علت صافی کف پا چیست؟ + درمان و روش‌های پیشگیری

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

قوس پای فردی که دچار کف پای صاف است، در حالت ایستاده قابل مشاهده نیست. همه نوزادان کف‌‌پای صاف دارند. قوس‌های کف پا در اوایل کودکی شکل می‌گیرند. اگر قوس‌ها ایجاد نشوند – یا بعداً در طول زندگی فرد از بین بروند – صافی کف پا می‌تواند باعث درد شود و در راه رفتن مشکل ایجاد کند. ارتوز و ورزش‌های کششی می‌توانند برای رفع این درد کمک کننده باشند.

در این مقاله از مجله سلامت کیوان درباره صافی کف پا صحبت می‌کنیم و به سوالات مطرح شده پاسخ می‌دهیم. با ما همراه باشید.

صافی کف پا چیست؟

داشتن کف پا صاف که به آن صافی کف پا نیز می‌گویند، وضعیتی است که در آن یک یا هر دو پا دارای قوس کم یا بدون قوس هستند. طوری که وقتی می‌ایستید، بالشتک‌های پا به زمین فشار می‌آورند. یعنی شما نمی‌توانید قوس کف پا را ببینید، اگرچه گاهی اوقات زمانی که پا را بلند می‌کنید، قوس ظاهر می‌شود.

همه نوزادان در بدو تولد دارای کف پای صاف هستند. قوس معمولاً در سن 6 سالگی ایجاد می‌شود. از هر 10 کودک دو نفر همچنان در بزرگسالی کف پا صاف دارند. برخی از بزرگسالان دارای قوس‌هایی هستند که رفته رفته از بین می‌روند. «قوس‌های افتاده» اصطلاح دیگری برای صافی کف پا است.

شاید صافی کف پا برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نکند. اما اگر صافی کف پا باعث درد یا مشکلات دیگر شود، درمان‌های رایج می‌توانند به رفع مشکل کمک کنند.

انواع صافی کف پا چیست؟

صافی کف پا چه در دوران کودکی ادامه یابد و چه در بزرگسالی، می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. انواع صافی کف پا عبارتند از:

1. انعطاف پذیر: کف پای صاف انعطاف پذیر رایج‌ترین نوع صافی کف پا است. زمانی که در حالت ایستاده نباشید می توانید قوس‌های پا را ببینید. اما با وارد کردن وزن به پاها و ایستادن، قوس‌ها ناپدید می‌شوند. صافی کف پای انعطاف پذیر در دوران کودکی یا نوجوانی ظاهر می‌شود. هر دو پا را درگیر می‌کند و به تدریج با افزایش سن بدتر می‌شود. تاندون‌ها و رباط ها در قوس پا می‌توانند کشیده، پاره و متورم شوند.
2. سفت: فردی که کف پای صاف سفت دارد، چه درحالت ایستاده (وزن انداختن روی پاها) یا درحالت نشسته (برداشتن وزن از روی پا) قوس کف پا ندارد. این وضعیت اغلب در سال‌های نوجوانی ایجاد شده و با افزایش سن بدتر می‌شود. ممکن است پاهای شما دردناک باشند. خم کردن پاها به سمت بالا یا پایین یا حرکت دادن آنها به پهلو ممکن است دشوار باشد. صافی کف پا می‌تواند یک یا هر دو پا را درگیر کند.
3. اکتسابی بزرگسالان (قوس افتاده): در صافی کف پا (افتادگی قوس) که از بزرگسالی به وجود آمده، قوس پا به طور غیرمنتظره‌ای می‌افتد یا از بین می‌رود. افتادگی قوس پا باعث چرخش پا به سمت بیرون می‌شود و می‌تواند دردناک باشد. این مشکل ممکن است تنها یک پا را تحت تاثیر قرار دهد. شایع‌ترین علت آن التهاب یا پارگی در تاندون ساق پا (تاندون تیبیال خلفی) است که قوس را پشتیبانی می‌کند.
4. تالوس عمودی: برخی از نوزادان یک نقص مادرزادی به نام تالوس عمودی دارند که از ایجاد قوس کف پا جلوگیری می‌کند. استخوان تالوس در مچ پا در وضعیت نامناسبی قرار دارد. قسمت پایینی پا شبیه به یک صندلی گهواره‌ای است. به تالوس عمودی پای راکری نیز گفته می‌شود. ⁽¹⁾

علت صافی کف پا چیست؟

داشتن کف پای صاف ممکن است در ژن شما باشد. کف پای صاف در کودکان عادی است و با بالا رفتن سن کودک، قوس در پا ایجاد می‌شود. برخی از افراد دارای قوس‌های بلند هستند، در حالی که برخی دیگر دارای قوس‌های بسیار کم یا تقریباً بدون قوس هستند که باعث صافی کف پا می‌شود.

برخی افراد بعداً در زندگی دچار صافی کف پا می‌شوند. این وضعیت گاهی در خانواده‌ها به طور ارثی دیده می‌شود. مشکلات خاصی خطر صافی کف پا را افزایش می‌دهند، از جمله:

• آسیب های تاندون آشیل
• استخوان‌های شکسته
• فلج مغزی
• دیابت
• سندرم داون
• فشار خون بالا
• چاقی
• بارداری
• روماتیسم مفصلی .

علائم کف پای صاف چیست؟

بسیاری از افراد مبتلا به صافی کف پا، درد یا مشکلات دیگری را تجربه نمی‌کنند. اما انواع خاصی از صافی کف پا می‌تواند دردناک باشد. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گرفتگی عضلات پا
• درد عضلانی (درد یا خستگی) در پا یا ساق پا
• درد در قوس، مچ پا، پاشنه یا خارج از پا
• درد هنگام راه رفتن یا تغییر در نحوه راه رفتن
• دریفت انگشتان پا (قسمت جلوی پا و انگشتان پا به سمت بیرون هستند).

کف پای صاف چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک شما می‌تواند با ارزیابی علائم و ظاهر قوس‌های شما هنگام ایستادن، نشستن و راه رفتن، کف پا صاف را تشخیص دهد. ممکن است برای بررسی ساختار استخوان از اشعه ایکس کمک بگیرد.

درمان صافی کف پا چگونه است؟

بسیاری از افراد مبتلا به کف پای صاف، مشکلات قابل توجهی ندارند یا نیاز به درمان ندارند. در صورت تجربه پا درد، سفتی یا مشکلات دیگر، پزشک شما ممکن است درمان‌های غیرجراحی را توصیه کند. به ندرت، افراد برای رفع سفت شدن کف پای صاف یا مشکلات استخوان یا تاندون نیاز به جراحی دارند.

درمان‌ها شامل موارد زیر هستند:

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، استراحت و یخ برای کاهش التهاب و درد.
• درمان‌های فیزیکی برای کشش و تقویت تاندون‌ها و عضلات سفت، بهبود انعطاف پذیری و تحرک.
• دستگاه‌های حمایتی مثل ارتوز پا، بریس‌های پا یا ساق پا و کفش‌های سفارشی.

چگونه از صافی کف پا پیشگیری کنیم؟

اغلب، کاری برای جلوگیری از صافی کف پا نمی‌توانید انجام دهید. حفظ وزن مناسب ممکن است درد ناشی از صافی کف پا را کاهش دهد.

عوارض صافی کف پا چیست؟

اکثر افراد مبتلا به کف پای صاف با درمان‌های غیرجراحی علائم را تسکین می‌دهند. برخی از افراد به هیچ درمانی نیاز ندارند. صافی کف پا ممکن است خطر ابتلا به مشکلات خاصی مثل موارد زیر را افزایش دهد:

• آرتروز .
• خارهای استخوانی .
• بونیون یا میخچه و پینه .
• کمردرد ، درد لگن یا درد زانو .
• آتل ساق پا .

چه زمانی برای کف پای صاف باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر موارد زیر را تجربه کردید باید به پزشک مراجعه کنید:

• مشکلات تعادلی
• مشکل در راه رفتن، از جمله درد هنگام راه رفتن.
• پاهای سفت و دردناک
• ایجاد ناگهانی صافی در کف پا (افتادگی قوس).

چه سوالاتی باید از پزشکم بپرسم؟

هنگام مراجعه به پزشک می‌توانید این سوالات را مطرح کنید:

• چه چیزی باعث صافی کف پای من شده؟
• بهترین درمان برای کف پای صاف من چیست؟
• آیا من در خطر مشکلات دیگری هستم؟
• چطور باید مراقب علائم و عوارض باشم؟

جمع بندی

همه افراد در بدو تولد دارای کف پای صاف هستند. معمولا در سن 6 سالگی، قوس‌ها شکل می‌گیرند. گاهی اوقات، صافی کف پا (یا افتادگی قوس کف پا) در سال‌های نوجوانی یا بزرگسالی ظاهر می‌شود. این اتفاق ممکن است منجر به درد و مشکل در راه رفتن بشود. اگر صافی کف پا برای شما مشکل ایجاد کرد، به پزشک خود مراجعه کنید. برخی از درمان‌های غیرجراحی، مثل ورزش‌های کششی و ارتوز، می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند. در موارد نادر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.