اختلال جنسی: علل، علائم، تشخیص و درمان
اختلال جنسی می‌تواند شامل هر مشکلی باشد که مانع از رضایت فرد یا زوج از رابطه جنسی شود. حدود 43 درصد از زنان و 31 درصد از مردان درجاتی از اختلال عملکرد جنسی را گزارش می‌کنند.
اما این اختلال دقیقا چیست؟ چه علائمی دارد؟ از چه علت‌هایی ناشی می شود؟ چطور می‌شود آن را تشخیص داد و چه راه‌هایی برای درمان وجود دارد؟
اگر می‌خواهید بیشتر در این باره بدانید حتما تا پایان این نوشته از مجله سلامت کیوان با ما همراه باشید.
اختلال جنسی چیست؟
اختلال عملکرد جنسی مشکلی است که می‌تواند در هر مرحله از چرخه پاسخ جنسی رخ دهد. این اختلال از احساس رضایت از فعالیت جنسی جلوگیری می‌کند.
چرخه پاسخ جنسی به طور سنتی شامل هیجان، پلاتو، ارگاسم و آرامش است. میل و برانگیختگی هر دو بخشی از مرحله هیجانی واکنش جنسی هستند. این مهم است که بدانید زنان همیشه این مراحل را به ترتیب طی نمی‌کنند.
در حالی که تحقیقات نشان می‌دهد که اختلال عملکرد جنسی مشکلی شایع است، اما بسیاری از مردم دوست ندارند در مورد آن صحبت کنند. از آنجایی که گزینه‌های درمانی در دسترس هستند، باید نگرانی‌های خود را با شریک زندگی و پزشک خود در میان بگذارید.
انواع اختلال جنسی چیست؟
اختلالات عملکرد جنسی به طور کلی به چهار دسته طبقه بندی می‌شود:
- اختلالات میل: فقدان میل جنسی یا علاقه به رابطه جنسی.
- اختلالات برانگیختگی: ناتوانی در برانگیختگی فیزیکی یا هیجان زدگی در حین فعالیت جنسی.
- اختلالات ارگاسم: تأخیر یا عدم ارگاسم
- اختلالات درد: درد هنگام مقاربت.
چه کسانی تحت تاثیر اختلالات جنسی هستند؟
اختلال عملکرد جنسی می‌تواند فرد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد، اگرچه در افراد بالای 40 سال شایع‌تر است زیرا اغلب با کاهش سلامت مرتبط با افزایش سن مرتبط است.
بیشتر بخوانید:
علائم اختلال جنسی چیست؟
در اینجا به شایعترین علائم اختلال جنسی اشاره می‌کنیم.
علائم اختلال جنسی در مردان:
- ناتوانی در دستیابی یا حفظ نعوظ (آلت تناسلی سفت) مناسب برای مقاربت (اختلال نعوظ).
- عدم وجود یا تاخیر در انزال علیرغم تحریک جنسی کافی
- ناتوانی در کنترل زمان انزال (انزال زودرس).
علائم اختلال جنسی در زنان:
- ناتوانی در رسیدن به ارگاسم.
- ترشح ناکافی واژن قبل و در حین مقاربت.
- ناتوانی در شل کردن ماهیچه‌های واژن به اندازه کافی برای مقاربت.
علائم اختلالات جنسی مشترک:
- عدم علاقه یا تمایل به رابطه جنسی.
- ناتوانی در برانگیختگی
- درد حین مقاربت.
علت اختلال جنسی چیست؟
اختلالات جنسی از علل فیزیکی و روانشناختی ناشی می‌شوند که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم.
علل جسمانی
بسیاری از شرایط فیزیکی و یا پزشکی می‌توانند باعث ایجاد مشکلاتی در عملکرد جنسی شوند. این شرایط شامل دیابت، بیماری قلبی و عروقی (رگ‌های خونی)، اختلالات عصبی، عدم تعادل هورمونی، بیماری‌های مزمن مانند نارسایی کلیه یا کبد و اختلال مصرف الکل و اختلال مصرف مواد است . علاوه بر این، عوارض جانبی برخی داروها، از جمله برخی داروهای ضد افسردگی، می‌تواند بر عملکرد جنسی تأثیر بگذارد.
علل روانشناختی
این علل شامل استرس و اضطراب مربوط به کار، نگرانی در مورد عملکرد جنسی، مشکلات زناشویی یا روابط، افسردگی، احساس گناه، نگرانی در مورد تصویر بدن و اثرات یک ضربه جنسی درگذشته است.
چه داروهایی می‌توانند باعث اختلال جنسی شوند؟
برخی از داروهای تجویزی و حتی داروهای بدون نسخه می‌توانند بر عملکرد جنسی تأثیر بگذارند. برخی از داروها می‌توانند بر میل جنسی و برخی دیگر می‌توانند بر توانایی برانگیختگی یا رسیدن به ارگاسم تأثیر بگذارند. خطر عوارض جانبی جنسی زمانی که فردی چندین دارو مصرف می‌کند افزایش می‌یابد.
عوارض جانبی جنسی بر اثر مصرف داروهای زیر گزارش شده است:
داروهای بدون نسخه
برخی از آنتی هیستامین‌ها و ضد احتقان‌های بدون نسخه می‌توانند باعث اختلال نعوظ یا مشکلات انزال شوند.
داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای، از جمله آمی تریپتیلین (Elavil)، دوکسپین (Sinequan)، ایمی پرامین (Tofranil) و نورتریپتیلین
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)، از جمله فنلزین (ناردیل) و ترانیل سیپرومین (پارنات)
- داروهای ضد روان پریشی، از جمله تیوریدازین (Mellaril)، تیوتیکسن (Navane) و هالوپریدول (Haldol)
- داروهای ضد شیدایی مانند کربنات لیتیو Lithobid) (Eskalith
- مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین (پروزاک)، سرترالین (زولوفت) و پاروکستین (پاکسیل).
داروهای زیر ممکن است باعث اختلال نعوظ شوند:
- داروهای ضد فشار خون (برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود)
- دیورتیک‌ها، از جمله اسپیرونولاکتون (آلداکتون) و تیازیدها (دیوریل، ناتورتین و دیگران)
- عوامل مرکزی، از جمله متیل دوپا (آلدومت) و رزرپین (سرپاسیل، رائودیکسین)
- مسدود کننده‌های آدرنرژیک، از جمله پرازوسین (مینی پرس) و ترازوسین (هیترین)
- مسدودکننده‌های ب-آدرنرژیک (بتا)، از جمله پروپرانولول (ایندرال) و متوپرولول (لوپرسور)
داروهای زیر ممکن است میل جنسی را کاهش دهند:
- هورمون‌ها
- لوپرولید (لوپرون)
- گوسرلین (زولادکس)
اختلال جنسی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در بیشتر موارد، متوجه می‌شوید که چیزی در لذت شما (یا لذت شریک زندگی) از یک رابطه جنسی تداخل دارد. پزشک شما معمولاً با گرفتن سابقه کامل فیزیکی و علائم شما شروع می‌کند. آنها ممکن است آزمایش‌های تشخیصی را برای رد کردن مشکلات پزشکی که ممکن است منجر به اختلال عملکرد شوند، درخواست کنند. به طور معمول آزمایش‌ها نقش بسیار محدودی در تشخیص اختلال عملکرد جنسی ایفا می‌کنند.
ارزیابی نگرش‌ها در مورد رابطه جنسی، و همچنین سایر عوامل احتمالی (ترس، اضطراب، تروما/سوءاستفاده جنسی در گذشته، نگرانی‌های رابطه، داروها، سوء مصرف الکل یا مواد مخدر و غیره) به پزشک کمک می‌کند تا علت اصلی مشکل را درک کند و درمان مناسب را توصیه کند.(1)
درمان اختلال جنسی چگونه ممکن است؟
بیشتر انواع اختلالات جنسی را می‌توان با درمان مشکلات جسمی یا روانی زمینه‌ای برطرف کرد. سایر استراتژی‌های درمانی عبارتند از:
دارو
هنگامی که یک دارو دلیل اختلال عملکرد باشد، تغییر در دارو ممکن است کمک کند. مردان و زنانی که دچار کمبود هورمون هستند ممکن است از تزریقات هورمونی، قرص‌ها یا کرم‌ها سود ببرند. برای مردان، داروهایی از جمله سیلدنافیل (Viagra)، تادالافیل (Cialis)، واردنافیل (Levitra) و آوانافیل (Stendra) ممکن است با افزایش جریان خون در آلت تناسلی به بهبود عملکرد جنسی کمک کنند.
برای زنان می‌توان از گزینه‌های هورمونی مانند استروژن و تستوسترون استفاده کرد (اگرچه این داروها برای این منظور تایید نشده‌اند). در زنان پیش از یائسگی، دو دارو وجود دارد که توسط FDA برای درمان کم میلی جنسی تایید شده است، از جمله فلیبانسرین (Addyi) و برملانوتید (Vyleesi).
کمک‌های مکانیکی
وسایل کمکی مانند دستگاه‌های خلاء و کاشت آلت تناسلی ممکن است به مردان مبتلا به اختلال نعوظ (ناتوانی در دستیابی یا حفظ نعوظ) کمک کند. دستگاه (EROS-CTD) نیز برای استفاده در زنان تأیید شده است، اما ممکن است گران باشد. گشادکننده‌ها ممکن است به زنانی که دچار تنگی واژن می‌شوند کمک کند. وسایلی مانند ویبراتورها می‌توانند برای کمک به بهبود لذت جنسی و اوج گرفتن مفید باشند.
سکس درمانی
درمانگرهای جنسی و سکس تراپیست‌ها می‌توانند افرادی را که مشکلات جنسی را تجربه می‌کنند کمک کنند. درمانگران اغلب مشاوران زناشویی خوبی نیز هستند. برای زوجی که می‌خواهند از رابطه جنسی خود لذت ببرند، کار کردن با یک متخصص آموزش دیده ارزش زمان و تلاش را دارد.
درمان‌های رفتاری
این درمان‌ها شامل تکنیک‌های مختلف، از جمله بینش در مورد رفتارهای مضر در رابطه، یا تکنیک‌هایی مانند خود تحریکی برای درمان مشکلات برانگیختگی و یا ارگاسم است.
روان‌درمانی
درمان با یک مشاور آموزش دیده می‌تواند به شما کمک کند آسیب‌های جنسی گذشته، احساس اضطراب، ترس، گناه و تصویر ضعیف بدن را برطرف کنید. همه این عوامل ممکن است بر عملکرد جنسی تأثیر بگذارد.
آموزش و ارتباطات
آموزش در مورد رابطه جنسی و رفتارها و پاسخ‌های جنسی ممکن است به شما کمک کند بر اضطراب‌های مربوط به عملکرد جنسی غلبه کنید. گفتگوی باز با شریک زندگی خود در مورد نیازها و نگرانی‌ها نیز به غلبه بر بسیاری از موانع برای زندگی جنسی سالم کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید:
جمع بندی
اطمینان داشته باشید که اختلال عملکرد جنسی مرتبط با استرس، ترس یا اضطراب اغلب با مشاوره، آموزش و بهبود ارتباطات بین شرکای جنسی قابل درمان است. برای بهبود سلامت جنسی خود، مهم است که انگیزه داشته باشید و نقش فعالی در مراقبت‌های بهداشتی خود با همکاری پزشک و درمانگر خود داشته باشید.
آیا اختلال جنسی قابل درمان است؟
موفقیت درمان اختلال عملکرد جنسی به علت اصلی مشکل بستگی دارد. اما به طور کلی چشم انداز خوبی برای برطرف کردن اغلب اختلالات جنسی وجود دارد.
شایعترین اختلال جنسی در مردان چیست؟
انزال زودرس و اختلال نعوظ شایعترین اختلالات جنسی در مردان هستند.
بهترین روش برای درمان اختلال جنسی چیست؟
بهترین راه برای درمان این اختلالات مراجعه به پزشک یا درمانگر متخصص است. صحبت با شریک جنسی و همکاری با پزشک و درمانگر می‌تواند تاثیر مثبتی بر درمان داشته باشد.
