تاثیرات کوکائین چیست و چه عوارض دارد؟
یکی از مواد مخدر که مصرف آن نتایج مخرب و گاهی غیر قابل جبران به بار می‌آورد کوکائین است. گرچه این ماده نسبت به مواد دیگر از قیمت خیلی بالاتری برخوردار است، اما همچنان مصرف آن زیاد است.
در این نوشته از مجله سلامت کیوان درباره کوکائین، اعتیاد به کوکائین و عوارض و خطرات آن صحبت می‌کنیم. اگر می‌خواهید این ماده را بیشتر بشناسید تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.
کوکائین چیست؟
کوکائین یکی از مواد مخدر بسیار اعتیادآور است که به طور قابل توجهی می‌تواند سطح هوشیاری، توجه و انرژی افراد را افزایش دهد. این ماده از برگ‌های گیاه کوکا استخراج می‌شود و به عنوان یک محرک مرکزی در دسته مواد مخدر قرار می‌گیرد. اثرات کوکائین معمولاً بلافاصله پس از مصرف احساس می‌شود و می‌تواند شامل احساس شادی و سرخوشی، افزایش اعتماد به نفس و کاهش خستگی باشد. ممکن است شما شنیده باشید که این دسته از مواد به عنوان “محرک‌ها” شناخته می‌شوند.(1)
متأسفانه، کوکائین به دلیل اعتیادآوری بالای خود، عوارض جانبی خطرناک و تأثیرات منفی بر سلامت روان و جسم، به شدت مورد تهدید به حساب می‌آید. مصرف این ماده می‌تواند منجر به مشکلات جدی در فعالیت‌های روزمره، روابط اجتماعی و حتی سلامتی فرد شود. در بسیاری از کشورهای جهان، فروش و مصرف کوکائین به شدت ممنوع است و تخلف از قوانین مربوط به آن می‌تواند به عواقب قانونی سنگینی منجر شود.
به‌طور کلی، آگاهی از خطرات کوکائین و پیامدهای ناشی از مصرف آن اهمیت بالایی دارد. افرادی که به این ماده وابسته شده‌اند، معمولاً برای ترک و بهبودی به حمایت و درمان‌های حرفه‌ای نیاز دارند تا بتوانند از چنگال این اعتیاد آزاد شوند و بهبود یابند.
گیاه کوکائین
این دارو از برگ‌های گیاه کوکا تهیه می‌شود که تقریباً در هیچ جای دیگری به جز مناطق شمالی و غربی آمریکای جنوبی رشد نمی‌کند. مردم آنجا هزاران سال است که برگ‌های کوکا را جویده و می‌خورند تا به آنها کمک کند هوشیار بمانند و اشتهای خود را کاهش دهند.
کوکائین چطور ساخته می‌شود؟
برای تولید کوکائین، برگها به صورت شیمیایی پردازش می‌شوند و به صورت پودر در می‌آیند. یک شیمیدان آلمانی به نام آلبرت نیمان برای اولین بار در سال 1860 این دارو را از برگ‌های کوکا جدا کرد. در اوایل دهه 1900، کوکائین یک عنصر رایج در داروهای گیاهی برای انواع بیماری‌ها بود. جراحان قبل از اینکه بی حس کننده موضعی در دسترس باشد از آن برای جلوگیری از درد استفاده کردند.
در دهه 1970، این ماده به یک ماده تفریحی محبوب تبدیل شد. کوکائین بیشتر در آزمایشگاه‌های جنگل از راه دور در کشورهای آمریکای جنوبی تولید می‌شود. کلمبیا حدود 90 درصد کوکائینی را که به ایالات متحده می‌رسد تولید می کند.
تاثیرات کوکائین
این دارو سطوح بالایی از دوپامین، یک پیام‌رسان شیمیایی طبیعی در بدن، را به نواحی خاصی از مغز که مسئول کنترل لذت هستند، ارسال می‌کند. این تجمع دوپامین، احساس شدید انرژی و هوشیاری را ایجاد می‌کند که به این حالت «High» یا نشئه شدن معروف است. در این حالت ممکن است احساسات و تجربیات زیر را تجربه کنید:
- خوشحالی و شعف
- هوشیاری و افزایش انرژی
- پرحرفی و گفتمان بی‌پایان
- بی‌قراری و عدم توانایی در آرام گرفتن
- کاهش گرسنگی یا خواب‌آلودگی
- حساسیت بالا به لمس، صدا و بینایی
در وضعیتی که High هستید، ممکن است رفتارهایی انجام دهید که معمولاً در شرایط عادی از آنها خودداری می‌کنید، مانند خرج کردن پول زیادی یا داشتن رابطه جنسی بدون احتیاط.
تأثیر کوکائین بر افراد می‌تواند متفاوت باشد و برخی عوامل در این میان نقش مؤثری ایفا می‌کنند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اندازه و وزن بدن شما
- سلامت عمومی و وضعیت جسمانی شما
- وجود عادت به مصرف این دارو در بدن شما
- همزمانی مصرف با سایر داروها
- مقدار مصرفی که دارید
- قدرت و خلوص کوکائین مورد استفاده
در نتیجه، تأثیر این دارو بستگی به ترکیب این عوامل دارد و می‌تواند به طور قابل توجهی در هر فرد متفاوت باشد.
چقدر طول می‌کشد تا کوکائین اثر کند؟
اثرات کوکائین به طور معمول بلافاصله پس از مصرف یک دوز آغاز می‌شود. این تأثیرات ممکن است شامل افزایش انرژی، حالت سرخوشی و احساس قدرت و کمال باشد. در صورت مصرف کوکائین به صورت سیگار، تأثیرات به مراتب قوی‌تری تجربه می‌شود، زیرا این روش مصرف باعث می‌شود ماده به سرعت وارد جریان خون شود و احساسات ناشی از آن فوراً آغاز گردد.
در عوض، زمانی که کوکائین به صورت اسنیف (بین بینی) مصرف می‌شود، کمی بیشتر طول می‌کشد تا اثرات آن احساس شود، اما همچنان می‌تواند منجر به حالت‌های شدید روانی و جسمی شود.
اثرات و عوارص کوکائین تا چقدر باقی می‌ماند؟
اثرات به سرعت محو می‌شوند، اما سرعت آن بستگی به نحوه مصرف دارد. هر چه سریعتر جذب بدن شما شود، کوتاه‌تر و شدیدتر است. به عنوان مثال، High بودن از کشیدن آن 5-10 دقیقه طول می‌کشد. امااگر آن را اسنیف کنید، ممکن است 15-30 دقیقه طول بکشد.
این نکته قابل توجه است که این اثرات ممکن است با گذشت زمان کاهش یابند و فرد ممکن است به مصرف دوزهای بالاتر نیاز پیدا کند تا همان احساسات را تجربه کند، که این امر می‌تواند خطر وابستگی و عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. همچنین، مصرف مشترک این ماده با سایر مواد مخدر یا الکل می‌تواند اثرات خطرناک‌تر و غیرقابل پیش‌بینی ایجاد کند. در نهایت، خودکشی‌ها و مشکلات سلامتی ناشی از مصرف کوکائین می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری بر زندگی فرد و اطرافیانش بگذارد.
در این بخش، به بررسی عوارض مختلف مصرف کوکائین خواهیم پرداخت. این ماده به عنوان یک محرک قوی، تأثیرات قابل توجهی بر بدن و ذهن دارد که می‌تواند به دو دسته کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت تقسیم شود.
اثرات کوتاه‌مدت کوکائین
کوکائین باعث بروز واکنش‌های فیزیکی موقتی و سریع می‌شود که برخی از آنها به صورت زیر هستند:
- مردمک‌های گشاد شده: یکی از نشانه‌های ابتدایی مصرف کوکائین، گشاد شدن مردمک‌ها است که به دلیل تأثیر این ماده بر سیستم عصبی ایجاد می‌شود.
- باریک شدن رگ‌های خونی: کوکائین باعث انقباض رگ‌های خونی می‌شود که می‌تواند به کاهش جریان خون در برخی مناطق بدن منجر شود.
- افزایش دمای بدن: مصرف این ماده می‌تواند باعث افزایش دمای بدن شود که ممکن است در برخی از موارد خطرناک باشد.
- افزایش ضربان قلب: یکی از اثرات فوری کوکائین، افزایش ضربان قلب است که می‌تواند به عوارض جدی‌تری منجر شود.
- فشار خون بالا: مصرف کوکائین می‌تواند فشار خون را به طور قابل توجهی افزایش دهد که خطر سکته یا حمله قلبی را افزایش می‌دهد.
اثرات طولانی‌مدت کوکائین
در کنار اثرات کوتاه‌مدت، مصرف مکرر و تدریجی کوکائین می‌تواند به عوارض طولانی‌مدت و وخیم‌تری منجر شود، از جمله:
- اعتیاد: یکی از جدی‌ترین عوارض، اعتیاد به کوکائین است که نه تنها بر رفتار فرد تأثیر می‌گذارد، بلکه روابط اجتماعی و روزمره او را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- مشکلات قلبی: مصرف مداوم کوکائین می‌تواند به مشکلات جدی قلبی، از جمله بیماری‌های عروق کرونر، آریتمی و حتا سکته قلبی منجر شود.
- اختلالات روانی: استفاده طولانی‌مدت از کوکائین می‌تواند باعث بروز اختلالات روانی جدی از جمله اضطراب، افسردگی، روان‌پریشی و تغییرات شدید در خلق و خو شود.
- مشکلات تنفسی: افرادی که کوکائین را از طریق دود کردن مصرف می‌کنند، ممکن است با مشکلات تنفسی مزمن، التهاب ریه و سایر مسائل ریوی مواجه شوند.
- آسیب‌های عصبی: استفاده مداوم می‌تواند به تخریب سلول‌های عصبی منجر شود که اثرات آن بر حافظه و توانایی‌های شناختی می‌تواند محسوس باشد.
- تخریب بافت‌های بینی: مصرف کوکائین به شکل استنشاقی می‌تواند به آسیب بافت بینی و سینوس‌ها منجر شده و مشکلاتی مانند خونریزی بینی و عفونت‌های سینوسی ایجاد کند.
در پایان، آگاهی از این عوارض می‌تواند به عنوان یک هشدار مهم برای افرادی باشد که به سلامتی خود اهمیت می‌دهند و به دنبال جلوگیری از پیامدهای خطرناک مصرف کوکائین هستند.
برخی از عوارض کوکائین به نحوه مصرف آن بستگی دارد، ممکن است خونریزی بینی، از دست دادن بویایی، گرفتگی صدا، تحریک بینی، آبریزش بینی یا مشکل در بلع داشته باشید. کشیدن کراک می‌تواند به ریه‌های شما آسیب برساند و علائم آسم را بدتر کند. اگر آن را تزریق کنید، ممکن است ردهای (علامت سوراخ روی بازوها) و عفونت‌هایی مثل HIV یا هپاتیت C ایجاد شود.
دوز کوکائین مصرفی
دوز معمولی کوکائین اسنیف شده بین 30 تا 70 میلی گرم است. برای کراک، دوز معمولاً 15 تا 50 میلی گرم است.
دوزهای بیشتر از این می‌تواند باعث رفتارهای عجیب و غریب شود، مثل:
- خشونت
- خشم
- بی قراری
- تحریک پذیری
- اضطراب
- وحشت
- پارانویا (بیماری پارانوئید)
اینها همچنین می توانند منجر به مصرف بیش از حد شوند.
کراک کوکائین چیست؟
کراک کوکائین، این ماده مخدر به شکل سنگ یا تکه است. برای تهیه کراک، پودر کوکائین را با جوش شیرین می‌پزند. سپس آن را به قطعات کوچکی که به آن سنگ می‌گویند می‌شکنند. برای استفاده از آن، معمولاً آن را در یک لوله شیشه‌ای قرار می‌دهند و گرم می‌کنند. سپس بخار حاصل را استنشاق می‌کنند. کراک قوی‌تر و اعتیاد آورتر از فرم پودری کوکائین است.
خطرات کوکائین
همراه با خطرات فیزیکی، استفاده از کوکائین می‌تواند زندگی شما را به روش‌های دیگری تحت تاثیر قرار دهد.هر چه بیشتر از آن استفاده کنید، مغز شما بیشتر با آن سازگار می شود. در نتیجه به مرور شما به دوز قوی‌تری نیاز خواهید داشت تا همان احساس را داشته باشید. این می‌تواند منجر به اعتیاد خطرناک یا مصرف بیش از حد شود.
اگر به مصرف کوکائین ادامه دهید، مدارهای مغز شما حساس‌تر می‌شوند. هنگامی که آن را مصرف نمی‌کنید، خلق شما منفی می‌شود. مغز شما ممکن است نسبت به سایر پاداش‌های طبیعی مثل غذا و روابط کمتر واکنش نشان دهد.
دوزهای قوی‌تر و مکرر باعث تغییرات طولانی مدت در شیمی مغز می‌شود. بدن و ذهن شما کم کم به این ماده وابستگی پیدا می‌کنند. این کار فکر کردن، خوابیدن، توجه کردن، به یاد آوردن چیزها و تصمیم گیری را برای شما سخت‌تر می کند. سرعت واکنش شما ممکن است کندتر باشد.
ممکن است دچار افسردگی، تغییرات خلقی غیرقابل پیش بینی، پارانویا یا حتی رفتارهای خشونت آمیز نسبت به خود و دیگران شوید. ممکن است توهم داشته باشید، به این معنی که چیزهایی را می‌بینید یا می‌شنوید که وجود ندارند. این رفتارها می‌تواند برای شما و اطرافیانتان ترسناک باشد.
ترک اعتیاد به کوکائین
مهم‌ترین بخش هر برنامه درمانی برای اعتیاد به کوکائین، ترک فوری و قطعی این ماده است. ترک یک ماده‌ای که به آن وابسته شدید، مسلماً کار آسانی نیست و نیاز به تعهد و پیگیری خاصی دارد. به دلیل پیچیدگی‌های جسمی و روانی ناشی از اعتیاد، بهتر است این فرآیند تحت نظر یک متخصص پزشکی انجام شود تا از عوارض ناخواسته و علائم ترک به‌صورت مؤثر جلوگیری گردد.
علائم ترک کوکائین می‌تواند تنوع زیادی داشته باشد و معمولاً شامل موارد زیر است:
- افسردگی: بسیاری از افراد در دوران ترک با احساس ناامیدی و غم مواجه می‌شوند.
- اضطراب: افزایش احساسات نگرانی و استرس در دوره ترک رایج است.
- خستگی: فرد ممکن است احساس کند که انرژی کمتری دارد و تمایل به خواب و استراحت بیشتری پیدا کند.
- مشکل در تمرکز: دشواری در تمرکز بر روی کارها و فعالیت‌های روزمره به‌طور معمول احساس می‌شود.
- افزایش گرسنگی: بعضی از افراد ممکن است با افزایش اشتها و گرسنگی روبه‌رو شوند.
- هوس مصرف مواد مخدر: تمایل شدید به مصرف مجدد کوکائین یکی از علائم شایع است.
- کابوس‌ها: اختلالات خواب و بروز کابوس‌های مکرر می‌تواند در این دوره رخ دهد.
- لرز: احساس لرزش و بی‌قراری فیزیکی به‌خصوص در روزهای ابتدایی ترک ممکن است تجربه شود.
- درد عصبی و درد عضلانی: بعضی افراد ممکن است با دردهایی در نواحی مختلف بدن مواجه شوند.
علائم ترک معمولاً حدود 6 تا 12 ساعت پس از آخرین مصرف شروع می‌شوند و مدت و شدت آنها بین افراد مختلف متفاوت است.
معمولاً علائم ترک کوکائین به سه مرحله تقسیم‌بندی می‌شوند:
- مرحله اول: در چند روز اول پس از ترک، احساس خستگی، افسردگی، اضطراب و هوس شدید کوکائین شایع است. این دوره می‌تواند بر روی عملکرد روزانه و روابط فرد تأثیر بگذارد.
- مرحله دوم: این مرحله می‌تواند چند هفته طول بکشد. در این بازه زمانی، فرد ممکن است همچنان هوس مصرف مواد را تجربه کند و ناتوانی در لذت بردن از فعالیت‌های روزمره را احساس کند. خستگی، بی‌قراری، اضطراب و مشکلات خواب معمول‌ترین علائم در این مرحله هستند.
- مرحله سوم: در این مرحله، علائم به تدریج طی چند ماه کاهش می‌یابند. فرد ممکن است بهبودهایی در وضعیت روحی و جسمی خود احساس کند، اما باز هم نیاز به پشتیبانی و درمان‌های روانشناختی وجود دارد تا فرد بتواند به بهبودی کامل دست یابد.
ترک اعتیاد به کوکائین نیازمند صبر، انگیزه و حمایت اجتماعی و حرفه‌ای است. در این مسیر، افراد باید از منابع و امکانات موجود نهایت استفاده را برده و به خود و پیشرفت‌هایشان اعتقاد داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
جمع بندی
کوکائین ماده مخدری است که آن را اسنیف می‌کنند، می‌کشند یا تزریق می‌کنند. این کار باعث می‌شود برای مدت کوتاهی احساس شادی و هوشیاری کنید. اما خطرات زیادی از جمله مصرف بیش از حد و عوارض جسمی و روحی جدی و همچنین اعتیاد را به همراه دارد. اگر شما یا کسی که می‌شناسید دچار اعتیاد به کوکائین شده‌اید، از یک پزشک یا متخصص سلامت روان کمک بگیرید.
کوکائین چه نوع ماده‌ای است؟
این ماده یک محرک است، به این معنی که پیام‌هایی را که بین مغز و بدن شما رد و بدل می‌شوند سرعت می‌بخشد.
آیا اوردوز با کوکائین باعث مرگ می‌شود؟
ممکن است در اثر مصرف بیش از حد کراک یا هر نوع کوکائین دیگری بمیرید. باید علائم مصرف بیش از حد را تشخیص دهید و فوراً کمک بگیرید. علائم شامل ضربان قلب و فشار خون بالا، تشنج، توهم و مشکلات تنفسی است. اگر متوجه هر یک از آنها شدید با اورژانس تماس بگیرید.
آیا می‌شود کوکائین را ترک کرد؟
متوقف کردن استفاده از کرک یا کوکائین به تنهایی دشوار است. اما با حمایت مناسب، بسیاری از افراد می‌توانند بر اعتیاد به این ماده غلبه کنند. برنامه‌های مشاوره و توانبخشی می‌تواند به افراد مبتلا به اختلالات مصرف کوکائین کمک کند تا دارو را ترک کنند و از عود اعتیاد جلوگیری کنند.
