زایمان طبیعی + مراحل، مزایا و کاهش درد
از دیرباز زنان با زایمان طبیعی فرزندان خود را به دنیا می‌آوردند. روشی که هنوز هم توصیه می‌شود و طرفداران خود را دارد و می‌تواند منجر به تولد نوزادی سالم شود. اما مهم‌ترین دلیلی که تعدادی از زنان را از زایمان طبیعی منصرف و به سمت روش زایمان سزارین می‌‌کشاند، ترس از درد است.
طبیعتا زایمان طبیعی درد بیشتری نسبت به سزارین دارد، اما نمی‌توان از مزایای این روش زایمان غافل شد. بنابراین ضروری است که زنان باردار بدانند زایمان طبیعی چیست و چه مراحلی دارد؟ چطور می‌شود درد زایمان را کاهش داد؟ زایمان طبیعی چه مزایایی دارد؟ چه خانم‌هایی نمی‌توانند زایمان طبیعی داشته باشند؟ آیا این زایمان نیاز به بخیه دارد؟
حتما تا به حال دیدن فیلم زایمان طبیعی را سرچ کرده و یا موضوعات زایمان طبیعی نی نی سایت را خوانده‌اید. اما در ادامه این نوشته از مجله سلامت کیوان، قصد داریم درباره این موضوع و تمامی جزئیات مربوط به آن صحبت کنیم. اگر شما هم می‌خواهید پاسخ سوالات خود را در این باره بگیرید تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.
زایمان طبیعی چیست؟
زایمان طبیعی نوعی از زایمان است که در آن بدن دستکاری نمی‌شود و از داروهای چندانی استفاده نمی‌شود. بلکه بیشتر از تکنیک‌های ریلکسیشن و کنترل تنفس برای کاهش درد در آن استفاده می‌شود. برای خیلی از افراد زایمان طبیعی تنها شجاع بودن نیست، بلکه راهی است برای تولد بخشیدن به نوزاد در یک روند کاملا طبیعی. علی رغم دردی که در این نوع زایمان وجود دارد، بسیاری از بانوان آن را قدرت‌بخش و ارزشمند دانسته‌اند. (1)
زایمان طبیعی چه مراحلی دارد؟
به طور کلی زایمان طبیعی سه مرحله دارد که در اینجا این مراحل را به طور کامل توضیح می‌دهیم.
مرحله اول
مرحله اول در واقع طولانی‌ترین مرحله زایمان طبیعی است. در این مرحله دردهای مادر کم کم شروع می‌شود و ادامه می‌یابد تا زمانی که دهانه رحم به اندازه کافی باز شود. دردهایی که مادر در این مرحله تجربه می‌کند، خود به سه نوع تقسیم می‌شوند.
- دردهای اولیه، مربوط به زمانی است که دهانه رحم نازک شده و این دردها برای مادر قابل تحمل است. این دردها هشت تا دوازده ساعت طول می‌کشد.
- دردهای فعال، مربوط به زمانی است که دهانه رحم از چهار تا هفت سانتیمتر باز شده است. در این مرحله انقباضات رحم بیشتر شده و میزان درد نیز بیشتر است. مادر احساس گرمای زیادی می‌کند.
- دردهای انتقالی، مربوط به زمانی است که دهانه رحم از هشت تا ده سانتیمتر باز شده و میزان درد در اوج خود است. این دردها بیست تا نود دقیقه طول می‌کشد و در این مرحله زن آماده زایمان است.
مرحله دوم
در این مرحله در واقع جنین از دهانه رحم خارج شده و پزشک از مادر می‌خواهد که بیشتر زور بزند تا با انقباضات رحم و فشار بیشتر، سر نوزاد خارج شود. پزشک با استفاده از مکش، خون و مخاط رحم را از بینی نوزاد خارج می‌کند. در این مرحله مادر فشار زیادی را در قسمت روده خود احساس می‌کند و احتمال مدفوع و ادرار اندک وجود دارد. بین انقباضات رحمی که معمولا هر چهل و پنج دقیقه یک بار روی می‌دهد، مادر می‌تواند استراحت کند. اما این مرحله به طور کلی نیاز به زور زدن و فشار دارد.
مرحله سوم
این مرحله مربوط به خروج کامل نوزاد و جفت است. بعد از خروج نوزاد، در طول پنج الی سی دقیقه، جفت از دیواره رحم جدا شده و از طریق واژن خارج می‌شود. در این مرحله معمولا مادر احساس لرزش دارد که طبیعی است زیرا جفت در حال جدا شدن است. میزان خونریزی مادر باید مورد مراقبت قرار بگیرد و چک شود.
بیشتر بخوانید:
- زگیل تناسلی در بارداری؛ امکان زایمان طبیعی با زگیل تناسلی
- آیا میتوانیم رابطه جنسی در بارداری داشته باشیم؟ چگونه؟
زایمان طبیعی چقدر طول می‌کشد؟
در مورد مادرانی که برای بار اول زایمان می‌کنند، این کار ممکن است بین دوازده تا شانزده ساعت طول بکشد. اما در مورد مادرانی که برای بار دوم یا چندم زایمان می‌کنند، این زمان به پنج تا شش ساعت کاهش می‌یابد. در واقع پزشک با بررسی میزان باز شدن دهانه رحم در مرحله اول، مدت زمان زایمان کامل را تخمین می‌زند.
چطور برای زایمان طبیعی آماده شویم؟
در این قسمت توصیه‌هایی را جهت آمادگی برای زایمان طبیعی به شما ارائه می‌دهیم:
- پزشک و جراح حاذقی را انتخاب کنید.
- به طور مرتب ورزش کنید.
- به کلاس آموزشی زایمان طبیعی بروید تا اطلاعات و آگاهی کافی را به دست آورید.
- برنامه‌ریزی کنید.
- خواب کافی داشته باشید.
- برای رویارویی با لحظات سخت همراه با درد آماده باشید.
- تکنیک‌های کاهش درد را یاد بگیرید.
روش‌های کاهش درد زایمان طبیعی
با توجه به اینکه زایمان طبیعی همراه با تجربه درد است و این موضوع بسیاری از زنان باردار را نگران می‌کند، علاوه بر تکنیک‌های تنفس، ریلکسیشن و تصویرسازی، از روش‌های گوناگونی برای کاهش این درد بهره گرفته می‌شود که در این قسمت آنها را معرفی می‌کنیم.
داروهای وریدی
این روش شامل استفاده از داروهای مخدر یا کتامین است. احتمال تاثیر این داروها بر جنین بسیار کم است اما با این حال بهتر است این روش تحت نظر مراقبت‌های ویژه و متخصصین انجام گیرد.
داروی بی‌حسی اپیدورال
این روش در واقع رایج‌ترین و خوشایندترین روش‌هاست. در این روش، متخصص بیهوشی به وسیله یک لوله پلاستیکی دارو را از قسمت پایینی کمر به اطراف نخاع تزریق می‌کند. تزریق اپیدورال به میزان چشمگیری درد را کاهش می‌دهد.
گاز انتونوکس
این گاز مخصوص از طریق ماسک به بدن مادر وارد می‌شود. در واقع زمانی که مادر انقباضات رحمی و درد را احساس می‌کند، ماسک را روی صورت او می‌گذارند تا با استنشاق گاز، آن را به ریه و مغز خود وارد کند. این گاز عوامل بروز درد را تحت تاثیر قرار داده و درد را کاهش می‌دهد.
مزایای زایمان طبیعی
همانطور که در ابتدا نیز اشاره کردیم این روش زایمان مزایا و فواید زیادی دارد. در این قسمت به مهم‌ترین این مزایا اشاره می‌کنیم.
- این زایمان روندی طبیعی را طی می‌کند. بنابراین بدن مادر دستکاری نمی‌شود.
- مادر می‌تواند با هوشیاری کامل، خروج نوزاد از بدن را حس کند و ببیند.
- این روش معمولا غیرتهاجمی است و بنابراین عوارض چندانی ندارد.
- در صورت انتخاب زایمان طبیعی، نوزاد می‌تواند مراحل رشد خود را به طور کامل تا روزهای آخر طی کند.
- پس از زایمان، مادر درد چندانی ندارد و به حال ابتدایی خود باز می‌گردد و خونریزی زیادی نخواهد داشت. در صورتیکه در زایمان سزارین اینطور نیست.
- مایعات وارد شده به ریه کودک، در زایمان طبیعی کاملا خارج می‌شوند.
- کودک باکتری‌های مفید را دریافت می‌کند.
- هزینه زایمان طبیعی نسبت به سزارین مقرون به صرفه‌تر است.
- مادر می‌تواند از تمرینات مختلف تنفس و تصویرسازی و ریلکسیشن در طول زایمان استفاده کند.
- همسر می‌تواند در کنار مادر باشد و با هم این پروسه را به نتیجه برسانند. (2)
بیشتر بخوانید:
- علائم بارداری چیست؟ + 10 تا از شایع ترین نشانه های بارداری
- علت سکسکه جنین در بارداری چیست؟ خطرناک یا طبیعی؟+سکسکه نوزاد
چه خانم‌هایی نمی‌توانند زایمان طبیعی کنند؟
همانطور که اشاره کردیم زایمان طبیعی روندی کاملا طبیعی و بدون دستکاری دارد و بهترین روش هم برای مادر و هم برای نوزاد است. اما گاهی به دلیل شرایط خاص، پزشک مادر را از انجام روش طبیعی برای زایمان منع می‌کند و در عوض زایمان سزارین را برای او ایمن‌تر و بهتر ارزیابی می‌کند. اما در چه مواردی بانوی باردار نمی‌تواند به طور طبیعی زایمان کند و سزارین برای او بهتر است؟ در این قسمت مهم‌ترین این موارد را بررسی می‌کنیم.
- چنانچه جنین جایگاه مناسبی در رحم نداشته باشد و سر رو به پایین قرار نگرفته باشد.
- بانوانی که مبتلا به بیماری‌های خاص مثل دیابت، عوارض قلبی و عفونتی باشند.
- وقتی که وزن مادر یا جنین خیلی بالا باشد.
- هنگامی که مادر مبتلا به هموروئید حاد ناشی از بارداری باشد که میزان خونریزی را بالا می‌برد.
- وقتی که مادر سابقه جراحی دهانه رحم، سرکلاژ، یا سقط جنین داشته باشد.
- اگر پزشک تشخیص دهد که امکان نرسیدن اکسیژن به نوزاد در طول زایمان وجود دارد.
- بانوانی که قبلا دو بار تجربه سزارین داشته‌اند.
- بانوانی که بارداری چندقلویی دارند.
بخیه زایمان طبیعی
یکی دیگر از مسائلی که بانوان را کمی نگران می‌کند تعداد بخیه زایمان طبیعی است. اما در بسیاری از موارد حتی ممکن است اصلا نیازی به بخیه زدن وجود نداشته باشد. این موضوع بستگی به میزان پارگی دارد. واژن بسیار انعطاف پذیر است و معمولا پارگی ایجاد نمی‌شود یا بسیار کم است. اما اگر ایجاد شد، نیاز به زدن بخیه است. هرچه پارگی بیشتر باشد طبعا بخیه بیشتری زده می‌شود. اما این بخیه تنها مربوط به حد فاصل بین مقعد و واژن است و پس از مدت کوتاهی بهبود می‌یابد.
بیشتر بخوانید:
جمع بندی
در این نوشته سعی کردیم درباره زایمان طبیعی و تمامی جوانب و جزئیات آن صحبت کنیم. همانطور که گفتیم، در صورتی که مادر شرایط مناسبی داشته باشد، این زایمان می‌تواند بهترین روش برای مادر و نوزاد باشد. تمامی نیازها و شرایط جسمانی شما توسط معاینه پزشک سنجیده و بهترین روش به شما پیشنهاد می‌شود. در صورتی که روش زایمان طبیعی به شما پیشنهاد شد، بهتر است بدون نگرانی خود را برای یک زایمان فوق‌العاده و به دنیا آوردن کودکی سالم آماده کنید. خواندن این دست مطالب می‌تواند تا حد زیادی به افزایش آگاهی و کاهش استرس شما در این زمینه کمک کند.
زایمان طبیعی چه مراحلی دارد؟
زایمان طبیعی دارای سه مرحله است. دردهای ابتدایی در مرحله نازک شدن رحم، دردهای فعال در مرحله باز شدن 4 تا 6 سانتیمتری رحم، و دردهای انتقالی در مرحله باز شدن 8 تا 10 سانتیمتری رحم، که زن را برای زایمان آماده می‌کند.
چطور می‌شود زایمان طبیعی بدون درد داشت؟
علاوه بر به‌کارگیری تکنیک‌های تنفسی، تصویرسازی و ریلکسیشن، روش‌های استفاده از داروهای وریدی، داروی بی‌حسی اپیدورال، و گاز انتونوکس می‌توانند به کاهش چشمگیر درد زایمان کمک کنند.
مزایای زایمان طبیعی چیست؟
زایمان طبیعی مزایای فراوانی دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به دستکاری نشدن بدن و طبیعی بودن روند زایمان، عدم عوارض و درد و خونریزی پس از زایمان، رشد کامل جنین تا روزهای آخر، و هزینه مقرون به صرفه‌تر اشاره کرد.
