علائم ذات الریه و راه های درمان آن
التهاب ریه یا ذات الریه عفونتی است که کیسه‌های هوایی یک یا هر دو ریه را ملتهب می‌کند. هنگامی که کیسه‌های هوا پر از مایع عفونی شود با سرفه، خلط یا چرک، تب و لرز و مشکل در تنفس همراه می‌شود. عوامل مختلفی از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها می‌توانند باعث التهاب ریه شوند.
این روزها آلودگی هوا و شیوع بیماری کرونا باعث شده تا ایجاد بیماری‌های ریه در افراد مبتلا به کرونا افزایش پیدا کند. گاهی تا مدت‌ها پس از درمان کرونا، لازم است فرد تحت مراقبت شدید تنفسی قرار بگیرد.
در این مطلب به پاسخ سوالات شما درباره علائم و راه‌های درمان این بیماری می‌پردازیم.
علائم و نشانه های التهاب ریه
علائم و نشانه‌های التهاب ریه بسته به عواملی مانند نوع میکروب، عامل عفونت و سن از خفیف تا شدید متفاوت است. علائم و نشانه‌های خفیف اغلب شبیه علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا اما طولانی‌تر هستند.
علائم و نشانه‌های التهاب ریه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد قفسه سینه هنگام نفس کشیدن یا سرفه
- سردرگمی یا تغییرات در آگاهی ذهنی (در بزرگسالان ۶۵ سال و بالاتر)
- سرفه‌ای که با خلط همراه است
- خستگی و ضعف
- تب، تعریق و لرز
- دمای بدن کمتر از حد طبیعی (در بزرگسالان بالای ۶۵ سال و افراد با سیستم ایمنی ضعیف)
- حالت تهوع، استفراغ و اسهال
- تنگی نفس
در نوزادان این امکان وجود دارد که هیچ علامتی از عفونت در ریه نشان داده نشود یا ممکن است استفراغ کنند، تب و سرفه داشته باشند، و یا در تنفس و غذا خوردن مشکل داشته باشند.
انواع التهاب ریه
بیشتر میکروب‌ها باعث التهاب ریه می‌شوند. شایع‌ترین باکتری‌ها و ویروس‌ها در هوایی که تنفس می کنیم هستند. بدن معمولاً از آلوده شدن ریه‌ها به این میکروب‌ها جلوگیری می‌کند. اما گاهی اوقات این میکروب‌ها می‌توانند بر سیستم ایمنی شما غلبه کنند.
التهاب ریه بر اساس انواع میکروب‌هایی که باعث ایجاد آن می‌شوند و محل ابتلا به عفونت طبقه بندی می‌شود، که شامل موارد زیر هستند:
التهاب ریه اکتسابی از جامعه
التهاب ریه اکتسابی از شایع ترین نوع التهاب ریه است که در خارج از بیمارستان‌ها یا سایر مراکز مراقبت‌های بهداشتی رخ می‌دهد و ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- باکتری‌ها
این نوع التهاب ریه می‌تواند به خودی خود یا پس از سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ دهد. ممکن است یک قسمت (لوب) ریه را تحت تأثیر قرار دهد.
- موجودات شبیه باکتری (مایکوپلاسما)
معمولاً علائم خفیف‌تری نسبت به سایر انواع التهاب‌های ریه ایجاد می‌کند. بیشتر مواقع آنقدر شدید نیست که بیمار نیاز به استراحت مطلق داشته باشد.
- قارچ
این نوع التهاب ریه در افرادی که مشکلات مزمن یا سیستم ایمنی ضعیف دارند دیده می‌شود. قارچ‌های ایجاد کننده آن را می توان در خاک یا مدفوع پرندگان یافت و بسته به موقعیت جغرافیایی نیز متفاوت است.
- ویروس‌ها، از جمله کووید ۱۹
برخی از ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی و آنفولانزا می‌شوند می توانند باعث التهاب ریه شوند. ویروس‌ها شایع ترین علت التهاب ریه در کودکان زیر ۵ سال هستند. التهاب ریه ویروسی معمولاً خفیف است. اما در برخی موارد می‌تواند بسیار جدی شود. کرونا می‌تواند باعث التهاب ریه شود که ممکن استاز سایر التهابات شدیدتر باشد.
بیشتر بخوانید: علائم قارچ سیاه، پیشگیری و درمان
التهاب ریه اکتسابی ناشی از استفاده از ونتیلاتور (VAP)
ممکن است افراد در اثر بیماری‌های ریه یا مشکلات تنفسی ناچار به استفاده از ونتیلاتور باشند. اگر فرد به واسطه استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی دچار ذات الریه یا التهاب ریه شود، به آن VAP می‌گویند.
التهاب ریه اکتسابی از مراقبت‌های بهداشتی
التهاب ریه اکتسابی از مراقبت‌های بهداشتی، یک عفونت باکتریایی است که در افرادی که در مراکز درمانی، طولانی مدت بستری هستند یا در کلینیک‌های سرپایی از جمله مراکز دیالیز کلیه تحت مراقبت قرار می‌گیرند، رخ می‌دهد. مانند ذات الریه اکتسابی در بیمارستان، ذات الریه اکتسابی از مراقبت‌های بهداشتی نیز می‌تواند توسط باکتری‌هایی ایجاد شود که نسبت به آنتی بیوتیک‌ها مقاوم‌تر هستند.
التهاب ریه آسپیراسیون
التهاب ریه آسپیراسیون زمانی رخ می‌دهد که غذا، نوشیدنی، استفراغ یا بزاق را به ریه‌های خود وارد می‌کنید. اگر چیزی رفلکس طبیعی تهوع شما را مختل کند، مانند آسیب مغزی یا مشکل بلع، یا استفاده بیش از حد از الکل یا مواد مخدر، احتمال وقوع آسپیراسیون طبیعی بیشتر است.
عوارض ابتلا به ذات الریه
حتی با درمان، برخی از افراد مبتلا به ذات الریه، به ویژه آنهایی که در گروه‌های پرخطر قرار دارند، ممکن است عوارض زیر را تجربه کنند:
- باکتری در جریان خون
باکتری‌هایی که از ریه‌های شما وارد جریان خون می‌شوند می‌توانند عفونت را به سایر اندام‌ها منتقل کنند و باعث نارسایی اندام شوند.
- دشواری در تنفس
اگر التهاب ریه شما شدید است یا بیماری‌های مزمن زمینه‌ای ریه دارید، ممکن است در تنفس اکسیژن کافی مشکل داشته باشید و نیاز به بستری شدن در بیمارستان و استفاده از دستگاه تنفس (تهویه) در حین بهبود ریه داشته باشید.
- تجمع مایع در اطراف ریه ها (pleural effusion)
التهاب ریه باعث ایجاد مایع در فضای نازک بین لایه های بافتی می‌شود که ریه ها و حفره قفسه سینه را پوشانده است. اگر این مایع عفونی شود، ممکن است لازم باشد آن را از طریق لوله قفسه سینه تخلیه کنید یا با جراحی آن را خارج کنید.
اگر در یک حفره در ریه چرک ایجاد شود، آبسه ایجاد می‌شود. آبسه معمولا با آنتی بیوتیک درمان می‌شود. گاهی اوقات برای برداشتن چرک به جراحی یا تخلیه با یک سوزن یا لوله بلند در آبسه نیاز است.
عفونت ها و التهاب ریه
آسم
آسم باعث ایجاد دوره‌هایی از التهاب می‌شود که اغلب در اثر عفونت یا قرار گرفتن در معرض محرک‌های محیطی ایجاد می‌شوند. همچنین باعث بروز اپیزودهای اسپاسم برونش (باریک شدن ناگهانی برونش ها) می‌شود. هر یک از این‌ها می‌تواند اول اتفاق بیفتد. حملات آسم می‌تواند باعث مشکلات شدید تنفسی شود. ورود هوا به مجاری تنفسی در زمان وقوع آنها سخت است.
COPD
بیماری‌های مزمن ریه شامل آمفیزم و برونشیت مزمن است. سیگار کشیدن با وقوع این بیماری مرتبط است. این اختلالات پیشرونده هستند، به این معنی که با گذشت زمان بدتر می‌شوند. آنها باعث آسیب ریه، خلط اضافی و التهاب می‌شوند. همه این مسائل به مرور زمان یکدیگر را بدتر می‌کنند. افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه احساس خستگی مداوم دارند. آنها مشکل تنفسی دارند که ممکن است تشدید شوند، یا زمان‌هایی علائم بسیار بدتری را تجربه می‌کنند.
التهاب قفسه سینه
التهاب قفسه سینه می‌تواند از خارج از ریه‌ها به داخل گسترش یابد. کوستوکندریت التهاب غضروفی است که استخوان دنده شما را به استخوان سینه می پیوندد. هنگامی که چیزی یا کسی روی ناحیه دیواره قفسه سینه فشار می‌آورد، باعث درد شدید یا گزنده می‌شود. درد دیواره قفسه سینه در صورت ابتلا به کوستوکندریت یا هر نوع التهاب در دیواره قفسه سینه یا دنده ها می تواند ایجاد شود.
بیماری‌های سیستمیک
فیبرومیالژی، لوپوس، آرتریت روماتوئید و سارکوئیدوز بیماری‌های سیستمیک یا بیماری‌هایی هستند که کل بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند. آنها می‌توانند گهگاهی فعال یا شعله ور شوند و بر مفاصل، ماهیچه‌ها و احتمالاً حتی ریه ها تأثیر بگذارند. التهاب ریه غیر معمول نیست. تشخیص تفاوت بین التهاب و عفونت ریه در این شرایط دشوار است. یکی از دلایل این است که داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری‌های التهابی می‌توانند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند.
آسیب ریه
هر نوع ضربه به ریه‌ها یا نزدیکی آن می تواند باعث التهاب شود زیرا بدن تلاش می‌کند خود را التیام دهد. این می‌تواند شامل صدمات آشکار مانند شکستگی دنده به دلیل افتادن، سقوط ریه (پنوموتوراکس) باشد. پس از یک تصادف رانندگی، یا سوراخ شدن زخم ناشی از یک اتفاق ناگوار.همچنین شامل هر ضربه‌ای می‌شود که ناشی از یک علت داخلی باشد.
فیبروز سیستیک
فیبروز کیستیک یک بیماری ارثی است. خلط اضافی در ریه ها باعث مسدود شدن راه‌های هوایی می‌شود. در حالی که در درجه اول یک بیماری التهابی نیست، التهاب می‌تواند آن را بدتر کند. فیبروز کیستیک همچنین احتمال ابتلا به عفونت ریه را افزایش می‌دهد. فیبروز کیستیک یک بیماری مادام العمر است. علائم و التهاب می‌تواند با گذشت زمان بهتر و بدتر شود.
پریکاردیت
پریکاردیت التهاب کیسه‌ای است که قلب را احاطه کرده است. می‌تواند به ریه‌ها سرایت کند. پریکاردیت می‌تواند در اثر برخی درمان‌های پزشکی، عفونت، حمله قلبی و برخی بیماری‌ها ایجاد شود. این وضعیت جدی اغلب باعث درد قفسه سینه تیز یا کوبنده می شود که با نفس عمیق یا سرفه بدتر می‌شود. خم شدن به جلو در حالی که نشسته اید باعث کاهش درد قفسه سینه می شود.
آمبولی ریه
آمبولی ریه (PE) یک لخته خون در ریه‌ها است. اندازه این لخته ها می‌تواند متفاوت باشد. یک PE بزرگ جدی است. در حالی که التهاب اولین مشکل PE نیست، ریه‌های شما ممکن است به دلیل آسیب ناشی از جریان خون کمتر ملتهب شوند.
سرطان ریه
سرطان ریه باعث خونریزی، انسداد راه هوایی و درد می شود. همه این عوارض سرطان ریه می‌تواند منجر به التهاب شود. این بدون توجه به این است که سرطان از ریه‌ها شروع می‌شود یا از جای دیگری به آنها می‌رسد. التهاب حاصل نیز می‌تواند این عوارض را بدتر کند. محرک‌های محیطی، عفونت‌ها، بیماری‌ها و صدمات همگی می توانند منجر به التهاب شوند.
التهاب ریه چگونه درمان می‌شود؟
درمان می‌تواند پیچیده باشد. به این دلیل که ممکن است بیش از یک هدف وجود داشته باشد. هدف برنامه درمانی شما کنترل علائم و درمان شرایطی است که باعث آنها شده است. برنامه درمانی شما می‌تواند شامل شرایط فوری تنفسی، داروهای ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها یا جراحی در صورت نیاز باشد.
شرایط فوری
اگر در شرایط اضطراری تنفسی هستید، ممکن است به درمان‌هایی نیاز داشته باشید که اکسیژن را به سرعت به ریه‌های شما برساند. مشکلات ریوی مانند این می‌تواند مضر یا حتی کشنده باشد. هنگامی که اشباع کم دارید اما می‌توانید به تنهایی نفس بکشید، اکسیژن اضافی می‌تواند کمک کند.
در شرایط شدیدتر، ممکن است به حمایت تنفسی برای کمک به تنفس نیاز داشته باشید.این پشتیبانی می‌تواند شامل فشار راه هوایی باشد که معمولاً شامل پوشیدن ماسک متصل به پمپ اکسیژن است. همچنین می‌تواند شامل لوله‌گذاری باشد، یعنی زمانی که یک لوله به داخل دهان و گلو می‌رود و به دستگاهی متصل می‌شود که اکسیژن را به راه‌های هوایی می‌رساند.
دارو درمانی با تشخیص پزشک
در شروع بیماری ذات الریه که هنوز علت آن تشخیص قطعی داده نشده و یا بیمار در مراحل ابتدایی است، پزشک با تجویز داروهای بدون نسخه به کاهش تب، درد و ناراحتی بیمار کمک می‌کند. آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین) و استامینوفن (تیلنول) از جمله این داروها به حساب می‌آیند.
جراحی
اگر سرطان ریه دارید، ممکن است به یک روش ترمیم نیاز داشته باشید. جراحی همچنین می‌تواند برای حذف مواد مضر مانند شیشه یا فلز که ممکن است در حین تصادف وارد ریه‌ها شده باشد، انجام شود. همچنین می‌تواند پارگی‌های بافت یا رگ‌های خونی را ترمیم کند.
همچنین ممکن است برای برداشتن ناحیه‌ای از ریه که در اثر بیماری آسیب دیده است به جراحی نیاز باشد. به طور کلی، جراحی ریه برای سرطان شامل برداشتن ضایعات با کمترین آسیب ممکن به نواحی سالم است.
برای کمک به پیشگیری از ذات الریه
- واکسن بزنید
واکسن‌هایی برای پیشگیری از برخی از انواع ذات الریه و آنفولانزا در دسترس هستند. در مورد دریافت این واکسن‌ها با پزشک خود صحبت کنید. دستورالعمل‌های واکسیناسیون در طول زمان تغییر کرده است، بنابراین مطمئن شوید که وضعیت واکسیناسیون خود را با پزشک خود بررسی کنید، حتی اگر به یاد داشته باشید که قبلا واکسن ذات الریه دریافت کرده اید.
- واکسینه شدن کودکان
پزشکان یک واکسن متفاوت پنومونی را برای کودکان کمتر از ۲ سال و برای کودکان ۲ تا ۵ ساله که در معرض خطر بیماری پنوموکوک هستند توصیه می کنند. کودکانی که در یک مرکز مراقبت از کودکان گروهی حضور دارند نیز باید واکسن را دریافت کنند. پزشکان همچنین واکسن آنفولانزا را برای کودکان بزرگتر از ۶ ماه توصیه می‌کنند.
- رعایت بهداشت
برای محافظت از خود در برابر عفونت‌های تنفسی که گاهی منجر به ذات الریه می‌شود، دست‌های خود را به طور مرتب بشویید یا از ضدعفونی کننده‌های الکلی استفاده کنید.
- سیگار نکشید
سیگار به دفاع طبیعی ریه‌های شما در برابر عفونت‌های تنفسی آسیب می‌رساند.
- سیستم ایمنی خود را قوی نگه دارید
به اندازه کافی بخوابید، به طور منظم ورزش کنید و یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
نشانه‌های ابتلا به ذات الریه یا التهاب ریه چیست؟
علائم و نشانه‌های التهاب ریه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد قفسه سینه هنگام نفس کشیدن یا سرفه، سردرگمی یا تغییرات در آگاهی ذهنی (در بزرگسالان ۶۵ سال و بالاتر) ، سرفه ای که با خلط همراه است،تب و لرز و تعریق، دمای بدن کمتر از حد طبیعی (در بزرگسالان بالای ۶۵ سال و افراد با سیستم ایمنی ضعیف)، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال، تنگی نفس
خلط ریه نشانه چیست؟
خلط واکنشی است که در اثر آسیب به ریه‌ها شکل گرفته و با سرفه خارج می‌گردد. خلط در اثر بروز عوامل مختلف ایجاد می‌گردد که سرماخوردگی، آنفولانزا، کرونا، آسم، سیگار کشیدن، التهاب ریه یا ذات الریه، برونشیت و عفونت‌های دستگاه تنفسی از جمله آن ها هستند.
رنگ خلط تعیین کننده علت بروز آن است. برای مثال سرفه شما ممکن است با خلط سفید ریه همراه شود؛ این مساله در اثر عفونت دستگاه تنفسی فوقانی و یا مشکلات سینوسی بروز می کند.
آیا التهاب ریه خطرناک است؟
در صورت بروز علائم بسیار شدید باید بیماری را جدی گرفت. در چنین شرایطی حتی ممکن است نیاز به بستری بیمار در بیمارستان باشد. این مساله در مورد التهاب ریه ناشی از بیماری کرونا بسیار اهمیت دارد. ضربان قلب، سطح اکسیژن خون و دمای بدن سه پارامتر اصلی هستند که باید در این شرایط تحت کنترل دقیق قرار بگیرند.
بهترین دارو برای التهاب ریه چیست؟
در شروع بیماری ذات الریه که هنوز علت آن تشخیص قطعی داده نشده و یا بیمار در مراحل ابتدایی است، پزشک با تجویز داروهای بدون نسخه به کاهش تب، درد و ناراحتی بیمار کمک می کند. آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین) و استامینوفن (تیلنول) از جمله این داروها به حساب می آیند.
بیماری التهاب ریه و سرفه پیوند عمیقی دارند و سرفه یکی از اصلی ترین نشانه‌های این بیماری است. سرفه کمک می‌کند تا مایعات از ریه‌ها خارج شوند و سرعت بهبود افزایش یابد. بنابراین، سعی کنید که زیاد برای درمان کامل سرفه خود تلاش نکرده و اجازه دهید تا حدی ادامه داشته باشد.
آیا التهاب ریه مسری است؟
بله، برخی از علل التهاب ریه مسری هستند. علل عفونی التهاب ریه ناشی از باکتری‌ها (پنومونی، سل) یا ویروس‌ها آنفولانزا و کرونا ۱۹ مسری هستند. سایرعوامل ناشی ازعلل خودایمنی یا ژنتیکی التهاب ریه مسری نیستند.
در افرادی که دچار آلزایمر هستند گاهی تشخیص اشتباه می شود خیلی مفید بود برای من این مقاله