آبله میمون در ایران؛ مصاحبه پروفسور کیوانی – علائم و پیشگیری

هنوز جهان از کابوس کرونا و مرگ و میرهای میلیونی آن رها نشده که دوباره زمزمه هایی مبنی بر شیوع قریب الوقوع یک بیماری با نامی ترسناک تر از کرونا شنیده می شود. آبله میمونی نام یک بیماری وحشت آور است که ضایعات جلدی (بثورات پوستی) در صورت و قسمت‌های مختلف بدن ایجاد می‌کند. پس از خبرهایی مبنی بر پایان کرونا و اکنون شیوه پیک هفتم کرونا ، ویروس آبله میمون که به تازگی در خبرگزاری‌ها شنیده می‌شود، باعث ایجاد نگرانی در بین مردم شده است.

آیا آبله میمون یا Monkeypox بیماری جدیدی است؟ آیا همه‌گیری جدیدی در راه است؟ آیا ابله میمون در ایران یا کشورهای همسایه دیده شده است؟ آیا این بیماری مانند کرونا همه‌گیر می‌شود؟ آیا این بیماری کشنده است؟ واکسن‌های آبله میمون کدام است؟ در این مقاله به بررسی این بیماری و پاسخ به این سوالات می‌پردازیم.

تاریخچه آبله میمون

آبله میمون اولین بار در سال 1958 زمانی که شیوع دو بیماری شبیه آبله در بین میمون‌هایی که برای تحقیق نگهداری می‌شدند، کشف شد. از این رو آبله میمون‌ها نامگذاری شد. اولین مورد انسانی آبله میمون در سال 1970 در جمهوری دموکراتیک کنگو در طی یک دوره ثبت شد. از آن زمان آبله میمون در سایر کشورهای آفریقای مرکزی و غربی در انسان‌ها گزارش شده است.

این بیماری سال‌ها پیش نیز در جهان و در برخی کشورها شیوع پیدا کرده بود و در برخی مواقع شاهد مبتلایانی هستیم که باعث ایجاد محدودیت در سفر به برخی کشورها می‌شوند. برای مثال در سال 2003 و 2021 برای سفر به نیجریه توصیه احتیاطی به دلیل دیده شدن چند فرد مبتلا اعلام شد.

شیوع دوباره آبله میمون

باتوجه به گزارش WHO مبتلایان آبله میمون تا 13 خرداد ماه در کشورهای زیر دیده شده است:

بلژیک به عنوان نخستین کشور در جهان پس از گزارش چهار مورد ابتلا به آبله میمون در هفته گذشته(زمان ویرایش 4 خرداد)، قرنطینه ۲۱ روزه اجباری را برای بیماران مبتلا به این بیماری اعمال کرد.

آبله میمون در ایران

در روز 6 خرداد 1401 رنیس اداره مراقبت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت به شناسایی 6 بیمار مشکوک به آبله میمون اشاره کرد و افزود: 5 نفر از این افراد مشمول نمونه‌گیری شدند که نتیجه آزمایش هر 5 نفر منفی شده است.

به نقل از BBC و با توجه به گفته مقامات بهداشتی امارات کشور همسایه ایران، یک مورد در مسافری که اخیراً به غرب آفریقا سفر کرده بود دیده شده و اکنون تحت درمان است، شناسایی شده است. مقامات امارات می‌گویند که برای مقابله با هر گونه شیوع کاملاً آماده هستند.

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، با توجه به مثبت شدن تست یک نفر در امارات و همچنین شناسایی یک مورد به آبله میمون در ترکیه (10خرداد 1401) خاطرنشان کرد به دلیل ورود مسافران زیادی از این دو کشور، احتمال ورود این بیماری واگیردار به ایران وجود دارد.

آبله میمون چیست؟

آبله میمون یک عفونت ویروسی نادر و شبیه به آبله انسان است. ویروس آبله میمون از جنس ارتوپوکس‌ویروس از خانواده پاکس ویریده است. ارتوپوکس‌ویروس شامل ویروس واریولا، ویروس واکسینیا و ویروس آبله گاوی می‌باشد.

علائم و نشانه‌های آبله میمونی

این بیماری که سایت زندگی آنلاین قرار است در گزارش هایی تفضیلی به علائم و راه های پیشگیری و درمان آن بپردازد با تب نشانه‌هایی مشابه سرماخوردگی آغاز شده و ضایعات پوستی قرمز رنگی را ایجاد می‌کند که با گذشت زمان این ضایعات پوستی چرکی می‌شوند. ضایعات پوستی حدود ۹۵درصد موارد بر روی صورت، ۷۵درصد موارد بر روی کف دست و کف پا و ۳۰ درصد موارد بر اندام‌های تناسلی ظاهر می‌شوند. همچنین می‌تواند غشای مخاطی دهان را هم درگیر ‌کند. این ویروس می‌تواند برای قرنیه چشم هم مشکلاتی را ایجاد کند و در موارد شدید باعث نابینایی شود. درگیری پوستی با گذشت زمان افزایش می‌یابد و رنگ بثورات پوستی به سمت زردی می‌رود.

در موارد شدید، این ضایعات می‌توانند قسمت‌های زیادی از پوست را از بین ببرند. با پیشرفت بیماری، ویروس به مغز و نخاع می‌رسد و باعث التهاب مغز و نخاع می‌شود که می‌تواند به آسیب مغزی و مرگ منجر شود.

علائم معمولاً در عرض 6 تا 13 روز ظاهر می‌شوند، حتی این دوره می‌تواند از ۵ تا ۲۱ روز نیز ادامه داشته باشد. طبق گفته سازمان بهداشت جهانی، ممکن است دو تا چهار هفته طول بکشند، و موارد شدید، بیشتر در میان کودکان رخ می دهد.

برخی علائم دیگر شامل:

• تب
• سردرد
• درد عضلانی
• خستگی
• کمر درد
• تورم غدد لنفاوی

تفاوت و شباهت آبله میمون با سایر بیماری‌های مشابه

تفاوت آبله میمون با آبله

تفاوت آبله میمون با آبله این است که؛ در آبله میمون تورم غدد لنفاوی دیده می‌شود.

تفاوت آبله میمون با آبله مرغان

در آبله میمون علائمی نظیر: آبریزش بینی و سرفه دیده نمی‌شود.

شباهت و تفاوت آبله میمون با طاعون

هر دو بیماری طاعون و آبله میمونی عامل عفونی و مشترک بین انسان و حیوان بوده و همچنین برای درمان آنها واکسن وجود دارد. از شباهت دیگر این دو بیماری می‌توان به راه انتقال آن به انسان که از طریق تنفس و تماس می‌باشد اشاره کرد.

عامل آبله میمونی ویروسی می‌باشد که از طریق میمون به انسان منتقل می‌شود. امّا طاعون یک بیماری عفونی باکتریایی بوده که عامل آن باکتری گرم منفی یرسینیا پستیس می‌باشد. بیماری طاعون، بیشتر از راه کک‌های بدن موش مبتلا، به انسان سرایت می‌کند.

مطالب مرتبط:

• ویروس جدید گوارشی
• آبله مرغان در کودکان، علائم و درمان آن
• بیماری زونا چیست؟ علائم، علل بیماری و درمان زونا
• بررسی بیماری عفونی از علل بروز تا راه درمان
• عامل بیماری جذام، علائم، پیشگیری و درمان

راه‌های انتقال آبله میمون

آبله میمون از طریق تماس نزدیک با فرد یا حیوان آلوده یا با مواد آلوده به ویروس (تماس نزدیک با ضایعات، مایعات بدن، قطرات تنفسی و مواد آلوده) و ارتباط جنسی به انسان منتقل می‌شود.

متخصصین معتقد هستند موارد جدید ابتلا به آبله میمون بسیار غیرمعمول است و تعدادی از مبتلایان همجنسگرایانی هستند که با مردان دیگر ارتباط داشته‌اند.

راه‌های تشخیص آبله میمون

علاوه بر تشخیص این بیماری از روی علائم، یکی دیگر از راه‌های تشخیص این بیماری از طریق تست PCR و الایزای اختصاصی این بیماری می‌باشد. آزمایشگاه تخصصی ویروس شناسی کیوان با ارائه خدمت تست تشخیص آبله میمون در راستای جلوگيرى از گسترش اين بيمارى در كشور اقدام نموده است.

راه‌های درمان و واکسن آبله میمون

آبله میمون یک بیماری خود محدود شونده است که علائم آن بین 6- 13 روز طول می‌کشد و فرد با درمان‌های کمک کننده جانبی بهبودی پیدا می‌کند.

واکسن‌های مورد استفاده در مبارزه با ریشه کنی این آبله (JYNNEOSTM با نام Imvanex یا Imvamune شناخته می‌شود.) به دلیل شباهت بالای این دو ویروس، محافظت 85 درصدی در برابر آبله میمون را نشان داده‌اند. همچنین یکی از داروهای ضد ویروسی نیز برای درمان آبله میمون نیز مجوز گرفته است.

واکسن دیگری که مجوز گرفته به نام ACAM۲۰۰۰ از نوع ویروس زنده بوده و در افراد بالای ۱۸ سال هم برای آبله و هم آبله میمونی کاربرد دارد. واکسن تزریق شده واکسینیا ویروس (سویه آنکارا) نیز در سال ۲۰۱۹ برای مانکی پاکس تایید شد که شامل دو دوز است، اما چندان در دسترس نیست.

آیا آبله میمون مانند کرونا همه گیر می شود؟

به گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO) خطر آبله میمون در جهان جدی است و در سایر کشورهای غیر آفریقایی نیز شیوع داشته است. این سازمون افزود که با وجود شیوع نسبتاً زیاد این بیماری در مدت کوتاه، این بیماری به یک همه گیری جهانی (مانند کرونا) تبدیل نخواهد شد. همچنین به دلیل اینکه انتقال این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست به پوست یا با تماس با ترشحات آلوده به این ویروس صورت می‌گیرد، قدرت سرایت پذیری کمتری داشته و احتمال همه گیری کمتر خواهد شد.

جمع بندی

مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های اروپا اعلام کرد که احتمال انتقال ویروس در طول تماس جنسی زیاد است، اما خطر انتقال از دیگر اشکال تماس نزدیک کم است.

علائم معمولاً خفیف هستند و اکثر افراد ظرف چند هفته بهبود می یابند، اما نرخ مرگ و میر این ویروس در نیجریه حدود 3.3 درصد بوده است که کودکان، بزرگسالان جوان و افراد دارای نقص ایمنی بیشتر مستعد ابتلا هستند. این بیماری نه ویروس و نه بیماری جدیدیی است، پس بهتر است با رفع نگرانی توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنیم.