بیماری گال؛ علائم، علت و راه های درمان آن

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

بیماری گال نوعی بیماری پوستی است که، به شدت مسری و خارش‌زاست. از علائم بارز این بیماری، خارش بیش از حد و بدون وقفه بدن است. راه انتقال بیماری گال از طریق تماس پوستی است، همچنین این حشره از طریق لباس و ملحفه آلوده هم انتقال می‌یابد. اگر این بیماری به موقع درمان شود، امکان درمان قطعی آن وجود دارد.

در این مقاله از مجله سلامت کیوان، به علل و راه‌های درمان این بیماری می‌پردازیم.

بیماری گال چیست؟

بیماری گال بر اثر خارش حشره‌ای به نام هیره خارشی (Sarcoptes scabiei)، بر روی سطح پوست ایجاد می‌شود. انگل‌های عامل این بیماری، نوعی بندپا هستند که هشت پا دارند. طول این موجودات تنها یک سوم میلی‌متر است که، با چشم‌ غیرمسلح دیده نمی‌شوند و تنها از طریق میکروسکوپ می‌توان آن‌ها را تشخیص داد.

در صورت عدم درمان به موقع ممکن است این موجودات، مدت طولانی روی سطح پوست باقی بمانند و حتی در آن فرو روند و تولیدمثل کنند. همین امر باعث ایجاد بثورات پوستی قرمز خارشی و آزاردهنده بر روی پوست به ویژه در هنگام شب می‌شود.

این انگل تنها بر روی پوست می‌خزد و قدرت پریدن یا پرواز کردن ندارد. امکان ابتلا این بیماری در هر سن و سال یا هر نژادی وجود دارد. این بیماری با وجود آزاردهنده بودن، قابل درمان است و با تشخیص به موقع، می‌توان سریع‌تر از شر آن رهایی یافت.

انواع گال

فرم‌های مختلفی از گال علاوه بر نوع کلاسیک وجود دارد. انواع دیگر عبارتند از:

• پوسته دار (نروژی): این نوع اغلب در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف اتفاق می‌افتد. تمایل به تشکیل نواحی پوسته‌ای دارد که سطح وسیعی از پوست را می‌پوشاند. اگر گال پوسته دار داشته باشید، ممکن است به جای 10 تا 15 کنه رایج در گال کلاسیک یا معمولی، میلیون‌ها کنه داشته باشید.
• ندولار: این نوع بیشتر در بین کودکان دیده می‌شود و اندام تناسلی، کشاله ران یا زیر بغل آنها را درگیر می‌کند. برجستگی‌ها همچنان می‌توانند مدت‌ها پس از از بین رفتن کنه‌ها وجود داشته باشند.

علت بیماری گال و راه‌های انتقال آن

گال از چی به وجود میاد؟ این سوالی است که بسیاری از افراد می‌پرسند. علت ابتلا به بیماری گال، آلودگی به نوعی انگل به نام مایت است. این انگل‌ها با ایجاد تونل روی پوست و تخم‌گذاری در آن باعث خارش شدید پوست می‌شوند. راه‌های انتقال این بیماری از طریق تماس مستقیم پوستی، مبلمان، لباس و ملحفه آلوده و رابطه جنسی است. میزان انتقال گال از طریق برقراری رابطه جنسی به حدی زیاد است که، برخی از افراد آن را یک بیماری مقاربتی می‌دانند.

علائم بیماری گال

بعد از انتقال انگل از بدن آلوده به بدن سالم، حدود ۶ هفته طول می‌کشد تا علائم بروز کنند. البته در افرادی که قبلاً به این بیماری مبتلا شده‌اند، علائم زودتر بروز می‌کنند. از علائم بارز این بیماری می‌توان به بروز لکه‌های پوستی قرمز و خارش زیاد اشاره کرد که، معمولاً در طول شب شدیدتر می‌شود.

در صورت خارش مداوم و بیش از حد، ایجاد زخم و عفونت در نواحی آلوده به انگل شایع است. طبق مشاهدات به دست آمده علائم بیماری گال در کودکان، افراد جوان و میانسال غالباً در مچ دست‌ها، آرنج، زیربغل، نوک پستان، آلت تناسلی، میان انگشتان دست و پا، کمر و باسن بروز می‌کند. در صورتی که در نوزادان، افراد مسن یا کسانی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، بیشتر در کف دست و پا، سر، نواحی گردن وصورت بروز می‌کنند.⁽¹⁾

راه‌های پیشگیری از بیماری گال

با توجه به مسری بودن بیماری گال، پیشگیری از ابتلا به آن کمی سخت است؛ مخصوصاً اگر در مجاورت افراد آلوده به این انگل قرار بگیریم. با این وجود از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماری گال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• شستن لباس‌ها، ملحفه و پرده به طور مرتب
• تمیز کردن اتاق و محل زندگی با استفاده از مواد شوینده
• تمیز نگه داشتن فرش و مبلمان به کمک جاروبرقی

تشخیص بیماری گال

ابتلا به بیماری گال، با حساسیت شدید پوستی و خارش بی‌وقفه به خصوص در شب همراه است. به گونه‌ای که امکان خوابیدن برای فرد وجود نخواهد داشت. در چنین شرایطی که فرد به پزشک مراجعه می‌کند، پزشک مربوطه با کمک آزمایش‌هایی متوجه وجود انگل در پوست فرد می‌شود.

در واقع از طریق پوشاندن پوست با لایه‌ای از روغن‌های معدنی و برداشتن یک لایه نازک از روی آن، می‌توان پوست را از نظر وجود انگل گال، تخم انگل‌ها و همچنین دیگر ذرات ریز بیماری‌زا معاینه کرد.

فرایند معاینه فرد مشکوک به این صورت و همچنین کشف کانال‌های ایجاد شده توسط انگل، تا حدودی زمانبر است. چراکه امکان تشخیص این کانال‌ها از خراشیدگی‌های پوست دشوار خواهد بود. به عنوان مثال در مواردی ممکن است با معاینه تعداد ۱۵ تونل، تنها یک یا دو انگل در آن کشف شود.

البته در اکثر مواقع جهت تشخیص بیماری گال، نیاز به برداشتن یک لایه از روی پوست نیست. در واقع آزمایش فوق در مواردی انجام می‌شود که، از نظر جسمانی ابتلا به بیماری گال تأیید شده باشد.

در موارد سخت و دشوار نیز از آزمایش‌هایی مانند واکنش زنجیره پلیمراز (PCR) استفاده می‌شود. یک روش تشخیصی دیگر برای بیماری گال، نمونه‌برداری از پوست است که در هنگام مشکوک بودن پزشک به سایر مشکلات پوستی تجویز می‌شود.

درمان قطعی گال

در صورت تشخیص ابتلا به بیماری گال توسط پزشک، نیاز است که فرد هرچه زودتر اقدام به درمان بیماری کند. تشخیص این بیماری توسط پزشک عمومی، متخصص داخلی، اطفال، متخصص پوست و پزشک خانواده امکان‌پذیر است. درمان بیماری گال با کمک پزشک و با استفاده از درمان‌های دارویی خوراکی و موضعی انجام می‌شود. البته در مواردی هم می‌توان با کمک داروهای پوستی، این انگل را از بین برد.

پماد پرمترین

یکی از رایج‌ترین درمان‌ها، استفاده از پماد موضعی پرمترین است. دوره درمان استفاده از این پماد حدود ۷ الی ۱۵ شب است که متناسب با میزان وخامت بیماری تجویز می‌شود. پماد را به طور شبانه در قسمت‌های آلوده بمالید و صبح روز بعد بشویید.

قرص ایورمکتین

برای گال شدید یا گسترده ممکن است، درمان تهاجمی‌تری لازم باشد. مصرف قرص خوراکی ایورمکتین (Stromectol) می‌تواند، برای افرادی تجویز شود که، پس از درمان اولیه، بهبودی مشاهده نکردند و مبتلا به گال نروژی یا پوسته‌دار باشد.

کرم لیندان

کرم لیندان در صورتی که فرد شرایط استفاده از آن را داشته باشد، جایگزین خوبی برای پماد پرمترین است. البته با توجه به ساختار شیمیایی این لوسیون، استفاده از آن برای افراد با پوست‌های حساس، نوزادان، کودکان زیر سه سال، خانم‌های باردار و شیرده و افراد با بیماری‌های پوستی زمینه‌ای توصیه نمی‌شود.

از دیگر داروهای درمانی برای این بیماری می‌توان به؛ لوسیون ۲۵ درصد بنزیل بنزوات، پماد گوگرد و کرم‌های استروئیدی اشاره کرد. داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها و آنتی هیستامین‌ها نیز جهت تسکین و کاهش علائم این بیماری مفید خواهد بود.

با توجه به این که انگل‌های گال اغلب در هنگام شب فعال می‌شوند، بهتر است در طول شب از داروها استفاده شود.

جمع‌بندی

• بیماری گال نوعی بیماری پوستی است که بر اثر آلودگی توسط نوعی حشره بر روی پوست ایجاد می‌شود.
• انگل‌های گال به قدری ریز هستند که با چشمان غیرمسلح دیده نمی‌شوند و تنها به کمک میکروسکوپ قابل تشخیص هستند.
• این بیماری به شدت مسری است و به راحتی از طریق تماس پوستی از بدن فرد آلوده به بدن فرد سالم انتقال می‌یابد.
• از علائم بارز این بیماری می‌توان به بروز بثورات پوستی قرمز و خارش شدید اشاره کرد.
• بعد از بروز علائم و مشاهده آن توسط فرد آلوده، نیاز است جهت تشخیص نهایی، به پزشک متخصص مراجعه کند.
• از رایج‌ترین راه‌های درمان بیماری گال، استفاده از پمادهای موضعی مختلفی همچون پماد پرمترین است.

مطالب مرتبط:

• سرطان پوست چیست؟ پیشگیری، درمان و علائم سرطان پوست
• علت بی خوابی شبانه و راه سریع درمان بی خوابی چیست؟
• علت حساسیت فصلی یا آلرژی چیست و 6 روش درمان آن