زایمان سزارین چیست؟ + چگونگی و زمان انجام عمل سزارین

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

زایمان و مادر شدن یکی از مهم‌ترین اتفاقات زندگی هر خانمی است. طبیعتا تمام بانوان دوست دارند تجربه خوشایندی از این لحظه درخشان داشته باشند. تجربه‌ای که زایمان را با تمام دردها و سختی‌هایش برای آنها به خاطره‌ای فراموش نشدنی تبدیل کند. عمل سزارین یکی از روش‌های جراحی برای به دنیا آوردن نوزاد است. بسیاری از خانم‌هایی که در آستانه زایمان قرار دارند می‌خواهند بدانند زایمان سزارین چیست و چگونه انجام می‌گیرد؟ سزارین شامل چه مراحلی است و مدت زمانش چقدر است؟ چه افرادی برای زایمان سزارین مناسب هستند؟ و اینکه عوارض سزارین چیست؟

تا انتها با ما همراه باشید، در ادامه این نوشته قصد داریم درباره عمل سزارین و تمامی جوانب آن صحبت کنیم. آگاهی کامل و کافی درباره این نوع زایمان می‌تواند نگرانی خانم‌های باردار را کاهش داده و آنها را برای تجربه یک عمل خوب آماده کند.

عمل سزارین چیست؟

سزارین نوعی روش جراحی است که در آن نوزاد از طریق برش شکم و رحم زایمان می‌شود، در بیشتر موارد، سزارین زمانی صورت می‌گیرد که روش زایمان طبیعی برای مادر و نوزاد مناسب نباشد. برخی از علل رایج شامل عدم توانایی زایمان به صورت طبیعی (در صورت عدم توانایی در رحم به خوبی گشت در طی تمام زمان زایمان)، دشواری‌های رویت شده در زمینه‌ی نحوه ی زایمان از جمله خونریزی از ورید‌های زایمان، ریسک عفونت مادر و نوزاد، وجود علائم قلبی،عروقی و نااطمینانی در مورد سلامتی نوزاد میباشند.

خود روش سزارین برای انجام این عمل شامل برش شکم و یافتن رحم است. سپس پزشک رحم را بریده و نوزاد را خارج میکند و بعد از آن، نوزاد را به دنیا می‌آورد. پس از تولد نوزاد، پزشک رحم را با بخیه ترمیم و در پایان یک عمل سزارین با موفقیت به پایان می‌رسد. باید توجه داشت که عمل سزارین، یک عمل جراحی جدی است و ممکن است مشکلاتی مانند عفونت، خونریزی و کم خونی را با خود به دنبال داشته باشد. در صورتی که انجام عمل سزارین برای بیمار ضروری باشد، پزشکان پیش از شروع جراحی، با شما در مورد ریسک‌ها و فواید این روش صحبت می‌کنند.

انتخاب جراحی سزارین با توجه به شرایط جسمی و روحی مادر انجام می‌گیرد اما اخیرا تقاضا برای این روش جراحی بیشتر شده است. یکی از ویژگی‌های سزارین این است که در اغلب اوقات می‌شود زمان جراحی را از قبل تعیین و انتخاب کرد. به جز در مواردی که به دلیل شرایط خاص و اورژانسی فرد مجبور به انجام عمل و زایمان فوری شود.

بیشتر بخوانید:

• علائم بارداری چیست؟ + 10 تا از شایع ترین نشانه های بارداری
• از کجا بفهمیم بارداریم؟ چگونه در خانه تست بارداری بدهیم؟
• ابدومینوپلاستی چیست؟ + انواع، عوارض و قیمت 1402

علت انتخاب عمل سزارین چیست؟

همانطور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، اخیرا تقاضا برای انجام عمل سزارین بیشتر شده است. این افزایش درخواست ناشی از دلایل متعددی است که شامل موارد زیر است:

ترس از درد

مهم‌ترین دلیل تقاضای سزارین، ترس بانوان از درد زایمان طبیعی است. آنطور که شایع است زایمان طبیعی مدت زمان بیشتری طول می‌کشد و با درد شدیدی همراه است. بنابراین خیلی از بانوان ترجیح می‌دهند با انجام سزارین، زایمان را برای خود راحت‌تر کنند.

سن بالای مادر

خانم‌های بارداری که سن بالای 35 سال دارند، در شرایط حساس‌تری از لحاظ فیزیکی هستند و بنابراین انجام زایمان سزارین برای آنها با ریسک کمتری همراه است.

سابقه بیماری در مادر

برای مادرانی که سابقه بیماری‌هایی مثل مشکلات قلبی و عروقی، چاقی مفرط، دیابت و یا فشار خون بالا را دارند، به توصیه پزشک، عمل سزارین انجام می‌شود. همچنین در صورت ابتلا به تبخال تناسلی در زمان زایمان، سزارین ضروری است. فیبروم رحم بزرگ، شکستگی لگن یا انتظار نوزادی با ناهنجاری‌های مادرزادی خاص نیز ممکن است دلایلی برای سزارین باشد.

حاملگی چندقلویی

در این نوع حاملگی انجام عمل سزارین سهولت و سرعت خارج کردن نوزادان را بیشتر می‌کند. اگرچه اغلب می‌توان دوقلوها را به صورت واژینال (زایمان طبیعی) به دنیا آورد، اما ممکن است با توجه به شرایط، پزشک، سزارین را برای شما مناسب بداند.

عدم تناسب سفالوپلویک (CPD)

CPD به این معنی است که سر یا بدن کودک شما آنقدر بزرگ است که نمی‌تواند به طور ایمن از لگن شما عبور کند، یا لگن شما برای به دنیا آوردن نوزادی با اندازه متوسط بسیار کوچک است.

جفت سرراهی

در این شرایط، جفت خیلی پایین در رحم شما چسبیده است و خروج نوزاد از دهانه رحم را مسدود می کند.

دروغ عرضی

نوزاد در حالت افقی یا به پهلو در رحم شما قرار دارد و امکان زایمان طبیعی وجود ندارد.

نمايش بريچ

در نمايش بريچ، پای جنين شما ابتدا يا پايين رحم شما قرار دارد. برخی از پزشکان ممکن است سعی کنند نوزاد شما را برگردانند، اما در صورت عدم موفقیت، انجام زایمان سزارین ضروری است.

از دیگر دلایلی که منجر به انتخاب جراحی سزارین می‌شود می‌توان به شاغل بودن مادر، تجربه قبلی سزارین، کاهش حرکت جنین و شرایط خاص جنین اشاره کرد. ⁽¹⁾

عمل سزارین چگونه انجام می‌شود؟

در اولین مرحله، بیهوشی یا بی‌حسی برای مادر اجرا می‌شود. بعد از حصول اطمینان از بیهوشی یا بی حسی موضعی، با ایجاد برش عمودی یا افقی بر پوست شکم، عمل آغاز می‌شود. معمولا از برش افقی برای عمل استفاده می‌شود چون هم زودتر خوب می‌شود و هم جای زخم بهتر محو می‌شود. روش عمودی بیشتر برای مواقع اورژانسی استفاده می‌شود که پزشک بتواند با سرعت بیشتری نوزاد را از رحم خارج کند. پزشک پس از ایجاد برش در شکم و رحم، نوزاد را از رحم مادر خارج کرده و در مرحله آخر جای برش را بخیه می‌زند.

زمان عمل سزارین چگونه تعیین می‌شود؟

در صورتی که مورد اورژانسی پیش نیاید و زودتر از موعد مجبور به به دنیا آوردن نوزاد نشویم، وقت عمل سزارین در هفته 39ام بارداری تعیین می‌شود.

عمل سزارین چقدر طول می‌کشد؟

در زایمان سزارین، مرحله‌ بخیه زدن برش، بیشترین وقت را می‌گیرد. چیزی در حدود بیست تا سی دقیقه ممکن است به این بخش اختصاص داده شود. اما ایجاد برش‌ها و بیرون آوردن نوزاد از رحم باید خیلی سریع‌تر انجام شود، به خصوص اگر مورد اورژانسی باشد. در کل، عمل سزارین به طور میانگین بین چهل و پنج دقیقه تا یک ساعت به طول می‌انجامد.

بیشتر بخوانید:

• زگیل تناسلی در بارداری؛ امکان زایمان طبیعی با زگیل تناسلی
• بهترین قرص ضد بارداری چیست؟ + عوارض و نحوه مصرف

برش سزارین چطور بخیه زده می‌شود؟

برای بستن برش رحم از بخیه جذبی استفاده می‌شود. برای بستن برش پوست شکم ممکن است از روش‌های گوناگونی استفاده شود که در این قسمت آنها را بررسی می‌کنیم.

منگنه پوست

در این روش از وسیله‌ای به نام منگنه پوست برای بخیه زدن برش استفاده می‌شود. این روش بسیار رایج است چون با سرعت بالایی انجام می‌شود.

نخ و سوزن

روش بخیه برش با نخ و سوزن از لحاظ زمانی بیشتر از منگنه طول می‌کشد اما روش مطمئن‌تری شناخته شده است. در این روش احتمال عفونت و یا عوارض دیگر برای زخم بسیار کم است.

چسب

با استفاده از چسب، محل برش پوست بسته شده و به وسیله پانسمان پوشانده می‌شود. استفاده از این روش بستگی به نوع پوست و مقاومت آن، و نوع برشی که ایجاد شده دارد.

بعد از بخیه سزارین پزشک برای مادر آنتی بیوتیک تجویز می‌کند تا از بروز عفونت احتمالی در محل زخم جلوگیری کند.

بیشتر بخوانید:

• بهترین و کم خطر ترین روش های پیشگیری از بارداری
• آمپول ضد بارداری چیست و چگونه عمل می‌کند؟

آیا می‌شود پس از سزارین زایمان طبیعی کرد؟

زایمان طبیعی بعد از سزارین امکان پذیر است اما لازم است که شرایط این کار را داشته باشید. در صورتی که در سزارین قبلی برش به صورت افقی برای شما ایجاد شده باشد، اندازه لگن شما برای زایمان طبیعی و خروج سر نوزاد از واژن مناسب باشد، و حاملگی چندقلو نداشته باشید، می‌توانید به صورت طبیعی زایمان کنید.

عوارض سزارین چیست؟

سزارین هم می‌تواند مثل همه جراحی‌های دیگر با عوارض احتمالی همراه باشد. البته حاذق بودن جراح و تیم جراحی اهمیت زیادی دارد. به هر حال سزارین عملی است که با برش شکم انجام می‌شود. معمولا پیش از زایمان از بیمار خواسته می‌شود که با اختیار خود بین زایمان طبیعی و سزارین انتخاب کند و رضایت بیمار گرفته می‌شود.

در هر صورت، ممکن است این عمل تحت شرایطی با عوارض احتمالی همراه شود. بروز عفونت در محل زخم یکی از این عوارض است. البته در صورتی که برش و بخیه سزارین ماهرانه زده شده باشند امکان این اتفاق کم است. اما بهتر است از مراقبت‌های تجویزشده بعد از جراحی غافل نشوید.

خونریزی زیاد و لخته شدن خون نیز می‌تواند از عوارض دیگر این عمل باشد. بانوانی که تازه سزارین شده‌اند باید تحت نظر پزشک بوده و مراقبت‌های بعد از زایمان را به طور جدی به کار گیرند. در اکثر موارد می‌شود از بروز این عوارض پیشگیری کرد.

از خطرات دیگری که در موارد نادر و در صورت خطای پزشکان ممکن است پیش بیاید می‌توان به بروز مشکل تنفسی در نوزاد و یا آسیب دیدن بدن نوزاد در اثر بی احتیاطی هنگام برش زدن رحم اشاره کرد. با انتخاب یک جراح حاذق و قابل اعتماد می‌توانید از عدم بروز چنین مشکلاتی اطمینان حاصل کنید. ⁽²⁾

سخن آخر

حاملگی و زایمان با تمام شیرینی‌اش، همواره با چالش‌هایی برای مادران همراه است. چالش‌هایی که شوق دیدن نوزاد، پذیرش آنها را برای مادر آسان‌تر می‌کند. نوع زایمان همواره یکی از دغدغه‌هایی بوده که ذهن مادران در آستانه زایمان را به خود مشغول کرده است. استرس و اضطراب می‌تواند تاثیر منفی روی سلامت مادر و جنین داشته باشد. از این رو آگاهی در اینجا می‌تواند به عنوان عاملی تاثیرگذار، این اضطراب را کاهش دهد. در این نوشته درباره عمل سزارین، مراحل انجام آن، انتخاب جراحی سزارین، و عوارض احتمالی‌اش توضیح دادیم. امیدواریم که با خواندن این نوشته بتوانید با آرامش بیشتری برای انتخاب نوع زایمان تصمیم بگیرید و تجربه خوشایندی از این لحظه مهم و فراموش ناشدنی داشته باشید.