علائم تخمک گذاری + زمان تخمک گذاری بعد از پریود

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

گاهی اوقات تخمک گذاری می‌تواند با نفخ، حساس شدن سینه‌ها و افزایش جزئی دمای بدن همراه باشد. اگرچه همه افراد این علائم را تجربه نمی‌کنند. تخمک گذاری زمانی اتفاق می‌افتد که هورمون‌ها به تخمدان شما سیگنال می‌دهند که یک تخمک بالغ آزاد کند. این اتفاق معمولا یکبار در ماه اواسط چرخه قاعدگی شما رخ می‌دهد. البته ممکن است این اتفاق بیش از یک بار در ماه بیفتد یا حتی اصلا اتفاق نیفتد.

اما تخمک گذاری چیست؟ چه زمانی تخمک گذاری انجام می‌شود؟ علائم تخمک گذاری چیست؟ از کجا بفهمیم تخمک گذاری انجام شده؟ برای پاسخ به این سوال‌ها تا انتهای این مقاله از مجله سلامت کیوان با ما همراه باشید.

تخمک گذاری چیست؟

به آزادسازی تخمک از تخمدان تخمک گذاری گفته می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک از تخمدان آزاد شود و به لوله فالوپ می‌رود، جایی که می‌تواند توسط اسپرم بارور شود. این فرایند توسط هورمون‌های تولید مثلی هدایت می‌شوند. قبل از تخمک گذاری، سطح هورمون لوتئینه کننده (LH) شما افزایش می‌یابد. افزایش هورمون لوتئینه کننده باعث آزادسازی یک تخمک می‌شود که سپس به سمت لوله فالوپ حرکت می‌کند. سطح هورمون محرک فولیکول (FSH) نیز در طول تخمک گذاری افزایش می‌یابد اما نقش آن کمتر شناخته شده است.

چه زمانی تخمک گذاری انجام می‌شود؟

تخمک گذاری معمولا در اواسط چرخه قاعدگی شما اتفاق می‌افتد. چرخه قاعدگی از اولین روز پریود شروع می‌شود و تا اولین روز پریود بعدی ادامه دارد. به طور معمول چرخه قاعدگی در زنان هر 28 روز است (سیکل 21 تا 38 روزه نیز طبیعی است). معمولا عمل تخمک گذاری از روز 14 این چرخه آغاز می‌شود. البته تفاوت در طول چرخه قاعدگی باعث می‌شود زمان تخمک گذاری نیز فرق کند. به طور کلی حدود دو هفته قبل از شروع قاعدگی تخمک گذاری اتفاق می‌افتد.

تخمک گذاری گاهی اوقات بیش از یکبار در ماه اتفاق می‌افتد و در برخی موارد حتی زمانی که قاعدگی اتفاق بیفتد، تخمک گذاری اتفاق نمی‌افتد. این موضوع می‌تواند فهمیدن زمان تخمک گذاری را برای شما سخت کند. اما توجه به تغییرات فیزیکی می‌تواند به شما کمک کند زمان تخمک گذاری را تشخیص دهید.

علائم و نشانه های تخمک گذاری چیست؟

مواردی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم رایج ترین علائم تخمک گذاری هستند. البته این موارد می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. همچنین به خاطر داشته باشید تجربه نکردن هر یک از این علائم به معنای عدم تخمک گذاری نیست.

درد تخمک گذاری

برخی از افراد قبل یا در حین تخمک گذاری، ناراحتی خفیف لگن یا گرفتگی را تجربه می‌کنند. این ناراحتی ممکن است تنها چند لحظه طول بکشد اما برای برخی از افراد ممکن است این احساس طولانی‌تر باشد. درد تخمدان ممکن است ربطی به تخمک‌گذاری نداشته باشد.

تغییر در دمای بدن در تخمک گذاری

دمای پایه بدن (BBT) به دمای بدن شما زمانی که صبح از خواب بیدار می‌شوید (قبل از بلند شدن و حرکت کردن) اشاره دارد. دمای پایه بدن شما تقریبا چند دهم درجه سانتیگراد در طی 24 ساعت پس از تخمک گذاری افزایش می‌یابد. این اتفاق به دلیل ترشح پروژسترون است. اگر بارداری اتفاق نیوفتد، دمای پایه بدن شما تا شروع قاعدگی افزایش می یابد. دمای پایه بدن شما ممکن است سرنخ‌هایی در مورد الگوی تخمک گذاری شما ارائه دهد اما این روش بی اشتباه نیست.⁽¹⁾

تغییرات در مخاط دهانه رحم

مخاط دهانه رحم در درجه اول از آب تشکیل شده است. قوام آن در زمان پنجره باروری شما به دلیل تغییراتی که در سطح هورمون‌هایی مثل استروژن و پروژسترون اتفاق می‌افتد تغییر می‌کند. تغییر در قوام مخاط دهانه رحم به انتقال اسپرم به تخمک در زمان تخمک گذاری کمک می‌کند. در طول زمان پنجره باروری شما حجم این ماده افزایش می‌یابد و از لحاظ بافت به صورت کشسانی و رنگ آن شفاف می‌شود. مخاط دهانه رحم از نظر قوام به سفیده تخم می‌تواند تشبیه شود. در روزهای منتهی به تخمک گذاری به دلیل حجم بیشتر مخاط دهانه رحم ممکن است ترشحات واژن بیشتری داشته باشید.

سایر علائم احتمالی تخمک گذاری

برخی دیگر از علائم تخم گذاری احتمالی عبارتند از:

• سینه های حساس: برخی از افراد حساس شدن سینه‌ها یا درد نوک سینه را در زمان تخمک گذاری گزارش می‌دهند.
• نفخ: برخی از افراد قبل و در طول تخمک گذاری احساس نفخ می‌کنند. به دلیل اینکه نفخ در زمان‌های دیگر به خصوص در دوران قاعدگی رخ می‌دهد این شاخص برای تخمک گذاری لزوما قابل اعتماد نیست.  

بیشتر بخوانید:

• تقویم بارداری هفته به هفته
• 0 تا 100 لانه گزینی و علائم آن
• تست بتا بارداری چه زمانی انجام می‌شود؟
• بهترین زمان استفاده از بی بی چک

پنجره باروری شما چه مدت است؟

مرحله تخمک گذاری چرخه قاعدگی شما معمولا بین 16 تا 32 ساعت طول می‌کشد، که این مرحله با افزایش یافتن LH شروع می‌شود و با آزاد شدن تخمک به پایان می‌رسد. معمولا تخمک گذاری 24 تا 48 ساعت بعد ازافزایش LH رخ می‌دهد. شما هم قبل و هم بعد از تخمک گذاری می‌توانید باردار شوید که به این زمان پنجره باروری گفته می‌شود. پنجره باروری شما تا 4 روز قبل از تخمک گذاری آغاز می شود و تا 1 روز پس از تخمک گذاری ادامه می یابد. شما در روز قبل از تخمک گذاری و روز تخمک گذاری بیشترین شانس بارداری را دارید.

از کجا بفهمیم زمان تخمک گذاری کی است؟

اگر می‌خواهید باردار شوید، برای متوجه شدن زمان تخمک گذاری سعی کنید اطلاعات زیر را ثبت کنید:

• تاریخ پریود شما
• توصیف خون قاعدگی شما
• توصیف مخاط دهانه رحم شما
• دمای پایه بدن
• تغییرات فیزیک مانند درد، نفخ، حساسیت سینه ها و گرفتگی عضلات
• اطلاعات دیگر مثل خلق و خو، میزان میل جنسی و یا سطح انرژی

برنامه‌هایی نیز وجود دارند که می‌توانید از آنها برای تعیین زمان تخمک گذاری استفاده کنید. در حالیکه انجام این کار ممکن است به تعیین زمان احتمالی باروری شما کمک کند، اما ممکن است نتوانند به طور دقیق زمان تخمک گذاری را پیش‌بینی کنند.

آزمایشات خانگی تخمک گذاری

بیشتر تست‌های تخمک گذاری خانگی سطح LH در ادرار شما را اندازه‌گیری می‌کنند که یک راه نسبتا قابل اعتماد برای تخمک گذاری است. تست‌های مختلفی برای این کار وجود دارد مثل:

• تست های تخمک گذاری: این آزمایش به شما کمک می‌کند بدانید زمانی که آزمایش را انجام می‌دهید بارور هستید یا خیر. مانند تست بارداری خانگی این آزمایش نیز به صورت ادرار کردن روی نوار برای نتیجه مثبت یا منفی است. نسخه های دیجیتال نیز موجود هستند.
• پیش بینی کننده‌های تخمک گذاری: کیت‌ها سطوح هورمون لوتئینیزه کننده (LH) شما را در طی چند ماه اندازه گیری می‌کنند تا تعیین کننده در چه زمانی بیشترین باروری را دارید. معمولا این آزمایش نیاز به آزمایش ادرار روزانه خارج از زمان قاعدگی دارد.
• ثبت BBT: می‌توانید هر روز دمای بدن خود را در جایی ثبت کنید.
• آزمایشات بزاق: این آزمایش‌ها نشان می‌دهند که چه زمانی به تخمک گذاری نزدیک می‌شوید. اگر این آزمایش‌ها به صورت روزانه و طی چند ماه در اول صبح استفاده شوند تاثیر‌گذاری خوبی دارند.
• کیت‌های باروری: این کیت‌ها علاوه بر آنالیز هورمون‌های تولید مثلی مانند LH در ادرار، همچنین کیفیت اسپرم را نیز بررسی می‌کنند.

اگر شما قصد بارداری دارید، انواع تست تخمک گذاری در خانه و کیت‌های باروری می‌توانند برای شما کمک کننده باشند. به خاطر داشته باشید، که تست های تخمک گذاری نمی‌توانند مشکلات باروری را تشخیص دهند. مثلا امکان این وجود دارد که بدون تخمک گذاری افزایش LH را تجربه کنید. همچنین تست‌های خانگی پیش بینی تخمک گذاری اطلاعاتی در مورد علل غیر هورمونی ناباروی ارائه نمی‌دهند. مانند:

• لوله های فالوپ مسدود شده
• فیبروم ها
• مشکل در مخاط دهانه رحم

در پایان باید گفت آزمایش اسپرم در خانه شاخص قطعی برای سنجیدن کیفیت اسپرم نیست. اگر فکر می‌کنید شما یا همسرتان مشکل ناباروی دارید، باید با پزشک در این مورد صحبت کنید.

مشکلات باروری چیست؟

معمولا افرادی که پریود‌های نامنظم دارند، تخمک گذاری نامنظم دارند. البته ممکن است پریود منظم داشته باشید اما هنوز تخمک گذاری نداشته باشید. پزشک ممکن است آزمایش خون و آزمایش‌هایی مثل سونوگرافی برای تعیین این که آیا تخمک گذاری دارید یا خیر تجویز کند. اگر قصد باردار شدن دارید، قبل از این کار با یک پزشک صحبت کنید تا از دلایلی که ممکن است در بارداری شما مشکل ایجاد کند مطلع باشید. باروری با افزایش سن کاهش می‌یابد، اما حتی جوانان نیز ممکن است دچار مشکلات ناباروری شوند.

70 تا 80 درصد از زوج‌ها پس از 12 ماه تلاش برای باردار شدن، باردار می‌شوند. البته این موضوع با توجه به سن افراد می‌تواند متفاوت باشد. بسیاری از مشکلات ناباروری در هر دو طرف را می‌توان با روش‌های آسان حل کرد. هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید تا علت این موضوع بررسی شود.

جمع‌بندی

بعضی از افراد نشانه‌ها و علائم تخمک گذاری را تجربه می‌کنند که این علائم می‌توانند شامل: درد یا گرفتگی شکم، نفخ، افزایش جزئی دمای بدن، تغییر در مخاط دهانه رحم و بزاق و همچنین حساسیت سینه ها باشد. تخمک گذاری بخشی از پنجره باروری شماست اما بارداری می‌تواند تا 5 روز قبل و یک روز پس از تخمک گذاری شما اتفاق بیفتد. کیت‌های پیش‌بینی تخمک گذاری ممکن است به شما کمک کند زمان تخمک گذاری را مشخص کنید، اما اگر باردار نشدید نباید در طولانی مدت از آنها استفاده کنید. دلایل زیادی برای ناباروری وجود دارد که با تخمک گذاری مرتبط نیستند، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید:

• انزال مردان چیست؟
• انزال زنان چیست؟
• علائم بارداری چگونه است؟
• علت درد زیر شکم در بارداری چیست؟