علت درد دنده چیست؟ علائم و درمان

زمان مطالعه این مطلب: 10 دقیقه

درد دنده یا درد در دیواره قفسه سینه که در اصطلاح علمی به آن “کوستالژیا” (Costalgia) یا “کوستودینیا” (Costodynia) می‌گویند، ناشی از آسیب تروماتیک، کشیدگی عضلانی، التهاب مفاصل یا درد مزمن بوده و شدت آن متغیر است. این درد می‌تواند با کبودی، دشواری در تنفس عمیق، درد مفاصل و موارد دیگر همراه باشد. طبق آمار به دست آمده، نزدیک به ۳۷ درصد بزرگسالان و ۱۴ تا ۳۸ درصد نوجوانان به این درد مبتلا هستند.

در این نوشته از مجله سلامت کیوان بررسی می‌کنیم که علل و علائم درد دنده چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

اگر شما هم دچار این مشکل شده‌اید و دنبال راهی برای رفع آن می‌گردید حتما تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.

علائم درد دنده چیست؟

درد دنده اغلب با این علائم و دردها همراه خواهد بود:

• کبودی
• بدشکلی قفسه سینه
• دشواری در تنفس عمیق
• درد همراه با نفس عمیق کشیدن
• درد مفاصل
• افسردگی
• مشکل در خوابیدن

علت درد دنده را پیدا کنید

درد دنده دلایل مختلفی دارد و می‌تواند از درد خفیف تا درد شدید یا ضربان دار متفاوت باشد. درد دنده‌ها به دنبال آسیب تروماتیک ممکن است به دلیل شکستگی دنده، ترقوه یا استخوان جناغ سینه یا آسیب‌های داخلی قفسه سینه ایجاد شده باشد. این درد بدون آسیب تروماتیک ممکن است به دلیل کشیدگی عضلانی، التهاب مفاصل یا درد مزمن باشد.

درد به دنبال آسیب تروماتیک باید مورد ارزیابی فوری پزشکی قرار بگیرد، به خصوص اگر درد شدید باشد یا باعث شود نتوانید نفس عمیق بکشید.

علائم درد دنده به دلیل کشیدگی عضلانی یا التهاب مفاصل ممکن است در خانه با استراحت و داروهای مسکن بدون نسخه کنترل شود. با این حال، اگر درد ادامه داشت، به دنبال درمان پزشکی باشید، زیرا بیماری‌های سیستمیک وجود دارد که باعث درد در دنده می‌شود و نیاز به ارزیابی و درمان توسط پزشک دارد.

برای آسیب‌های دنده، استراحت و اجتناب از فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند، گام‌های مهمی برای بهبودی هستند.

دکتر امیلی هارولد

علت درد دنده چیست؟

این درد به دنبال ضربه به دیواره قفسه سینه نگران کننده‌ترین حالت است و احتمالاً به دلیل شکستگی دنده، ترقوه یا آسیب داخلی به ریه‌ها یا سایر اندام‌های قفسه سینه ایجاد شده است.

برای درد دنده پس از آسیب تروماتیک (Trauma) به دنبال درمان فوری پزشکی باشید. درد دنده بدون آسیب تروماتیک ممکن است به دلیل کشیدگی عضلانی، التهاب مفاصل یا سندرم درد با علت ناشناخته باشد. برخی از بیماری‌های سیستمیک مانند اختلالات خود ایمنی یا فیبرومیالژیا (Fibromyalgia) نیز باعث درد دنده می‌شوند.

درد دنده پس از ضربه

آسیب‌های زیر منجر به درد دنده می‌شود.

• شکستگی دنده: شکستگی دنده پس از ضربه به دیواره قفسه سینه شایع است و می‌تواند بسیار دردناک باشد. شکستگی‌های دنده معمولاً با درد کانونی در امتداد دنده ظاهر می‌شوند و ممکن است با تغییر شکل قفسه سینه یا مشکل در تنفس ظاهر شوند. معمولاً ترومای دیواره قفسه سینه مانند سقوط یا تصادف رانندگی باعث شکستگی دنده‌های متعدد به طور همزمان می‌شود.
• شکستگی ترقوه یا استرنوم: ترقوه (استخوان ترقوه) یا جناغ سینه (استخوان در مرکز قفسه سینه) نیز ممکن است در اثر ضربه شکسته شود، و باعث ایجاد درد قفسه سینه شبیه درد دنده خواهد شد.
• کبودی ریه: ضربه به قفسه سینه می‌تواند منجر به کوفتگی ریوی یا کبودی بافت ریه شود. این مشکل می‌تواند باعث درد قابل توجهی در دیواره قفسه سینه شده، که ممکن است شبیه درد دنده باشد. احتما دارد هم شکستگی دنده و هم کوفتگی ریوی به دنبال ضربه قفسه سینه رخ دهد.
• صدمات داخلی: هر ضربه قابل توجهی به دیواره قفسه سینه می‌تواند منجر به آسیب‌های داخلی شود. ترومای دیواره قفسه سینه، همیشه نیاز به ارزیابی فوری توسط پزشک برای شناسایی و درمان جراحات دارد.

درد قفسه سینه اسکلتی عضلانی

درد دنده ممکن است نتیجه مشکلات اسکلتی عضلانی مانند موارد زیر باشد.

• التهاب مفصل دنده: محل اتصال بین استخوان‌های دنده و غضروف دنده وجود دارد که می‌تواند ملتهب شده و باعث درد دنده یا درد قفسه سینه شود. علت این التهاب و درد ناشناخته است. کوستوکندریت (Costochondritis) زمانی رخ می‌دهد که التهاب در دنده‌های متصل به جناغ باشد.
• عضله کشیده شده: ماهیچه‌های کوچکی در بین هر دنده وجود دارد که می‌تواند کشیده شود. بلند کردن جسم سنگین یا سرفه‌های شدید دو علت رایج کشیدگی عضلات دیواره قفسه سینه هستند. کشیدگی عضلات قفسه سینه می‌تواند باعث ایجاد دردی شود که شبیه درد دنده است.
• سندرم‌های درد: چندین سندرم درد وجود دارد که باعث درد دنده می‌شود. سندرم درد، به عنوان درد مزمن با علت نامشخص تعریف شده است. سندرم درد دنده تحتانی، سندرم استرنالیس و سندرم Tietze نمونه‌هایی از سندرم‌های درد هستند که با درد در دنده ظاهر می‌شوند.

علل دیگر

علل دیگر درد دنده ممکن است شامل موارد زیر باشد.

• فیبرومیالژیا: فیبرومیالژیا یک سندرم درد مزمن است که با نقاط حساس متعدد، همچنین اختلال خواب و افسردگی ظاهر می‌شود. درد قفسه سینه در فیبرومیالژیا شایع است و می‌تواند شبیه درد دنده باشد.
• اختلالات خود ایمنی: برخی از اختلالات خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک و اسپوندیلیت آنکیلوزان با درد در قفسه سینه ظاهر می‌شوند. این درد اغلب در محل اتصال بین استخوان دنده و غضروف دنده است و می‌تواند شبیه درد دنده باشد.
• سایر بیماری‌های سیستمیک: برخی از بیماری‌های کمتر شایع مانند سرطان ریه، سرطان سینه یا بیماری سلول داسی شکل با درد در قفسه سینه ظاهر می‌شوند که شبیه درد دنده است.

انواع درد دنده

در این قسمت 9 نوع درد دنده را معرفی و بررسی می‌کنیم.

کوستوکندریت مزمن (سندرم دیواره قفسه سینه)

کوستوکندریت التهاب غضروفی است که یک دنده را به استخوان سینه متصل می‌کند. درد ناشی از کوستوکندریت ممکن است شبیه حمله قلبی یا سایر بیماری‌های قلبی باشد.

علائم اصلی: درد دنده، درد قفسه سینه، درد قفسه سینه که هنگام تنفس بدتر می‌شود، درد دنده هنگام حرکت، درد هنگام فشار وارد کردن به به قفسه سینه، توجه داشته باشید که این شکل از درد نادر است و باید به پزشک مراجعه شود.

پنومونی ویروسی

پنومونی ویروسی (Viral pneumonia) که به آن “پنومونی راه رفتن ویروسی” نیز گفته می‌شود، عفونت بافت ریه با آنفولانزا یا سایر ویروس‌ها است. این ویروس‌ها هنگام سرفه یا عطسه فرد مبتلا از طریق هوا پخش می‌شوند.

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند کودکان خردسال، افراد مسن، و هر کسی که شیمی درمانی یا داروهای پیوند عضو دریافت می‌کند، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند.

علائم ممکن است در ابتدا خفیف باشد. شایع‌ترین سرفه‌هایی است که مخاط یا خون را نشان می‌دهد. تب بالا همراه با لرز، تنگی نفس، سردرد، خستگی، و درد شدید قفسه سینه هنگام تنفس عمیق یا سرفه.

مراقبت های پزشکی فورا مورد نیاز است. در صورت عدم درمان، پنومونی ویروسی می‌تواند منجر به نارسایی تنفسی و اندام شود. تشخیص پنومونی ویروسی از طریق اشعه ایکس قفسه سینه انجام می‌شود. ممکن است برای آزمایش‌های بیشتر خون گیری یا سواب بینی انجام شود.

بهترین راه درمان

آنتی بیوتیک‌ها علیه ویروس ها کار نمی‌کنند و پنومونی ویروسی را برطرف نمی‌کنند. درمان شامل داروهای ضد ویروسی، کورتیکواستروئیدها، اکسیژن، کاهش دهنده درد/تب مانند ایبوپروفن و مایعات است. ممکن است برای جلوگیری از کم آبی مایعات IV (داخل وریدی) مورد نیاز باشد. پیشگیری از پنومونی ویروسی شامل تزریق واکسن آنفولانزا و همچنین شستشوی مکرر و کامل دست‌ها است.

کبودی یا شکستگی دنده

شکستگی یا کبودی دنده‌ها معمولاً در اثر افتادن یا ضربه به قفسه سینه ایجاد می‌شود، اگرچه گاهی اوقات این اتفاق می‌تواند به دلیل سرفه‌های شدید رخ دهد. با شکستگی دنده، درد هنگام خم شدن و پیچاندن بدن بدتر می‌شود.

روش درمان

شما می‌توانید با خیال راحت این وضعیت را به تنهایی درمان کنید. نفس کشیدن دردناک خواهد بود، اما مهم است که از نفس‌های کم عمق یا سرفه نکردن برای جلوگیری از درد خودداری کنید، زیرا این امر می‌تواند خطر ابتلا به عفونت قفسه سینه را افزایش دهد.

حتی می‌توانید با مصرف داروهای مسکن بدون نسخه، گذاشتن کیسه یخ روی قفسه سینه، استراحت دوره‌ای (مخصوصاً اگر کار شما مستلزم کار بدنی زیادی باشد) و در صورت نیاز به سرفه، بالش را روی قفسه سینه نگه دارید.

بروز طبیعی درد قفسه سینه

گاهی اوقات درد قفسه سینه نشانه حمله قلبی نیست. علائم زیر معمولاً برای شرایط خوش‌خیم‌تر مشخص می‌شود:

1. اگر درد کوتاه باشد، مانند یک شوک کوتاه، و بلافاصله فروکش کند، به احتمال زیاد ناشی از آسیبی مانند شکستگی دنده یا کشیده شدن عضله در قفسه سینه است.
2. درد شدید در قفسه سینه که با ورزش بهبود می‌یابد، احتمالاً ناشی از رفلاکس اسید یا شرایط مشابه است و با آنتی اسیدها کاهش می‌یابد.
3. یک درد کوچک و تیز در هر جایی از قفسه سینه که در واقع در هنگام تنفس بدتر می‌شود، احتمالاً ناشی از التهاب ریه مانند ذات الریه یا آسم است. حمله قلبی واقعی شامل درد شدید قفسه سینه است که چند دقیقه طول می‌کشد. با فعالیت بدتر می‌شود؛ و با حالت تهوع، تنگی نفس، سرگیجه و درد در بازوها، پشت یا فک همراه است. بیمار را به اورژانس ببرید.

کبودی قفسه سینه

کبودی قفسه سینه که در اصطلاح پزشکی به آن، هماتوم هم می‌گویند، کبودی آسیب رگ‌های خونی است که خون را به قلب باز می‌گرداند (مویرگ‌ها و سیاهرگ‌ها) که باعث تجمع خون می‌شود. این رنگ آبی یا بنفش اکثر کبودی‌ها را توضیح می‌دهد. با توجه به اینکه این ناحیه از بدن چقدر در معرض دید قرار دارد، کبودی قفسه سینه شایع است.

شما می توانید این مشکل را در خانه با استراحت و یخ (هر بار ۱۰-۲۰ دقیقه) درمان کنید.

علائم اصلی:

• درد مداوم دنده
• درد دنده ناشی از آسیب
• آسیب اخیر قفسه سینه
• ناحیه قفسه سینه کبود شده

برونشیت Bronchitis 

برونشیت التهاب لوله‌های برونش، راه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها است. برونشیت حاد یا “سرماخوردگی قفسه سینه” به طور ناگهانی ایجاد می‌شود، و توسط همان ویروس آنفولانزا یا سرماخوردگی ایجاد خواهد شد. برونشیت مزمن حداقل سه ماه طول می‌کشد و بیش از دو سال عود می‌کند. این مشکل به دلیل استعمال سیگار و یا قرار گرفتن در معرض سایر آلاینده‌ها ایجاد می‌شود.

سایر عوامل خطر عبارتند از:

• تضعیف سیستم ایمنی
• رفلاکس معده (سوزش سر دل)

علائم شامل سرفه با مخاط شفاف، سبز یا زرد، خستگی، سردرد خفیف، بدن درد؛ تنگی نفس، تب با درجه پایین

توجه: حدود ۹۰ درصد از افراد معمولاً با اقدامات خودمراقبتی مانند استراحت، هیدراتاسیون و مسکن‌های بدون نسخه بهبود می‌یابند.

پنومونی باکتریایی

پنومونی باکتریایی یک عفونت ریه است که توسط یکی از چندین باکتری مختلف، اغلب استرپتوکوک پنومونیه (Streptococcus Pneumoniae) ایجاد می‌شود. پنومونی اغلب در بیمارستان‌ها یا خانه‌های سالمندان باعث ابتلا می‌شود.

علائم پنومونی باکتریایی چیست؟

خستگی، تب، لرز، تنفس دردناک و دشوار و سرفه‌ای که مخاط ایجاد می‌کند. بیماران مسن ممکن است دمای بدن پایین و گیجی داشته باشند.

عوارض:

عوارض این بیماری شامل نارسایی اندام و نارسایی تنفسی است. بیمار را به اورژانس ببرید، تشخیص از طریق آزمایش خون و اشعه ایکس قفسه سینه انجام می‌شود.

درد غیر معمول قفسه سینه

درد قفسه سینه غیر معمول شرایطی را توصیف می‌کند که بعید است درد قفسه سینه شخصی با بیماری قلبی یا ریوی مرتبط باشد. دلایل احتمالی زیادی وجود دارد که می‌تواند درد قفسه سینه را توضیح دهد، مانند درد عضلات دیواره قفسه سینه یا عوامل روانی مانند استرس و اضطراب.

به نظر می‌رسد درد قفسه سینه شما غیر معمول است، با این حال ممکن است آزمایشات بیشتری لازم باشد. بنابراین، باید ظرف دو روز به پزشک خود که می‌تواند آزمایشات بیشتر را تجویز کند، مراجعه کنید. این آزمایشات احتمالاً شامل EKG استرس (الکتروکاردیوگرام) است که بازخوانی فعالیت الکتریکی قلب در طول ورزش است.

علائم اصلی: درد قفسه سینه، تنگی نفس

• علائمی که همیشه با درد غیر معمول قفسه سینه رخ می‌دهد: درد قفسه سینه
• علائمی که هرگز با درد غیر معمول قفسه سینه رخ نمی‌دهد: تب

بیشتر بخوانید:

• علت درد سینه چیست؟
• علت گوش درد چیست؟

درمان خانگی درد دنده

برخی از علل درد دنده مانند کشیدگی عضلانی یا التهاب مفاصل احتمالاً در خانه قابل درمان هستند.

• مسکن‌های بدون نسخه: اگر درد دنده به دلیل کشیدگی ماهیچه یا التهاب در محل اتصال غضروف دنده باشد، مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) ممکن است به تسکین درد کمک کنند.
• استراحت: اگر درد دنده به دلیل کشیدگی عضلانی یا التهاب در محل اتصال غضروف دنده باشد، با استراحت درمان می‌شود. از فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند به مدت یک یا دو هفته خودداری کنید تا التهاب برطرف شود. ⁽¹⁾

ماساژ و طب سوزنی راهی برای درمان درد دنده

حدود ۷۰-۸۰% افراد از ماساژ و طب سوزنی، برای تسکین درد قفسه سینه و دنده، ناشی از تنش‌های عضلانی و التهاب استفاده می‌کنند و اغلب جواب مثبت گرفته‌اند.

روش ماساژ، درمانی برای تسکین درد

• آرامش عضلانی: این درد گاهی اوقات می‌تواند به دلیل کشش عضلانی در عضلات بین دنده‌ای (عضلات بین دنده‌ها) یا سایر عضلات اطراف ایجاد شود. ماساژ به آرام شدن این ماهیچه‌ها، بهبود گردش خون و کاهش تنش کمک می‌کند.
• بهبود جریان خون: با افزایش گردش خون، ماساژ می‌تواند با رساندن اکسیژن و مواد مغذی بیشتر به ناحیه آسیب‌دیده و در عین حال حذف مواد زائد از بافت‌های عضلانی، بهبودی را بهبود بخشد.
• رهاسازی نقاط ماشه ای: اگر درد دنده به دلیل گره های عضلانی یا نقاط ماشه‌ای در ناحیه پشت یا قفسه سینه باشد، ماساژ درمانی می‌تواند به رها شدن این نقاط، کاهش درد و سفتی کمک کند.
• کاهش استرس: ماساژ واکنش آرامش بدن را تحریک می‌کند، این خود می‌تواند استرس کلی را کاهش دهد و بدن را کمتر مستعد تنش و درد عضلانی کند.

طب سوزنی؛ درمانی برای تکسین درد

• تعدیل درد: طب سوزنی با تحریک نقاط خاصی در بدن برای ترشح اندورفین، مسکن‌های طبیعی بدن، و کاهش درک درد عمل می‌کند. این خود می‌تواند برای درد دنده ناشی از آسیب یا التهاب مفید باشد.
• افزایش گردش خون: طب سوزنی همچنین جریان “Qi” (انرژی) و خون را تقویت کرده و می تواند گردش خون را بهبود بخشد، و التهاب را در نواحی آسیب دیده کاهش دهد و به بهبود و تسکین درد کمک کند.
• هدف قرار دادن مسائل اسکلتی عضلانی: نقاط طب سوزنی اغلب بر اساس درک طب سنتی چینی از جریان انرژی بدن انتخاب می شوند، اما طب سوزنی مدرن همچنین گروه‌های عضلانی و عصبی خاصی را که در درد، بهبود تحرک و کاهش ناراحتی در دنده ها نقش دارند، هدف قرار می‌دهد.
• کاهش التهاب: نشان داده شده است که طب سوزنی در برخی موارد نشانگرهای التهابی را کاهش می‌دهد، این امر به تسکین درد ناشی از آسیب دنده، شکستگی یا التهاب کمک می‌کند.

چه زمانی برای درد دنده به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر درد ادامه یافت، به دنبال درمان پزشکی باشید، زیرا چندین بیماری سیستمیک وجود دارد که می‌تواند با علائم درد دنده تظاهر کند و نیاز به ارزیابی و درمان توسط پزشک دارد. او ممکن است توصیه کند:

تصویربرداری : اگر شما یک آسیب تروماتیک دارید و پزشک به شکستگی دنده یا سایر آسیب‌های داخلی در قفسه سینه مشکوک است، ممکن است برای کمک به تشخیص علت درد دنده، اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی تی اسکن را تجویز کند.

آزمایش خون : اگر پزشک مشکوک باشد که یک بیماری سیستمیک مانند یک اختلال خودایمنی علت درد دنده است، ممکن است آزمایش خون را برای کمک به تعیین وضعیت زمینه ای تجویز کند.

داروی ضد درد : ضربه به دیواره قفسه سینه که منجر به شکستگی دنده، شکستگی دیگر یا کوفتگی ریوی می‌شود، بسیار دردناک است. پزشک احتمالاً داروهای ضد درد را برای کمک به علائم درد دنده در طول فرآیند بهبود تجویز می‌کند.

درد دنده را جدی بگیرید

همانطور که گفتیم، درد دنده می‌تواند به دلایل مختلفی از آسیب تا التهابات بدن خود را نشان دهد. برای کشف علت درد دنده و درمان حتما به پزشک و متخصص مراجعه کنید، تا بتوانید بنا به علل روش درمان درستی را انتخاب نمایید. اگر شما هم تجربه‌ای در این مورد دارید، برای اشتراک گذاری با ما اقدام کنید.