علائم دیابت چیست؟ راه های پیشگیری و درمان دیابت

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

دیابت از رایج ترین بیماری‌های جهان است که می‌تواند عوارض جبران ناپذیری داشته باشد. اگر پیشگیری و درمان دیابت به طور جدی پیگیری شود، این شانس وجود دارد که تنها عوارض حداقلی آن نمایان شود. به همین دلیل در این مقاله از مجله سلامت کیوان به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم به این امید که افراد بیشتری در سلامتی و به دور از دیابت زندگی خود را سپری کنند.

دیابت چیست؟

بیماری دیابت زمانی رخ می‌دهد که انسولین به اندازه کافی در بدن تولید نمی‌شود و یا بدن نمی‌تواند به طور کامل از انسولین تولید شده استفاده نماید. انسولین هورمونی است که باعث تنظیم فشار خون می‌شود. از شایع ترین علائمی که افراد مبتلا به دیابت تجربه می‌کنند هایپرگلیسمی (افزایش قند خون) است.⁽¹⁾

انواع دیابت

دیابت دو نوع دارد:

• دیابت نوع یک: حدود 10 درصد افراد دیابتی به این نوع دیابت مبتلا هستند. در دیابت نوع 1 افراد به تزریق انسولین نیاز دارند؛ چراکه در این بیماری که نوعی خودایمنی تلقی می‌شود، سیستم ایمنی بدن سلول‌های تولید کننده انسولین را از بین می برد.
• دیابت نوع دو: این نوع دیابت بیشتر، افراد بالای 30 سال را درگیر می‌کند. در دیابت نوع 2، بدن دربرابر انسولین مقاوم شده و قند در خون باقی خواهد ماند.

علائم دیابت

به طور معمول علائم ایجاد شده در بیماران دیابتی ناشی از افزایش قند خون است. علائم دیابت به طور کلی شامل موارد زیر است:

• کاهش وزن
• گزسنگی شدید
• تشنگی شدید
• خستگی و بیحالی
• زخم هایی که خوب نمی شوند
• تکرر ادرار
• تاری در بینایی

علائم دیابت در مردان

مردان دیابتی ممکن است علائمی مانند کاهش میل جنسی، کاهش قدرت عضلانی و اختلال نعوظ را نیز تجربه کنند.

علائم دیابت در زنان

زنان دیابتی ممکن است علائمی مانند عفونت‌های پوستی، خارش و خشکی پوست و همچنین عفونت‌های دستگاه ادراری را نیز تجربه کنند.

بیشتر بخوانید:

• آمپول ضد بارداری چگونه عمل می‌کند؟
• علت تلخی دهان چیست؟ + درمان
• خشکی دهان نشانه چیست؟

راه‌های پیشگیری از دیابت

افراد به علت‌های مختلف مانند ژنتیک، سن بالای 45 سال یا داشتن اضافه وزن با احتمال بیشتری برای ابتلا به دیابت مواجه هستند. به همین دلیل به این افراد توصیه می‌شود، سبک زندگی خود را به گونه‌ای انتخاب کنند که احتمال بروز این بیماری را کاهش دهند. راه‌هایی که در ادامه معرفی می‌شوند برای پیشگیری از دیابت و درمان دیابت مؤثر هستند. اگر هنوز به این بیماری مبتلا نشده اید با گنجاندن این راه‌ها احتمال بروز دیابت را کاهش خواهید داد. همچنین با اعمال روش‌های زیر می‌توانید از عوارض خطرساز دیابت بکاهید.⁽²⁾

1. پرهیز از شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده

مواد غذایی که شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده دارند مثل ماکارونی، کیک‌ها، برنج سفید، شیرینی و نان‌های ساندویچی را از رژیم غذایی خود حذف کنید. چرا که شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده به سرعت تبدیل مولکول‌های کوچک شکر شده و وارد خون می‌شوند. با بالا رفتن قند خون پانکراس تحریک شده و انسولین تولید می‌شود. افزایش قند خون و به دنبال آن افزایش میزان انسولین باعث بروز دیابت می‌شود. بهتر است با یک متخصص تغذیه برای پیشگیری و درمان تغذیه مشورت کنید تا برنامه مناسب شما بنویسد. در ادامه موارد مهم تغذیه ای⁽¹⁾ آورده شده است:

• غذاهای فیبر دار مانند میوه‌ها، سبزیجات غیر نشاسته‌ای و غلات کامل در برنامه غذایی روزانه شما وجود داشته باشد.
• روغن‌ها سالم مانند روغن زیتون و کنجد را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
• مصرف لبنیات را کنترل کنید و لبنیات کم چرب استفاده کنید.
• گوشت و ماهی‌های کم چرب را کنترل شده مصرف کنید.
• استفاده از غلات تصفیه شده مانند آرد سفید و برنج سفید و همچنین قند و شکر را کاهش دهید.
• وعده‌های غذایی خود را بیشتر و در عوض کم حجم تر کنید.

2. بالا بردن فعالیت روزانه

داشتن فعالیت روزانه برای داشتن سبک زندگی سالم واجب و ضروری است. ورزش و فعالیت، حساسیت سلول‌ها را به انسولین افزایش می‌دهد در نتیجه انسولین کمتری برای قند خون ترشح می‌شود. قبل از انجام هر ورزش بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. ورزش‌های آسان مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری یا دویدن آرام از گزینه‌های مناسب است. همچنین هفته ای سه بار ورزش‌های مقاومتی مانند یوگا و وزنه برداری نیز توصیه می‌شود. اگر از دسته افرادی هستید که مدت طولانی پشت میز می‌نشینید یا در حال رانندگی هستید بهتر است هر 30 دقیقه از پشت میز بلند شوید و حرکت کنید.

3. مایعات بنوشید

آب از حیاتی ترین نیازهای بدن است که برای هر نوع فعالیت به آن احتیاج دارد. رساندن آب کافی به بدن قدم مهمی در راستای سلامتی به شمار می‌آید. نوشیدن آب کافی باعث می‌شود شما در طول روز میل کمتری به خوردن غذاهای پرکالری و مواد قندی داشته باشید.

در طول روز دائماً آب، چای و قهوه بنوشید اما دقت کنید به بهانه آن‌ها قند یا شکر استفاده نکنید. سعی کنید به نوشیدنی‌های تلخ خود را عادت بدهید.

4. وزن متعادل

هر چند افرادی که دارای دیابت نوع دو هستند با کاهش وزن مواجه هستند اما بیشتر وزنشان در ناحیه میانی و کمر و شکم جمع می‌شود و حمل بیشتر وزن در ناحیه شکم احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد. کاهش وزن نه تنها در کنترل قند خون که در کنترل کلسترول، تری گلیسیرید و فشار خون نیز مؤثر است. حتی کاهش وزن به میزان‌ کم نیز در بالا بردن سطح سلامتی شما تأثیر دارد. در این زمینه حتماً با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.

5. کاهش میزان سیگار کشیدن و ترک آن

سیگار کشیدن احتمال ابتلا به بیماری‌های جدی مانند بیماری‌های قلبی و انواع سرطان را افزایش می‌دهد. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دود سیگار منجر به بروز دیابت و دامن زدن به عوارض آن می‌شود. در نتیجه ترک سیگار در طولانی مدت نیز علائم دیابت را کاهش می‌دهد.

بیشتر بخوانید:

• علت، علائم و درمان افسردگی
• علائم و بهترین درمان کبد چرب
• سرطان پانکراس یا لوزالمعده چیست؟
• بهترین درمان عرق کف دست و پا

درمان دیابت

در قسمت‌های پیشین روش‌های پیشگیری و درمان دیابت را با هم مرور کردیم. روش‌هایی که می‌توانید آن‌ها را رفته رفته جزئی از عادات روزانه خود کنید. در این میان مدیریت استرس را فراموش نکنید و تأثیر ورزش در کاهش استرس را دست کم نگیرید. استفاده منظم از داروهای دیابتی یا انسولینی، چک کردن منظم قند خون و تحت نظر پزشک بودن سه اصل مهمی است که افراد دارای دیابت باید انجام دهند.

قندخون، فشار خون و کلسترول خود را چک کنید

قندخون، فشارخون و کلسترول هر سه ویژگی‌های مهمی هستند که همیشه باید چک شود به خصوص اگر در سنین بالا هستید. این سه ویژگی را ای بی سی (ABC) می‌گویند. ای مخفف آزمایش ای وان سی (A1C) است که برای اندازه گیری میانگین سطح خون کاربرد دارد. بی مخفف فشار خون (Blood Pressure) است که اهمیت بالایی دارد و این اهمیت زمانی بیشتر می‌شود که دچار دیابت نیز باشید. فشار خون بالا احتمال بروز حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های کلیوی را بیشتر می‌کند. در نهایت سی نیز مخفف کلسترول (Cholesterol) است.

داروهای کنترل قند خون

در صورتی که قند خون بیش از حد مشخصی باشد و نتوان با تغییر سبک زندگی آن را کاهش داد تجویز دارو گزینه بعدی است. متفورمین، سولفونیل اوره، گلینیدها و تیازولیدین دیون از جمله داروهای قند خون⁽¹⁾ هستند و هر کدام با توجه به ویژگی‌های فرد و سطح قند خون او تجویز می‌شود.

افرادی که با دارو نیز جواب نمی‌گیرند، از انسولین استفاده می‌کنند. انسولین‌ها به نمونه‌های مختلف کوتاه اثر و طولانی اثر تقسیم می‌شوند. پزشک با توجه به تشخیصی که می‌دهد نوع انسولین و زمان استفاده را تعیین می‌کند.

همچنین استفاده از قرص نوازین محصول شرکت گیتا دارو، به بهبود و درمان انواع نوروپاتی به خصوص نوروپاتی دیابتی کمک کننده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر روی تصویر زیر کلیک کنید.

سخن آخر

• سبک زندگی در بروز و درمان دیابت تأثیر زیادی دارد.
• تغذیه مناسب، ورزش، کنترل وزن، نوشیدن مایعات و کنترل استرس از عادت‌های روزانه ای هستند که در پیشگیری و درمان دیابت مؤثرند.
• افرادی که به دیابت مبتلا هستند لازم است به طور منظم سطح قند خون، فشار خون و کلسترول خود را کنترل کنند.
• افرادی که با تغییر سبک زندگی نمی‌توانند قند خون خود را کنترل کنند لازم است که از دارو استفاده کنند.
• در صورتی که دارو نیز تأثیر نداشته باشد به تشخیص پزشک انسولین تجویز می‌شود.