علت خارش مقعد و سوزش مقعد در زنان و مردان
خارش مقعد و سوزش مقعد در زنان و مردان یکی از مشکلات شایع و البته ناخوشایندی است که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. خارش مقعد گاهی با نام خارش آنی شناخته میشود و در بسیاری از مواقع در خانه و بدون نیاز به پزشک قابل درمان است. برای اطلاع بیشتر درباره این مشکل، علل بروز و گزینه‌های درمانی آن با ما همراه باشید.
بررسی مشکل خارش مقعد
خارش مقعد یک مشکل شایع است اما موضوعی نیست که چندان مورد توجه قرار بگیرد. با این حال این مشکل گاهی به یک معضل آزار دهنده تبدیل میشود و حتی فرد را از انجام فعالیت‌های عادی روزانه باز می‌دارد. نادیده گرفتن خارش مقعد در مواقعی که شدید و به همراه سوزش مقعد است، غیر ممکن خواهد بود. البته خارش مقعد همیشه هم به عنوان یک مشکل نباید مورد توجه قرار بگیرد، زیرا برخی مواقع تنها می‌تواند یک حالت طبیعی و گذرا باشد.
اما اگر از آن دسته افرادی هستید که به صورت مداوم خارش مقعد را تجربه می‌کنید، احتمالاً مشکل شما جدی‌تر است و باید بررسی کنید تا بتوانید علت بروز خارش را پیدا کنید. این کار باعث میشود تا روند درمان شما سریع تر انجام شود.
علائم خارش مقعد
افرادی که در حالت عادی و بدون داشتن مشکل پزشکی دچار خارش مقعد می‌شوند، معمولاً علائم زیر را تجربه خواهند کرد. بسته به میزان خارش این علائم می‌توانند به صورت جمعی و یا تکی بروز پیدا کنند.
- خارش در اطراف مقعد
- خارش آزار دهنده درون روده منتهی به مقعد
- احساس درد در اطراف مقعد
- بروز تورم در اطراف مقعد
- ایجاد زخم، ترک و راش پوستی
- قرمزی قابل توجه
- احساس سوزش مقعد
علاوه بر موارد بالا برخی از شرایط پزشکی نیز ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند:
- اسهال و استفراغ
- عفونت‌های قارچی
- تومورهای مقعدی
- عفونت‌های انگلی
- استفاده از ملین‌ها
علل بروز خارش مقعد
بر خلاف تصور مردم، دلایل زیادی می‌توانند باعث بروز خارش و سوزش مقعد شوند. این عارضه می‌تواند به علت یک مشکل ساده مثل شستشوی ناکافی مقعد رخ دهد یا اینکه به دلیل مشکلات جدی‌تر مانند سرطان ایجاد شود. به هر حال دانستن علل خارش مقعد و سوزش مقعد از اهمیت زیادی برخوردار است. در ادامه به مواردی که ممکن است علت خارش مقعدی باشند اشاره می‌کنیم:
مشکلات پوستی – علل بروز خارش مقعد
گاهی مشکلات پوستی عمده ترین علت بروز خارش مقعد هستند. برای مثال اگر دچار درماتیت پوستی شوید، ممکن است خارش پوست در هر ناحیه ای از بدن از جمله مقعد را نیز تجربه کنید.
بهداشت ضعیف – علل بروز خارش مقعد
همانطور که عدم رعایت بهداشت و شستشوی نامناسب می‌تواند باعث بروز خارش مقعد شود، شستشوی بیش از حد هم می‌تواند خشکی پوست این ناحیه و سوزش آن را به دنبال داشته باشد.
بیماری‌های عفونی – علل بروز خارش مقعد
از دیگر دلایل بروز خارش مقعد می‌توانیم به وجود بیماری های عفونی اشاره کنیم. برای مثال اگر به عفونت انگلی مبتلا شده باشید، یکی از افراد واجد شرایط برای بروز خارش مقعد خواهید بود. نوعی عفونت انگلی رایج روده که می‌تواند منجر به بروز خارش شود، کرم سوزنی است. البته فراموش نکنید که بیماری‌های عفونی منتقل شده از راه فعالیت جنسی هم می‌توانند باعث بروز خارش در ناحیه مقعد شوند. زگیل تناسلی یا عفونت‌های قارچی واژن بخشی از این بیماری‌ها هستند.
عادات غذایی – علل بروز خارش مقعد
خوردن برخی از مواد غذایی می‌تواند باعث ایجاد تحریک در ناحیه روده منتهی به مقعد شود که در نهایت خارش مقعد را به دنبال دارد. غذاهایی که ملین هستند هم می‌توانند باعث سوزش مقعد شوند.
هموروئید – علل بروز خارش مقعد
هموروئید یکی از شایع ترین و اصلی ترین علل بروز خارش مقعد است. این حالت به وریدهای متورم ناحیه مقعد گفته میشود که ممکن است در داخل راست روده یا مقعد ایجاد شود. علل بروز هموروئید متنوع هستند که از جمله آن‌ها می‌توانیم به زایمان، زور زدن هنگام اجابت مزاج و رابطه مقعدی اشاره کنیم. همچنین بواسیر یا هموروئید یکی از مشکلات رایج در بین افراد مسن محسوب میشود. این بیماری در بین زنان باردار، افرادی که به هر دلیلی دچار یبوست مزمن هستند و یا افرادی که با چاقی دست و پنجه نرم می‌کنند، شایع است.
کسانی که به دلیل بروز بواسیر دچار خارش مقعد می‌شوند باید برای درمان به پزشک مراجعه کنند. عدم درمان این عارضه می‌تواند مشکل را حادتر کرده و حتی باعث خونریزی از این ناحیه شود. پزشک برای تشخیص و درمان مشکل و دلایل احتمالی بروز آن ممکن است برای بیمار روش تشخیصی کولونوسکوپی را تجویز کند.
سرطان مقعد – علل بروز خارش مقعد
سرطان مقعد یکی دیگر از علل بروز خارش مقعد محسوب میشود که البته نسبت به علل دیگر کمتر رایج است. این مشکل که می‌تواند یک نئوپلاسم یا تومور باشد، در بافت‌های مقعدی رشد کرده و پخش میشود. این مشکل در گروه‌های زیر بیشتر از سایرین ایجاد میشود.
- افرادی که رابطه جنسی مقعدی دارند.
- کسانی که سرطان دهانه رحم داشته اند.
- افرادی که به ویروس پاپیلومای انسانی مبتلا هستند.
- افرادی که به طور مداوم سیگار می‌کشند.
درماتوفیبروم – علل بروز خارش مقعد
گاهی اوقات توده‌های خوش خیمی موسوم به درماتوفیبروم ممکن است در ناحیه مقعد ایجاد شوند که به عنوان یک آسیب جزئی، خارش مقعد را به دنبال داشته باشند. این مشکل در بزرگسالان شایع است.
چه غذاهایی با خارش مقعد مرتبط هستند؟
اگر دچار خارش و سوزش مقعد هستید، علاوه بر درمان پزشکی شاید لازم باشد در رژیم غذایی خود نیز تجدید نظر کنید. عوامل مختلفی در بروز این مشکل دخیل هستند که یکی از آن‌ها استفاده از برخی مواد غذایی است. در ادامه به معرفی و بررسی این مواد غذایی می‌پردازیم.
غذاهای تند و اسیدی
این سری از مواد خوراکی می‌توانند باعث تحریک سیستم گوارش شوند که سوزش و رفلاکس اسید معده را به دنبال خواهند داشت. بنابراین ممکن است حتی موقع دفع هم شما را دچار مشکل و خارش مقعد کنند. از جمله این مواد غذایی می‌توانیم به مرکبات، فلفل هالوپینو، گوجه فرنگی، برخی ادویه‌ها مثل فلفل قرمز و آب زغال اخته اشاره کنیم.
کربوهیدرات تصفیه شده
خوردن برخی از غذاها مثل برنج و ماکارونی می‌توانند باعث یبوست شوند که در نتیجه خارش و سوزش در ناحیه مقعد را به دنبال خواهند داشت. البته در حالت عادی این مواد در بروز خارش تأثیرگذار نیستند، اما اگر به طور مکرر دچار یبوست می‌شوید، بهتر است در مصرف این مواد غذایی احتیاط کنید.
کافئین
مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی کافئین هم می‌توانند در بروز خارش آنی مؤثر باشند. در بسیاری از مواقع حتی یک فنجان قهوه صبحگاهی هم می‌تواند عامل مهمی در بروز خارش مقعد باشد. بنابراین بهتر است سری بعد که به این مشکل دچار شدید، اول بررسی کنید که کدام یک از نوشیدنی‌های حاوی کافئین را مصرف کرده اید. در این بین قهوه، چای، شکلات و حتی نوشابه‌های گازدار در بروز خارش مقعد بسیار مؤثر هستند و می‌توانند مشکل شما را بدتر کنند.
هنگام خارش مقعد و یا سوزش مقعد چکار کنیم؟
در صورتی که به چنین مشکلی دچار هستید، حتماً نیاز به معاینه دقیق متخصص خواهید داشت. اما برخی از توصیه‌های کلی می‌توانند در بهبود علائم آزار دهنده بسیار مؤثر باشند. در ادامه به معرفی این توصیه‌ها می‌پردازیم.
- بهداشت مقعد را رعایت کنید.
- از مرطوب نگه داشتن ناحیه مقعد خودداری کنید.
- از خوردن غذاهای تأثیرگذار بر این عارضه خودداری کنید.
- مقعد را با کمک دستمال تمیز و یا دستمال مرطوب خشک کنید، اما هرگز این بخش از بدن را مالش ندهید.
- از خاراندن ناحیه مورد نظر خودداری کنید. این کار می‌تواند منجر به آسیب بیشتر به ناحیه مقعد شده و وضعیت موجود را بدتر کند.
نحوه درمان خارش مقعد و سوزش مقعد
برای اغلب مردم خارش مقعد چیزی بیشتر از یک مزاحمت شرم آور نیست. اما برای بسیاری از افراد این مشکل می‌تواند به یک معضل تبدیل شود. خصوصاً اگر ادامه دار باشد و حتی منجر به درد و خونریزی در ناحیه مورد نظر شود. در چنین شرایطی باید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص علت مشکل، درمان مورد نظر را برای شما در نظر بگیرد. درمان می‌تواند با توجه به علت بروز مشکل شامل مصرف داروهای خوراکی، شیاف، عمل جراحی و فریز کردن (کرایو) مقعد شود.
برای تسکین خارش و سوزش مقعد، شیاف آنتی هموروئید پیشنهاد میشود که در صورت تمایل می‌توانید مطالعه کنید.
بیشتر بخوانید:
- سندروم روده تحریک پذیر یا کولیت عصبی چیست؟ + علائم و درمان
- بیماری کرون چیست؟ + پیشگیری و بهترین درمان کرون
نتیجه گیری
- خارش مقعد می‌تواند به عنوان مشکل آزار دهنده دلایل گوناگونی داشته باشد.
- علائم خارش مقعد شامل خارش اطراف و درون مقعد، درد، سوزش، خونریزی و شقاق میشود.
- از جمله علل بروز این مشکل می‌توانیم به شرایط پوستی، بهداشت نامناسب، هموروئید، عفونت قارچی و انگلی، مواد غذایی و سرطان اشاره کنیم.
- برای درمان مقعد، اول باید علت بروز مشکل را پیدا کرد و با توجه به آن از راهکارهای خانگی یا پزشکی کمک گرفت.
علت بروز خارش مقعد چیست؟
عوامل زیادی می‌توانند باعث بروز این مشکل شوند. این عوامل شامل عدم رعایت بهداشت، هموروئید، عفونت انگلی و قارچی، مرطوب شدن مقعد و مصرف برخی از مواد غذایی هستند.
چه مواد غذایی در تشدید خارش مقعد مؤثر هستند؟
مواد غذایی تند، اسیدی، کربوهیدرات‌ها و نوشیدنی‌های کافئین دار می‌توانند در تشدید این مشکل نقش داشته باشند.
درمان خارش و سوزش مقعد چگونه است؟
با توجه به علت بروز این مشکل، درمان می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال گاهی درمان دارویی خوراکی یا مقعدی تجویز میشود، گاهی نیز عمل جراحی یا کرایو درمانی توصیه میشود.
چه زمانی باید برای خارش و سوزش مقعد به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر خارش مقعد شما بهبود نیافت و یا با گذشت زمان بدتر شد، یا ناحیه عفونی به نظر رسید (پوست تغییر رنگ داده، سوزش و یا تورم) باید به پزشک مراجعه کنید.
سلام، من چن روزیه ک دور مقعدم قرمز شده و سوزش و درد دارم، علت چیه؟؟
سلام وقت بخیر
تشخیص قطعی علت با معاینه انجام می‌گردد، توصیه میشود به پزشک متخصص بیماری‌های مقعدی (رکتوم) مراجعه نمائید.
سلام ۵ماه هست عمل بای پس انجام دادم که مدام خارش و سوزش داخلی مقعد دارم به جراح عمومی مراجعه کردم گفتن مشکلی نداری احتمالا از اسید معده و غذاهایی که میخوری هست با توجه به رعایت های من در تغذیه ولی متاسفانه سوزش و خارش شدید همچنان ادامه دارد
من مقعدم خیلی خارش میده در حدی که شوهرم را مجبور میکنم رابطه از راه مقعد برام برقرار کنه تا راحت بشم
آیا مشکل ساز میشود؟
سلام وقت بخیر
باید علت یابی شود. توصیه میشود به پزشک متخصص مراجعه نمائید.
همچنین رابطه مقعدی عوارض جبران ناپذیری برای دو طرف دارد که در این مقاله به طور کامل شرح داده‌ایم: عوارض رابطه مقعدی
سلام حدود دو هفته هس که خارش در ناحیه مقعد دارم( خیلی شدید نیست ولی تقریبا مکرر هست ) درصورت لمس متوجه یک غده گوشتی خیلی ریز در اطراف ناحیه دیده میشم برای رها شدن از این خارش و درمان راهکاری دارید؟ به علت خجالت و ترس از معاینه امکان مراجعه به پزشک رو ندارم . ایا میشه خانگی درمان کرد؟
سلام وقت بخیر
همانطور که در مقاله اشاره کردیم، از خارش و غده گوشتی ممکن است نشانه‌ای از بواسیر یا بیماری‌های عفونی باشد. تا علت مشخص نشود نمی‌توان تجویزی برای درمان کرد. در صورتی که ادامه دار بود و بهبود نیافت، توصیه می‌کنیم خجالت را کنار گذاشته و به یک متخصص مراجعه نمائید تا از مشکلات بعدی جلوگیری نمائید.
سلام خانوم دکتر من آلان یک ماه هست خارش شدید مقعد دارم مواد مخدر سیگار مصرف میکنم لطفا راهنمایی کنید
سلام وقت بخیر
همانطور که مطالعه کردید خارش مقعد به دلایل مختلفی بروز می‌کند.
توصیه میشود جهت معاینه به پزشک مراجعه نمائید.
سلام من راسیاتش من الان نزدیک بع ۱۰ روزی هست که سوزش شدید و خارش اطراف مغعد دارم ممنون میشم کمک کنین
سلام وقت بخیر
همانطور که مطالعه کردید، علل مختلفی ممکن است منجر به خارش و سوزش مقعد شوند. درصورت ادامه دار بودن شرایط و عدم بهبود به پزشک متخصص جراح عمومی مراجعه نمائید.
من پارسال دچارخارش شده بودم بعدداروخانه ب من وازلین داد خوب شدم الان دوباره خارشم شروع شدچکاربایدبکنم
خارش مقعد به دلایل مختلفی ایجاد می شود که اغلب بعنوان ناراحتی پوستی مطرح می شوند، بهتر است جهت معاینه و تشخیص دقیق آزمایشگاهی توسط پزشک عمومی ویزیت شوید، در صورت لزوم ایشان به متخصص پوست، گوارش و یا بیماری های مقعدی ارجاع می دهند.