حقایق شگفت انگیز درباره عمل تغییر جنسیت

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

عمل تغییر جنسیت (SRS) به روش‌هایی اطلاق می‌شود که به افراد کمک می‌کند تا به جنسیت خود شناسایی شوند. امروزه بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند از اصطلاحات تایید جنسیت یا جراحی برای تایید جنسیت خود استفاده کنند. اما جراحی تغییر جنسیت چگونه انجام می‌شود؟ آیا جراحی تغییر جنسیت در ایران قانونی است؟ حتما تا انتهای این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به پاسخ این سوالات بپردازیم.

عمل تغییر جنسیت چیست؟

برای برخی از افراد ترنسجندر، جراحی تغییر جنسیت (SRS) بخش مهم و تایید کننده فرآیند گذار از یک جنس به جنس دیگر است. این جراحی می‌تواند به کاهش احساس نارسایی در جنسیت جدید افراد کمک کند، و بدن فرد ترنس جندر را با حس درونی جنسیت جدید خود هماهنگ کند تا آن‌ها هم بتوانند در جهان بر اساس جنسیت خود تعامل کنند.

علت انجام عمل تغییر جنسیت چیست؟

علت انجام عمل تغییر جنسیت متفاوت است و افراد ممکن است جراحی تغییر جنسیت را به عنوان عملی برای مطابقت دادن بدن فیزیکی آنها با هویت جنسی‌شان انجام دهند. اغلب ترنس‌هایی که جراحی تغییر جنسیت را انتخاب می‌کنند به این دلیل است که دچار نارسایی جنسیتی می‌شوند. نارسایی جنسیتی زمانی رخ می‌دهد که جنسیت تعیین شده در هنگام تولد با هویت جنسی شما مطابقت نداشته باشد.

انواع جراحی تغییر جنسیت یا تراجنسیتی

جراحی تغییر جنسیت به افراد تراجنسیتی بدنی می‌دهد که با جنسیت آنها همسو باشد. این جراحی ممکن است شامل اعمال روی صورت، قفسه سینه یا اندام تناسلی باشد. انواع رایج جراحی تراجنسیتی عبارتند از:

• جراحی ترمیمی صورت برای مردانه یا زنانه کردن اجزای صورت.
• جراحی قفسه سینه یا “بالا تنه” برای برداشتن بافت سینه و یا برای تغیر ظاهری مردانه‌تر یا افزایش اندازه و شکل سینه برای ظاهری زنانه‌تر.
• جراحی تناسلی یا “پایین تنه” برای تبدیل و بازسازی اندام تناسلی.

آیا عمل تغییر جنسیت تنها درمان نارسایی جنسیتی است؟

خیر. افراد تراجنسیتی اغلب گمان می‌کنند عمل تغییر جنسیت تنها درمان برای تسکین نارسایی جنسیتی آنها است اما درواقع جراحی تغییر جنسیت فقط یک گزینه درمانی محدود به برخی از افراد ترنسجندر است. اغلب افراد تراجنسیتی جراحی تغییر جنسیت را انتخاب نمی‌کنند. بسته به سن و ترجیحات خود، می‌توانید جراحی تغییر جنسیت انتخاب کنید اگر:

• هورمون درمانی برای افزایش ویژگی‌های مردانه یا زنانه، مانند میزان موهای بدن یا لحن صوتی میخواهید.
• صدا درمانی برای تنظیم صدا یا لحن با کمک به مهارت‌های ارتباطی، مانند معرفی خود با ضمایر دارید.

افراد تراجنسیتی همچنین ممکن است از نظر اجتماعی بدون نیاز به انجام جراحی تغییر جنسیت از دید جامعه تایید شوند و با انجام برخی تغییرات، از جنسیت واقعی خود تغییر کنند. به عنوان مثال، بخشی از این انتقال اجتماعی، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• انتخاب یک نام جدید
• انتخاب ضمایر مختلف
• تغییر هویت جنسی با پوشیدن لباس‌های مختلف یا تغییر مدل موها

عمل تغییر جنسیت چگونه انجام می شود؟

قبل از انجام جراحی، بهتر است با یک پزشک و جراح متخصص و قابل اعتماد صحبت کنید. یک پزشک می‌تواند به شما در درک خطرات و مزایای همه گزینه‌های جراحی تغییر جنسیت کمک کند. آنچه در طول جراحی اتفاق می‌افتد بسته به روش جراحی شما متفاوت است. شما‌ می‌توانید جراحی صورت، جراحی بالا تنه، جراحی پایین تنه و یا ترکیبی از این عمل‌ها را انتخاب کنید.

جراحی صورت برای تغییر موارد زیر انجام می‌شود:

• استخوان گونه: بسیاری از زنان تراجنسیتی برای تقویت استخوان گونه تزریقاتی انجام می دهند.
• تغییر فرم چانه: ممکن است زوایای چانه خود را نرم کنید یا مشخص کنید.
• تغییر فرم فک: یک جراح ممکن است استخوان فک شما را تراشیده یا از تزریق فیلر برای تقویت فک شما استفاده کند.
• تغییر فرم بینی: ممکن است جراحی زیبایی بینی، جراحی برای تغییر شکل بینی انجام دهید.

اگر شما یک زن تراجنسیتی هستید به این معنا که در بدو تولد منصوب شده مرد یا AMAB هستید، سایر جراحی‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کاشت ایمپلنت سینه (بزرگ کردن سینه)
• برداشتن آلت تناسلی مردانه و کیسه بیضه (پنکتومی و ارکیکتومی)
• ساخت واژن و لابیا (ژنیتوپلاستی زنانه)

اگر شما یک مرد تراجنسیتی هستید، به این معنا که در بدو تولد منصوب شده به زن و یا AFAB هسیتد، ممکن است جراحی هایی داشته باشید که شامل موارد زیر باشد:

• کوچک کردن سینه یا ماستکتومی
• برداشتن تخمدان‌ها و رحم (اووفورکتومی و هیسترکتومی)
• ساخت آلت تناسلی و کیسه بیضه (متویدیوپلاستی، فالوپلاستی و اسکروتوپلاستی)

بعد از عمل تغییر جنسیت چه اتفاقی می‌افتد؟

زمان بهبودی بر اساس روش‌ها یا ترکیبی از رویه‌هایی که دارید متفاوت است:

• جراحی تغییر فرم گونه و بینی: تورم این نوع از جراحی‌های صورت حدودا دو تا چهار هفته طول می‌کشند.

• جراحی تغییر فرم چانه و فک: بیشتر تورم‌های ناشی از غییر فرم چانه و فک در عرض دو هفته محو می‌شوند. با این‌حال ممکن است چهار ماه طول بکشد تا تورم از بین برود.

• جراحی تغییر فرم قفسه سینه: تورم و درد تغییر فرم قفسه سینه اغلب یک تا دو هفته طول می‌کشد، همچنین شما باید حداقل به مدت یک ماه از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید.

• جراحی تغییر فرم پایین: اکثر افرادی که جراحی تغییر فرم پایین را انجام می‌دهند حداقل تا شش هفته پس از جراحی فعالیت‌های معمول خود را از سر نمی‌گیرند و گاهی ممکن است برای چند ماه به مراجعه هفتگی به پزشک جراح خود نیاز داشته باشند. این فرایند بهبودی فرد را تضمین می‌کند.

درک این نکته مهم است که برای اکثر افرادی که جراحی تغییر جنسیت را انجام می‌دهند، جراحی تنها بخشی از فرآیند انتقال جنسیت و تایید جامعه از جنسیت شما است. به همین دلیل بهتر است قبل از انجام این جراحی به یک درمانگر و یا مشاور مراجعه کنید. پزشکان متخصص سلامت روان می‌توانند به شما در انتقال اجتماعی و یا مشکلات سلامت روانی از جمله افسردگی، اختلال دوقطبی و یا اختلال اسکیزوفرنی که اغلب افراد تراجنسیتی به آن دچار هستند کمک کند.

مزایای جراحی تغیر جنسیت

تحقیقات نشان داده است که افراد تراجنسیتی که عمل تغییر جنسیت (SRS) را انتخاب می‌کنند، مزایای سلامت روانی طولانی مدتی را تجربه می‌کنند. در یک مطالعه، احتمال نیاز یک فرد به درمان سلامت روان پس از روش تایید جنسیت، سالانه تا 8 درصد کاهش پیدا می‌کند.

خطرات یا عوارض عمل تغییر جنسیت

رویه‌های مختلف، خطرات مختلفی را به همراه دارند. به عنوان مثال، افرادی که تحت عمل جراحی پایین تنه قرار می‌گیرند، ممکن است تغییراتی را در احساسات جنسی خود داشته باشند یا در تخلیه مثانه مشکل داشته باشند. به طور کلی، تا زمانی که یک جراح مجرب در حال انجام این عمل باشد، عوارض قابل توجه این جراحی نادر هستند.

با این‌حال خطر کمی برای عوارض جراحی تغییر جنسیت وجود دارد، از جمله:

• خون ریزی
• عفونت
• عوارض جانبی بیهوشی در طول جراحی

چشم انداز افرادی که جراحی تغییر جنسیت انجام می‌دهند

اکثر افرادی که این جراحی‌ را انتخاب می‌کنند، بهبود کیفیت زندگی خود را تجربه می‌کنند. بسته به روش و نوع جراحی، 94٪ تا 100٪ افراد تراجنسیتی از نتایج جراحی خود راضی هستند. به طور کلی، افرادی که قبل از جراحی به یک پزشک متخصص سلامت روان مراجعه می‌کنند، رضایت بیشتری از نتایج درمان خود دارند.

انجام عمل تغییر جنسیت در ایران

ایران تنها کشور اسلامی است که در آن عمل تغییر جنسیت (SRS) به رسمیت شناخته شده است. بسیاری از شهروندان اروپایی برای انجام جراحی تغییر جنسیت به کشور ایران سفر می‌کنند. طبق گفته مجله گاردین: «امروز، جمهوری اسلامی ایران نقش بعید رهبر جهانی برای تغییر جنسیت را به عهده دارد»⁽²⁾.

طبق گفتمان کلاسیک اسلامی و از نظر فقها، جنسیت به دو دسته مرد یا زن تقسیم می‌شود، اما این احتمال پذیرفته شده است که در مورد تراجنسیت‌ها تعیین بدن دشوار و گاه غیرممکن است. اما آیت الله خمینی (ره) رهبر معظم انقلاب ایران یک بار در سال 64 در کتاب «تحریرالوسیله» و یک بار بعد از انقلاب اسلامی در سال 1361 فتوای تغییر و تأیید جنسیت را فقط برای افرادی صادر کردند که چهره آن‌ها با جنسیت خود ناسازگار بوده و آن را مشروع می‌دانستند و این موضوع به یکی از مسائل نوظهور فقه شیعه تبدیل شد. از نظر فقها از آنجایی که تغییر روح ممکن نیست، اما در عین‌حال با پیشرفت‌های پزشکی امکان تغییر بدن فراهم شده است، عمل تغییر جنسیت جایز است.

همچنین طبق قانون مدنی ایران، هر فرد بر اساس جنسیت از ارث برخوردار است. به عنوان مثال، یک زن ترنس به اندازه یک زن ارث می‌برد. در ماده 939 قانون مدنی ایران، اگر علائم جنسی در فرد تراجنسیتی بر سایر علائم جنسی غلبه داشته باشد، مشمول مقررات جنسیتی است که علائم در آن غالب است. طبق قانون حمایت از خانواده مصوب 1391، شخص می‌تواند برای درخواست تطبیق جنسیت به دادگاه خانواده مراجعه کند.

کلام آخر

جراحی تغییر جنسیت بخش مهم و تایید کننده‌ای از فرآیند گذر از یک جنس به جنس دیگر است. جراحی تغییر جنسیت می‌تواند به کاهش احساس نارسایی در جنسیت افراد کمک کند، و بدن فرد ترنسجندر را با حس درونی جنسیت جدید خود هماهنگ کند درک این نکته مهم است که برای اکثر افرادی که جراحی تغییر جنسیت را انجام می‌دهند، جراحی تنها بخشی از فرآیند انتقال جنسیت و تایید جامعه از جنسیت شما است.