اختلال شخصیت وابسته چیست؟ + علائم و درمان شخصیت وابسته

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته بیش از حد به حمایت دیگران متکی است و همواره در زندگی خود به دیگران نیاز دارد. این اختلال می‌تواند فرد با مشکلات زیادی در زندگی روبرو کند. اما اختلال شخصیت وابسته چیست؟ درمان اختلال شخصیت وابسته چگونه است؟ علائم شخصیت وابسته کدامند؟ علل به وجود آمدن این اختلال چیست؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها و مطالب بیشتر در مورد اختلال شخصیت وابسته تا انتهای این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید.

اختلال شخصیت وابسته چیست؟

فرد با شخصیت وابسته با نیاز به اتکای بیش از حد به دیگران مشخص می شود. اختلال شخصیت وابسته یا به انگلیسی (Dependent personality disorder) و به اختصار DPD ناتوانی در تنها ماندن و اتکای بیش از حد به دیگران برای حمایت است. این اختلال می تواند باعث شود فرد برای نیازهای فیزیکی و عاطفی خود بیش از حد به افراد دیگر وابسته شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته اغلب در تصمیم گیری‌های خود مشکل دارند و زمانی که تنها هستند احساس درماندگی می‌کنند، زیرا احساس می کنند توانایی مراقبت از خود و انجام کارها را ندارند. آن‌ها ممکن است حتی در تصمیم‌گیری‌های روزمره مانند لباس پوشیدن، بدون اطمینان دیگران دچار مشکل شوند.

این افراد به دنبال حمایت و تایید هستند و بنابراین نمی توانند نظرات یا مخالفت خود را به خصوص با کسانی که به آنها وابسته هستند ابراز کنند. آن‌ها آنقدر احساس می‌کنند که نمی‌توانند به تنهایی کار کنند که ممکن است با چیزهایی که فکر می‌کنند اشتباه است موافقت کنند تا حمایت دیگران را از  دست ندهند. افراد مبتلا به این اختلال برای شروع پروژه‌ها یا کار مستقل مشکل دارند.

علائم اختلال شخصیت وابسته

افراد مبتلا به این اختلال به توانایی خود در تصمیم گیری اعتماد ندارند و احساس می کنند باید به دیگران اتکا کنند. آنها ممکن است پس از جدایی در یک رابطه احساس درماندگی کنند و حتی ممکن است برای ماندن در یک رابطه مورد سوء‌استفاده قرار بگیرند. زمانی که یک فرد مبتلا به این اختلال تنهاست ممکن است مواردی مثل عصبی شدن، اضطراب، حملات پانیک، ترس و ناامیدی را تجربه کند.

بزرگسالان مبتلا به این اختلال معمولاً به والدین یا همسر خود وابستگی دارند تا تصمیم بگیرند کجا زندگی کنند، چه شغلی داشته باشند و با چه افرادی دوست شوند. نوجوانان مبتلا به این اختلال ممکن است به والدین اجازه دهند تصمیم بگیرند که چه لباسی بپوشند، با چه کسی معاشرت کنند، اوقات فراغت خود را چگونه بگذرانند و در چه مدرسه یا دانشگاهی شرکت کنند.

علائم اختلال شخصیت وابسته ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دشواری در تصمیم گیری های روزمره بدون مشورت از دیگران
• نیاز به دیگران برای به عهده گرفتن بخش های مهم زندگی
• عدم اعتماد به نفس برای شروع کارها به تنهایی
• نیاز به اطمینان و حمایت مستمر از سوی دیگران
• احساس ناراحتی، اضطراب، بی حوصلگی یا درماندگی در هنگام تنهایی
• نیاز شدید به پیدا کردن یک فرد جدید پس از پایان یک رابطه
• ناتوانی و اجتناب از مخالفت با نظرات دیگران به‌ دلیل ترس از دست دادن حمایت یا تأیید دیگران
• اولویت قرار دادن نیاز‌های دیگران در مقایسه با نیاز‌های خود
• برای به دست آوردن حمایت دیگران تا حدی تلاش می کند که حتی ممکن است برای انجام کارهای ناخوشایند داوطلب شوند.
• بیش از حد منفعل یا مطیع بودن

علت اختلال شخصیت وابسته

علل دقیق اختلال شخصیت وابسته ناشناخته است. با این حال، عوامل زیر می توانند در خطر ابتلا به این بیماری نقش داشته باشند:

•  روابط: افرادی که در معرض روابط خشونت‌آمیز و ناسالم بوده‌اند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال شخصیت وابسته باشند.

• تجارب دوران کودکی: به عنوان مثال نادیده گرفته شدن و بی توجهی در دوران کودکی می تواند در خطر ابتلا به اختلال شخصیت وابسته نقش داشته باشد.

• ژنتیک: عوامل ژنتیکی می‌توانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند. داشتن یکی از اعضای خانواده مبتلا به اختلال شخصیت وابسته یا اختلال اضطرابی دیگر می‌تواند شانس ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

درمان شخصیت وابسته

معمولا اولین قدم برای درمان اختلال شخصیت وابسته، روان درمانی است. افراد مبتلا باید روان درمانی مانند درمان شناختی رفتاری را برای درمان در نظر بگیرند. روان درمانی می‌تواند راه‌هایی را برای افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس و ایجاد روابط سالم با دیگران به شما بیاموزد. همچنین دارو درمانی نیز می تواند به تسکین اضطراب و افسردگی ناشی از این اختلال کمک کند. این اختلال اغلب نیاز به درمان طولانی مدت دارد.

اختلال شخصیت وابسته در صورت عدم درمان می‌تواند باعث اضطراب و افسردگی شود. اما یک متخصص روانشناس یا روانپزشک، می‌تواند به شما کمک کند راه‌های جدیدی برای کنار آمدن با موقعیت‌های دشوار پیدا کنید. همچنین می‌توانید یاد بگیرید که اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید. ممکن است زمان ببرد اما یک متخصص می تواند به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.

راهکارهای مقابله با شخصیت وابسته

توصیه‌هایی نیز برای کمک به مقابله با شخصیت وابسته وجود دارد که به چند مورد اشاره می‌کنیم:

شروع به انجام کارها به تنهایی کنید: مفید است که به آرامی خود را برای انجام کارها به تنهایی به چالش بکشید، با چالش‌های ساده‌تر شروع کنید و به سمت چالش‌های دشوار بروید. به عنوان مثال، شما می‌توانید با رفتن به خرید مواد غذایی به تنهایی شروع کنید و یا خوردن یک وعده غذایی در یک رستوران به تنهایی.

کمی فعالیت بدنی داشته باشید: شروع ورزش و فشار آوردن به خودتان برای انجام هر روز آن می‌تواند مفید باشد. یادگیری اینکه می‌توانید محدودیت‌های جسمی و ذهنی خود را پشت سر بگذارید، می‌تواند به شما کمک کند تا احساس قوی‌تر و توانمندی بیشتری داشته باشید.

روی مستقل شدن کار کنید: روابط خود را با عزیزانتان بررسی کنید و راه‌هایی را که در آن به دیگران وابسته هستید را شناسایی کنید. شروع به یادگیری مستقل بودن بدون حمایت آنها، یک قدم مهم است. سعی کنید هر هفته یا هر ماه یک وظیفه را به عهده بگیرید که قبلا شخص دیگری برای شما انجام میداد.

یاد بگیرید که به خود اعتماد کنید: شروع به گوش دادن به افکار، احساسات و غرایز خود کنید. قبل از اینکه در هنگام تصمیم‌گیری نظرات دیگران را جویا شوید، در مورد آنها فکر کنید و به احساس خود توجه کنید. به توانایی خود برای مدیریت نتیجه اعتماد کنید. مهم نیست که چه باشد، به خود ایمان داشته باشید. ⁽¹⁾

بیشتر بخوانید:

• اختلال شخصیت مرزی چیست؟ + علائم و درمان شخصیت مرزی

کلام آخر

اختلال شخصیت وابسته می تواند مشکلاتی را برای شما در زندگی به وجود آورد و زندگی می تواند با این حال برای شما دشوار یا ناراحت کننده باشد. با این حال درمان و روش هایی که در این مقاله گفتیم، می تواند به شما کمک کند اعتماد به نفس و اعتماد بیشتری نسبت به خود داشته باشید، که به نوبه خود می تواند به شما کمک کند مستقل تر و خود‌کفا شوید.