بعد از گاز اشک آور و اسپری فلفل چه کنیم؟ درمان سریع و عوارض

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

گاز اشک آور و اسپری فلفل دو ابزار مهمی هستند که توسط مأمورین پلیس و برخی افراد در همه جای دنیا استفاده می‌شوند. افرادی که در تماس با مواد این دو اسپری قرار می‌گیرند با دو مورد مهم مواجه هستند، اول اینکه صورت و چشمانشان آلوده می‌شود، دومین موضوع هم استرس و دستپاچگی آنهاست.

در این مقاله از مجله سلامت کیوان به شما راهکارهایی ارائه می‌دهیم که بعد از روبه‌رو شدن با ذرات گاز اشک آور و اسپری فلفل به کار ببرید.

عوارض گاز اشک آور

گاز اشک آور یکی از ابزارهای پلیس‌های ضدشورش و نیروهای امنیتی محسوب می‌شود که از موادی مانند کلرواستافنون، مالونونیتریل، کلروپیکرین و دیبنزوکسازپین تشکیل شده‌اند. ترکیب گاز اشک آور بعد از پخش شدن و برخورد آن به چشم‌ها اعصاب قرنیه را تحریک می‌کند و فرد به دنبال آن ریزش اشک، درد و نابینایی کوتاه مدت را تجربه خواهد کرد⁽¹⁾.

افرادی که در معرض این گاز قرار دارند با عوارضی روبه‌رو می‌شوند که عبارتند از:

• تنگی نفس
• خلط گلو
• تهوع و استفراغ
• خس خس سینه
• تاری دید
• آبریزش بینی، سوزش و سرخی چشم
• ضایعات پوستی
• تحریک شدن پوست
• مشکل در بلعیدن
• سرفه خشک

عوارض اسپری فلفل و اثرات آن

اسپری فلفل نوعی دیگر از اسپری‌های کاربردی برای نیروهای امنیتی و پلیس ضدشورش است و افراد برای دفاع شخصی از آن استفاده می‌کنند. این اسپری از ترکیبات شیمیایی اشک‌آور خاص تهیه می‌شود و به مدت 15 تا 30 دقیقه حس سوزش شدید در ناحیه چشم، گوش، حلق و بینی ایجاد می‌کند. در ضمن، گاهی فرد به طور موقت حس بینایی خود را از دست می‌دهد.

گاهی افرادی که در تماس مستقیم با ذرات گاز فلفل قرار می‌گیرند به سوزش چشم‌ها و صورت توجه می‌کنند. اما سایر عوارض این اسپری عبارتند از:

• احساس خفگی
• سوزش گلو
• خس‌خس سینه
• سرفه‌های خشک
• تنگی نفس
• آبریزش بینی
• استرس شدید
• ناتوانی در صحبت کردن
• سیانوز یا کبودی به علت کمبود جریان خون و اکسیژن (بسیار نادر)

به طور کلی اسپری فلفل باعث ایجاد التهاب در در چشم‌‌ها، دهان، بینی، حلق و ریه‌ها می‌شود که می‌تواند شرایط غیر قابل تحملی را برای افرادی که تحت تاثیر آن قرار گرفته اند ایجاد کند. همچنین تنفس اسپری فلفل به‌سرعت باعث ایجاد سوزش و تنگی تنفس، آبریزش بینی و سرفه می‌شود.

برخی عوارض و علائم گاز اشک آور و اسپری فلفل می‌تواند شبیه ویروس کرونا و آنفولانزا باشد. همچنین شما می‌توانید در صورت نیاز به مراجعه به آزمایشگاه در منزل خود بمانید و با دقیق ترین کیفیت در آزمایشگاه کیوان تست انجام دهید.

چرا اسپری فلفل چشم‌ها را می‌سوزاند؟

ماده فعال اسپری فلفل کپسایسین نام دارد که، به همراه یک ماده حلال مانند اتانول خاصیت تندی به ترکیب اسپری می‌دهد. بعد از افزوده شدن یک ماده امولسیون‌کننده مانند پروپیلن گلیکول به ترکیب کپسایسین، ترکیبی محلول در آب به ‌دست می‌آید که پس از فشرده‌سازی آن در ظرف اسپری، یک ترکیب با قابلیت پخش در هوا به وجود می‌آید.

افراد آسیب پذیر دربرابر اسپری فلفل و گاز اشک آور

چند گروه افراد نسبت به سایرین نسبت به این گاز و اسپری آسیب‌پذیرتر هستند.⁽²⁾ این افراد عبارتند از:

• افراد دارای بیماری‌های تنفسی مانند مبتلایان به آسم و آمفیزم
• کودکان، افراد مسن و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
• افراد دارای بیماری‌های مزمن
• بیماران مغز و اعصاب (شوک عصبی شدید ناشی از مواجهه با این شرایط باعث تشدید بیماری آنها خواهد شد.)
• زنان باردار (علاوه بر زنان باردار، حتی زنانی که قصد باردار شدن را در آینده دارند، با خطر سقط جنین مواجه خواهند شد.)
• مادران در دوران شیردهی ( امکان انتقال مواد سمی و شیمیایی به نوزادان وجود دارد.)
• افراد دارای بیماری‌ها و مشکلات پوستی
• افراد مبتلا به مشکلات چشمی (افرادی که لنز تماسی استفاده می‌کنند، به خاطر مواد شیمیایی وارد شده به چشم با مشکل حساسیت چشمی روبه‌رو خواهند شد.)

پس از برخورد با گاز اشک آور و اسپری فلفل چه اقدامی کنیم؟

برخی از نکات مهمی که باید پس از برخورد گاز اشک آور رعایت کنیم به شرح زیر است:

عدم استفاده از لوسیون‌ها و روغن‌ها قبل از برخورد

لوسیون‌ها و کرم‌ها باعث می‌شوند که مواد شیمیایی مدت زمان بیشتری روی پوست باقی بمانند. در نتیجه آسیب بیشتری بر بدن وارد می‌کنند. بهتر است که افراد پوست خود را با کرم‌های ضد آفتاب بدون روغن بپوشانند. کرم‌ها از یک جنبه مانند محافظ پوست عمل می‌کنند و وجودشان تا حدی مفید خواهد بود.

هنگام استفاده یا برخورد با گاز اشک‌آور

• افراد باید از پوشش محافظ همراه خود استفاده کنند.
• افراد باید آرامش خود را حفظ کنند و نفس عمیق بکشند تا عملکرد بهتری در شرایط دشوار داشته باشند.
• از بلعیدن آب دهان و ذراتی که وارد دهان شده‌اند، خودداری کنید.
• فین کردن باعث خروج ذرات وارد شده به بینی می‌شود.
• سرفه کردن یکی از کارهای مهم بعد از ورود ترکیبات شیمیایی گاز اشک آور است. زیرا میزان آسیب وارده به ریه را کاهش می‌دهد و فرد با تنگی نفس یا خس‌خس سینه کمتر مواجه خواهد شد.
• باید لنزهای تماسی را از چشم‌ها خارج کرد و اصلاً چشم‌ها را نمالید.

داروها و روش‌های درمان

اگر دچار استشمام گاز اشک‌آور و یا اسپری فلفل قرلر گرفتید، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید با انجام آن‌ها شدت عوارض آن را کاهش دهید. برخی از این اقدامات مراقبتی عبارتند از:

• محلول رقیق شده ضد اسید مایع مانند مالوکس برای شستشوی چشم‌ها با تجویز پزشک مفید است. فرد آلوده باید محلول را با سرنگ از گوشه داخلی چشم به بیرون بپاشد. در صورتی که شرایط دشوار بود، می‌توان چشم‌ها را با دست باز کرد و این کار را انجام داد.

• استفاده از عینک شنا که مانع از ورود مایعات و ترکیبات شیمیایی اسپری فلفل به چشم می‌شود، از دیگر راهکارهای کاربردی برای محافظت از چشم به شمار می‌آید.

• پوست را می‌توان با دستمال آغشته به روغن کانولا و الکل صنعتی تمیز کرد. باید ابتدا دستمال پارچه‌ای و نرم آغشته به روغن کانولا را به خوبی روی پوست کشید. پس از آن پوست را با دستمال حاوی الکل صنعتی تمیز کرد.

• پوست را باید با آب لیمو یا سرکه تمیز نمود. زیرا ترکیبات شیمیایی اسپری فلفل روی پوست خشک می‌شوند و بعد از دریافت رطوبت آب خالص فعال شده و اثر مخرب بر پوست می‌گذارند.

• در صورت تأخیر در شستشوی پوست خود، می‌توان اول با دستمال خشک پوست خود را تمیز کرده و سپس آن را با باد پنکه خشک نمود. در نهایت با شامپوی بچه صورت خود را شست که به چشم‌ها آسیبی وارد نشود.

• قرار دادن دستمال پارچه‌ای آغشته به سرکه دور دهان و بینی یک راهکار پیشنهادی دیگر به حساب می‌آید.

• از مصرف شیر برای شستشوی صورت خودداری کنید. زیرا ممکن است استریل نباشد و باعث ایجاد عفونت در صورت و چشم‌ها شود.

با رعایت این نکات می‌توان عوارض جانبی ناشی از برخورد ترکیبات شیمیایی گاز اشک آور و اسپری فلفل با چشم، صورت و به طور کلی پوست را به حداقل رساند.

جمع‌بندی

• ترکیب گاز اشک آور بعد از پخش شدن و برخورد آن به چشم‌ها اعصاب قرنیه را تحریک می‌کند و فرد به دنبال آن ریزش اشک، درد و نابینایی کوتاه مدت را تجربه خواهد کرد.

• اسپری فلفل از ترکیبات شیمیایی اشک‌آور خاص تهیه می‌شود و به مدت 15 تا 30 دقیقه حس سوزش شدید در ناحیه چشم، گوش، حلق و بینی ایجاد می‌کند. همچنین، گاهی فرد به طور موقت حس بینایی خود را از دست می‌دهد.

• استفاده از پوشش محافظ، عینک شنا، دستکش‌ها و حتی کرم ضدآفتاب باعث محافظت پوست، صورت و چشم‌ها خواهد شد.

• برای شستشوی بدن و به ویژه صورت باید ابتدا با دستمال پارچه‌ای خشک نظافت را انجام داد. سپس با باد پنکه صورت و قسمتی که تمیز کرده‌اید، خشک کنید. در نهایت شستشو با شامپو بچه انتخاب بهتری خواهد بود.

بیشتر بخوانید: علت خارش چشم چیست؟ + بهترین روش‌های درمان خارش چشم