هنگام وقوع سیل چیکار کنیم؟ + بیماری های زمان سیل
شاید بتوان گفت اضطراب آورترین و پردردسرترین واقعه طبیعی بعد از زلزله، سیل است. به خصوص اخیرا با توجه به ساختار و بافت فرسوده شهرها و روستاها، و عدم رسیدگی درست به این ساختار، وقوع سیل خیلی محتمل‌تر و ساده‌تر از گذشته شده است. به عنوان مثال یک رگبار بهاری سنگین می‌تواند موجب سیل شود. بارها شاهد وقوع این پدیده در نقاط مختلف کشور بوده‌ایم، مثل سیل امامزاده داوود و حتی سیل تهران در فصل‌های پرباران.
سیلاب هم مثل بلایای طبیعی دیگر پیامدهای ناخوشایند خود را دارد مثل بیماری‌های عفونی که در صورت عدم پیشگیری می‌توانند به یک معضل همه گیر تبدیل شوند. اما بیماری های ناشی از سیل کدامند و اقدامات مهم هنگام سیل شامل چه چیزهایی می شوند؟ در ادامه این مقال از مجله سلامت کیوان قصد داریم پاسخ این پرسش‌ها را بدهیم. پیشنهاد می‌کنیم برای آگاهی بیشتر و مراقبت از سلامتی خود و اطرافیان در هنگام بروز سیل در ایران تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.
وقوع سیل چه بیماری هایی را به همراه دارد؟
خطر ابتلا به عفونت‌های ویروسی پس از سیل یک مسئله بهداشتی واقعاً مهم است و بیماری‌های عفونی مختلف می‌توانند در طول هفته‌های پس از سیل شیوع پیدا کنند. سیل می‌تواند انتقال بیماری‌های ویروسی به ویژه عفونت‌های ناشی از آب مانند بیماری‌های اسهالی را افزایش دهد. هپاتیت A و E، عفونت‌های منتقله از هوا و بیماری‌های منتقله از طریق ناقل مانند تب زرد، تب نیل غربی، و تب دنگی.
بزرگ‌ترین منشا بروز بیماری پس از سیل، به آلودگی آب برمی‌گردد. طبیعتا پس از وقوع حادثه، دیگر آب منطقه پاک و خالص نخواهد بود و آلوده به انواع میکروب است. در واقع سیلاب می‌تواند انواع ویروس‌ها و باکتری‌ها را با خود بیاورد و زندگی شهروندان را بیالاید. تماس مستقیم با این آب یا گل و لای ناشی از آن می‌تواند موجب بروز بیماری در فرد گردد. انواع بیماری‌های عفونی و ویروسی و انگلی از عواقب این پیشامد هستند. در این قسمت سعی می‌کنیم به شایع‌ترین بیماری‌های ناشی از سیل اشاره کنیم.
بیماری های گوارشی
یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که پس از سیل می‌تواند همه گیر شود، بیماری‌های مربوط به دستگاه گوارش است. این بیماری‌ها معمولا در اثر نوشیدن آب آلوده فرد را مبتلا می‌کنند. نوشیدن حتی جرعه‌ای از آبی که در اثر این پیشامد طبیعی آلوده شده، می‌تواند میکروب‌ها و باکتری‌های مضر را وارد بدن کند.
از رایج‌ترین این میکروب‌ها می‌توان به کریپتوسپوریدیوم و ژیاردیا و سالمونا و ایکولای اشاره کرد که با ورود به معده و دستگاه گوارشی عملکرد این سیستم را با اختلال مواجه می‌کنند. اولین نشانه این بیماری‌ها، اسهال و استفراغ است و باید به سرعت به آن رسیدگی شود تا فرد در اثر از دست رفتن زیاد آب بدن و ضعف، دچار کم آبی و مشکل حادی نشود.
وبا و حصبه
این بیماری‌ها خطرناک‌ترند و بنابراین به محض بروز علائم و تشخیص، باید برای درمان اقدام شود. تب تیفوئید، حصبه و وبا در صورت ایجاد عفونت در بدن، بروز می‌کنند و شایع‌ترین نشانه‌های آنها تب‌دار بودن بدن، سردرد، تهوع، استفراغ کاهش اشتها، یبوست و یا اسهال شدید است. این بیماری‌ها با استفاده از آنتی بیوتیک‌های موثر می‌توانند درمان شوند و از شیوع گسترده آنها جلوگیری شود.(1)
لپتوسپیروزیس
یکی دیگر از بیماری معروفی که سیل به همراه می‌آورد لپتوسپیروزیس است. پس از وقوع سیلاب، آب منطقه، آلوده به فضولات انواع جانوران می‌شود و به شدت مستعد ایجاد این بیماری است. این بیماری به خصوص از ادرار موش و باکتری که این جوندگان در ادرار خود دارند ایجاد می‌شود. تب و لرز، سردرد و تهوع، اسهال و استفراغ، و راش‌های پوستی از رایج‌ترین علائم این بیماری هستند.
لژیونر
لژیونر بیماری خطرناک دیگری که باز هم از آب آلوده نشات می‌گیرد. هرگونه تماسی با آب آلوده می‌تواند فرد را به این بیماری دچار کند. حتی ممکن است افرادی بعد از جمع کردن خرابی‌های ناشی از سیل به این بیماری دچار شوند. این بیماری نوعی عفونت در دستگاه تنفسی و ریه انسان است که موجب تنگی نفس، سرفه پی در پی، تب و لرز و ضعف می‌شود. بیماری لژیونر نیاز به رسیدگی و درمان فوری دارد، چرا که در غیر این صورت می‌تواند حتی خطر مرگ را برای فرد مبتلا به همراه داشته باشد.
بیماری های پوستی
مهم‌ترین دلیل بروز بیماری‌های پوستی، تماس بدون احتیاط فرد با خرابی‌های ناشی از سیل است. طبیعتا افراد پس از وقوع حادثه می‌کوشند که برای رفع و پاکسازی آن اقدام کنند، اما به خاطر داشته باشید که استفاده از پوشش مناسب هنگام این کار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وجود خراش یا زخم بر پوست شما می‌تواند راه ورود عفونت و باکتری به بدن شما را باز کند.
انواع قرمزی‌های پوست، راش، خارش و دیگر التهابات پوستی از عواقب این اتفاق هستند. پوست ما اولین جایی است که در معرض انواع آلودگی‌ها قرار دارد. بنابراین واجب است که در موقعیت خطیری مثل سیلاب و وجود عفونت‌های مختلف در پیرامون محیط زندگی، از آن محافظت کامل کنیم.
بیماری های مسری
بیماری‌ها می‌توانند علاوه بر محیط و آلودگی آب، به واسطه سرایت از موجودات ناقل نیز ایجاد شوند. در اثر جریان سیلاب، آب‌های راکد متعدد و گل و لای و رطوبت فراوان می‌توانند بستری برای رشد پشه‌های ناقل بیماری شوند. تماس این پشه‌ها با بدن سیل زدگان می‌تواند باعث بروز بیماری‌هایی مثل مالاریا، تب زرد و تب دنگ شود. همچنین در فضاهای شلوغ و پرجمعیت بیماری ها می‌توانند به راحتی سرایت کنند. (2)
مهم ترین اقدامات هنگام سیل کدامند؟
آگاهی پیشین از نکات ایمنی و احتیاطی می‌تواند به ما در مواجهه با سیل امروز کمک شایانی کند. هر فرد می‌تواند با کسب اطلاعات لازم در این زمینه، در موقعیت بحرانی اقدامات ارزنده‌ای در حفظ سلامت خود و اطرافیانش انجام دهد. در این قسمت قصد داریم به مهم‌ترین اقدامات لازم پس از وقوع سیل اشاره کنیم.
استفاده از آب معدنی
حتی در شرایط طبیعی نیز استفاده از آب معدنی به جای آب شهری برای نوشیدن همواره توصیه شده است. این امر در هنگام بروز فاجعه‌ای مثل سیلاب، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. در این زمان حتما از آب معدنی برای نوشیدن استفاده کرده و به هیچ وجه آب منطقه‌ای را نخورید. همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم این آب آلوده می‌تواند خطرات زیادی را برای سلامتی شما داشته باشد. حتی در صورت نیاز به آب منطقه برای شستشو، اول این آب را بجوشانید و سپس استفاده کنید. به هیچ عنوان با آبی که از پاک بودن آن مطمئن نیستید، تماس نداشته باشید.
کمک گرفتن از نیروهای امدادی و پزشک
در هنگام وقوع سیلاب، همواره نسبت به وضعیت سلامتی خود و دیگران آگاه باشید. در صورت مشاهده علائم بیماری‌های ذکرشده حتما از نیروهای امداد و پزشک برای درمان کمک بگیرید. از هیچ ناخوشی و نشانه‌ای سرسری نگذرید. توجه و رسیدگی به موقع می‌تواند هم به سلامت شما کمک کند و هم در پیشگیری از سرایت بیماری به دیگران مفید باشد.
استفاده از پوشش مناسب برای پاکسازی
همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم تمامی آب‌های ساکن و گل و لای ناشی از سیل، فضای مرطوبی می‌سازند که بستر انواع عفونت‌ها و باکتری‌ها است. بنابراین باید حتما پیش از اقدام برای پاکسازی خرابی‌ها، از پوشش احتیاطی مناسب مثل روپوش و دستکش و چکمه و ماسک استفاده کنید. اگر در پوست خود جای خراش یا زخمی دارید حتما آن را خوب بپوشانید، همچنین سعی کنید به طور متناوب پوست را چک کنید و اگر علائمی دیدید حتما از نیروهای امدادی و پزشک مشاوره و کمک بگیرید.
ضدعفونی کردن ظروف و اشیای مصرفی
هنگام وقوع سیل بسیاری از اشیا در اثر تماس با آن، آلوده می‌شوند. بنابراین پیش از استفاده از هر چیزی حتما آن را ضدعفونی کنید. به خصوص در مورد ظروف این اقدام را جدی بگیرید زیرا مصرف مواد خوراکی در ظروف آلوده به باکتری و ویروس می تواند بلافاصله شما را مبتلا کند.
شستن متناوب دست ها
یکی از اقداماتی که باید به صورت متناوب رعایت کرده و نسبت به آن هشیار باشید، شستن دست‌ها است. به خصوص پیش از پختن و خوردن غذا، حتما دست‌های خود را با مواد شوینده و ضدعفونی کننده بشویید.
آخرین اخبار سیل ایران 1402
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، بارها شاهد وقوع سیل در نقاط مختلف ایران، در شهرها یا روستاها، بوده‌ایم. این حادثه گاهی تلفات و عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته است. آخرین سیل ایران در روز هشتم فروردین سال 1402 به دنبال بارندگی شدید در شهرستان جیرفت رخ داد. بلافاصله نیروهای امدادگر به محل اعزام شدند و کار تخلیه آب از منازل و معابر را آغاز نمودند. متاسفانه در پی این حادثه، صبح روز بعد پیکر دو نفر از جانباختگان توسط نیروهای امدادگر پیدا شد.
در دوم مرداد 1402 گزارش شده که یک سمینار تمرینی دورمیزی سیلاب درکلانشهر تهران با حضور نمایندگان کارگروه‌های تخصصی ستاد مدیریت بحران کلانشهر تهران و سایر دستگاه‌های تخصصی برگزار شده است.
در این سمینار، ضمن اشاره به پیشینه وقوع سیلاب در شهر تهران و عوامل ایجاد سیلاب در حوضه‌های آبریز شهر تهران ، نقشه‌های پهنه‌بندی خطر سیل و پیش‌بینی سناریوهای محتمل برای حاضرین تشریح شد.
در این نشست همچنین، نمایندگان کارگروه‌های تخصصی نظرات و تجربیات خود در مورد اقدامات متصور در مراحل پیشگیری، آمادگی، پاسخ و بازتوانی در خصوص موضوع سیلاب را عنوان کردند.
تمرین دورمیزی سیلاب درکلانشهر تهران با مشارکت کارگروه‌های تخصصی ستاد مدیریت بحران کلانشهر تهران و ستادهای مدیریت بحران مناطق 22گانه در آبان ماه سال جاری برگزار می‌شود.
جمع بندی
در این نوشته سعی کردیم درباره بیماری‌هایی که وقوع سیل به همراه دارد و همچنین اقدامات ایمنی مهم در هنگام این حادثه صحبت کنیم. بدیهی است که هر فرد باید به نوبه خود در حفظ سلامتی بکوشد و نسبت به مسئولیت خود در جمع آگاه باشد. در این صورت، می‌شود تا حد زیادی از شیوع بیماری‌ها و همه گیر شدن آنها در مواقع بحرانی و بلایای طبیعی جلوگیری کرد.
شایع ترین بیماری های پس از سیل کدامند؟
از شایع‌ترین بیماری‌های پس از سیل می‌شود به انواع بیماری‌های عفونی و گوارشی و پوستی، و بیماری‌های ناشی از موجودات ناقل اشاره کرد.
مهم ترین اقدامات هنگام وقوع سیل کدامند؟
از مهم‌ترین اقدامات لازم هنگام سیل می‌توان به مصرف آب معدنی، استفاده از پوشش احتیاطی و کمک گرفتن از نیروهای امدادی و پزشک اشاره کرد.
در صورت مشاهده علائم بیماری پس از سیل چه باید کرد؟
بلافاصله بعد از مشاهده نشانه‌های بیماری، از مشاوره نیروهای امدادی کمک بگیرید و جهت شروع درمان به پزشک مراجعه کنید.
