تست بتا بارداری (Bhcg) | کارکرد، زمان انجام + تفسیر نتیجه

زمان مطالعه این مطلب: 7 دقیقه

شاید این سوال در ذهن شما باشد که تست Bhcg یا تست بتا hCG چه نقشی در بارداری خواهد داشت. بتا یا HCG که مخفف Human Chorionic Gonadotropin است، یک هورمون تولید شده توسط جنین در طی بارداری است. این هورمون توسط سلول‌های جنینی تولید می‌شود و نقش مهمی در پشتیبانی و حفظ بارداری دارد. hCG به طور طبیعی در بدن زنان باردار وجود دارد و به میزان قابل توجهی در خون و ادرار آنها مشاهده می‌شود. بررسی سطح بتا hCG در بدن می‌تواند به عنوان یک تست تشخیصی برای تایید بارداری مورد استفاده قرار گیرد. اما آزمایش بتا چیست؟ در این نوشته از مجله سلامت کیوان به کارکرد تست بتا، زمان مناسب برای تست بتا، تفسیر نتایج، و عوارض احتمالی این تست می‌پردازیم.

تست بتا بارداری چگونه کار می‌کند؟

تست بتا بارداری برای تشخیص حاملگی از طریق اندازه‌گیری سطح bhcg در بدن استفاده می‌شود. این تست معمولاً با بررسی نمونه خون یا ادرار انجام می‌شود. چگونگی کار تست بتا به صورت زیر است:

1. جنین در حال تولید بتا hCG است: هنگامی که تخمک تخمدان تخمک‌افزایی را متوقف می‌کند و با اسپرم در تاج تخمک ملاقات می‌کند و تلقیح اتفاق می‌افتد، جنین شروع به تولید بتا hCG می‌کند.
2. سطح بتا hCG در بدن افزایش می‌یابد: با پیشروی بارداری، سطح Bhcg در خون و ادرار زن باردار افزایش می‌یابد. این هورمون به طور طبیعی در بدن زنان باردار تولید می‌شود و به میزان قابل توجهی در خون و ادرار آنها حضور دارد.
3. تست بتا انجام می‌شود: برای انجام تست بتا بارداری، نمونه خون یا ادرار زن بررسی می‌شود. این نمونه در آزمایشگاه تحت آزمایش قرار می‌گیرد و سطح Bhcg در آن اندازه‌گیری می‌شود.
4. تفسیر نتایج: بر اساس سطح بتا hCG در نمونه خون یا ادرار، تفسیر نتایج انجام می‌شود. اگر سطح بتا hCG بالا باشد، این ممکن است نشان دهنده بارداری باشد. در صورتی که سطح بتا hCG پایین یا غیرقابل تشخیص باشد، ممکن است بارداری تایید نشده باشد یا در مراحل ابتدایی باشد.

آزمایش بتا بارداری (Bhcg) یکی از روش‌های تشخیصی اولیه بارداری است و معمولاً به عنوان ابزار اولیه برای تایید بارداری استفاده می‌شود. با این حال، برای تایید نهایی بارداری و بررسی توسعه جنین، تست‌های تکمیلی دیگر نیز ممکن است لازم باشد.

هدف تست بتا چیست؟

کاربرد اصلی تست بارداری، ارزیابی باردار بودن شما است. برای این منظور می‌توان از هر دو آزمایش ادرار و خون برای hCG استفاده کرد و ممکن است آزمایش مجدد برای تایید بارداری انجام شود. در اوایل بارداری، آزمایش‌هایی که میزان hCG را اندازه‌گیری می‌کنند نیز ممکن است به ارزیابی سن جنین کمک کنند.

• به ندرت می‌توان از آزمایشات hcG برای موارد زیر استفاده کرد:
• شناسایی یا رد بارداری خارج از رحم، زمانی که تخمک بارور شده در یک ناحیه غیرطبیعی چسبیده یا کاشته شود.
• بررسی بارداری را قبل از جراحی یا سایر درمان های پزشکی
• اگر باردار هستید به عنوان بخشی از غربالگری قبل از تولد، غربالگری سندرم داون را انجام دهید
• بارداری که ممکن است در معرض خطر سقط جنین باشد را کنترل کنید
• کمک به تشخیص بیماری تروفوبلاستیک حاملگی (GTD)، اصطلاحی برای تومورهای مرتبط با بارداری

زمان مناسب انجام تست بتا بارداری

تست بتا بارداری زمانی قابل انجام است که سطح هورمون Bhcg قابل شناسایی است. زمان مناسب برای انجام آزمایش بتا به تعدادی عوامل و شرایط بستگی دارد. در ادامه به برخی از توصیه‌های زمانی برای انجام دقیق‌ترین تست بتا اشاره می‌کنیم:

زمان انجام تست بتا

بهترنی زمان انجام تست بتا بارداری حدود 10 روز پس از رابطه جنسی است، در این زمان، سطح بتا hCG به میزان قابل تشخیص در بدن افزایش می‌یابد و قادر به تشخیص بارداری می‌شود.

دوره‌ی قاعدگی

برای دقیق‌ترین نتیجه، توصیه می‌شود تست بتا را پس از تأخیر در دوره‌ی قاعدگی انجام دهید. تأخیر در دوره‌ی قاعدگی می‌تواند نشانگر بارداری باشد و در این صورت، سطح بتا hCG بالا خواهد بود.

نحوه‌ی نمونه‌برداری

اگر از نمونه خون استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود آزمایش را صبح زود و با معده خالی انجام دهید. اگر از نمونه ادرار استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود اولین ادرار صبحگاهی را برای تست استفاده کنید.

تکرار تست بتا بارداری

در برخی موارد، ممکن است نیاز به تکرار تست بتا با فاصله‌ی زمانی معین داشته باشید تا تغییر سطح Bhcg را بررسی کنید و تأیید بارداری را انجام دهید.

با این حال، توصیه می‌شود با پزشک خود در مورد زمان مناسب برای انجام آزمایش بتا بارداری صحبت کنید. پزشک شما بر اساس شرایط شما و تاریخچه‌ی بارداری می‌تواند به شما راهنمایی کامل‌تری در این باره ارائه دهد.

بیشتر بخوانید:

• علت ناباروری مردان و زنان چیست؟
• علت درد زیر شکم در بارداری چیست؟

آیا باید به طور مکرر تست Bhcg دهیم؟

برای پزشکان معمول نیست که سطح hCG شما را به طور معمول بررسی کنند، مگر اینکه علائم یک مشکل بالقوه را نشان دهید. در صورت خونریزی، گرفتگی شدید یا سابقه سقط، ممکن است پزشک متخصص سطح Bhcg شما را دوباره بررسی کند. تست بی بی چک که در دسترس‌تر نیز هست اما دقت کمتری از آزمایش بتا دارد را ممکن است نیاز به تکرار تست برای اطمینان از جواب داشته باشید.⁽¹⁾

تفسیر جواب تست بتای بارداری

نتایج تست بتا بارداری بر اساس مقادیر سطح بتا hCG در نمونه خون یا ادرار تعیین می‌شود. در ادامه، به توضیح معنی مقادیر مختلف بتا در نتایج تست بتا و چگونگی تفسیر نتایج آن می‌پردازیم:

• مقدار بتا کمتر از حد آستانه: اگر مقدار بتا در نتیجه تست بتا کمتر از حد آستانه‌ی مشخص شده باشد، احتمالاً باردار نیستید. در این حالت، تکرار تست در زمانی مناسب ممکن است توصیه شود.

• مقدار بتا بین حد آستانه و مقدار معین: در برخی موارد، مقدار بتا در نتیجه تست بتا بین حد آستانه و مقدار معین قرار می‌گیرد. در این حالت، تکرار تست پس از چند روز ممکن است توصیه شود تا تغییر سطح بتا مشخص شود.

• مقدار بتا بالاتر از مقدار معین: اگر مقدار بتا در نتیجه تست بتا بالاتر از مقدار معین قرار گرفته باشد، این ممکن است نشان‌دهنده بارداری باشد. مقدار بتا بالا در تست بتا بارداری معمولاً نشانگر توسعه جنین و بارداری است.

مهم است که توجه داشته باشید که تفسیر نتایج تست بتا بارداری به صورت خودسر نباید انجام شود و بهتر است نتیجه‌ها را با پزشک خود مطرح کنید. پزشک شما، با توجه به سابقه بارداری و شرایط شما، قادر خواهد بود نتایج تست را به درستی تفسیر کند و تشخیص درستی درباره بارداری به شما ارائه دهد.

بیشتر بخوانید:

• علائم بارداری چیست؟
• آمپول ضد بارداری چگونه عمل می‌کند؟

نقش تست بتا در تشخیص سایر موارد

تست بتا بارداری به عنوان یک ابزار تشخیصی اولیه می‌تواند در تشخیص بارداری‌های چندگانه و برخی مشکلات بارداری مورد استفاده قرار بگیرد. در زیر به توضیح نحوه استفاده از تست بتا برای تشخیص بارداری های چندگانه و مشکلات بارداری مانند سقط جنین می‌پردازیم:

تشخیص بارداری‌های چندگانه با بتا

تست بتا بارداری می‌تواند در تشخیص بارداری‌های چندگانه مفید باشد. در این حالت، سطح Bhcg بالاتر از حد معمول قرار می‌گیرد و می‌تواند نشان‌دهنده وجود بیش از یک جنین در رحم باشد. اگر تست بتا نشان‌دهنده سطح بتا بالا باشد، بررسی‌های تکمیلی مانند سونوگرافی و سونوگرافی سه بعدی می‌توانند صورت بگیرند تا تعداد و وضعیت جنین‌ها مشخص شود.

تشخیص مشکلات بارداری با بتا

در صورتی که سطح بتا hCG در طول بارداری کاهش پیدا کند یا نرخ افزایش آن پایین باشد، این ممکن است نشانگر وقوع مشکلات بارداری مانند سقط جنین باشد. در این صورت، پزشک می‌تواند با توجه به تغییرات سطح بتا و سایر علائم بارداری، تشخیص درستی درباره وضعیت بارداری ارائه دهد و اقدامات مناسب را به شما توصیه کند.

مهم است که در صورتی که با مشکلات بارداری مواجه هستید یا نتیجه تست بتا نگرانی برانگیز است، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما با توجه به شرایط و نیازهای شما، تشخیص درستی درباره بارداری و مشکلات آن را ارائه خواهد داد و برنامه درمانی مناسب را تدوین خواهد کرد.

عوارض تست بتا بارداری چیست؟

تست بتا بارداری به طور کلی ایمن و بدون عوارض جدی است. با این حال، در برخی موارد ممکن است عوارض کمی برای برخی افراد رخ دهد. عئارض احتمالی شامل موارد زیر است:

خونریزی در نتیجه تزریق خون

در صورتی که تست بتا بارداری از طریق تزریق خون انجام شود، ممکن است کمی خونریزی در محل تزریق رخ دهد. این خونریزی معمولاً خفیف و بی‌خطر است و به‌صورت خودبخود متوقف می‌شود. با این حال، در صورتی که خونریزی شدید یا طولانی‌مدت داشتید، به پزشک خود اطلاع دهید.

تنگی نفس یا سردرد

در برخی موارد نادر، ممکن است برخی از افراد پس از تست بتای بارداری، تنگی نفس یا سردرد احساس کنند. این علائم معمولاً طبیعی و موقتی هستند و به‌صورت خودبخود تسکین می‌یابند. در صورتی که علائم به شدت ادامه داشته و مزاحم شما باشد، به پزشک خود مراجعه کنید.

درد یا عفونت محل تزریق

در صورتی که تست بتا از طریق تزریق خون انجام شود، ممکن است محل تزریق دچار درد یا عفونت شود. در صورتی که درد، قرمزی، یا تورم در محل تزریق داشتید، به پزشک خود اطلاع دهید.

مهم است که همواره با پزشک خود در مورد هرگونه عارضه یا نگرانی مرتبط با تست بتا صحبت کنید. پزشک شما توانایی تشخیص درست درباره عوارض و خطرات مرتبط با تست بتا را دارد و در صورت لزوم راهنمایی و مشاوره لازم را به شما خواهد داد.

نکات مهم درباره تست بتا بارداری

1. اهمیت صبر و انتظار برای نتایج دقیق‌تر: برای دقیق‌ترین نتیجه، مهم است که صبر کنید و زمان مناسب برای انجام تست بتا را انتخاب کنید. در اکثر موارد، تست بتا باید پس از تأخیر در دوره‌ی قاعدگی انجام شود. صبر و انتظار تا این زمان می‌تواند به شما نتایج دقیق‌تر و قابل اعتماد‌تری بدهد.

2. زمان تماس با پزشک: در صورتی که نتیجه تست بتا نگرانی برانگیز است، شما می‌توانید با پزشک خود تماس بگیرید. در زیر برخی از مواردی که تماس با پزشک را الزامی می‌سازد، ذکر می‌کنیم:

• دریافت نتیجه تست بتا مثبت، که نشان‌دهنده بارداری است.
• دریافت نتیجه تست بتا منفی، اما با توجه به علائم بارداری مشکوک، مانند تأخیر قاعدگی مشکلات گوارشی یا دیگر علائم بارداری.
• دریافت نتیجه تست بتا منفی، اما تکرار تست در زمان مناسب نشان‌دهنده تغییرات مثبت است.
• دریافت نتیجه تست بتا نامعلوم یا ناقص.

در هر یک از این موارد، مراجعه به پزشک شما برای مشاوره و ارزیابی می‌تواند لازم باشد. او قادر خواهد بود راهنمایی صحیحی را ارائه کند و به شما در خصوص نتایج تست بتا و وضعیت بارداری کمک کند.

بیشتر بخوانید:

• کم خطر ترین روش پیشگیری از بارداری
• بهترین قرص ضد بارداری چیست؟

جمع بندی

در این مقاله، به معرفی تست بتا بارداری، فرآیند انجام آن و تفسیر نتایج پرداخته شد. در نتیجه، می‌توان به نکات کلیدی زیر توجه کرد:

• تست بتا بارداری بر اساس سطح بتا hCG در نمونه خون یا ادرار تعیین می‌شود و می‌تواند برای تشخیص بارداری استفاده شود.
• برای دقیق‌ترین نتیجه، مهم است که صبر کنید و زمان مناسب برای انجام تست بتا را رعایت کنید، به خصوص پس از تأخیر در دوره‌ی قاعدگی.
• در صورتی که نتیجه تست بتا نگرانی برانگیز است یا علائم مشکوک دارید، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید و نتایج را مطرح کنید.
• پزشک شما، با توجه به نتایج تست بتا و علائم بارداری، قادر خواهد بود تشخیص درستی درباره وضعیت بارداری شما را ارائه دهد و بهترین راهکارها و مشاوره‌ها را به شما بدهد.

توصیه می‌شود همواره با پزشک خود در مورد آزمایش بتا بارداری و هرگونه سوال یا نگرانی مرتبط با آن صحبت کنید. پزشک شما بهترین منبع برای راهنمایی و مشاوره در مورد تست بتا و بارداری است و می‌تواند به شما در تشخیص درست و مدیریت مناسب کمک کند.