آسم چیست؟ علائم و درمان آسم در کودکان و بزرگسالان

زمان مطالعه این مطلب: 8 دقیقه

آسم یک بیماری اکتسابی است که در آن مسیرهای تنفسی ملتهب و تنگ می‌شوند. این وضعیت می‌تواند باعث مشکلاتی در تنفس، خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس شود. آسم به عنوان یک بیماری حمله ‌ای که در فواصل معینی بروز پیدا می‌کند، یکی از رایج ترین بیماری‌های مزمن در کودکان به حساب می‌آید. بعد از پایان مدت، حمله آسم و درمان‌های مناسب به نظر می‌رسد که بیمار بهبودی کامل پیدا کرده است. یکی از دلایل تورم راه‌های هوایی در افراد مبتلا به بیماری آسم، آلرژی است.

برای برخی افراد، آسم یک مشکل جزئی است. برای برخی دیگر، این مشکل می‌تواند یک مشکل عمده باشد که در فعالیت های روزانه تداخل ایجاد می کند و ممکن است منجر به حمله آسم تهدیدکننده زندگی شود. آسم قابل درمان نیست، اما علائم آن قابل کنترل است. از آنجایی که آسم اغلب در طول زمان تغییر می کند، مهم است که با پزشک خود برای ردیابی علائم و نشانه های خود و تنظیم درمان خود در صورت لزوم همکاری کنید.

چند نکته درباره آسم

• آسم یک بیماری مهم غیرواگیر (NCD) است که هم کودکان و هم بزرگسالان را مبتلا می‌کند و شایع ترین بیماری مزمن در بین کودکان است.
• التهاب و باریک شدن راه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها باعث علائم آسم می‌شود که می‌تواند هر ترکیبی از سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس و گرفتگی قفسه سینه باشد.
• آسم در سال 2019 حدود 262 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد و باعث مرگ 455000 نفر شد.⁽¹⁾
• داروی استنشاقی می‌تواند علائم آسم را کنترل کند و به افراد مبتلا به آسم اجازه دهد تا زندگی عادی و فعالی داشته باشند.
• اجتناب از محرک‌های آسم نیز می‌تواند به کاهش علائم آسم کمک کند.

آسم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص اینکه آیا فردی مبتلا به آسم است، به خصوص در کودکان زیر 5 سال ممکن است سخت باشد. اگر پزشک بررسی کند که ریه های شما چقدر خوب کار می کنند و آلرژی را بررسی کند، می تواند به شما کمک کند تا بفهمید که آیا آسم دارید یا خیر. پزشک همچنین ممکن است یک آزمایش تنفسی به نام اسپیرومتری انجام دهد تا با آزمایش میزان هوایی که می‌توانید پس از تنفس عمیق قبل و بعد از استفاده از داروهای آسم پس از تنفس عمیق تنفس کنید، بفهمد که ریه‌های شما چقدر خوب کار می‌کنند.

در طول معاینه، پزشک از شما می پرسد که آیا زیاد سرفه می کنید، به خصوص در شب. او همچنین می‌پرسد که آیا مشکلات تنفسی شما بعد از فعالیت بدنی یا در زمان خاصی از سال بدتر می‌شود یا خیر. سپس پزشک در مورد سفتی قفسه سینه، خس خس سینه و سرماخوردگی که بیش از 10 روز طول کشیده است سؤال می‌کند. او از شما می‌پرسد که آیا کسی در خانواده شما آسم، آلرژی یا سایر مشکلات تنفسی داشته یا داشته است. در نهایت، پزشک در مورد خانه شما و اینکه آیا از مدرسه یا محل کار غیبت کرده اید یا در انجام برخی کارها مشکل دارید سؤالاتی می‌پرسد.

حمله آسم چگونه رخ می‌دهد؟

در هر بار تنفس طبیعی، هوا از طریق بینی وارد گلو شده و از آنجا به داخل مجاری هوایی رفته و در ‌نهایت وارد شش‌ها می‌شود. درون شش کیسه‌های زیادی با دیواره‌ پر از رگ وجود دارد که از طریق آن‌ها اکسیژن وارد جریان خون می‌شود. علائم آسم زمانی بروز پیدا می‌کند که مجاری هوایی متورم شده و ماهیچه‌هایی که در اطرافشان قرار دارد، منقبض می‌گردد.

حمله آسم شامل سرفه، سفتی قفسه سینه، خس خس سینه و مشکل در تنفس هستند. حمله در مجاری تنفسی بدن شما اتفاق می‌افتد، که مسیرهایی هستند که هوا را به ریه های شما می برند. همانطور که هوا در ریه های شما حرکت می کند، راه های هوایی کوچکتر می شوند، مانند شاخه های یک درخت کوچکتر از تنه درخت. در طول حمله آسم، دو طرف راه های هوایی در ریه های شما متورم می‌شود و راه های هوایی کوچک می‌شوند. هوای کمتری وارد و خارج از ریه ها می‌شود و مخاطی که بدن شما ایجاد می کند راه های هوایی را مسدود می‌کند.

حمله آسم ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که در معرض محرک های آسم قرار بگیرید. محرک های آسم شما می‌تواند بسیار متفاوت از محرک های آسم دیگران باشد. محرک های خود را بشناسید و یاد بگیرید که چگونه از آنها دوری کنید. زمانی که نمی‌توانید از محرک های خود اجتناب کنید مراقب حمله باشید. برخی از رایج ترین محرک ها دود تنباکو، کنه های گرد و غبار، آلودگی هوای بیرون، آلرژن سوسک، حیوانات خانگی، کپک، دود ناشی از سوزاندن چوب یا علف و عفونت هایی مانند آنفولانزا هستند.

همچنین مجاری هوایی با ترشحات مخاطی پر شده و در نتیجه هوای کمتری وارد شش‌ها می‌شود. این اتفاقات سبب بروز حملات آسم، همراه با سرفه‌های شدید و احساس گرفتگی در قفسه‌ سینه می‌گردد. حملات آسم معمولاً کوتاه مدت هستند و هر حمله، از چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد. شما می‌توانید با دانستن علائم هشداردهنده حمله آسم، دوری از چیزهایی که باعث حمله می‌شوند و پیروی از توصیه های پزشکتان آسم خود را کنترل کنید.

آسم شغلی چیست؟

قرار گرفتن در معرض چیزهایی در محیط، مانند کپک یا رطوبت، برخی از آلرژن ها مانند کنه گرد و غبار، و دود تنباکو با توسعه آسم مرتبط است. آلودگی هوا و عفونت ویروسی ریه نیز ممکن است منجر به آسم شود. آسم شغلی زمانی رخ می‌دهد که فردی که هرگز آسم نداشته باشد، به این دلیل دچار آن می‌شود که در محل کار در معرض چیزی قرار می‌گیرد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که شما به چیزی در محل کار مانند کپک آلرژی پیدا می‌کنید یا اینکه در محل کار بارها و بارها در سطوح پایین تر یا به طور همزمان در سطوح بالاتر در معرض محرک هایی مانند گرد و غبار چوب یا مواد شیمیایی قرار می‌گیرید.

علائم بیماری آسم

علائم آسم بستگی به نوع این بیماری دارد و هر فردی که به بیماری آسم مبتلاست، تمام این علائم را تجربه نمی‌کند. از سوی دیگر، داشتن یکی از علائم آسم به این معنی نیست که شما به این بیماری مبتلا هستید، با این ‌حال بهتر است که علائم را جدی بگیرید:

• تنگی نفس
• احساس فشار در قفسه سینه
• خستگی
• خس خس یا سوت سینه (ویزینگ) در زمان بازدم
• سرفه خشک یا همراه با خلط کم (خصوصاً هنگام خنده یا تحرکات شدید)
• مشکل در خواب ناشی از تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه

محرک‌های بیماری آسم از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما می‌تواند شامل عفونت‌های ویروسی (سرماخوردگی)، گرد و غبار، دود، بخار، تغییرات آب و هوا، گرده چمن و درختان، خز و پرهای حیوانات، صابون‌های قوی و عطر باشد.

چه افرادی در معرض بیماری آسم هستند؟

1. اگر یکی از بستگان نزدیک، مانند والدین یا خواهر و برادر آسم داشته باشد، احتمال ابتلا به بیماری آسم⁽²⁾ بیشتر می‌شود.
2. احتمال آسم در افرادی که سایر بیماری‌های آلرژیک مانند اگزما و تب یونجه دارند، بیشتر است.
3. شهرنشینی به دلیل سبک زندگی با افزایش شیوع آسم مرتبط است.
4. وقایع اوایل زندگی بر ریه‌های در حال رشد تأثیر می‌گذارد و می‌تواند خطر ابتلا به آسم را افزایش دهد. مثلاً شامل وزن کم هنگام تولد، نارس بودن، قرار گرفتن در معرض دود تنباکو و سایر منابع آلودگی هوا و همچنین عفونت‌های تنفسی ویروسی است.
5. همچنین تصور می‌شود قرار گرفتن در معرض طیف وسیعی از آلرژن‌ها و محرک‌های محیطی خطر ابتلا به آسم را افزایش می‌دهد، از جمله آلودگی هوای داخل و خارج از منزل، کنه‌های گرد و غبار خانگی، کپک‌ها و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، دود یا گرد و غبار.
6. کودکان و بزرگسالانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به آسم قرار می‌گیرند.

عوارض بیماری آسم

عوارض بیماری آسم⁽³⁾ عبارتند از:

• علائمی که در خواب، کار و سایر فعالیت‌های بیمار اختلال ایجاد می‌کنند.
• باریک شدن دائمی لوله‌هایی که هوا را به ریه‌ها و از آن‌ها می‌برند (لوله‌های برونش)، که بر میزان تنفس شما تأثیر می‌گذارد.
• مراجعه به اورژانس و بستری شدن در بیمارستان برای حملات شدید آسم.
• عوارض جانبی مصرف طولانی مدت برخی از داروهایی که برای تثبیت آسم شدید استفاده می‌شوند.
• درمان مناسب تفاوت زیادی در پیشگیری از عوارض کوتاه یا طولانی مدت ناشی از آسم ایجاد می‌کند.

مطالب مرتبط:

• علائم و درمان آنفولانزا
• علت خلط گلو چیست؟ + بهترین روش درمان خلط گلو
• افسردگی چیست؟+ علت، علائم و درمان افسردگی
• پانیک اتک چیست؟ چه چیزی باعث حمله پانیک می شود؟
• علت حساسیت فصلی یا آلرژی چیست و 6 روش درمان آن
• سینوزیت چیست؟ + علت و بهترین روش های درمان سینوزیت
• بعد از گاز اشک آور و اسپری فلفل چه کنیم؟ درمان سریع و عوارض
• علت و درمان سرفه کودکان چیست؟ + درمان خانگی سرفه در کودکان

درمان بیماری آسم

آسم درمان نمی‌شود اما می‌توان آن را کنترل کرد. داروهای خود را دقیقا همان طور که دکترتان به شما می‌گوید مصرف کنید و از چیزهایی که می توانند باعث حمله برای کنترل آسم شما شوند، دوری کنید. می‌توانید برخی داروها را به شکل تنفسی استفاده کنید مانند اسپری آسم و داروهای دیگر را به صورت قرص مصرف کنید.

• گشادکننده‌های برونش (مانند سالبوتامول)، که راه‌های هوا را باز می‌کنند و علائم را تسکین می‌دهند.
• استروئیدها (مانند بکلومتازون)، که التهاب مجاری هوا را کاهش می‌دهند. این کار علائم آسم را بهبود می‌بخشد و خطر حملات شدید آسم و مرگ را کاهش می‌دهد.

داروهای آسم می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند، اما بیشتر عوارض جانبی خفیف هستند و به زودی از بین می‌روند. از پزشک خود در مورد عوارض جانبی داروهای خود سوال کنید. به یاد داشته باشید که می‌توانید آسم خود را کنترل کنید. با کمک پزشکتان، برنامه عملی آسم خود را بسازید. تصمیم بگیرید که چه کسی باید یک نسخه از برنامه شما را داشته باشد و در کجا باید آن را نگه دارد تا در صورت بروز حمله ها بتواند به شما کمک کند. حتی زمانی که علائمی ندارید، داروهای کنترل آسم خود را مصرف کنید.

افراد مبتلا به بیماری آسم ممکن است نیاز داشته باشند که هر روز از اسپری تنفسی خود استفاده کنند. درمان آن‌ها به میزان و نوع علائم بستگی دارد. هماهنگ کردن تنفس با استفاده از اسپری‌های استنشاقی، به خصوص برای کودکان و در مواقع اضطراری ممکن است دشوار باشد. استفاده از دستگاه اسپیسر استفاده از این اسپری‌ها را آسان ‌تر و کمک می‌کند دارو به طور مؤثرتری به ریه‌ها برسد. اسپیسر یک ظرف پلاستیکی است که یک دهانه یا ماسک در یک سر و سوراخی برای اسپری تنفسی در سر دیگر آن قرار دارد.

افراد مبتلا به آسم و خانواده‌هایشان برای درک بیشتر در مورد بیماری آسم، درمان، محرک‌های اجتنابی و نحوه مدیریت علائم خود در خانه به آموزش نیاز دارند. همچنین افزایش آگاهی جامعه برای کاهش شایعات مرتبط با آسم در برخی شرایط بسیار مهم است.

مطالب مرتبط:

• درگیری ریه در کرونا و روش تشخیص
• علت سوزش واژن چیست و چگونه درمان می‌شود؟
• کرونا گرفتم؛ می توانم واکسن آنفولانزا بزنم؟
• علائم ذات الریه و راه های درمان آن
• همه چیز درباره اگزما دست، از علائم تا درمان
• درمان رفلاکس معده

رژیم غذایی مناسب برای بیماری آسم

بیماران آسمی بهتر است از غذاهای تندی که باعث تحریک ریه‌ها می‌شود، بپرهیزند. استفاده از ادویه جات، سس، لبنیات، فست فودها، غذاهای سرخ شده و برخی از میوه‌ها باعث تشدید آسم می‌گردد. بهتر است بیماران مبتلا به آسم برای دریافت رژیم غذایی مناسب به پزشک متخصص تغذیه مراجعه نمایند.

جمع بندی

از آنجا که بیماری آسم درمان قطعی ندارد، لازم است یک سبک زندگی سالم را دنبال کنید تا بتوان از حملات شدید آسم جلوگیری نمود:

• ابتلا به آسم به این معنی نیست که نباید ورزش کنید. راه‌های درمانی می‌تواند از حمله آسم در حین فعالیت فیزیکی جلوگیری کرده و علائم را کنترل کند.
• ورزش منظم می‌تواند قلب و شش‌های شما را قوی کند تا علائم این بیماری از بین برود.
• اگر در هوای سرد ورزش می‌کنید، از یک ماسک استفاده کنید تا هوایی که تنفس می‌شود، گرم باشد.
• افزایش وزن می‎تواند علائم این بیماری را تشدید کند و شما را در معرض خطرات بیشتری برای بیماری‌های دیگر نیز قرار دهد.
• ممکن است اسید رفلاکسی که سبب سوزش معده می‌شود به مسیرهای جریان هوا در شش‌ها آسیب برساند و علائم آسم را بدتر کند.
• اگر شما سوزش معده مداوم یا مکرر دارید برای درمان با یک پزشک صحبت کنید.