آزمایش CMV یا سیتومگالوویروس؛ تست CMV در منزل

سیتومگالوویروس یا (CMV) ویروسی از خانواده هرپس ویروس‌هاست که جزء ویروس‌های (DNA) دار به شمار می‌آید. غالباً انتقال این ویروس از طریق انجام رابطه جنسی است و با آزمایش CMV تشخیص داده می‌شود. به این معنی که از راه ترشحات واژن در خانم‌ها یا مایع منی در آقایان انتقال می‌یابد. این ویروس همچنین از راه مادر بیمار به جنین نیز منتقل می‌شود که آسیب‌های جدی و جبران ناپذیری را به جنین وارد می‌کند.

عفونت‌های مادرزادی بر اثر ابتلا به سیتومگالوویروس، باعث ایجاد میکروسفالی، آتروفی چشمی، عقب ماندگی جسمی و حتی در شرایطی منجر به مرگ جنین می‌شود. امکان انتقال این ویروس همچنین از طریق خون، شیر مادر و کلیه‌های اهدایی وجود دارد.

ویروس سیتومگالوویروس عموماً علامت خاصی ندارد و باعث ایجاد مشکلات جدی برای سلامتی بدن نمی‌شود. با این وجود ممکن است در مواردی مانند نوزادانی که در دوران جنینی یا حین تولد و بلافاصله بعد از آن مبتلا شده‌اند یا افراد با نقص سیستم ایمنی مشکلات جدی به وجود آورد.

بنابراین با آزمایش سیتومگالوویروس می‌توان در زنان باردار مشکوک، افرادی که در معرض ویروس قرار داشته‌اند و دریافت کنندگان پیوند که به تازگی دچار عفونت شده‌اند، وجود ویروس را تشخیص داد. با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد این آزمایش صحبت کنیم.

معرفی آزمایش CMV

این آزمایش که با نام فارسی آنتی بادی (IgE) علیه سیتومگالوویروس شناخته می‌شود با استفاده از روش‌های مختلفی مانند (LA)، (CF)، (RIA)، (CLIA)، (ACIF)، (EIA) و (IHA) انجام می‌شود. نوع نمونه سرمی است و انجام آزمایش سیتومگالوویروس نیازی به ناشتا بودن یا محدودیت خوردن غذایی خاص ندارد. مدت زمان تقریبی جهت دریافت جواب آزمایش سه روز است. در آزمایشگاه تخصصی کیوان همچنین امکان انجام نمونه‌ گیری در منزل وجود دارد. بنابراین شما می‌توانید از طریق سامانه آنلاین آزمایشگاه کیوان جهت سفارش نمونه گیری و دریافت نوبت آزمایش اقدام کنید.

دلایل تجویز تست CMV

با توجه به این که ویروس سیتومگالوویروس، یک ویروس شایع است، ممکن است در دوران مختلف جنينی، اوایل کودکی یا دوران جوانی رخ دهد. بر این اساس علل مختلفی جهت درخواست تست وجود دارد.

• جهت مشخص شدن عفونت قبلی با (CMV) به منظور پیوند اعضاء
• زمان اهداء خون و فرآورده‌های آن در بعضی از گیرندگان خون
• غربالگری برای زنان باردار
• در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف یا نقص سیستم ایمنی با علائمی شبیه به آنفولانزا
• در بیماری‌هایی مانند یرقان یا کم خونی با دلایل ناشناخته
• نوزادان با مشکلات رشدی و دچار تشنج

روند انجام آزمایش CMV سیتومگالوویروس

برای انجام آزمایش سیتومگالوویروس اقدامات زیر انجام می‌شود:

1. مرحله اول اقدام برای دریافت نوبت است که از طریق مراجعه حضوری یا ثبت نام در سامانه آنلاین و دریافت نوبت امکان پذیر است.
2. مرحله بعد، انجام نمونه گیری است که بنا بر درخواست شما از طریق حضور در آزمایشگاه یا با ثبت نام در سایت در منزل انجام می‌شود.
3. در نهایت، نتیجه آزمایش در کوتاه ترین زمان به صورت حضوری، پیامکی و الکترونیکی یا با توجه به خواسته شما برای ارسال جواب با پیک در منزل ارسال می شود.

تفسیر نتایج آزمایش

غالباً جهت تشخیص عفونت مادرزادی در نوزاد، از تست آنتی بادی (IgM) استفاده می‌شود. برای تأیید تشخیص نهایی ویروس، نیاز است (PCR) انجام شود. اگر در نتایج فردی که دارای علائم است، (IgM) و (lgG) وجود داشته باشد، ممکن است فرد مدت زمان کوتاهی است که برای اولین بار در معرض این ویروس قرار گرفته باشد. حالت دیگر این است که عفونت (CMV) گذشته مجدد فعال شده باشد. بنابراین با اندازه گیری دوباره سطح (lgG) طی ۲ یا ۳ هفته بعد، نتیجه نهایی تأیید می‌شود.

در فردی که دارای علائم است، اگر سطح (IgM) و (lgG) پایین باشد ممکن است بیانگر این باشد که فرد علاوه بر (CMV) به بیماری دیگری مبتلا باشد یا سیستم ایمنی او نمی‌تواند به طور طبیعی پاسخگو باشد. در نتایجی هم که تنها (lgM) وجود دارد، احتمال می‌رود فرد به تازگی به این ویروس مبتلا شده باشد.

عوامل تداخل احتمالی در نتایج آزمایش CMV

گاهی اوقات با وجود دقت در انجام آزمایش سیتومگالوویروس، نتایج آن ممکن است به صورت کاذب باشد. دلیل این امر هم می‌تواند مواردی از قبیل علل زیر باشد.

• در مواقعی که نمونه گیری زودهنگام در دوره عفونت شدید اولیه (زمانی که هنوز آنتی بادی در خون ظهور نکرده است) انجام می‌شود، امکان نتایج منفی کاذب وجود دارد.
• در بیمارانی که دارای نقص سیستم ایمنی و مشکوک به ویروس (CMV) هستند، ممکن است در نتایج آزمایش، آنتی بادی منفی نشان داده شود. در این بیماران عفونت احتمالی رد نمی‌شود.
• گاهی اوقات به دلیل وجود آنتی‌بادی‌های هتروفیل و فاکتور روماتوئیدی (RF) امکان نتایج مثبت کاذب وجود دارد.

نکات مهم در رابطه با تست CMV

در نظر داشته باشید که انجام آزمایشات سرولوژیک به تنهایی تشخیص عفونت سیتومگالوویروس را تأیید نمی‌کند. در واقع نیاز است نتیجه آزمایش را همراه با علائم بیمار، دیگر یافته‌های آزمایشگاهی و تاریخچه بالینی ویروس ارزیابی کرد. می‌توان گفت یکی از راه‌های قطعی جهت تشخیص این عفونت، کشت ویروس است. البته در این روش هم، نوع عفونت، از نظر حاد، مزمن و غیرفعال آن نیز قابل تشخیص نیست. خصوصیات عملکردی آزمایش برای افراد با نقص سیستم ایمنی، نمونه خون بند ناف و گرفتن آزمایش از نوزادان تعریف نشده است. این تست همچنین جهت غربالگری افرادی که قصد اهدای خون یا پلاسما دارند، مناسب نیست.

تاکنون هیچ درمان قطعی برای این عفونت شناخته نشده است. در زنان باردار، شاید با تشخیص به موقع از طریق کشت ویروس یا آزمایشات سیتومگالوویروس بتوان ضرورت سقط جنین را اثبات کرد.

در صورت افزایش سطح (lgG) در دو نمونه سرمی که به فاصله ۱۰ تا ۱۴ روز انجام شده است، می‌توان تشخیص عفونت حاد داد. دقت داشته باشید که اندازه گیری سطح (lgG) در اطفال کمتر از ۶ ماه مناسب نیست و ممکن است بر اثر انتقال غیرفعال مادر باشد. در واقع، در این شرایط اندازه گیری سطح (IgM) فاکتور مناسب تری خواهد بود.

جمع بندی

• سیتومگالوویروس یک ویروس (DNA) دار از خانواده هرپس ویروس‌هاست.
• جهت تشخیص این عفونت از آزمایشات سرولوژیک یا کشت ویروس استفاده می‌کنند.
• آزمایش CMV در آزمایشگاه کیوان با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا و دستگاه‌های پیشرفته انجام می‌شود.
• جهت انجام آزمایش سیتومگالوویروس بعد از رزرو و دریافت نوبت امکان نمونه گیری در آزمایشگاه کیوان یا بنا به درخواست شما در منزل وجود دارد.
• در موارد نمونه گیری زودهنگام، قبل از ظهور آنتی بادی در خون، احتمال نتایج منفی کاذب در آزمایش وجود دارد.
• جهت نمونه گیری از اطفال زیر ۶ ماه، بهتر است میزان سطح (lgm) بررسی شود.