روماتیسم چیست و چگونه درمان می‌شود؟

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

روماتیسم یکی از انواع بیماری‌های مزمن است که متاسفانه راهکار قطعی برای درمان آن مشخص نشده و همین موضوع باعث نگرانی بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه می‌شود. در این مقاله از مجله سلامت کیوان تلاش شده تا در کنار پاسخ به این سوال که علت بروز روماتیسم چیست، بهترین روش‌های درمان روماتیسم را نیز بیان کنیم پس همراه ما باشید.

روماتیسم چیست؟

بیماری روماتیسم (Rheumatism) نوعی بیماری‌ خود ایمنی است که انواع مختلفی دارد به این معنا که این عارضه می‌تواند اندام‌های مختلفی از بدن را درگیر کند به همین دلیل انواع بیماری رماتیسم بر اساس اندامی که درگیر شده، تقسیم بندی می‌شود. در واقع زمانی که به بیماری روماتیسم مبتلا هستیم، سیستم ایمنی بدن به بافت پوشاننده مفاصل در هر دو طرف بدن حمله کرده و باعث التهاب می‌شود. التهاب کنترل نشده ناشی از روماتیسم می‌تواند اندام‌های بسیاری را تحت تاثیر قرار دهد.

روماتیسم نوعی بیماری التهابی است که در صورت عدم کنترل و درمان مناسب، می‌تواند مشکلات و عوارض جانبی بسیاری را به همراه داشته باشد. به همین دلیل بهتر است هرچه سریعتر برای کنترل و کمک به بهبودی شرایط بیمار مبتلا به روماتیسم اقدام شود.

انواع روماتیسم

همانطور که قبلا به آن شاره کردیم، انواع مختلفی از بیماری روماتیسم وجود دارد که بر اساس اندامی که درگیر شده، تقسیم بندی می‌شود.

شایع ترین انواع روماتیسم عبارتند از:

• روماتیسم قلب
•  روماتیسم عضلانی
•  روماتیسم پوستی
•  رماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)

رماتیسم مفصلی یکی از شایع ترین انواع بیماری روماتیسم است که بر استخوان‌ها و مفاصل تاثیر میگذارد. همچنین ارگان‌هایی که بیش از دیگر قسمت‌های بدن در طول فرایند بیماری روماتیسم درگیر می‌شوند بافت‌های همبند هستند.

با این‌که این بیماری اغلب مفاصل را تحت تاثیر می‌گذارد اما در برخی موارد این بیماری می‌تواند بر چشم، ریه، رگ‌های خونی قلب و پوست افراد نیز تاثیر گذاشته و بیش از سایر اندام‌ها در معرض خطر باشند.

تشخیص بیماری روماتیسم

پزشک متخصص روماتولوژیست افراد مبتلا به انواع بیماری روماتیسم را بر اساس ترکیبی از چندین عامل تشخیص می‌دهند. آنها یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهند و از شما در مورد سابقه پزشکی و علائمی که ممکن است تجربه کنید سوالاتی می‌پرسند. سپس پزشک روماتولوژیست انجام آزمایش خون و آزمایش تصویربرداری را برای بررسی و تشخیص دقیق تر بیماری تجویز می‌کند.

انجام آزمایش خون به دلیل بررسی التهاب و پروتئین‌های خون (آنتی بادی) انجام می‌شود که از نشانه‌های بیماری روماتیسم هستند. همچنین انجام تصویربرداری برای بررسی مفاصل شما انجام می‌شود تا با استفاده از آن بتوان تشخیص داد که آیا مفاصل شما در حال از بین رفتن هستند یا خیر. به این دلیل که بیماری نوع روماتیسم مفصلی می‌تواند باعث ساییدگی انتهای استخوان‌های داخل مفاصل به یک دیگر شود.

علت ابتلا به روماتیسم چیست؟

متاسفانه علت دقیق ابتلا به بیماری مفصلی ناشناخته است. اما برخی محققان فکر می‌کنند که این عارضه توسط ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمون‌ها و عوامل محیطی ایجاد می‌شود. به طور معمول، سیستم ایمنی از بدن شما در برابر حمله ویروس‌ها، باکتری‌ها، و انواع بیماری محافظت می‌کند. اما در بیماران مبتلا به روماتیسم، چیزی سیستم ایمنی بدن شما را تحریک می‌کند تا به مفاصل و بافت‌های همبند آن حمله کند. بروز عفونت، سیگار کشیدن یا استرس و یا اختلالت عاطفی ممکن است محرکی برای بروز این بیماری باشند.

به طور کلی، به اختلالاتی که باعث حملات سیستم ایمنی بدن به مفاصل و بافت‌های همبند آن شود روماتیسم گفته می‌شود که در آن مفاصل با از دست دادن فرم و شکل خود، دیگر قادر به انجام حرکات طبیعی خود نیستند. حتی در برخی شرایط حاد روماتیسم، بیمار توانایی حرکتی خود را از دست می‌دهد.

علائم بیماری روماتیسم

ابتلا به بیماری روماتیسم و التهاب ماهیچه‌ای ناشی از آن باعث می‌شود تا شما به آسانی قادر به حرکت دادن مفاصل خود نباشید و توانایی خود در حرکت را از دست بدهید. علائم بیماری روماتیسم به سرعت پیشرفت می‌کند. همچنین بسیاری از مردم در مدت زمان ابتلا به این بیماری ممکن است مدام دچار شدت گرفتن علائم و سپس کاهش علائم بیماری و یا حتی شرایط بدون علائم آن را تجربه کنند.⁽²⁾

برخی از شایع ترین علائم انواع بیماری روماتیسم عبارتند از:

• التهاب در قسمت‌های مختلف بدن
• درد، تورم، سفتی و حساسیت در بیش از یک مفصل
• سفتی، به خصوص در صبح یا بعد از نشستن طولانی مدت
• درد و سفتی در مفاصل یکسان در دو طرف بدن
• احساس خستگی شدید
• احساس ضعف عضلانی
• تب

بروز التهاب در قسمت‌های مختلف بدن یکی از بارزترین علائم روماتیسم است که مهمترین عوارض ناشی از روماتیسم است. بسته به نوع روماتیسم شما، همان منطقه دچار التهاب می‌شود. به ویژه بروز التهاب در ناحیه مفاصل این بیشتر قابل مشاهده هستند.

اگر دچار التهابی در نواحی بیرونی بدن خود شدید، بهتر است که سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید و شرح وضعیت خود را برای او بیان نمایید. البته برخی از التهاب‌ها ظاهری نیستند و در درون بدن اتفاق می‌افتد که علامت خاصی نداشته و باید در چکاپ‌های دوره‌ای مشخص شود.

منظور از شدت گرفتن علائم بیماری روماتیسم چیست؟

به طور کلی افراد مبتلا به انواع بیماری روماتیسم دارای فراز و نشیب‌هایی زیادی در طول بیماری خود هستند. منظور از شدت گرفتن زمانی است که پس از گذشت مدتی و تجربه کمی از علائم روماتیسم، به یک‌باره علائم قابل توجهی را تجربه کنید. در برخی موارد، استرس، تغییرات آب و هوا، برخی غذاها یا عفونت‌ها باعث افزایش فعالیت این بیماری می‌شوند.

سن شروع روماتیسم در چه سنینی است؟

بیماری روماتیسم اغلب در سنین 30 تا 60 سالگی شروع به بروز علائم می‌کند. اما هر کسی در سنینی افراد ممکن است به بیماری روماتیسم مبتلا شود.

کودکان و بزرگسالان معمولاً بین 16 تا 40 سالگی، به بیماری روماتیسم مبتلا می‌شوند که اغلب از نوع رماتیسم مفصلی و یا آرتریت روماتوئید است، که به آن آرتریت روماتوئید جوان (YORA) نیز گفته می‌شود و در افرادی که پس از 60 سالگی دچار علائم روماتیسم مفصلی می‌شوند، آرتریت روماتوئید دیررس (LORA) گفته می‌شود.⁽¹⁾

درمان روماتیسم

مهمترین هدف از درمان روماتیسم، کاهش درد و تورم مفاصل و بافت‌های همبند آن است. انجام این کار باید به حفظ یا بهبود عملکرد شما کمک کند. همچنین هدف درمان روماتیسم یک فرایند بلند مدت درمانی است که بر روی کند کردن یا توقف آسیب دیدن مفاصل و بافت‌های همبند آن ترمکز دارد.

داروهای زیادی برای کاهش درد، تورم و التهاب مفاصل و پیشگیری یا کند کردن انواع روماتیسم وجود دارد. برخی از رایج ترین آن‌ها عبارتند از:

داروهای ضد روماتیسمی (DMARDs)

داروهای ضد روماتیسمی (DMARDs) می‌توانند با اصلاح سیستم ایمنی، روند انواع بیماری روماتیسم را کاهش دهند. متخصص روماتولوژیست شما ممکن است DMARDها را به تنهایی و در ترکیب با داروهای استروئیدی یا سایر داروها تجویز کند. DMARDهای رایج عبارتند از:

• متوترکسات (Trexall®)
• هیدروکسی کلروکین (Plaquenil®)
• سولفاسالازین (Azulfidine®)
• Leflunomide (Arava®)

داروهای بیولوژیکی

اگر بیماری شما نسبت به داروهای ضد روماتیسمی DMARD به خوبی پاسخ ندهد، ممکن است روماتولوژیست‌ شما عوامل پاسخ بیولوژیک و یا درمان بیولوژیکی را برای بهبود شرایط شما تجویز کند. درمان بیولوژیکی مولکول هایی را هدف قرار می‌دهند که باعث التهاب در مفاصل شما می‌شوند. داروهای بیولوژیکی عبارتند از:

• آباتاسپت (Orencia®)
• ریتوکسیماب (Rituxan®)
• Certolizumab (Cimzia®)
• گلیموماب (Simponi®)
• توسیلیزوماب (Actemra®)

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی درد و التهاب ناشی از روماتیسم مفصلی را کاهش می‌دهند که عبارتند از:

• ایبوپروفن (Advil®، Motrin®)
• ناپروکسن (Aleve®)
• آسپرین

کلام آخر

روماتیسم یکی از انواع بیماری‌های مزمن است که متاسفانه راهکار قطعی برای درمان آن مشخص نشده است. این عارضه می‌تواند اندام‌های مختلفی از بدن را درگیر کند به همین دلیل انواع بیماری رماتیسم بر اساس اندامی که درگیر شده است، تقسیم بندی می‌شوند.