونه درمان میشود؟
درمان پارافیلیا ضروری نیست، مگر اینکه این رفتارها باعث ناراحتی یا آسیب شود و معیارهای یک اختلال را داشته باشد. درمان معمولاً با استفاده از درمان بالینی یا دارو انجام میشود. مطالعات بالینی، درمان شناختی رفتاری (CBT) را به عنوان درمانی موثر در کاهش میزان تکرار جرم در مجرمان جنسی شناخته شده گزارش میکنند. این مطالعات نشان میدهد که رفتار درمانی مانند بیزاری و بازسازی، شواهد کمی از اثربخشی نشان میدهد.
درمانهای دارویی برای اختلالات پارافیلیک به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
- مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
- آنتیآندروژنهای استروئیدی
- آنالوگهای هورمون آزادکننده گنادوتروپین 4 (GnRH).
این داروها در کاهش میل جنسی، برانگیختگی و ارگاسم و همچنین کاهش شدت تمایلات پارافیلیک و رفتارهای جنسی پارافیلیک “اجباری” موثر هستند. (1)
بیشتر بخوانید:
سخن پایانی
معیار تشخیص برای پارافیلیا و اختلال پارافیلیک همچنان نگرانیهایی را در میان محققان و جوامع تأیید کننده تمایلات جنسی ایجاد میکند. همچنین در طول زمان با هر بهروزرسانی DSM به تکامل خود ادامه میدهد. اگرچه DSM سعی کرده است بین یک رفتار جنسی غیرعادی و یک اختلال ناشی از آن رفتار تمایز قائل شود.
چنانچه هر یک از انواع تمایلات پارافیلیک برای فرد، شریک جنسی فرد، و روند زندگی روزمره و شغل فرد اختلال ایجاد کند، بهترین راه مراجعه به پزشک و درمانگر متخصص برای یافتن مناسبترین درمان و کنترل این اختلال است.
دلیل ایجاد پارافیلیا چیست؟
مشخص نیست چه چیزی باعث ایجاد اختلالات پارافیلیک میشود. برخی از روانشناسان این نظریه را مطرح میکنند که فرد مبتلا به پارافیلیا در حال تکرار یا بازگشت به عادت جنسی است که در اوایل زندگی ایجاد شده است. رفتارشناسان گفتهاند که پارافیلیا از طریق یک فرآیند شرطیسازی شروع میشود.
انحراف جنسی چطور تشخیص داده میشود؟
در اولین مرحله روانشناسان یا روانپزشکان مریض جنسی مبتلا به پارافیلیا را برای مصاحبه پزشکی و معاینه فیزیکی آماده میکنند. در ارزیابی اولیه آزمایشهایی هم انجام میشود. روانشناس بهعنوان بخشی از معاینه از پرسشنامههای استاندارد برای تشخیص بیماری و روانشناسی شخصیت استفاده میکند.
آیا پارافیلیا جرم محسوب میشود؟
در میان انواع اختلالات مواردی چون پدوفیلی، نمایشگری، چشم چرانی، دیگرآزاری و مالشگری جرم محسوب میشوند.