نکات دانستنی درباره عمل لیزیک چشم (Lasik)

زمان مطالعه این مطلب: 10 دقیقه

عمل لیزیک چشم یک جراحی لیزری چشم است که مشکلات بینایی از قبیل نزدیک بینی (میوپی)، دوربینی (هایپرمتروپی) و آستیگماتیسم (استیگماتیسم) را اصلاح می‌کند. شکل قرنیه شما را تغییر می‌دهد تا نحوه برخورد نور به شبکیه شما را بهبود بخشد. این عمل باعث بهبود بینایی شما شده و یک معجزه بزرگ برای حذف عینک از زندگی شماست.

در این مقاله از مجله سلامت کیوان بررسی می‌کنیم که عمل لیزیک چشم دقیقا چیست؟ چگونه انجام می‌شود؟ چه مزایا و خطراتی دارد؟ چه احتیاط‌هایی بعد از عمل لازم است؟ چه کسانی نمی‌توانند این عمل را انجام دهند؟

عمل لیزیک چشم چیست؟

جراحی لیزیک چشم یک جراحی انکساری چشم است که از لیزر اگزایمر، برای رفع عیوب انکساری چشم استفاده می‌کند. این جراحی یک عمل سرپایی است، به این معنی که می‌توانید در همان روز به خانه بروید. لیزیک عیوب انکساری را تصحیح خواهد کرد، این عیب زمانی اتفاق می‌افتد که چشم شما نتواند نور را آنطور که باید منکسر (خمش) کند.

عیوب انکساری منجر به تاری دید می‌شود، لیزیک می‌تواند به شما کمک کند واضح‌تر ببینید و از کیفیت زندگی بهتری برخوردار شوید. عمل لیزیک چشم ممکن است یک گزینه درمانی برای افرادی باشد که نمی‌خواهند برای بهبود بینایی خود به عینک یا لنز تکیه کنند. بعد از جراحی لیزیک چشم، ممکن است اصلاً به عینک یا لنز خود نیاز نداشته باشید. یا ممکن است فقط در شرایط خاصی مانند هنگام رانندگی در شب یا مطالعه به آنها نیاز داشته باشید.

اگر قصد دارید عمل لیزیک را در نظر بگیرید، مهم است که نحوه عملکرد و مزایا و معایب آن را یاد بگیرید تا بتوانید آگاهانه تصمیم بگیرید. جالب است بدانید که، همه افراد کاندیدای لیزیک نیستند.

جراحی لیزیک چشم چطور عمل می‌کند؟

لیزیک شکل قرنیه شما را تغییر می‌دهد تا نحوه برخورد نور به شبکیه (Retina) شما را بهبود بخشد. این به نوبه خود به شما امکان می‌دهد واضح‌تر ببینید. نام لیزیک مخفف «کراتومیلوسیس درجا با کمک لیزر» است. اصطلاح “درجا” به معنای “در موقعیت” یا “در مکان” است. کلمه “کراتومیلوسیس” اصطلاح پزشکی برای تغییر شکل قرنیه شما است.

قرنیه شما خارجی‌ترین لایه چشم شماست. گنبدی شکل است و از بافت شفاف ساخته شده است. با قسمت دیگری از چشم شما به نام عدسی کار می‌کند تا نور را قبل از برخورد به شبکیه شما خم کند. شبکیه پشت چشم شما را می‌پوشاند. هنگامی که نور به شبکیه شما برخورد می‌کند، شبکیه شما سیگنال‌های الکتریکی را به مغز شما می‌فرستد که به شما می‌گوید چه چیزی می‌بینید.

برای اینکه یک شی را به وضوح ببینید، باید تمام قسمت‌های چشمتان با هم کار کنند. به یک خط مونتاژ فکر کنید که قرنیه شما به عنوان مسئول اولین قدم در ساخت یک محصول است. اگر آن شخص مرتکب اشتباه شود، کل فرآیند را کنار گذاشته و بر نتیجه تأثیر می‌گذارد.

به طور مشابه، هنگامی که نور وارد چشم شما می‌شود، ابتدا از قرنیه شما عبور می‌کند. مشکلات در شکل قرنیه مانع از آن می‌شود که نور مسیر درستی را به شبکیه شما برساند. بنابراین، با تغییر شکل قرنیه، لیزیک به نور اجازه می‌دهد تا همانطور که باید وارد قرنیه شما شود و مسیر مناسب را به سمت شبکیه شما طی کند.

بیشتر بخوانید:

• علت سوزش چشم چیست؟
• بینایی سنجی چیست؟

عمل لیزیک چشم چه مشکلاتی را درمان می‌کند؟

لیزیک مشکلات زیر را درمان می‌کند:

1. نزدیک بینی (Myopia): اگر اجسام نزدیک باشند، می‌توانید بهتر ببینید، اما اجسام دور مبهم یا تار هستند.
2. دوربینی (Hyperopia): شما می‌توانید اشیاء را از دور بهتر ببینید اما از نزدیک نه.
3. آستیگماتیسم (Astigmatism): تاری دید هنگام مشاهده اشیاء در هر فاصله است. این مشکل به دلیل شکل نامنظم قرنیه بوده و همراه با نزدیک بینی یا دوربینی رخ می‌دهد.
4. پیرچشمی (دوربینی وابسته به سن): با افزایش سن، عدسی چشم انعطاف پذیری کمتری پیدا می‌کند. در نتیجه، دیدن اشیا نزدیک به صورتتان برایتان سخت‌تر می‌شود. لیزیک که قرنیه شما را هدف قرار می‌دهد، نمی‌تواند پیرچشمی را اصلاح کند. اما با تکنیکی به نام مونویژن (دید ترکیبی)، لیزیک می‌تواند یک چشم را برای فاصله و چشم دیگر را برای دید نزدیک اصلاح خواهد کرد.

Vision after LASIK: About 9 out of 10 people (90%) who have LASIK end up with vision
between 20/20 and 20/40—without glasses or contact lenses

ترجمه: بینایی پس از لیزیک: حدود 9 نفر از هر 10 نفر (90٪) که لیزیک انجام می دهند، بین 20/20 تا 20/40 بینایی دارند – بدون عینک یا لنز.
American Academy of Ophthalmology

آیا لیزیک مشکل بینایی شما را برای همیشه برطرف می‌کند؟

عمل لیزیک به طور دائم شکل قرنیه شما را تغییر می‌دهد. این کار بینایی شما را بهبود می‌بخشد بنابراین طبیعی یا تقریباً طبیعی است. با این حال، از آنجایی که چشمان شما به طور طبیعی با افزایش سن تغییر خواهد کرد، بینایی شما می‌تواند در سال‌های بعد از لیزیک تغییر کند.

این یک بخش طبیعی از روند پیری است. پیرچشمی معمولاً در حدود 40 سالگی شروع می‌شود. در برخی موارد، احتمالاً به عینک مطالعه نیاز خواهید داشت تا به شما در دید نزدیک کمک کند.

عمل لیزیک چشم چگونه انجام می‌شود؟

در طول لیزیک، جراح شما از لیزر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌کند. این عمل نحوه برخورد نور به شبکیه چشم را تغییر می‌دهد و بینایی شما را بهبود می‌بخشد.

پیش از عمل لیزیک چشم

چشم پزشک یا اپتومتریست می‌تواند نکات لازم را به شما بگوید و شما را آماده کند. به طور کلی، یک روز قبل از جراحی باید استفاده از لوسیون، آرایش و عطر را متوقف کنید. این محصولات می‌توانند وارد چشم شما شده و خطر عفونت را افزایش دهند. همچنین لازم است شخصی همراهتان باشد که شما را برای عمل ببرد و برگرداند.

در حین جراحی لیزیک چشم

در طول عمل لیزیک، این مراحل طی می‌شود:

1. جراح قطره را در چشمان شما می‌ریزد، این قطره‌ها چشمان شما را بی حس می‌کند تا دردی احساس نکنید.
2. سپس یک حلقه مکش و اسپکولوم پلک را روی چشم شما قرار می‌دهد. این دستگاه‌های بدون درد چشم شما را در محل مناسب نگه می‌دارند و از پلک زدن شما جلوگیری می‌کنند. ممکن است مانند کسی که روی پلک خود فشار می‌آورد فشاری روی پلک خود احساس کنید. دید شما کم رنگ خواهد شد.
3. یک فلپ نازک در قرنیه شما ایجاد شده که به آن فلپ قرنیه می‌گویند، جراح شما فلپ را بلند کرده و مانند ورق زدن یک کتاب به عقب تا می‌کند.
4. از شما می‌خواهد که روی نوری متمرکز شوید که به سمت چشم شما باشد. همانطور که به نور خیره می‌شوید، جراح شما از لیزر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌کند. ممکن است صدای کلیک بشنوید. همچنین ممکن است متوجه بوی غیرعادی شوید. این لیزر نیست که چشمان شما را بسوزاند. این فقط یک واکنش شیمیایی از لیزر است که قرنیه شما را شکل می‌دهد. در طول درمان با لیزر، موقعیت چشم شما 500 بار در ثانیه اندازه گیری می‌شود. اگر بیش از حد حرکت کنید لیزر متوقف می‌شود.
5. فلپ قرنیه را در جای خود قرار می‌دهد. بلافاصله شروع به اتصال مجدد می‌کند و پس از بازگشت به خانه به بهبودی خود ادامه می‌دهد.

آیا در طول لیزیک هوشیار خواهم بود؟

شما هوشیار خواهید بود، اما دردی احساس نمی‌کنید. ممکن است یک آرام بخش خفیف برای کمک به آرامش دریافت کنید.

لیزیک چقدر طول می‌کشد؟

لیزیک معمولا 30 دقیقه یا کمتر طول می‌کشد. در طول این مدت، ممکن است در مجموع کمتر از 30 ثانیه به یک نور نگاه کنید.

بعد از جراحی لیزیک چشم

پس از اتمام عمل لیزیک چشم، دید شما نسبتا واضح خواهد بود. افراد دید خود را شبیه نگاه کردن از یک پنجره کثیف توصیف می‌کنند. پس از اتمام عمل، عینک یا لنزهای تماسی شما دیگر به شما کمک نمی‌کند.

لیزیک یک عمل سرپایی است، بنابراین می‌توانید بعد از آن به خانه بروید (اما شخص دیگری باید شما را ببرد).

جراح این توصیه‌ها را به شما می‌کند:

• سپری برای محافظت از چشمان شما و جلوگیری از لمس چشمان به شما می‌دهد. هیچ بخیه‌ای در چشمانتان نخواهید داشت. بنابراین، اجتناب از دست زدن یا ضربه زدن به چشم‌ها، که می‌تواند روند بهبود فلپ قرنیه را مختل کند، ضروری است.
• تجویز قطره‌های چشمی روان کننده برای کنترل علائم خشکی چشم
• تجویز قطره چشمی آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت
• تجویز قطره چشمی استروئیدی برای جلوگیری از التهاب

اکثر افراد 90 درصد از بهترین دید ممکن بعد از عمل را دارند. اکثر آنها می‌توانند برای ویزیت بعد از عمل خود که معمولاً روز بعد است، با خیال راحت رانندگی کنند.

در هفته اول پس از جراحی، ممکن است موارد زیر را داشته باشید:

• ناراحتی یا درد خفیف در چشم.
• خشکی چشم.
• چشمان اشک آلود.
• پلک‌های پف کرده.
• حساسیت به نور

ممکن است وسوسه شوید که چشمان خود را بمالید زیرا می‌سوزند یا احساس خارش می‌کنند، این تحریک طبیعی می‌باشد. ضروری است که در هفته اول از دست زدن به چشم‌های خود مطلقا خودداری کنید تا بهبود پیدا یابند.

مزایای عمل لیزیک چشم چیست؟

لیزیک ممکن است بدون تکیه بر عینک و لنز، دید واضح و شفافی به شما بدهد. حدود 96 درصد از افرادی که لیزیک انجام می‌دهند از نتایج آن راضی هستند. کسانی که ناراضی هستند ممکن است به بینایی کامل و اتکای صفر به عینک امیدوار بوده باشند، که همیشه ممکن نیست. بهتر است که با یک چشم پزشک در مورد سطح اصلاح بینایی که برای شما امکان پذیر است صحبت کنید.

عوارض عمل لیزیک چشم چیست؟

معمولاً عوارض جانبی‌ای بعد از لیزیک وجود دارد. اما عوارض جانبی معمولاً جدی نیستند و خود به خود از بین می‌روند.

خشکی چشم شایع ترین عارضه جانبی است. حدود 30 درصد از افرادی که لیزیک می‌کنند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این ناراحتی در حدود سه ماه پس از جراحی بسیار آزاردهنده است، اما معمولاً پس از شش تا 12 ماه از بین می‌رود.

سایر عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:

• تابش خیره کننده چراغ‌ها، که می‌تواند در هنگام رانندگی در شب مخل باشد.
• کاهش دید در شب
• تاری دید
• لکه‌های ریز قرمز یا صورتی روی سفیدی چشم شما (صلبیه)
• حساسیت به نور

بیشتر عوارض جانبی در سه ماه اول رخ می‌دهد. تا شش ماه پس از جراحی، عوارض جانبی شما عمدتاً باید از بین برود.

عوارض جدی عمل لیزیک چشم

عوارض جدی‌ کمتر رخ می‌دهند و ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. بیش از 99 درصد افراد هیچ عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند. با این حال، مهم است که از عوارض احتمالی آگاه باشید، از جمله:

• مشکلات قرنیه شما که نیاز به درمان یا جراحی دارد.
• اکتازی قرنیه (ضعیف شدن قرنیه که باعث برآمدگی آن می‌شود).
• التهاب یا عفونت؛ این مشکل معمولا با دارو برطرف می‌شود.
• بینایی بدتر از قبل از لیزیک است. این مشکل معمولا قابل درمان خواهد بود.

عمل لیزیک به خودی خود هیچ مورد نابینایی در افرادی که کاندید جراحی مناسب هستند ایجاد نکرده است. با این حال، به ندرت، عفونت درمان نشده می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.

آیا عمل لیزیک چشم بی خطر است؟

آزمایشات بالینی و مطالعات تحقیقاتی ثابت کرده‌اند که عمل لیزیک چشم بی خطر است. بیش از 9000 نفر از سال 1993 تا 2005 در آزمایشات بالینی در ایالات متحده شرکت کردند. به علاوه، بیش از 7000 مطالعه تحقیقاتی تایید کرده‌اند که لیزیک یک جراحی بی خطر است. فناوری جدید همچنان خطر عوارض را کاهش می‌دهد (که در حال حاضر زیر 1٪ است).

همه جراحی‌ها با خطراتی همراه هستند. به همین دلیل مهم است که با یک چشم پزشک یا اپتومتریست صحبت کنید تا در مورد لیزیک و اینکه آیا مزایای آن برای شما بیشتر از خطرات آن است یا خیر، مطمئن شوید.

به عنوان مثال، اگر شرایط پزشکی مانند قرنیه آسیب دیده یا شرایط پزشکی مزمنی دارید که بر بهبودی تأثیر می‌گذارد، امکان دارد لیزیک گزینه مناسبی نباشد. ممکن است ناراحت شوید اگر نتوانید جراحی مورد نظر خود را انجام دهید، اما پزشکان چشم ایمنی شما را در اولویت قرار می‌دهند.

بهبودی پس از جراحی لیزیک چشم چقدر طول می‌کشد؟

بهبودی از لیزیک سریع است. بسیاری از افراد می‌توانند ظرف چند روز به سر کار بازگردند یا رانندگی کنند. با این حال، قبل از نشستن پشت فرمان احتیاط کنید. تاری دید یک عارضه جانبی رایج لیزیک است، بنابراین تا زمانی که بینایی شما واضح نشده است، نباید رانندگی کنید.

احتیاط‌های لازم بعد از عمل لیزیک چشم

شما باید برخی از فعالیت‌ها را تا مدتی محدود کنید. توصیه‌های چشم پزشک خود را بر اساس شرایط خاص خود جدی بگیرید. برخی از دستورالعمل‌های کلی عبارتند از:

• تا سه روز ورزش نکنید.
• تا دو هفته از آرایش یا لوسیون در نزدیکی چشم خود استفاده نکنید.
• تا یک ماه از انجام ورزش‌های تماسی (مانند فوتبال یا کاراته) اجتناب کنید.
• یک تا دو ماه از شنا یا استفاده از وان آب گرم خودداری کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

24 تا 48 ساعت پس از جراحی به چشم‌پزشک یا اپتومتریست مراجعه کنید، تا بینایی شما را آزمایش کنند و از بهبودی چشم‌های شما مطمئن شوند. پزشک به شما خواهد گفت که بعد از آن چند وقت یکبار باید برای ویزیت مراجعه کنید.

در صورت مشاهده موارد زیر فوراً با چشم پزشک یا اپتومتریست خود تماس بگیرید:

• درد شدید.
• عوارض جانبی که بدتر می‌شوند.

چه کسانی کاندید مناسبی برای عمل لیزیک چشم هستند؟

اولین قدم این است که بدانید آیا کاندید این عمل هستید یا خیر. برای انجام این جراحی باید موارد زیر را داشته باشید:

• حداقل 18 سال سن داشته باشید (اما ترجیحاً در اوایل تا اواسط دهه 20 سالگی زمانی که چشمان شما کاملاً بالغ است و بینایی شما پایدار است).
• یک نسخه بینایی پایدار داشته باشید که در 12 ماه گذشته تغییر چندانی نکرده است.
• قرنیه‌های ضخیم و سالم داشته باشید.
• در کل چشم‌های سالمی داشته باشید.

شما نیاز به یک معاینه جامع چشم دارید تا ببینید آیا این معیارها را دارید یا خیر. در معاینه، تیم جراحی انکساری شما توصیه می‌کنند این مراحل را انجام دهید:

• برای ارزیابی شکل قرنیه، آزمایشی به نام توپوگرافی قرنیه انجام دهید.
• در صورت نیاز آزمایشات اضافی (توموگرافی قرنیه، نقشه برداری ضخامت اپیتلیال و معیارهای بیومکانیکی قرنیه) را انجام دهید تا مطمئن شوید که می‌توانید با خیال راحت لیزیک انجام دهید. این تست‌ها ضخامت، شکل و قدرت چشم شما را ارزیابی می‌کنند.
• اندازه مردمک خود را اندازه بگیرید.
• دید خود را بررسی کنید.
• بیماری خشکی چشم را بررسی کنید.
• در مورد سابقه پزشکی شما می‌پرسند تا ببینند آیا شرایطی دارید که لیزیک را برای شما ناایمن یا ناموفق کند یا خیر.

برای به دست آوردن دقیق‌ترین نتایج از معاینه، باید چندین هفته قبل از استفاده از لنزهای تماسی خودداری کنید. لنزها شکل قرنیه شما را تغییر می‌دهند و می‌توانند منجر به اندازه گیری نادرست قرنیه شوند. چشم پزشک یا اپتومتریست به شما می‌گوید که چه مدت باید از استفاده از آنها خودداری کنید.

اگر کاندیدای لیزیک هستید، وقت آن رسیده است که در مورد آنچه از این جراحی به دست خواهید آورد بیشتر بدانید. سپس می‌توانید تصمیم نهایی را بگیرید. پزشک شما نتایج مورد انتظار را بر اساس چشم و بینایی فعلی شما مورد بحث قرار خواهد داد.

چه کسانی نباید عمل لیزیک چشم انجام دهند؟

از هر 5 نفری که خواهان لیزیک هستند، 1 نفر شرایط پزشکی یا چشمی دارند که مانع از انجام لیزیک می‌شود. این شرایط ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بینایی ناپایدار
• نزدیک بینی شدید، دوربینی یا آستیگماتیسم
• قرنیه‌هایی که برای این عمل به اندازه کافی ضخیم نیستند.
• بیماری خشکی چشم شدید
• قوز قرنیه
• آب مروارید
• گلوکوم، دیابت یا یک بیماری خود ایمنی که کنترل آن دشوار است.

آیا جراحی جایگزینی برای عمل لیزیک چشم وجود دارد؟

هر نوع جراحی لیزر انکساری چشم مزایا و معایب خاص خود را دارد. یک نوع برای همه بهترین نیست. بهترین نوع جراحی برای شما به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:

• ضخامت قرنیه شما
• سلامتی چشمان شما
• شغل یا سبک زندگی شما

چندین نوع جراحی لیزری فلپ قرنیه ایجاد نمی‌کند که پس از جراحی به موقعیت اولیه خود بازگردد. بنابراین، اگر شما کاندیدای لیزیک نیستید (به عنوان مثال، اگر قرنیه شما خیلی نازک است یا شغل شما، شما را در معرض آسیب چشم قرار می‌دهد)، ممکن است این جراحی‌ها برای شما بهتر باشد. جراحی‌های لیزر جایگزین لیزیک عبارتند از:

• کراتکتومی فوتورفراکتیو (PRK) .
• استخراج عدسی برش کوچک (SMILE).
• لنز کولامر قابل کاشت (ICL).

در مورد این گزینه‌ها و اینکه کدام برای شما بهترین است، با یک پزشک متخصص چشم صحبت کنید.

بیشتر بخوانید:

• زردی چشم چیست؟ علائم و درمان
• سرماخوردگی چشم چیست؟

حدف عینک با عمل لیزیک چشم

عمل لیزیک چشم می‌تواند دیدی کاملاً جدید از دنیای اطراف به شما بدهد. این عمل می‌تواند بینایی شما را بهبود بخشد و اتکای شما به عینک و لنز را برای سال‌های آینده کاهش دهد. اما همه افراد قادر به انجام عمل لیزیک چشم نیستند. لیزیک چشم یک روش انتخابی است که ممکن است بیمه آن را پوشش ندهد. اگر به لیزیک علاقه دارید، با چشم‌پزشک خود مشورت کنید. شما و پزشکتان با هم می‌توانید در مورد لیزیک صحبت کنید که آیا این عمل برای شما مناسب است یا خیر.