بوی بد دهان؛ علت و 6 روش پیشگیری و درمان

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

در برخی موارد بوی نامطبوعی از نفس افراد ساطع می‌شود که به آن بوی بد دهان و یا هالیتوزیس (halitosis) نیز گفته می‌شود. اغلب ممکن است به دلیل بهداشت نامناسب دهان ایجاد شود، اما همیشه اینطور نیست. داشتن بوی بد دهان می‌تواند تأثیر بسیاری بر روی فرد داشته باشد. به دلیل بوی بد دهان ممکن است افراد دیگر از نزدیک شدن به شما اجتناب کنند و این کار می‌تواند بر روی روابط اجتماعی شما تاثیر بسیاری بگذارد.

اما چرا دچار بوی بد دهان می‌شویم؟ درمان بوی بد دهان چگونه است؟ همراه ما باشید تا در این مقاله از مجله سلامت کیوان به پاسخ این سوالات بپردازیم.

بوی بد دهان چیست؟

هالیتوزیس اصطلاح پزشکی برای بوی بد دهان است اما که اغلب افراد در طول زندگی خود گهگاه به بوی بد دهان دچار می‌شوند به خصوص بعد از خوردن برخی مواد خوراکی مانند سیر و پیاز. اما بوی بد دهان که که با مرور زمان از بین نمی‌رود که به آن هالیتوز مزمن نیز گفته می‌شود، می‌تواند به این معنی باشد که شما به یک مشکل بهداشت دهان و دندان مبتلا شده‌اید.

بوی بد دهان نشانه مشکلات سلامتی مختلفی است. به عبارت دیگر، بوی بد دهان مانند یک پیام هشدار دهنده از بدن شماست. یافتن علت اصلی هالیتوز اولین قدم در درمان این مشکل است. در برخی موارد ممکن است بوی بد دهان به دلیل تعدادی از شرایط پزشکی و سلامتی از جمله خشکی دهان، سوزش سر دل یا حتی نشانه بروز یک بیماری در قسمت دیگری از بدن شما باشد⁽¹⁾.

علت بوی بد دهان چیست؟

در اغلب موارد شایع ترین علت بوی بد دهان، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. بدون رعایت بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن روتین دندان‌ها باکتری‌های مضر به دهان شما حمله کرده و تکثیر می‌شوند. این فرایند می‌تواند منجر به چندین مشکل سلامتی مانند بوی بد دهان، ایجاد پوسیدگی و بیماری‌های مرتبط با لثه شود.

سایر عللی که منجر به بوی بد دهان می‌شوند به شرح زیر است:

خشکی دهان

بزاق به شستشوی دهان کمک می‌کند، بنابراین اگر بدن شما بزاق کافی تولید نمی‌کند، می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود. سیگار کشیدن می‌تواند باعث خشکی دهان شود و همچنین خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، برخی داروها نیز می‌توانند باعث خشک شدن دهان شوند.

سرطان دهان

علائم سرطان دهان یا اوروفارنکس به جز اتساع بویی بد از دهان شامل زخم‌هایی است که بهبود نمی‌یابند، درد دهان، مشکل در بلع، توده ای در گردن و کاهش وزن غیرقابل توضیح.

بیماری رفلاکس معده

رفلاکس معده و یا GERD نوعی اختلال گوارشی است که در آن اسید یا مایع معده به مری – لوله‌ای که غذا را از دهان به معده می‌برد – نشت می‌کند. علت بوی بد دهان بسیاری از افراد همین رفلاکس اسید معده است.

سنگ لوزه‌ها

زمانی که غذا در لوزه‌های شما گیر می‌کند گاهی اوقات به رسوبات کلسیمی تبدیل می‌شود که سنگ لوزه نیز نامیده می‌شوند و این سنگ لوزه‌ها گاها منجر به بد بو شدن دهان می‌شوند.

بیماری لثه

التهاب لثه نوعی بیماری مربوط با لثه است که می‌تواند باعث قرمزی، تورم و خونریزی در لثه‌ها شود. عموماً عفونت لثه با بوی بد همراه خواهد بود.

پلاک دندان

پلاک دندان یک لایه چسبنده است که روی دندان‌های شما جمع می‌شود و باعث بدبو شدن دهان شما می‌شود. پلاک دهان را می‌توان با مسواک زدن و نخ دندان برداشت.

ژنژیویت

ژنژیویت درمان نشده می‌تواند منجر به بیماری پریودنتیت شود که باعث آسیب رسیدن به بافت لثه می‌شود و می‌تواند منجر به از دست دادن دندان و استخوان اطراف دندان شما شود. این عارضه نیز یکی از علل بوی بد دهان است.

عفونت

عفونت در بینی، گلو یا ریه‌ها ممکن است منجر به بو بد دهان شوند. برای مثال، افراد مبتلا به ذات الریه مایعی را سرفه می‌کنند که بوی بدی دارد.

دیابت

افراد مبتلا به دیابت در خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری لثه هستند و بیماری لثه نیز می‌تواند مدیریت دیابت را دشوارتر کند زیرا می تواند قند خون را افزایش دهد.

بیماری کبدی یا کلیوی

زمانی که کبد و کلیه‌ها به درستی عمل می‌کنند، سموم را از بدن شما خارج می‌کنند. اما در افراد مبتلا به بیماری کبدی یا کلیوی، این مواد سمی از بین نمی‌روند و که می‌تواند منجر به هالیتوز شود.

سندرم شوگرن

این بیماری خودایمنی می‌تواند منجر به درد عضلانی، خشکی چشم، خشکی پوست و خشکی دهان شود که اغلب با بوی بد دهان مرتبط است.

بوی بد دائمی دهان

اگر به هالیتوز مزمن و یا بوی بد دائمی دهان مبتلا هستید، ممکن است به این معنی باشد که بیماری لثه دارید، اگرچه همیشه اینطور نیست. بوی بد دائمی دهان همچنین می‌تواند نشانه‌ای از شرایط ذکر شده پیش از این باشد.

اگر بوی بد دائمی دهان و یا هالیتوز شما به دلیل بهداشت نامناسب دهان باشد، تمیز کردن دندان یا روش پریودنتال لثه باید به شرایط شما کمک کند. اگر دندان‌ها و لثه‌های سالمی دارید، هالیتوز ممکن است با مشکلی در قسمت دیگری از بدن شما مرتبط باشد.

درمان بوی بد دهان

درمان بوی بد دهان به مشکل زمینه‌ای آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر بوی بد دهان شما به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باشد، تمیز کردن دندان و بهبود بهداشت دهان و دندان در خانه احتمالا به شما کمک خواهد کرد.

اما اگر بوی بد دهان نشانه بیماری دیگری در بدن شما باشد، پزشکتان می‌تواند به شما در تشخیص و درمان مناسب آن کمک کند. گاهی اوقات، دندانپزشک شما ممکن است دهانشویه‌های خاصی را برای مبارزه با باکتری‌های خاص در دهان شما توصیه کند.

پیشگیری از بوی بد دهان

رعایت بهداشت دهان و دندان، بهترین راه برای تمیز و تازه نگه داشتن بوی دهان شماست. در اینجا چند دستورالعمل کلی وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید از بوی بد دهان جلوگیری کنید.

• دو بار در روز مسواک بزنید، هر بار حداقل دو دقیقه و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. به یاد داشته باشید که برای جلوگیری از بوی بد دهان بهتر است زبان خود را نیز با برس مسواک خود تمیز کنید.
• از دهانشویه ضد باکتری و بدون الکل استفاده کنید.
• برای معاینه دندان‌های خود به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. برای برخی افراد، مراجعه به دندانپزشک ممکن است هر شش ماه یکبار باشد. اما دیگران ممکن است نیاز به ویزیت‌های مکرر داشته باشند تا سلامت دهان و دندان خود را کنترل کنند.
• برای جلوگیری از خشکی دهان، آب زیادی بنوشید.
• تولید بزاق را با استفاده از آدامس های بدون قند، مکیدن آب نبات‌های بدون قند یا خوردن غذاهای سالم که نیاز به جویدن زیاد دارند، افزایش دهید. دندانپزشک شما ممکن است محصولاتی را توصیه یا تجویز کند که می‌توانند بزاق مصنوعی تولید کنند یا به بدن شما در تولید بزاق کمک کنند.
• از مصرف الکل، کافئین و یا دخانیات خودداری کنید زیرا می‌توانند دهان شما را خشک کنند.

بهترین تکنیک برای مسواک زدن دندان‌ها

در اینجا چند نکته و ترفند برای مسواک زدن صحیح دندان‌ها آورده شده است که با انجام آن‌ها می‌توانید به سالم نگه‌داشتن دندان‌ها و بهداشت دهان و دندان خود کمک کنید.

• از مسواک‌های نرم استفاده کنید و مطمئن شوید که اندازه و شکل آن به شما امکان می‌دهد به تمام نواحی دهان خود برسید.
• مسواک خود را حداقل هر سه یا چهار ماه یکبار تعویض کنید.
• مسواک خود را با زاویه 45 درجه به سمت لثه‌های خود نگه دارید و از ضربات کوتاه به اندازه عرض یک دندان استفاده کنید و مطمئن شوید که مسواک شما به بیرون، داخل و بالای هر دندان می‌رسد.
• برس مسواک خود را به شدت فشار ندهید زیرا مسواک زدن شدید یا استفاده از یک مسواک سخت می‌تواند باعث تحلیل و آسیب به لثه شود.

کلام آخر

بیشتر افراد می‌توانند با درمان بیماری زمینه‌ای از شر بوی بد دهان خلاص شوند. درمان مشکل زمینه‌ای می‌تواند به سادگی منجر به بهبود بهداشت دهان و دندان شما شود.

اگر بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت می‌کنید و همچنان بوی بد دهان دارید، بهتر است به دندان پزشک مراجعه کنید. برخی از افراد سریعتر از دیگران دچار پلاک داندان می‌شوند و ممکن است نیاز به مراجعه مکرر به دندان پزشک داشته باشند. همچنین می‌توانید با یک پریودنتیست و یا متخصص بیماری لثه مراجعه کنید تا ببیند که آیا یک بیماری مرتبط با لثه، علت بوی بد دهان شما است یا خیر.