سرطان استخوان چیست و چه علائمی دارد؟

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

سرطان استخوان یکی از انواع سرطان‌ است که، به‌دلیل رشد غیرطبیعی و غیرقابل کنترل در استخوان به وجود می‌آید. با توجه به اینکه استخوان‌ در تمام بدن وجود دارد، بنابراین این سرطان می‌تواند در هر قسمتی از بدن رخ دهد. اما سرطان استخوان چه علائمی دارد؟ آیا برای این سرطان درمانی وجود دارد؟

در این مقاله از مجله سلامت کیوان، به پاسخ این سؤالات می‌پردازیم.

سرطان استخوان

سرطان استخوان یکی از انواع سرطان‌هاست که می‌تواند، در هر استخوانی در بدن شروع شود. اما رشد بی‌رویه سلول‌ها بیشتر در ناحیه لگن یا استخوان‌های بلند مانند؛ بازوها و پاها مشاهده می‌شود.

گاهی پیش می‌آید که فرد به علت ابتلا به سرطانی دیگر، به رشد تومور در ناحیه استخوان دچار می‌شود. اما سرطان استخوان شامل سرطان‌هایی نمی‌شود که، در جای دیگری از بدن شروع شده و به استخوان گسترش می‌یابند. بلکه سرطان ناحیه استخوان با رشد غیرطبیعی سلول‌ها در استخوان‌ها آغاز می‌شود.

آیا سرطان استخوان بیماری شایعی است؟

مطالعات مختلفی که متخصصان حوزه سرطان انجام داده‌اند، نشان داده‌اند که این سرطان بیماری نادری محسوب می‌شود و کمتر از 1 درصد از کل بیماران مبتلا به سرطان را به خود اختصاص می‌دهد. تومور غیرسرطانی استخوان بسیار شایع‌تر از تومور سرطانی هستند و این موضوع کمی از نگرانی بیماران درباره درمان کم می‌کند.⁽¹⁾

سرطان استخوان از کجا شروع می‌شود؟

با توجه به اینکه استخوان‌ها در تمام بدن قرار دارند، این سؤال مطرح می‌شود که سرطان استخوان در مراحل اولیه در کدام نواحی بدن شروع می‌شود. در پاسخ به این سؤال می‌توانیم بگوییم که چهار نوع سرطان اولیه استخوان وجود دارند:

استئوسارکوم

شایع‌ترین نوع سرطان استخوان، استئوسارکوم نام دارد و در سلول‌هایی ایجاد می‌شود که، بافت استخوانی جدید به وجود می‌آیند. این نوع از سرطان ناحیه استخوان می‌تواند در هر استخوانی شروع شود، اما معمولاً از انتهای استخوان‌های بزرگ مانند؛ بازوها و پاها شروع می‌شود.

جالب است بدانید که، استئوسارکوم اغلب در سنین کم مشاهده می‌شود، به نحوی که مبتلایان عموماً کودکان و نوجوان هستند.

سارکوم یوینگ

نام این سرطان به اسم شخصی به نام سارکوم یوینگ است که، برای اولین بار آن را توصیف کرد. سارکوم یوینگ شامل بسیاری از تومورهای مختلف است که، ویژگی‌های مشابهی دارند و در انواع مشابهی از سلول‌ها شروع می‌شوند. این تومورها می‌توانند در استخوان‌ها و در بافت‌های نرم اطراف مانند؛ باسن، دنده‌ها و تیغه‌های شانه یا روی استخوان‌های بلند مانند پاها رشد کنند.

کندروسارکوم

سرطان استخوانی که کندروسارکوم نام دارد در ناحیه غضروف شروع می‌شود. این سرطان معمولاً در استخوان‌های بازو، پا یا لگن ایجاد می‌شود. اما بر خلاف بیماری‌های استئوسارکوم و سارکوم یوینگ، در بزرگسالان بیشتر از افراد جوان رخ می‌دهد.

کوردوما

این تومور نادر از استخوان‌های ستون فقرات معمولاً در پایه ستون فقرات یا پایه جمجمه شروع می‌شود. کوردوما نیز مانند کندروسارکوم، اغلب در افراد مسن رخ می‌دهد. هرچند مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به این نوع سرطان استخوان هستند.

مراحل مختلف سرطان استخوان

مراحل سرطان استخوان با توجه به اندازه و محل تومور صورت می‌گیرد. هرچند این موضوع که آیا سرطان به نواحی دیگر بدن گسترش یافته است یا خیر، تعیین می‌شود. با این وجود، این سرطان به چهار مرحله تقسیم می‌شود:

• مرحله اول: تومور در درجه پایین قرار دارد و سلول‌های سرطانی هنوز موضعی هستند.
• مرحله دوم: سلول‌های سرطانی هنوز موضعی هستند، اما تومور در درجه بالایی قرار دارد.
• مرحله سوم: تومور در مرحله‌ تا حدی پیشرفته قرار دارد؛ به نحوی که سرطان به نواحی دیگر در همان استخوان گسترش یافته است.
• مرحله چهارم: سرطان از استخوان به نواحی دیگر بدن مانند ریه‌ها یا کبد گسترش یافته است.

بیشتر بخوانید:

• سرطان پوست چیست؟ پیشگیری، درمان و علائم سرطان پوست
• علائم سرطان ریه و درمان آن | کشنده ترین نوع سرطان
• علائم و روش های درمان سرطان کبد را بشناسید

علائم سرطان استخوان

برخی از افراد مبتلا به سرطان استخوان، هیچ علامتی به غیر از احساس وجود یک توده بدون درد ندارند. اما عموماً در دیگران می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد. البته علائم سرطان ممکن است مانند علائم بیماری‌های دیگری همانند آرتریت یا بیماری لایم باشد. همین باعث می‌شود که تشخیص بیماری به تأخیر بیفتد.

با این وجود شایع‌ترین علائم سرطان استخوان عبارتند از:

• درد (که معمولاً در شب بدتر می‌شود)
• تورم غیرقابل توضیح
• مشکل در حرکت کردن
• احساس خستگی مفرط
• تب
• درد استخوان
• تورم و حساسیت در نزدیکی ناحیه آسیب‌دیده
• ضعیف شدن استخوان‌ها
• کاهش وزن غیرطبیعی
• تعریق شبانه

عوامل مؤثر در ابتلا به سرطان استخوان

هنوز هم دلایل ابتلا به این سرطان مشخص نیستند، اما پزشکان دریافته‌اند که، عوامل خاصی با افزایش احتمال ابتلا به این بیماری در ارتباط هستند. این عوامل عبارتند از:

سندرم‌های ژنتیکی ارثی

برخی از سندرم‌های ژنتیکی نادر که از خانواده‌ها منتقل می‌شوند، خطر ابتلا به سرطان استخوان را افزایش می‌دهند، از جمله این سندرم‌ها می‌توان به (Li-Fraumeni) و رتینوبلاستوما ارثی اشاره کرد.

بیماری پاژه استخوان

بیماری پاژه استخوان که بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان استخوان را افزایش دهد.

پرتودرمانی برای سرطان

قرار گرفتن در معرض پرتوهای شدید مانند مواردی که، در طول پرتو درمانی برای سرطان‌های مختلف داده می‌شود، خطر ابتلا به سرطان استخوان را در آینده افزایش می‌دهد.

راه‌های تشخیص سرطان استخوان

پزشک برای تشخیص دقیق شرح حال می‌گیرد و در مورد علائم و سابقه پزشکی بیمار می‌پرسد. پس از آن یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. تصاویر استخوان‌های بیمار از طریق آزمایش‌های تصویربرداری مختلف تهیه می‌شوند. این تصاویر عبارتند از:

• اشعه ایکس: با رادیولوژی تنها تومورها و بزرگی آنها نشان داده می‌شود.
• سی‌تی اسکن: با دستگاه دیگر و اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر دقیق‌تر استفاده می‌شود.
• اسکن (MRI): در این روش از آهنربایی قوی برای نشان دادن درون بدن بیمار استفاده می‌شود.
• اسکن (PET): در این فرآیند گلوکز رادیواکتیو به رگ بیمار تزریق می‌شود. سپس یک اسکنر، سلول‌های سرطانی را شناسایی می‌کند. سلول‌های سرطانی گلوکز بیشتری نسبت به سلول‌های معمولی مصرف می‌کنند، به همین دلیل قابل تشخیص هستند.
• اسکن استخوان: ماده رادیواکتیوی به رگ بیمار تزریق می‌شود. این ماده در استخوان‌های بیمار جمع می‌شود، به نحوی که اسکنر هم می‌تواند آن را ببیند.
• آزمایش خون: پزشک همچنین ممکن است، آزمایش‌ خون را برای یافتن دو آنزیمی که می‌توانند نشانه‌های سرطان خون باشند، تجویز کند.
• بیوپسی: با کمک روشی به نام بیوپسی می‌توان، سرطان استخوان را به طور قطعی تشخیص داد. پزشک نمونه‌ای از تومور را با سوزن یا از طریق بریدگی در پوست می‌گیرد. این بافت‌ یا سلول‌ها به واسطه کارشناسی در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. در همین راستا نتیجه آزمایشگاه به آنها کمک می‌کند که خوش‌خیم یا بدخیم بودن آزمایش را تشخیص دهند.

 به این ترتیب پزشک می‌تواند با روش‌های فوق، مرحله سرطان استخوان، میزان رشد توده‌های سلولی و بهترین روش درمان را تعیین کند.

راه‌های درمان سرطان استخوان

درمان سرطان استخوان به نوع سرطان، محل قرار گرفتن توده سلولی و میزان رشد آن بستگی دارد. به طور کل می‌توان گفت که درمان این سرطان معمولاً شامل ترکیبی از رویکردهاست.

نوع و مدت این درمان‌ها نیز با توجه به عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان استخوان، اندازه تومور و اینکه آیا به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته یا نه، متفاوت است. روش‌های درمانی که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:

جراحی

در این شیوه جراح، تومور و مقداری بافت سالم اطراف آن را برمی‌دارد. او همچنین می‌تواند استخوان‌های آسیب‌دیده را با پیوند استخوان واقعی یا مصنوعی ترمیم یا بازسازی کند. البته گاهی نیز برای درمان سرطان استخوان باید کل اندام برداشته شود.

در این صورت می‌توان از استخوان مصنوعی که پروتز نام دارد، استفاده کرد. این در حالی است که گاهی اوقات اگر تمام سلول‌های سرطانی در اولین جراحی برداشته نشده باشند، جراحی مجدد ضروری خواهد بود.

پرتو درمانی

پزشکان با استفاده از این روش درمانی و دوزهای بالای اشعه ایکس، تومورها را کوچک می‌کنند. در حقیقت، گروه متخصصان درمانگر عموماً قبل از جراحی، از اشعه ایکس برای کوچک کردن تومور استفاده می‌کنند تا بافت کمتری برداشته شود.

شیمی درمانی

پزشک می‌تواند از شیمی درمانی برای درمان سرطان استخوان در مراحل اولیه یا در شرایطی که سرطان پیشرفت کرده، استفاده کند. بیماران باید دارویی را بلعیده یا به صورت وریدی دریافت کنند. سپس هنگام انجام این روش درمانی و با کمک دارو سلول‌های سرطانی در سراسر بدن از بین می‌روند.

جمع‌بندی

• سرطان استخوان یکی از انواع سرطان‌هاست که در اثر رشد نامعمول و غیرقابل کنترل سلول‌های استخوانی به وجود می‌آید.
• علائم سرطان در استخوان شامل درد و تورم در اطراف استخوان، تعرق شبانه، تب، خستگی و ضعیف و شکننده شدن استخوان‌هاست.
• درمان سرطان استخوان با جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی انجام می‌شود.

مطالب مرتبط:

• با علل سرطان کودکان و شایع‌ترین انواع و علائم آن آشنا شوید
• روش های درمان سرطان و انواع آن