تیروئید پرکار؛ علت، علائم، تشخیص و درمان

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

پرکاری تیروئید که تیروئید پرکار نیز نامیده می‌شود، وضعیتی است که تیروئید شما سطوح بالایی از هورمون تیروئید را تولید و ترشح می‌کند. این وضعیت می‌تواند باعث افزایش سرعت متابولیسم شود. علائم پرکاری تیروئید شامل ضربان قلب سریع، کاهش وزن، افزایش اشتها و اضطراب است. پرکاری تیروئید را می‌توان با داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو، مسدودکننده‌های بتا و جراحی درمان کرد.

در این نوشته از مجله سلامت کیوان توضیح می‌دهیم که تیروئید پرکار چیست، چه علتی باعث بروز آن می‌شود، چه علائمی دارد، و چگونه تشخیص داده و درمان می‌شود. با ما همراه باشید.

تیروئید چه کاری انجام می‌دهد؟

تیروئید که در جلوی گردن شما قرار دارد، غده‌ای پرو‌انه‌ای شکل است. غدد اندام‌هایی هستند که در سراسر بدن شما یافت می‌شوند. برخی از غدد شما هورمون‌ها را تولید و آزاد می‌کنند – موادی که به عملکرد و رشد بدن شما کمک می‌کنند. غده تیروئید نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای اصلی بدن شما دارد، از جمله:

• تنظیم دمای بدن شما
• کنترل ضربان قلب
• کنترل متابولیسم (فرآیندی که مواد غذایی را که وارد بدن می‌کنید به انرژی تبدیل می‌کند که به عملکرد بدن شما کمک می‌کند.)

هنگامی که غده تیروئید شما به درستی کار می‌کند، بدن شما در تعادل است و همه سیستم‌های شما به درستی کار می‌کنند. اگر تیروئید شما به آن شکلی که باید کار نکند – ایجاد هورمون‌های تیروئید خیلی زیاد یا خیلی کم – می‌تواند کل بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد.

تیروئید پرکار چیست؟

به نقل از متخصصان مجله سلامت کیوان، پرکاری تیروئید شرایطی است که در آن تیروئید شما بیش از نیاز شما هورمون تولید و ترشح می‌کند. هورمون‌های اصلی تیروئید شما شامل تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) است. پرکاری تیروئید می‌تواند کل بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد و وضعیتی است که باید توسط یک پزشک درمان شود.

بیشتر بخوانید:

• علائم تیروئید کم کار و درمان آن
• سرطان تیروئید؛ علت، علائم و 5 روش درمان
• علت عرق کردن کف دست چیست؟

علائم تیروئید پرکار چیست؟

پرکاری تیروئید علائم زیادی دارد و می‌تواند کل بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است برخی از این علائم را تجربه کنید و برخی دیگر یا بسیاری از آنها را همزمان تجربه نکنید. علائم پرکاری تیروئید می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ضربان قلب سریع (تپش قلب)
• احساس لرزش و یا عصبی بودن
• کاهش وزن
• افزایش اشتها
• اسهال و اجابت مزاج مکرر
• تغییر بینایی
• پوست نازک، گرم و مرطوب
• تغییرات قاعدگی
• عدم تحمل گرما و تعریق زیاد
• مشکلات خواب
• تورم و بزرگ شدن گردن ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
• ریزش مو و تغییر بافت مو (شکننده)
• برآمدگی چشم
• ضعف عضلانی

علت تیروئید پرکار چیست؟

طبق آنچه در مجله سلامت و پزشکی Cleveland آمده: شرایط پزشکی و موقعیت‌هایی که می‌توانند باعث پرکاری تیروئید شوند عبارتند از:

• بیماری گریوز: در این اختلال، سیستم ایمنی بدن به تیروئید شما حمله می‌کند. این اتفاق باعث می‌شود تیروئید شما بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند. بیماری گریوز یک بیماری ارثی است (از طریق خانواده منتقل می‌شود). اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به بیماری گریوز باشد، این احتمال وجود دارد که سایر اعضای خانواده نیز به آن مبتلا شوند. این بیماری در زنان بیشتر از مردان شایع است. بیماری گریوز شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید است که حدود 85 درصد موارد را تشکیل می‌دهد.
• گره‌های تیروئید: ندول تیروئید توده یا رشد سلول‌های غده تیروئید شما است. آنها می‌توانند بیش از نیاز بدن شما هورمون تولید کنند. گره‌های تیروئید به ندرت سرطانی هستند.
• تیروئیدیت: تیروئیدیت التهاب غده تیروئید شما است که ممکن است دردناک یا بدون درد باشد. ممکن است در عرض یک سال پس از زایمان اتفاق بیفتد (تیروئیدیت پس از زایمان). پس از تجربه تیروئیدیت، تیروئید شما ممکن است نتواند بهبود یابد، که منجر به کم کاری تیروئید می‌شود.
• مصرف بیش از حد ید: اگر در معرض خطر پرکاری تیروئید هستید و ید بیش از حد مصرف می‌کنید (از طریق رژیم غذایی یا داروها)، می‌تواند باعث شود تیروئید شما هورمون تیروئید بیشتری تولید کند. ید یک ماده معدنی است که تیروئید شما از آن برای تولید هورمون تیروئید استفاده می‌کند. دریافت کنتراست یددار داخل وریدی (رنگ ید) نیز ممکن است باعث تیروئید پرکار شود. آمیودارون، دارویی که حاوی مقدار زیادی ید است نیز ممکن است باعث پرکاری تیروئید شود. ⁽¹⁾

تشخیص تیروئید پرکار

پزشک شما می‌تواند پرکاری تیروئید را به روش‌های مختلفی تشخیص دهد، از جمله:

• یک معاینه فیزیکی از گردن برای بررسی اینکه آیا تیروئید شما بزرگ‌تر از حد طبیعی است یا خیر.
• آزمایش خون برای بررسی سطوح بالای هورمون تیروئید در بدن شما.
• آزمایشات تصویربرداری برای بررسی تیروئید شما.

درمان تیروئید پرکار

گزینه‌های درمانی زیادی برای پرکاری تیروئید وجود دارد. بسته به علت پرکاری تیروئید شما، برخی از گزینه‌ها ممکن است برای شما بهتر باشند. پزشک در مورد هر گزینه با شما صحبت می‌کند و به شما در تعیین بهترین برنامه درمانی کمک می‌کند. گزینه‌های درمانی پرکاری تیروئید عبارتند از:

• داروهای ضد تیروئید متیمازول (تاپازول) یا پروپیل تیوراسیل (PTU): این داروها توانایی تیروئید شما را برای ساختن هورمون‌ها مسدود می‌کنند. آنها سریعا تیروئید شما را کنترل می‌کنند.
• ید رادیواکتیو: ید رادیواکتیو یک داروی خوراکی است که سلول‌های تیروئید بیش‌فعال شما آن را جذب می‌کنند. ید رادیواکتیو به این سلول‌ها آسیب می‌زند و باعث می‌شود تیروئید شما کوچک شود و سطح هورمون تیروئید در طی چند هفته کاهش یابد. میزان تشعشع ارسال شده توسط این دارو با مقدار استفاده شده برای آزمایش جذب ید رادیواکتیو (RAIU) و اسکن برای تشخیص متفاوت است. اکثر افرادی که این درمان را دریافت می‌کنند مجبورند تا پایان عمر خود از داروهای هورمون تیروئید استفاده کنند تا سطح هورمونی طبیعی خود را حفظ کنند.
• جراحی: پزشک ممکن است غده تیروئید شما را از طریق جراحی (تیروئیدکتومی) خارج کند. این کار پرکاری تیروئید شما را اصلاح می‌کند، اما معمولاً باعث کم‌کاری تیروئید می‌شود که به مکمل‌های تیروئید مادام‌العمر نیاز دارد تا سطح هورمون‌ها را در حد طبیعی نگه دارد.
• مسدودکننده‌های بتا: این داروها از عملکرد هورمون‌های تیروئید در بدن جلوگیری می‌کنند. آنها سطح هورمون‌ها را در خون شما تغییر نمی‌دهند، اما می‌توانند به مدیریت علائمی مانند ضربان قلب سریع، عصبی بودن و لرزش ناشی از پرکاری تیروئید کمک کنند. این درمان به تنهایی استفاده نمی‌شود و معمولاً با گزینه دیگری برای درمان پرکاری تیروئید در طولانی‌مدت همراه است.

چقدر طول می‌کشد تا پرکاری تیروئید درمان شود؟

مدت زمان لازم برای درمان پرکاری تیروئید بسته به علت ایجاد آن می‌تواند تغییر کند. اگر پزشک بیماری شما را با داروهای ضد تیروئید (متیمازول یا پروپیل تیوراسیل) درمان کند، سطح هورمون شما باید در حدود 6 تا 12 هفته به سطح سالم کاهش یابد.

پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد که دوزهای بالایی از قطره ید (غیر رادیواکتیو) به شما بدهد که سطح تیروئید را طی هفت تا 10 روز عادی می‌کند. با این حال، این یک راه حل کوتاه مدت است و ممکن است به راه حل دائمی‌تری مانند جراحی نیاز داشته باشید. اگرچه ممکن است لازم باشد منتظر بمانید تا برای جراحی تیروئید (تیروئیدکتومی) برنامه‌ریزی شود، این یک راه بسیار موثر و قطعی برای درمان پرکاری تیروئید است.

اگر تیروئید پرکار را درمان نکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟

پرکاری تیروئید می‌تواند قسمت‌های زیادی از بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. اگر تیروئید پرکار دارید، سیستم‌های مختلف، از سیستم عروقی (قلب) گرفته تا سیستم اسکلتی (استخوان‌ها) می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند. عوارض پرکاری تیروئید درمان‌نشده عبارتند از:

• فیبریلاسیون دهلیزی
• سکته
• نارسایی احتقانی قلب
• پوکی استخوان

اگر علائم پرکاری تیروئید را تجربه می‌کنید، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا بتواند تشخیص مناسب را تعیین کرده و درمان را توصیه کند.

بیشتر بخوانید:

• عوارض کمبود ویتامین D را جدی بگیرید!
• انواع ویتامین که برای بدن ضروری هستند
• علت و درمان سردی دست و پا چیست؟

چه عواملی ریسک ابتلا به تیروئید پرکار را افزایش می‌دهند؟

برخی از عواملی که می‌تواند خطر ابتلا به پرکاری تیروئید را افزایش دهد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• داشتن سابقه خانوادگی بیماری تیروئید
• داشتن سابقه پزشکی شامل شرایطی مانند کم‌خونی خطرناک، دیابت نوع 1 و نارسایی اولیه آدرنال (بیماری آدیسون)
• داشتن مقدار زیادی ید در رژیم غذایی
• بارداری

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم و نشانه‌های پرکاری تیروئید را تجربه می‌کنید، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید تا بتواند وضعیت شما را ارزیابی کند و درمان را توصیه کند. اگر قبلاً پرکاری تیروئید برای شما تشخیص داده شده است، احتمالاً باید به طور مرتب به پزشک خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که درمان شما مؤثر است. اگر علائم پرکاری تیروئید، مانند تب بالا و ضربان قلب بسیار سریع را تجربه می‌کنید، در اسرع وقت به نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید.

جمع بندی

تشخیص یک بیماری جدید در شما می‌تواند استرس‌زا باشد. اما خبر خوب این است که پرکاری تیروئید یک بیماری قابل کنترل و قابل درمان است. اگر علائم تیروئید پرکار را تجربه می‌کنید یا عوامل خطر خاصی مانند سابقه خانوادگی بیماری گریوز دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید. آنها می‌توانند شما را تحت چند آزمایش ساده قرار دهند تا ببینند آیا تیروئید شما بیش از حد هورمون تیروئید تولید می‌کند یا خیر.