علت استرس و اضطراب چیست؟ + علائم و راه درمان استرس

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

استرس یک واکنش طبیعی بدن در واکنش به بروز ناگهانی برخی تغییرات است که منجر به واکنش‌های فیزیکی، عاطفی و فکری می‌شوند. علائم استرس و اضطراب چیست؟ استرس چه عوارضی بر بدن دارد؟ راهکارهای مدیریت و کنترل استرس و اضطراب چیست؟ تا انتهاب با ما همراه باشید؛ در این مقاله از مجله سلامت کیوان به شما آموزش می‌دهیم تا بتوانید استرس خود را مدیریت کنید. این آموزش‌ها می‌توانند به شما کمک کند تا با ایجاد برخی تغییرات، زندگی سالم‌تری داشته باشید.

استرس چیست؟

استرس واکنش طبیعی انسان نسبت به برخی چالش‌هایی ناگهانی در روزمره است. متاسفانه یکی از رایج ترین مشکلات روانی در بین افراد جامعه استرس مزمن است که امروزه بخش زیادی از افراد به آن دچار شده اند. سبک زندگی نامناسب، تغذیه نامناسب، شرایط و محیط کاری نامناسب، عدم آگاهی و توانایی برای کنترل شرایط حاضر، و صدها عوامل دیگر که همگی زمینه ساز استرس مزمن در افراد تبدیل شده اند.

همانطور که به آن اشاره شد، استرس در واقع واکنش طبیعی انسان نسبت به برخی چالش‌ها است و بدن انسان طوری طراحی شده که استرس فکری را تجربه کرده تا بتواند نسبت به آن چالش‌ها واکنش نشان دهد. هنگامی که تغییرات یا چالش‌هایی را تجربه می‌کنید، بدن شما پاسخ های فیزیکی و ذهنی تولید می‌کند. در واقع استرس یک احساس عاطفی یا فیزیکی است که می‌تواند ناشی از هر فکر یا رویدادی باشد که باعث ایجاد احساس ناامیدی، افسردگی یا عصبی شدن در افراد شود. در کوتاه مدت، استرس می‌تواند مثبت باشد، مانند زمانی که در شرایطی خطرناک هستید به شما کمک می‌کند تا از خطر اجتناب کنید. اما وقتی استرس فکری برای مدت زیادی طول بکشد، ممکن است به سلامت شما آسیب برساند.⁽¹⁾

بدن شما با آزاد کردن هورمون‌ها به استرس واکنش نشان می‌دهد. این هورمون‌ها باعث افزایش نبض، هوشیارتر شدن مغز، و متشنج شدن عضلات می‌شوند. در واقع استرس یک واکنش طبیعی برای محافظت از بدن شما در برابر خطرات احتمالی است. وقتی استرس مزمن دارید، بدن شما هوشیار می‌ماند، حتی اگر خطری برای شما وجود نداشته باشد.

خطرات و عوارض استرس و اضطراب

با گذشت زمان استرس مزمن باعث می‌شود، شما در معرض خطر و مشکلات سلامتی قرار گیرید، از جمله:

• فشار خون بالا
• بیماری قلبی
• دیابت
• چاقی
• بی خوابی
• افسردگی
• مشکلات پوستی، مانند جوش و آکنه یا اگزما
• مشکلات قاعدگی (تاخیر در پریود یا پریود نامنظم)

علائم استرس چیست؟

هنگامی که فردی استرس فکری طولانی مدت (مزمن) داشه باشد، ممکن است باعث ایجاد علائم و عارضه‌های جسمی، عاطفی و رفتاری بسیاری شوند.

علائم فیزیکی استرس عبارتند از:

• احساس درد در ناحیه‌ شکمی و تناسلی
• احساس درد در قفسه سینه
• تپش قلب
• خستگی مزمن یا مشکلات بی خوابی
• سردرد، سرگیجه
• فشار خون بالا
• تنش‌های عضلانی یا لرز کردن
• مشکلات معده یا گوارشی
• مشکل در رابطه جنسی
• ضعیف شدن سیستم ایمنی

همچنین در برخی موارد استرس فکری طولانی مدت می‌تواند منجر به علائم عاطفی و ذهنی در افراد شود مانند:

• اضطراب یا تحریک پذیری
• غمگینی و افسردگی
• وحشت زدگی

استرس چگونه تشخیص داده می‌شود؟

استرس امری ذهنی است و با آزمایش‌ها قابل اندازه گیری نیست. تنها فردی که آن را تجربه می‌کند، می‌تواند تعیین کند که چه احساسی دارد. با این‌حال پزشکان ممکن است از پرسشنامه‌ها برای درک استرس فکری شما و چگونگی تاثیر آن بر زندگی شما استفاده کنند. بر اساس این پرسشنامه‌ها پزشکان می‌توانند نوع استرس شما را تشخیص دهند.

انواع استرس عبارتند از:

• استرس مثبث:

استرس مثبت نوعی از استرس است که می‌توان آن را کنترل کرد و موجب می‌شود کارها را با سرعت بیشتری انجام دهید. برای انجام برخی مسئولیت‌ها مقداری استرس لازم است زیرا با افزایش هوشیاری ناشی از آن، کارها با دقت بیشتری انجام خواهد شود.

• استرس حاد:

این استرس کوتاه مدت است و به سرعت از بین می‌رود. برای مثال شما این استرس را زمانی تجربه می‌کنید که به طور ناگهانی شوکی غیر منتظره به شما وارد شود. استرس کوتاه مدت به شما کمک می‌کند تا موقعیت‌های خطرناک و غیر منتظره را مدیریت کنید.

• استرس مزمن:

استرس مزمن مدت زمان بیشتری طول می کشد. اگر مشکل مالی، ازدواج ناموفق یا مشکل در محیط کار خود داشته باشید، ممکن است دچار استرس مزمن شوید. هر نوع استرسی که هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه داشته باشد، استرس مزمن نامیده می‌شود.

چه زمانی باید در مورد استرس با پزشک صحبت کنم؟

اگر احساس گیجی می‌کنید، و برای مقابله با آن از دارو یا الکل استفاده می‌کنید، یا اگر به آسیب رساندن به خودتان فکر می‌کنید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشکان می‌توانند با ارائه مشاوره، تجویز دارو یا ارجاع شما به یک روان‌پزشک به شما کمک کند. گاهی استرس فکری امری طبیعی است. اما استرس طولانی مدت می‌تواند باعث ایجاد علائم فیزیکی، علائم عاطفی و رفتارهای ناسالم شود. سعی کنید استرس خود را با استفاده از چند راهکار ساده مدیریت کنید. اما اگر احساس گیجی می‌کنید، بهتر است با یک پزشک متخصص صحبت کنید.

راهکارهای کاهش استرس چیست؟

شما نمی‌توانید از استرس اجتناب کنید، اما می‌توانید با تمرین برخی از استراتژی‌های روزانه مانع از غلبه آن بر خود شوید برای مثال:

• زمانی که احساس می‌کنید علائم استرس در شما ظاهر می‌شوند ورزش کنید. حتی یک پیاده روی کوتاه می‌تواند خلق و خوی شما را تقویت کند.
• در پایان هر روز، لحظه‌ای به آنچه انجام داده‌اید فکر کنید؛ نه آنچه انجام نداده‌اید.
• اهدافی برای روز، هفته و ماه خود تعیین کنید.
• با یک مشاور و یا یک پزشک متخصص در مورد نگرانی‌های خود صحبت کنید.

راه‌های پیشگیری از استرس

بسیاری از استراتژی‌های روزانه می‌توانند به شما در دور نگه داشتن استرس کمک کنند برای مثال:

• هر روز به خوبی از بدن خود مراقبت کنید. درست غذا خوردن، ورزش و خواب کافی به بدن شما کمک می‌کند تا استرس فکری خود را مدیریت کنید.
• مثبت بمانید و شکرگزاری را تمرین کنید همچنین سعی کنید بخش‌های خوب روز یا زندگی خود را مرور کنید.
• بپذیرید که نمی‌توانید همه چیز را کنترل کنید. راه‌‌هایی برای رهایی از نگرانی در مورد موقعیت‌هایی که نمی توانید تغییر دهید پیدا کنید.
• یاد بگیرید زمانی که بیش از حد مشغول هستید یا استرس دارید به مسئولیت‌های اضافی «نه» بگویید.
• با افرادی ارتباط برقرار کنید که شما را آرام نگه می‌دارند، شما را خوشحال می‌کنند، و در امور عملی به شما کمک می‌کنند.

کلام آخر

یکی از شایع ترین اختلالات که بسیاری از افراد در شرایط مختلفی آن را تجربه کرده‌اند استرس است. استرس اغلب هنگام تجربه چالش‌ها، موقعیت‌های جدید، اتفاقات غیر منتظره رخ می‌دهد. استرس امری ذهنی است و با آزمایش‌ها قابل اندازه گیری نیست، با این‌حال پزشکان ممکن است با استفاده از برخی پرسشنامه‌ها برای درک استرس شما و چگونگی تاثیر آن بر زندگی شما استفاده کند. استرس می‌تواند مثبت باشد، مانند زمانی که در شرایطی خطرناک هستید به شما کمک می‌کند تا از خطر اجتناب کنید. اما وقتی استرس برای مدت طولانی طول بکشد، ممکن است به سلامت شما آسیب برساند.