علت اسهال خونی چیست؟ + بهترین روش‌های درمان
مدفوع شما هربار که به دستشویی می‌روید طبیعتا باید شکل و رنگ نرمالی داشته باشد. به همین دلیل طبیعی است که هر کس به محض مواجهه با اسهال خونی نگران شود و در پی علت آن برآید.
اگر می‌خواهید بدانید که دلایل احتمالی این مشکل چیست و چطور باید برای رفع آن اقدام کنید به خواندن این مقاله از مجله سلامت کیوان ادامه دهید.
علت اسهال خونی چیست؟
به گفته متخصصان مجله سلامت کیوان: اسهال اغلب توسط یک عامل بیماری‌زا مثل یک ویروس یا باکتری ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علت اسهال در بزرگسالان نوروویروس است. استفاده از آنتی بیوتیک‌ها نیز میتواند باعث اسهال شود. به این دلیل که آنتی بیوتیک‌ها باکتری‌های موجود در پوشش معده را دچار اختلال می‌کنند.
اسهال خونی ممکن است عوارض گوناگونی داشته باشد، مثل: مدفوع شل مکرر، احساس گرفتگی در شکم، درد معده، خستگی، سرگیجه ناشی از از دست دادن مایعات، و تب.
رنگ اسهال شما میتواند به شناسایی علت این اتفاق کمک کند. در این مقاله قرار است بررسی کنیم که دلیل اسهال خونی چیست و چه خطراتی دارد و اینکه چطور باید درمان شود.
همچنین برای قرمز و خونی بودن رنگ اسهال دلایل زیادی وجود دارد که برخی از آنها ممکن است خطرناک‌تر باشند.
روتاویروس
یکی از شایع‌ترین علائم روتاویروس اسهال خونی است. گاهی اوقات به آن حشره معده یا آنفولانزای معده نیز می‌گویند. روتاویروس شایع‌ترین علت اسهال در نوزادان و کودکان زیر 5 سال است. علائم روتاویروس مشابه علائم استاندارد اسهال است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب
- استفراغ
- درد شکم
- اسهال آبکی به مدت سه تا هفت روز
خونریزی گوارشی
در برخی موارد، خونریزی در دستگاه گوارش ممکن است در مدفوع شما ظاهر شود. خونریزی در دستگاه گوارش میتواند به دلایل متعددی ایجاد شود، از جمله:
خون ناشی از دستگاه گوارش ممکن است به رنگ تیره‌تر یا تقریبا سیاه به نظر برسد. خونی که از مقعد می‌آید معمولاً به رنگ قرمز روشن خواهد بود.
عفونت E. coli
این باکتری باعث علائم بسیاری از انواع اسهال از جمله مدفوع خونی می‌شود. شما می‌توانید عفونت E. coli را از خوردن گوشت گاو نیم‌پز، نوشیدن شیر خام یا خوردن غذای آلوده به مدفوع حیوانات دریافت کنید. معمولاً چند روز پس از آلوده شدن طول می‌کشد تا علائم ظاهر شوند.
شقاق مقعد
التهاب میتواند باعث پارگی در پوست اطراف مقعد شود. پارگی ممکن است منجر به مقدار کمی خون در مدفوع شود. در مقایسه با سایر دلایل اسهال خونی، این مورد قرمزی کمتری را در مدفوع ایجاد می‌کند. دلایل پارگی مقعد شامل مدفوع زیاد و حجیم، و رابطه جنسی مقعدی است.
پولیپ سرطانی
در برخی موارد، حرکات زیاد روده ممکن است رشد بافتی روده بزرگ به نام پولیپ را تحریک کند. پولیپ ممکن است نشانه سرطان روده بزرگ باشد. این خونریزی اغلب داخلی است و با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. اسهال ممکن است پولیپ‌ها را تحریک کند و منجر به خون در مدفوع شود.
عوارض جانبی دارو
برخی از داروها ممکن است باعث خونریزی گوارشی یا اختلال در باکتری‌های معده شوند. این اتفاق میتواند منجر به خونریزی یا عفونت شود که ممکن است باعث اسهال خونی شود.
مصرف غذا یا نوشیدنی قرمزرنگ
نوشیدن مایعات یا خوردن غذاهایی که به طور طبیعی قرمز یا درای رنگ مصنوعی هستند ممکن است باعث مدفوع قرمز رنگ شود. این غذاها میتواند شامل موارد زیر باشد:
- شراب
- آب میوه‌ها
- ژله
- آب نبات قرمز
چه عواملی احتمال ابتلا به اسهال خونی را افزایش می‌دهند؟
عوامل خطر عمومی برای اسهال عبارتند از:
- بهداشت ضعیف یا عدم شستن دست‌ها با صابون
- دیابت
- بیماری التهابی روده
- خوردن مقدار زیادی گوشت و فیبر
- نوشیدن آب بی کیفیت
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اسهال خونی همیشه جدی نیست. اگرچه ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل جدی باشد، به خصوص اگر قرمزی ناشی از خون باشد. اگر اسهال خونی دارید و همراهش علائم زیر را تجربه می‌کنید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- خستگی
- سرگیجه
- ناراحتی دستگاه گوارش
- مشکل در تنفس
- سردرگمی
- داشتن حالت تهوع و استفراغ
- غش کردن
- تب بالاتر از 101 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد)
- درد شدید معده
- استفراغ خون یا استفراغ همراه با تکه‌های سیاه رنگ
اسهال خونی در کودکان
اسهال خونی یک علامت غیرمعمول در کودکان است و ممکن است نشان‌دهنده وجود یک بیماری جدی باشد. بنابراین والدین باید از علل احتمالی، نحوه مدیریت اولیه و نشانه‌های ملزم به ارجاع به متخصص آگاه باشند. اپیدمیولوژی و مدیریت این بیماری در کشورهای در حال توسعه که علل عفونی غالب هستند، متفاوت است. در سال‌های اخیر، شیوع بیماری التهابی روده در کشورهای توسعه‌یافته افزایش زیادی داشته و پیشرفت‌های مهمی در مدیریت آن صورت گرفته است.
علت اسهال خونی در کودکان زیر یک سال
علت‌ها در دو گروه طبقه‌بندی می شوند. علل شایع و علل نادر.
علل شایع
- عفونت روده
- کولیت نوزاد
- کولیت غیر اختصاصی
- کولیت شیر مادر
- کولیت شیر گاو
علل کمتر شایع یا نادر
- ایسکمی روده
- انواژیناسیون
- بد چرخش و ولولوس
- انتروکولیت نکروز کننده
- بیماری هیرشپرونگ
- بیماری التهابی روده
- کولیت کرون
- کولیت زخمی
- واسکولیت سیستمیک
علت اسهال خونی در کودکان بالای یک سال
علت‌ها در دو گروه طبقه‌بندی می شوند. علل شایع و علل نادر.
علل شایع
- عفونت روده
- بیماری التهابی روده
- کولیت کرون
- کولیت زخمی
- پولیپ نوجوانان
علل کمتر شایع یا نادر
- ایسکمی روده
- انواژیناسیون
- ولولوس
- سندرم پرولاپس مخاطی
- پورپورای Henoch-Schönlein یا سایر اشکال واسکولیت سیستمیک (1)
اسهال خونی چطور تشخیص داده می‌شود؟
اگر اسهال شما قرمز رنگ است، ممکن است به این معنی باشد که در مدفوع شما خون وجود دارد. برای تعیین اینکه آیا قرمزی ناشی از خون است، پزشک ممکن است یک آزمایش خون مدفوع تجویز کند. این آزمایش وجود مقادیر میکروسکوپی خون در مدفوع را بررسی می‌کند.
با گذشت زمان، از دست دادن بیش از حد خون ممکن است منجر به عوارض زیر شود:
- کمبود آهن
- نارسایی کلیه
- کم خونی شدید
- کم آبی بدن
اگر علائم روتاویروس را دارید، پزشک نمونه مدفوع می‌گیرد تا بتواند آنتی ژن روتاویروس را آزمایش کند. نمونه مدفوع را می‌توان همچنین برای جستجوی عفونت E. coli آزمایش کرد. برای آزمایش E.coli، آپاتولوژیست نمونه مدفوع شما را از نظر وجود سموم تولید شده توسط این باکتری‌ها آزمایش می‌کند.
اگر به خونریزی گوارشی مشکوک باشید، پزشک علائم شما را بررسی می‌کند و سپس از آزمایش‌های مختلف علت خاص خونریزی شما را تعیین می‌کند.
پزشک شما همچنین ممکن است به بافت مقعد شما نگاه کند تا تشخیص دهد که آیا پارگی وجود دارد یا خیر.
اسهال خونی چطور درمان می‌شود؟
درمان این مشکل به علت قرمزی اسهال شما بستگی دارد. به طور معمول، افراد دارای سیستم ایمنی سالم برای درمان روتاویروس یا عفونت E. coli به داروهای خاصی نیاز ندارند. علائم روتاویروس چند روز طول می‌کشد و علائم E. coli باید در عرض یک هفته از بین بروند. وقتی که اسهال دارید، هیدراته ماندن بدن مهم است. مقدار زیادی آب و مایعات دیگر بنوشید. ممکن است بتوانید اسهال را در خانه با استفاده از داروهای بدون نسخه مثل لوپرامید (Imodium A-D) درمان کنید، اما ابتدا از پزشک خود راهنمایی بخواهید. در برخی موارد، پزشک شما ممکن است از تجویز داروهای استاندارد ضد اسهال خودداری کند، زیرا این داروها در برابر E.coli موثر نیستند.
اسهال ناشی از روتاویروس یا E. coli میتواند منجر به کم آبی بدن شود که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. ممکن است لازم باشد پزشک برای کمک به جایگزینی مایعات از دست رفته، به شما مایعات داخل وریدی بدهد.
اگر اسهال خونی شما ناشی از شقاق مقعدی است، ممکن است بتوانید با خوردن غذاهای غنی از فیبر، مثل غلات کامل و سبزیجات، آن را درمان کنید. هیدراته ماندن با نوشیدن منظم آب و ورزش میتواند به جلوگیری از پارگی مقعد کمک کند. اگر علائم ادامه یابد، پزشک ممکن است استفاده از نیتروگلیسیرین خارجی، یا کرم‌های بی‌حس‌کننده موضعی مثل لیدوکائین هیدروکلراید (Xylocaine) را توصیه کند.
اگر پزشک شما مشکوک به خونریزی گوارشی باشد، در مورد علائم شما سوالاتی می‌پرسد و ممکن است آزمایشاتی را تجویز کند. (2)
بیشتر بخوانید:
جمع بندی
اسهال خونی ممکن است نشان‌دهنده مشکلی جدی مثل خونریزی گوارشی یا مشکلی معمولی‌تر مثل نوشیدن بیش از حد مایعات خاص باشد. میزان قرمزی و تیره و روشن بودن آن میتواند متفاوت باشد. اگر این مشکلات را داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- اسهال خونی که بهبود نمی‌یابد
- تب
- کم آبی بدن
پزشک میتواند به شما کمک کند تا بهترین درمان را برای علائم خود پیدا کنید.
آیا اسهال خونی واگیردار است؟
اسهال خونی معمولا واگیردار نیست. با این وجود اگر منشا ویروسی و باکتریایی داشته باشد میتواند منتقل شود. این انتقال از طریق تماس نزدیک با حیوانات یا خوردن مواد غذایی و آب آلوده ایجاد می‌شود.
آیا اسهال خونی خطرناک است؟
این نوع اسهال معمولا خطرناک نیست. اما اگر ناشی از مشکلات زمینه‌ای شدید باشد و یا برای طولانی مدت ادامه یابد میتواند مشکلات جدی و حتی تهدیدکننده زندگی ایجاد کند.
چطور می‌شود از ابتلا به اسهال خونی پیشگیری کرد؟
رعایت بهداشت، پختن کامل غذا، استفاده از آب معدنی یا آب جوشانده هنگام سفر به مناطق دیگر، پرهیز از تماس جنسی با فرد آلوده به باکتری شیکلا، و شستن مکرر دست‌ها، اقداماتی هستند که می‌توانند از بروز این بیماری پیشگیری کنند.
