مونونوکلئوز یا بیماری بوسه چیست؟ علائم، تشخیص و روش‌های درمان

زمان مطالعه این مطلب: 4 دقیقه

مونونوکلئوز یا بیماری بوسه، عفونتی است که توسط یک ویروس به نام اپشتین بار ایجاد می‌شود. این ویروس از طریق بزاق گسترش می‌یابد، به‌همین دلیل است که گاهی اوقات به آن «بیماری بوسه» گفته می‌شود. این بیماری اغلب در نوجوانان و جوانان رخ می‌دهد. با این حال، افراد در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شوند.

در این مقاله از مجله سلامت کیوان قصد داریم به بررسی مونونوکلئوز و علائم آن بپردازیم. اگر قصد دارید اطلاعات کاملی در این‌باره به‌دست آورید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

مونونوکلئوز چیست؟

مونونوکلئوز یا بیماری بوسه همانطور که اشاره شد یک بیماری عفونی است که معمولاً توسط ویروس اپشتین بار (EBV) ایجاد می‌شود (¹). به این بیماری مونو نیز گفته می‌شود. افراد این ویروس را از طریق بوسیدن و همچنین از طریق به اشتراک گذاشتن نوشیدنی یا ظروف نقره دریافت می‌کنند.این بیماری مسری است، اما نسبت به سایر بیماری‌های رایج مانند سرماخوردگی کمتر احتمال دارد به مونو مبتلا شوید. مشخصات اصلی بیماری بوسه عفونی، لوزه‌های متورم و قرمز رنگ و با ضایعات سفیدی چرکی هستند.

مونو معمولاً یک بیماری جدی نیست، اما ممکن است عوارضی داشته باشید که آن را خطرناک‌تر کند. علائم مونو می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. اگر به این ویروس مبتلا شوید ممکن است تا چند هفته نتوانید در فعالیت‌های عادی روزانه خود شرکت کنید.

بیشتر بخوانید:

• سیستم ایمنی چیست؟ روش‌های تقویت سیستم ایمنی بدن
• بیماری مقاربتی چیست؟ انواع و علائم آن
• عفونت مقاربتی و بیماری جنسی STI

علائم مونونوکلئوز

مونونوکلئوز می‌تواند علائم متفاوتی را در افراد مختلف ایجاد کند. در صورت ابتلا به (EBV)، ممکن است در عرض 4 تا 7 هفته علائم مونو شروع شوند. علائم رایج این بیماری عبارتند از:

• تب
• خستگی
• گلو درد
• تورم غدد لنفاوی
• درد عضلات
• از دست دادن اشتها

برخی از افراد هیچ علائمی ندارند یا علائم آنقدر خفیف هستند که متوجه آن نمی‌شوند.

اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند در حدود 2 تا 4 هفته بهبود می‌یابند. گاهی اوقات، خستگی می‌تواند چندین هفته بعد از آن ادامه یابد. در برخی موارد، ممکن است 6 ماه یا بیشتر طول بکشد تا علائم کاملاً از بین بروند.

علائم کمتر رایج عبارتند از:

• درد قفسه سینه
• سرفه کردن
• سردرد
• زردی (رنگ زرد پوست و سفیدی چشم)
• سفتی گردن
• خونریزی بینی
• ضربان قلب سریع
• حساسیت به نور
• تنگی نفس

دلیل ابتلا به مونونوکلئوز

شایع‌ترین علت ابتلا به این بیماری، ویروس اپشتین بار است، اما سایر ویروس‌ها نیز می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند. این ویروس از طریق بزاق منتقل می‌شود و ممکن است از طریق بوسیدن، اشتراک‌گذاری غذا و یا نوشیدنی به آن مبتلا شوید.

اگرچه علائم بیماری بوسه آزاردهنده هستند، اما این عفونت به خودی خود بدون عوارض طولانی مدت برطرف می‌شود. تا به امروز بیشتر بزرگسالان در معرض ویروس اپشتین بار قرار گرفته و آنتی بادی‌هایی ساخته‌اند. این بدان معناست که آنها نسبت به این ویروس مصون بوده و دیگر به بیماری بوسه مبتلا نمی‌شوند.

تشخیص مونونوکلئوز

آزمایش EBV برای تشخیص ویروس اپشتین بار و مونونوکلئوز انجام می‌شود. پزشک شما معمولاً بر اساس علائم شما می‌تواند بیماری را تشخیص دهد. آنها همچنین ممکن است تورم در لوزه‌ها، غدد لنفاوی و کبد یا طحال را بررسی کنند. پزشک همچنین می‌تواند این بیماری را با آزمایشات خون زیر تأیید کند:

• شمارش کامل خون (تست CBC): در این روش تشخیص، پزشک گلبول‌های سفید خون شما را از نظر غیرطبیعی بودن و تعداد بررسی می‌کند.
• آزمایشات آنتی‌بادی: پزشک در این روش به دنبال پروتئین‌هایی خواهد بود که سیستم ایمنی بدن شما در پاسخ به (EBV) ایجاد می‌کند.

عوارض مونونوکلئوز

بیماری مونونوکلئوز همانند هر بیماری دیگری ممکن است با عوارضی همراه باشد. عوارض ناشی از این بیماری می‌توانند بسیار جدی باشند. در ادامه به بررسی هر کدام از این عوارض می‌پردازیم.

لوزه‌های متورم

لوزه‌های متورم یکی از علائم بیماری است. لوزه‌ها طی این بیماری ممکن است راه تنفس شما را باریک و بلع یا تنفس از طریق دهان را سخت‌تر کنند.

طحال بزرگ شده

در صورتی که بیماری شدید شود، طحال ممکن است به‌طور ناگهانی بترکد. این باعث درد شدید در سمت چپ بالای شکم خواهد شد. اگر چنین دردی دارید، سریعاً به اورژانس مراجعه کنید. در صورتی که طحال ترکیده باشد، فرد ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.

مشکلات کبدی

یکی از عوارض جانبی این بیماری به‌وجود آمدن مشکلات کبدی است. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به هپاتیت یا یرقان اشاره کرد.

بیشتر بخوانید:

• واکسن هپاتیت؛ بررسی اثر و ایمنی‌زایی
• هپاتیت c (علائم، راه انتقال و درمان)
• واکسن هپاتیت؛ بررسی اثر و ایمنی‌زایی
• علائم و روش‌های درمان سرطان کبد را بشناسید

مشکلات خونی

مشکلات خونی جزء عوارض جانبی نادری است که ممکن است پس از بیماری بوسه به آن مبتلا شوید. در این حالت بدن ممکن است تعداد زیادی از گلبول‌های قرمز خون را از بین ببرد (کم خونی همولیتیک) یا ممکن است خون شما پلاکت کافی نداشته باشد (ترومبوسیتوپنی).

مشکلات قلبی

 التهاب عضله قلب (میوکاردیت) و تپش قلب شدید و نامنظم از دیگر عوارض جانبی این بیماری به شمار می‌روند.

مشکلات سیستم عصبی

مشکلات عصبی ناشی از این بیماری شامل تشنج، التهاب مغز (آنسفالیت) یا التهاب بافت‌های پوشاننده مغز (مننژیت) هستند.

اگر سیستم ایمنی بدن شما به دلیل بیماری مانند ایدز یا به دلیل مصرف داروهای خاصی ضعیف شده باشد، احتمال بروز عوارض جدی ناشی از این بیماری بیشتر خواهد بود.

جمع‌بندی

• همانطور که خواندید مونونوکلئوز یا بیماری بوسه یک بیماری عفونی بوده که یک ویروس دلیل به وجود آمدن آن است.
• این عفونت ممکن است در طول زمان بهبود یابد، اما افراد در صورت مشاهده علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنند.
• علائم این بیماری ممکن است خیلی آزاردهنده باشند، با این حال این بیماری جزء بیماری‌های خیلی خطرناک دسته‌بندی نمی‌شود.
• این بیماری ممکن است با عوارض جانبی مانند مشکلات خونی، مشکلات کبدی و التهاب عضله قلب همراه باشد.

مطالب مرتبط:

• علائم سرطان دهان چیست؟
• درمان سرطان خون، علت و نشانه آن