هپاتیت E : از علائم تا درمان و پیشگیری
هپاتیت E یکی از بیماری‌های مشترک بین انسان‌ها و حیوانات است. انتقال این بیماری از طریق نوشیدن آب آلوده، مدفوع و از طریق تماس دهانی می‌باشد. علائمی که در مبتلایان بروز می‌کند، طیف گسترده ای داشته و به کبد آسیب جدی وارد می‌کند.
هپاتیت E چیست؟ علت و علائم هپاتیت ای چیست؟ چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند؟ این بیماری چطور تشخیص داده و درمان می‌شود؟
در ادامه شما را با بیماری هپاتیت E، علائم و روش درمان آن آشنا خواهیم کرد. و به تمامی سوالات مطرح شده پاسخ می‌دهیم. اگر می‌خواهید بیشتر درباره این بیماری بدانید، حتما تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.
بیماری هپاتیت E چیست؟
بیماری هپاتیت E نوعی عفونت کبدی و ناشی از ورود ویروس HEV به بدن است. این ویروس در کشورهای در حال توسعه شایع بوده و از طریق نوشیدن آب آلوده، مدفوع و از طریق تماس دهانی منتقل می‌شود. این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته این بیماری شیوع بسیار کمتری دارد و از طریق خوردن گوشت خام یا نیم پز خوک، گراز وحشی و گوزن یا صدف آلوده به ویروس هپاتیت E منتقل می‌شود.
همان‌طور که اشاره کردیم، بیماری هپاتیت E طیفی از علائم را دارد. دوره کمون این بیماری بعد از ورود ویروس به بدن بین 2 تا 10 هفته و به طور متوسط 5 تا 6 هفته است. در حالی که دفع ویروس از چند روز قبل تا 3 الی 4 هفته پس از بروز علائم صورت می گیرد. شناخت این علائم به درمان جلوگیری از شیوع آن کمک می‌کند.
علائم هپاتیت E چیست؟
علائم شایع هپاتیت ای عبارتند از:
- تب خفیف
- احساس خستگی شدید
- خمودگی
- کم اشتهایی
- معده درد
- استفراغ کردن
- درد ناحیه شکم
- ادرار تیره
- مدفوع کم رنگ
- جوش و خارش پوست
- درد مفاصل
- پوست و چشم‌های زرد رنگ
در مناطقی که تعداد مبتلایان هپاتیت ای زیاد است علائم در افراد 15 تا 44 ساله و خانم‌های باردار به وضوح دیده می‌شوند. هرچند عموم مبتلایان به خصوص کودکان علائمی از خود نشان نمی‌دهند، مگر افرادی که بیماری زمینه‌ای یا نقص سیستم ایمنی اولیه و ثانویه داشته باشند. برای مثال افرادی که عمل پیوند کلیه شده‌اند یا دوره درمان سرطان را پشت سر می‌گذارند در خطر بیشتری نسبت به سایر افراد قرار دارند.
ویروس هپاتیت E چگونه پخش می‌شود؟
HEV معمولاً از طریق مدفوع یا دهانی پخش می‌شود. در کشورهای در حال توسعه که ژنوتیپ‌های 1 و 2 HEV غالب هستند، شایع‌ترین منبع عفونت HEV آب آشامیدنی آلوده است. در کشورهای توسعه یافته، موارد پراکنده ژنوتیپ 3 HEV به دنبال مصرف گوشت خوک نپخته یا گوشت گوزن رخ داده است. مصرف صدف یک عامل خطر در شیوع اخیر توصیف شده که در بین مسافران کشتی‌های کروز رخ داده است. ژنوتیپ 4 HEV که در چین، تایوان و ژاپن شناسایی شده است نیز با انتقال از طریق غذا مرتبط است .
آیا حیوانات می‌توانند ویروس هپاتیت E را به انسان منتقل کنند؟
بله. هپاتیت E می‌تواند پستانداران خاصی را آلوده کند و مصرف گوشت نپخته یا اعضای بدن حیوانات آلوده می‌تواند منجر به انتقال از طریق غذا به انسان شود. HEV RNA (ژنوتیپ های 3 و 4) از گوشت خوک، گراز و گوزن استخراج شده است.
احتمال ابتلا به ویروس HEV در کدام مناطق بیشتر است؟
پژوهش‌های متعددی در راستای پاسخ به این سؤال و پیشگیری از ابتلای مردم به این ویروس صورت گرفته است. نتایج نشان داده که بیشتر مبتلایان افرادی هستند که به مناطق آلوده به HEV سفر می‌کنند. علاوه بر این، حضور در مناطق گرمسیری و محیطی که دام‌های آلوده به این ویروس زندگی می‌کنند، باعث ابتلای مردم به هپاتیت E می‌شود. از طرفی، با توجه به اینکه در عموم مبتلایان علامت مشخصی مشاهده نمی‌شود، انتقال ویروس به میزان بیشتری صورت گرفته و آمار مبتلایان رو به افزایش و غیرقابل انکار است.
مطالب مرتبط:
- بارداری و هپاتیت: هر آنچه باید بدانید
- هر رنگ ادرار نشانه چیست؟
- بیماری سندرم گیلن باره
- درمان رفلاکس معده
اگر افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری زمینه‌ای دارند به مناطق آلوده به HEV سفر کرده یا در چنین محیط‌هایی زندگی کنند، در خطر بیشتری قرار دارند. به غیر از این افراد، خانم‌های باردار در مقابل هپاتیت E بسیار آسیب پذیر هستند. به نحوی که ممکن است با خطر نارسایی حاد کبدی، مرگ جنین یا زنان باردار همراه باشد. آخرین آماری که در سایت WHO منتشر شده نشان داده است که سالانه 20 تا 25 درصد زنان باردار مبتلا به HEV در سه ماهه اول بارداری فوت می‌کنند. بنابراین باید تحت مراقبت‌های خاص قرار داشته باشند.
تشخیص بیماری هپاتیت E
هنگامی که فرد متوجه علائم بیماری هپاتیت ای می‌شود باید در اسرع وقت به نزدیک ترین درمانگاه یا پزشک خود مراجعه کند. پزشک علاوه بر بررسی پرونده پزشکی بیمار، درباره سفرهای او جویا می‌شود. برای پزشک اهمیت دارد که بداند از آب آلوده آشامیده است یا خیر و برای تشخیص دقیق تر از تست خون استفاده می‌کند.
اهمیت تشخیص و درمان مبتلایان به ویروس HEV به اندازه‌ای است که پزشکان توصیه می‌کنند چند گروه از افراد از تست هپاتیت E غافل نشوند. این افراد عبارتند از:
- افرادی که از علائم هپاتیت ویروسی A ، B و C دارند.
- افرادی که علائمی از ابتلا به ویروس‌های کبدی غیر از هپاتیت دارند.
- افرادی که از نارسایی و التهاب کبدی رنج می‌برند.
- افرادی که به مناطق آلوده به ویروس HEV سفر کرده‌اند.
- افرادی که از مناطق آلوده به HEV سفره کرده‌اند.
آزمایش‌های تشخیصی HEV
پزشک برای اینکه درباره بیماران تشخیص درستی ارائه دهد چند آزمایش را در نظر می‌گیرد. تست خون یکی از مهم‌ترین تست‌های تشخیصی برای این دسته از بیماران به شمار می‌آید. برای اینکه روند تشخیص و درمان با سرعت بیشتری انجام شود، جواب تست خون هپاتیت E سریع به پزشک داده می‌شود. پزشک با مشاهده نتایج آزمایش خون به آنتی بادی‌های ضد ویروس HEV یا همان ایمونوگلوبولین M (IgM) در خون توجه می‌کند. آزمایش‌های کاربردی دیگر بررسی نمونه مدفوع و واکنش زنجیره‌ای پلیمراز ترانس کریپتاز معکوس (RT-PCR) برای تشخیص RNA ویروس هپاتیت E در خون است.
علاوه بر این پزشک شرح حال مفصلی درباره سفر، منابع آب آشامیدنی، غذای نپخته و تماس با افراد مبتلا به هپاتیت از بیماران می‌گیرد. مجموع این بررسی‌ها منجر به تشخیص بیماری هپاتیت ای می‌شود.
پیشگیری از ابتلا به هپاتیت E
پیشگیری بهتر از درمان است. این عبارتی است که به گوش همه آشناست. درباره ابتلا به ویروس هپاتیت E هم این قانون صدق می‌کند. البته هنوز هم واکسنی برای محافظت بدن در برابر این ویروس تولید نشده است. اما می‌توان با رعایت اصول بهداشتی از ابتلای به این نوع هپاتیت جلوگیری کرد.
مهم ترین عامل انتقال ویروس HEV به انسان نوشیدن آب آلوده است. بنابراین دقت کنید که از آب رودخانه یا یخی که از تمیزی آن مطمئن نیستید، ننوشید. از سبزیجات ضدعفونی شده مصرف کنید. از مصرف گوشت خام یا نیم پز و صدف خام خودداری کنید. هنگام مسافرت به بهداشت کودکان توجه ویژه داشته باشید. علاوه بر این، هنگام تعویض پوشک نوزادان دست‌های خود را به طور کامل با آب و صابون بشویید. با رعایت این نکات بهداشتی از سلامت خود و کودکان همراه خود در سفر محافظت می‌کنید و احتمال انتقال ویروس HEV بین افراد را به حد چشمگیری کاهش خواهید داد.
آیا واکسنی برای هپاتیت E وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ واکسن مورد تایید FDA برای هپاتیت E در ایالات متحده موجود نیست. با این حال، در سال 2012 یک واکسن نوترکیب برای استفاده در چین تایید شد.
درمان هپاتیت E چگونه ممکن است؟
در بیشتر موارد در حدود 4-6 هفته، ویروس HEV به طور خود به خود از بین می‌رود. با این حال نکات زیر می‌تواند به کاهش علائم بیمار کمک کند:
- استراحت
- خوردن غذاهای سالم
- نوشیدن آب زیاد
- اجتناب از مصرف نوشیدنی‌های الکلی
- مشورت با پزشک درباره مصرف داروهایی مانند استامینوفن که ممکن است به کبد آسیب بزنند.
- زنان باردار مبتلا به این نوع هپاتیت باید در بیمارستان تحت نظارت باشند. اگر وضعیت آنها جدی باشد، با دارو درمانی بهتر کنترل خواهد شد.
جمع بندی
- هپاتیت E یکی از ویروس‌های خانواده هپاتیت است که باعث التهاب و آسیب‌های کبدی می‌شود.
- شایع ترین راه انتقال ویروس HEV نوشیدن آب آلوده به مدفوع دارای این ویروس است.
- علائم در فرد بیمار عموماً بروز نمی‌کند، مگر بیماری زمینه‌ای یا نقص سیستم ایمنی داشته باشد. زنان باردار مبتلا به HEV با آسیب‌های شدید کبدی، سقط جنین و مرگ مواجه می‌شوند.
- تست خون، بررسی میزان ایمونوگلوبولین M (IgM) و یافتن RNA ویروس HEV در خون برای تشخیص قطعی این بیماری الزامی است.
- رعایت نکات بهداشتی، اجتناب از نوشیدن آب آلوده و گوشت یا صدف خام در پیشگیری بسیار مؤثر هستند.
- استراحت، نوشیدن آب زیاد و غذای سالم در روند درمان مؤثر است.
تماس با آزمایشگاه کیوان جهت درخواست تست هپاتیت
هپاتیت E چطور منتقل می‌شود؟
انتقال این بیماری از طریق نوشیدن آب آلوده، مدفوع و از طریق تماس دهانی می‌باشد.
علائم شایع هپاتیت E چیست؟
تب خفیف، احساس خستگی شدید، خمودگی، کم اشتهایی، معده درد، استفراغ کردن، درد ناحیه شکم، ادرار تیره، مدفوع کم رنگ، جوش و خارش پوست، درد مفاصل، پوست و چشم‌های زرد رنگ
چه افرادی باید از تست هپاتیت E غافل نشوند؟
افرادی که از علائم هپاتیت ویروسی A ، B و C دارند.
افرادی که علائمی از ابتلا به ویروس‌های کبدی غیر از هپاتیت دارند.
افرادی که از نارسایی و التهاب کبدی رنج می‌برند.
افرادی که به مناطق آلوده به ویروس HEV سفر کرده‌اند.
افرادی که از مناطق آلوده به HEV سفره کرده‌اند.
