آزمایش HTLV (ویروس لنفوتروپیک)

ویروس لنفوتروپیک (T) – لنفوتروپیک انسانی، نوع 1 (HTLV-I) و نوع 2 (HTLV-I) رتروویروس‌های خیلی مرتبط به هم اما متمایز هستند که می‌توانند انسان را آلوده کنند. آزمایش (HTLV) برای تشخیص دقیق و درمان سریع الزامی است. در همین راستا شما را در مقاله ‌ای از آزمایشگاه کیوان با ویروس لنفوتروپیک (HTLV) بیشتر آشنا خواهیم کرد.

ویروس لنفوتروپیک چیست؟

رتروویروس، گروهی از ویروس‌هاست که به خانواده (Retroviridae) تعلق دارد و به طور مشخص نقشه ژنتیکی خود را به شکل اسید ریبونوکلئیک (RNA) حمل می‌کند. رتروویروس‌ها در حیوانات باعث شکل گیری تومور و بروز سرطان می‌شوند. اما رتروویروس شناخته شده در انسان (T-Lymphotropic) یا همان ویروس لنفوتروپیک سلول T انسانی نوع 1 (HTLV-1) نام داشته و با آزمایش (HTLV) قابل تشخیص است.

این ویروس باعث بروز یک بیماری تخریب کننده عصبی با نام میلوپاتی مرتبط با (HTLV-1) می‌شود. به این بیماری پاراپازیس اسپاستیک گرمسیری (HAM/TSP) نیز می‌گویند. ویروس لنفوتروپیک نوع 2 (2-HTLV) نیز در انسان شناخته شده که باعث بروز اختلالات عصبی خفیف می‌شود. تحقیقات⁽¹⁾ نشان داده که بیش از 20 میلیون نفر از مردم جهان به بیماری‌های مرتبط با ویروس لنفوتروپیک مبتلا شده‌اند. اما تعداد مبتلایان بیماری پاراپازیس اسپاستیک گرمسیری (HAM/TSP) بسیار کمتر است.

نگاهی به ویروس‌های (HTLV)

ویروس نوع 1 (1-HTLV) اولین بار در سال 1980 از بیماری که مشکل پوستی او را تشخیص داده بودند، جدا شد. در ابتدا این سلول را یک شکل متمایز از لنفوم یا لوسمی سلول (T) حاد تشخیص دادند. اما سال‌ها بعد که ارتباط بین یک بیماری عفونت نخاعی و (1-HTLV) توصیف شد و آن را ملوپاتی مرتبط با پاراپازیس اسپاستیک گرمسیری (HAM/TSP) در نظر گرفتند، دیدگاه‌ها تغییر کرد.

پس از آن چند بیماری مرتبط با ویروس لنفوتروپیک نوع 1 نیز شناخته شد. بیماری پیشرونده در مبتلایان به ویروس (1-HTLV) شایع‌تر از بیماری‌هایی مانند آرتروپاتی، یووئیت (التهاب چشم)، پنومونیت و مشکلات تیروئید است. مناطقی از جهان که بومی ویروس لنفوتروپیک نوع 1 هستند شامل کارائیب، جنوب ژاپن، آفریقای مرکزی، خاورمیانه، آمریکای جنوبی و ملانزی می‌شوند.

علائم ویروس لنفوتروپیک

بیماری‌های مرتبط با ویروس لنفوتروپیک بسیار آرام شروع شده و پیشرفت مزمنی دارند. برای مثال علائم اولیه بیماری پاراپازیس اسپاستیک گرمسیری (HAM/TSP) به صورت اختلال در راه رفتن، بی حسی، زمین خوردن‌های بی دلیل، بی اختیاری ادرار، یبوست و ضعف پیش‌رونده ساق پا ظاهر می‌شود. گفتنی است که علائم بیماری‌های ویروس لنفوتروپیک در افراد مختلف به شکل‌های گوناگون نمود پیدا می‌کنند و این موضوع به سیستم ایمنی و عصبی هر فرد بستگی دارد. به نحوی که برخی از افراد بعد از 1 یا 2 دهه بیماری با آزمایش HTLV متوجه به بیماری خود می‌شوند. در حالی که برخی از همان آغاز بیماری باید با صندلی چرخ‌دار حرکت کنند.

علائم شایع ناشی از ویروس لنفوتروپیک نوع 1 به صورت حاد، لنفوماتوز، مزمن و دودی بروز می‌کنند و هر کدام تصویر بالینی و همچنین تکامل مشخصی دارند. به طور کلی علائم آنها عبارتند از:

• ترکیبی از ضایعات پوستی و استخوانی
• ترشحات ریوی
• افزایش کلسیم خون
• بزرگ شدن کبد، طحال و غدد لنفاوی
• عفونت‌های پیش‌رونده

دلایل بروز علائم ویروس لنفوتروپیک

شاید برای شما هم جالب باشد وقتی بشنوید که دلایل بروز علائم ویروس (HTLV) و ویروس (HIV) مشابه هستند. عفونت می‌تواند از طریق تماس جنسی با فرد آلوده، استفاده مشترک از سوزن‌ها و سرنگ‌های آلوده توسط مصرف‌کنندگان مواد مخدر یا هنگام انتقال خون آلوده رخ دهد. آرایشگاه‌ها، مراکز تاتو بدن و مراکز درمانی، مخصوصاً دندانپزشکی‌ها و آزمایشگاه‌ها در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی باعث شیوع بیماری‌های مرتبط با (HTLV) خواهند شد.

انتقال ویروس از مادر به جنین در دوران بارداری امکان پذیر اما نادر است که بر مغز جنین اثر منفی خواهد گذاشت. علاوه بر این، در دوران شیردهی نیز نوزاد در خطر دریافت ویروس و ابتلا به بیماری قرار خواهد گرفت. علائم بیماری (HAM/TSP) نیز تا کنون کامل شناخته نشده اند. زیرا عموماً مبتلایان بدون علامت هستند. اما آسیب وارد بر سیستم عصبی مرکزی و بروز بیماری خود ایمنی به خاطر آسیب وارد شده بر لنفوسیت‌های (T) تأیید شده است.

اختلالات مرتبط با ویروس لنفوتروپیک

ویروس لنفوتروپیک علاوه بر (HAM/TSP) باعث بروز بیماری‌های دیگری نیز می‌شود که عبارتند از:

• آلوئولیت ریوی
• التهاب چشم (یووئیت)
• مفاصل (آرتریت)
• تیروئید همراه.
• تظاهرات پوستی شامل خشکی، گال و درماتیت عفونی
• سندرم سیکا که با خشکی چشم و دهان مشخص می‌شود
• سیستیت و پروستاتیت که بیماری‌های نادری هستند
• بیماری در عصب محیطی در ماهیچه‌ها
• نقایص خفیف شناختی
• سندرم جانبی آمیوتروفیک و لرزش
• سندرم خارخچه ای
• افزایش حساسیت به عفونت‌هایی مانند پنومونی، سل و عفونت‌های مثانه

تشخیص با آزمایش (HTLV)

تشخیص عفونت (1-HTLV) معمولاً با شناسایی آنتی بادی‌های ضد ویروس در خون یا مایع مغزی نخاعی انجام می‌شود. در برخی موارد، تکنیک‌هایی که ژنوم (1-HTLV) را در سلول‌های آلوده شناسایی می‌کنند، ضروری هستند.

در مورد (HAM/TSP)، بسیاری از افراد آلوده به (1-HTLV) در طول زندگی خود بدون علامت باقی می‌مانند، این اتفاق فراتر از یافته‌های آزمایشگاهی است و آزمایش (1-HTLV) نتیجه مثبتی خواهد داشت. بنابراین، لازم است وجود علائم معمولی را معیار قرار نداد. در عوض به سایر اختلالاتی که به همان شکل ظاهر می‌شوند مانند عفونت‌های دیگر، کمبود ویتامین، اختلالات ژنتیکی و فشردگی نخاع توجه کرد.

برای تشخیص دقیق باید به تصویر بالینی، شواهد ادغام ویروس لنفوتروپیک در سلول‌های میزبان، تجزیه‎ و تحلیل خون یا همان آزمایش (1-HTLV) و بیوپسی از محل‌های آسیب دیده توجه کرد. لنفوسیت‌های آتیپیک شاید در آزمایش (1-HTLV) وجود داشته باشند. افزایش کلسیم خون (هیپرکلسمی) هم امری شایع است و نباید نادیده گرفته شود.

درمان بیماری‌های ویروس لنفوتروپیک

در مناطقی که میزبان این ویروس هستند، غربالگری اهداکنندگان خون نقش مهمی در کاهش انتقال ویروس دارد. غربالگری زنان باردار و اجتناب آنها از شیردهی یا برقراری روابط جنسی مراقبت شده با استفاده از کاندوم هنگام نزدیکی می‌توانند در قطع کردن چرخه انتقال ویروس نقش مهمی بازی کنند.

 داروهایی مانند اینترفرون، دانازول، ویتامین (C) با دوز بالا، آزاتیوپرین، داروهای ضد ویروسی به کار رفته در درمان عفونت (HIV) (زیدوودین و لامیوودین) و والپروئیک اسید برای درمان مبتلایان به ویروس (HTLV) با تشخیص پزشک، تجویز می‌شوند. هرچند گاهی این داروها باعث بهبود موقت بیماران می‌شوند و کادر درمان شاهد شدت یافتن علائم بیماری هستند.

جمع بندی

• ویروس لنفوتروپیک نوع 1 (HTLV-I) و نوع 2 (HTLV-I) رتروویروس‌های مرتبط به هم اما متمایز هستند.
• بیشترین علائم آنها بی حسی، زمین خوردن‌های بی دلیل، بی اختیاری ادرار و یبوست است.
• درمان آن بعد از انجام آزمایش (HTLV) و با داروهای ملین، تمرینات فیزیوتراپی و شل کننده عضلات پاهاست.