علت عفونت گوش میانی در کودکان و بزرگسالان + درمان عفونت گوش

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

عفونت گوش میانی یا به انگلیسی middle ear infection، زمانی اتفاق می‌افتد که یک آلودگی در گوش میانی شما وجود داشته باشد. گوش میانی فضایی پر از هوا است که استخوان‌های کوچک لرزنده را در پشت پرده گوش جای داده است. شاید احساس درد در گوش خود کنید و این باعث آزار شما شود. اما علت بروز عفونت گوش میانی چیست؟ درمان عفونت گوش چیست؟ حتما تا انتهای این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به پاسخ سوالات شما درباره عفونت گوش بپردازیم.

عفونت گوش میانی چیست؟

به استقرار هر عامل عفونی در فضای گوش میانی، عفونت گوش میانی گفته می‌شود. عفونت گوش میانی که به آن التهاب گوش میانی نیز گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که یک ویروس یا باکتری باعث ملتهب شدن ناحیه پشت پرده گوش شود. این بیماری با نام اوتیت میانی نیز شناخته می‌شود و بیشتر در کودکان دیده می‌شود. بر اساس برخی مطالعات پزشکی، عفونت گوش میانی در 80 درصد از کودکان تا سن 3 سالگی رخ می‌دهد. اکثر موارد ابتلا به التهاب‌های گوش میانی در زمستان و اوایل بهار رخ داده می‌شوند. در بیشتر موارد، ابتدا یک عفونت ساده مانند سرماخوردگی باعث عفونت گلو یا بینی، و متورم یا بسته شدن لوله اُستاش می‌شود. به همین دلیل، ترشحات مخاطی گوش میانی نمی‌توانند تخلیه شوند و در آن جا تجمع پیدا می‌کند. که باعث عفونی در فضای گوش میانی می‌شوند.

التهاب گوش میانی معمولاً بدون نیاز به مصرف هیچ دارویی برطرف می‌شود. با این‌حال، اگر گوش درد شما ادامه داشته باشد یا در طول این عارضه دچار تب خفیف شده‌اید، بهتر است به دنبال روش‌های درمان عفونت گوش خود و مراجعه به پزشک متخصص باشید.

عفونت گوش میانی در کودکان

عواملی مختلفی وجود دارد که باعث ابتلا کودکان به عفونت گوش میانی می‌شوند. عفونت گوش میانی اغلب از عفونت‌های قبلی دستگاه تنفسی ناشی می‌شوند که به گوش گسترش یافته است. وقتی مجرایی که گوش میانی را به حلق (شیپور استاش) متصل می‌کند مسدود می‌شود، مایع پشت پرده گوش جمع می‌شود. باکتری‌ها اغلب در مایع رشد می‌کنند و باعث درد و التهاب می‌شوند.⁽¹⁾

• علائم عفونت گوش حاد در کودکان

در اغلب کودکان رفتارهای زیر به این معنی است که آن‌ها دچار ابتلا به بیماری عفونت گوش میانی شده‌اند. ممکن است در نوزاد و یا کودک خود یک یا چند مورد از علائم زیر را دیده باشید.

• گرفتگی گوش و گریه شدید (در نوزادان)
• چنگ زدن به گوش زمان داشتن احساس درد (در کودکان نوپا)
• شکایت از گوش درد (در کودکان بزرگتر)

علائم دیگری وجود دارد که احتمال بروز آن کم است اما ممکن در کودکتان دیده شود که شامل:

در صورت دیدن هر یک از این علائم و رفتارها در کودکتان، باید هرچه سریع‌تر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید:

• علت خلط گلو چیست؟ + بهترین روش درمان خلط گلو
• علت گوش درد چیست؟ سریع ترین روش درمان گوش درد در خانه
• سیستم ایمنی چیست؟ روش‌های تقویت سیستم ایمنی بدن

انواع عفونت گوش میانی

به طور کلی دو نوع متفاوت از بیماری عفونت گوش میانی وجود دارد. عفونت گوش میانی حاد (AOM) و عفونت گوش میانی با افیوژن (OME) از انواع متفاوت بیماری التهاب گوش میانی هستند.

• عفونت گوش میانی حاد (AOM)

این نوع عفونت گوش به سرعت ایجاد می‌شود و با تورم و قرمزی در گوش پشت و اطراف پرده گوش همراه است. تب، گوش درد و اختلال شنوایی اغلب در نتیجه گیر افتادن مایع چرکی یا مخاط در پشت پرده گوش رخ می‌دهد.

• عفونت گوش میانی با افیوژن (OME)

پس از از بین رفتن عفونت، گاهی اوقات ترشحات مخاطی و مایع در گوش میانی ادامه می‌یابد. همچنین ممکن است در نتیجه سرماخوردگی یا شرایط دیگری مانند شکاف کام رخ دهد. این می‌تواند باعث احساس پر بودن گوش شود و بر توانایی شما برای شنیدن واضح تأثیر بگذارد.

عوامل افزایش خطر عفونت گوش میانی

داشتن برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به بیماری عفونت گوش میانی را افزایش دهند. تعدادی از این عوامل عبارتند از:

• کودکان بین 6 تا 36 ماهه
• حضور در مهد کودک‌های غیر بهداشتی (کودکان).
• شیر خوردن با شیشه شیر به جای شیر مادر (در نوزادان).
• نوشیدن هنگام دراز کشیدن (در نوزادان).
• قرار گرفتن در معرض دود سیگار.
• قرار گرفتن در معرض سطوح بالای آلودگی هوا.
• افرادی که به طور مداوم تغییرات ارتفاع را تجربه می‌کنند.
• افرادی که به طور مداوم تغییرات آب و هوایی را تجربه می‌کنند.
• حضور در آب و هوای سرد و خشک.
• افرادی که اخیراً دچار ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا، یا عفونت گوش شده باشند.

همچنین یکی دیگر از عوامل احتمالی ابتلا به این عارضه، ژنتیک است. عوامل ژنتیکی نیز می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به التهاب گوش میانی در فرزند شما نقش داشته باشند.

علائم عفونت گوش میانی

علائم مختلفی با عفونت گوش میانی مرتبط است. برخی از رایج ترین عبارتند از:

• تب
• گوش درد
• تحریک پذیری
• مشکل در خوابیدن
• از دست دادن تعادل
• مشکلات شنوایی
• تهوع و استفراغ
• اسهال
• کاهش اشتها

تشخیص عفونت گوش میانی

روش‌های متفاوتی برای تشخیص عفونت گوش میانی وجود دارند. پزشکان ممکن است از موارد زیر برای تشخیص بیماری شما استفاده کنند.

• تشخیص عفونت گوش میانی در کودکان

در مرحله اول، سابقه پزشکی فرزند شما مورد بررسی قرار می‌گیرد تا پزشک شما از علت اصلی بیماری شما مطمئن شود. همچنین ممکن است برخی معاینات فیزیکی را نیز انجام دهند. در طول معاینه، پزشک با استفاده از ابزاری به نام اتوسکوپ به گوش خارجی و پرده گوش نگاه می‌کند تا قرمزی، تورم، چرک و مایعات گوش شما را بررسی کند.

• تشخیص عفونت گوش میانی در بزرگسالان

بزرگسالان معمولاً در توصیف علائم خود با کلمات بسیار بهتر از کودکان هستند به همین دلیل معمولا تشخیص علت ابتلا به این بیماری در بزرگسالان راحت‌تر است. عوارض بیماری، هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان یکسان است، همانطور که درمان نیز برای هردو وجود دارد. همچنین پزشک شما ممکن است آزمایشی به نام تمپانومتری را نیز انجام دهد تا مشخص کند که آیا گوش میانی به درستی کار می‌کند و آیا التهابی در گوش میانی شما دیده می‌شود یا خیر.

برای انجام آزمایش تمپانومتری، دستگاهی در داخل مجرای گوش شما قرار داده می‌شود. این دستگاه فشار هوا را تغییر داده و پرده گوش را به لرزش در می‌آورد. این آزمایش، تغییرات ارتعاش پرده گوش را اندازه گیری می‌کند و آنها را روی یک نمودار ثبت می‌کند. با استفاده از آزمایش تمپانومتری می‌توان وجود مایعات در گوش میانی را تشخیص داد.

اگر شما با گوش‌داخلی و یا گوش‌خارجی خود مشکل دارید، اگر متوجه شدید که صداها گنگ به نظر می‌رسند و نمی‌توانید آن‌ها را تشخیص دهید‌ می‌توانید از این مقاله دیدن فرمایید: تشخیص کم شنوایی + انواع تست شنوایی سنجی در منزل

عوارض عفونت گوش میانی

به طور کلی عوارض ناشی از عفونت گوش میانی بسیار نادر هستند؛ اما در برخی موارد این بیماری ممکن است باعث بجا ماندن برخی عوارض احتمالی شود. این عوارض عبارتند از:

• عفونتی که به استخوان‌های گوش سرایت کند (ماستوئیدیت)
• عفونتی که به مایع اطراف مغز و نخاع گسترش یابد (مننژیت)
• کم شنوایی دائمی
• پاره شدن پرده گوش

پیشگیری از عفونت گوش میانی

راه‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به التهاب گوش در کودکان وجود دارند که به شرح زیر می‌باشند:

• دست‌های خود و فرزندتان را مرتب بشویید.
• اگر با شیشه شیر، به کودکتان شیر می‌دهید همیشه شیشه شیر کودک را خودتان در دست بگیرید و در حالی که او در حالت ایستاده یا نیمه ایستاده نشسته است به او شیر دهید.
• از حضور در محیط‌های پر دود و آلوده اجتناب کنید.
• واکسیناسیون‌ کودک خود را به موقع انجام دهید.
• از یک سالگی به بعد، کودک خود را از پستانک جدا کنید.

درمان عفونت گوش میانی

راه‌های مختلفی برای درمان عفونت گوش میانی وجود دارد. اوتیت میانی حاد ممکن است با آنتی بیوتیک درمان شود، اما اوتیت میانی با افیوژن به طور معمول با عفونت همراه نیست، بنابراین مصرف آنتی بیوتیک‌ها برای این نوع از التهاب گوش میانی ضروری نیستند. در اکثر افرادی که دچار عفونت گوش میانی حاد شده‌اند، معمولا عفونت آن‌ها بدون نیاز به هیچ‌گونه درمان آنتی بیوتیکی برطرف شده است. درمان‌های خانگی و داروهای مسکن معمولاً قبل از استفاده از آنتی بیوتیک‌ها برای جلوگیری از مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک‌ها و کاهش خطر عوارض جانبی آنتی بیوتیک‌ها توصیه می‌شود. در ادامه به راهکارهای درمان عفونت گوش میانی می‌پردازیم.

• شما می‌توانید با استفاده از یک پارچه گرم و مرطوب و قرار دادن آن بر روی گوش خود به کنترل علائم و بهبود شرایط خود کمک کنید.
• شما می‌توانید با کمک متصدی داروخانه و استفاده از برخی قطره‌های گوش بدون نسخه (OTC) جهت تسکین درد گوش و کنترل علائم و بهبود شرایط خود کمک کنید.
• شما می‌توانید با مشورت پزشک و مصرف برخی از مسکن‌های (OTC) مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) و استامینوفن (تیلنول) به بهبود شرایط خود و کنترل علائم عفونت گوش میانی خود کمک کنید.

کلام اخر

عفونت گوش میانی که به آن التهاب گوش میانی نیز گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که یک ویروس یا باکتری باعث ملتهب شدن ناحیه پشت پرده گوش شود. بر اساس برخی مطلالعات پزشکی، التهاب گوش میانی در 80 درصد از کودکان تا سن 3 سالگی رخ می‌دهد. اکثر موارد ابتلا به التهاب‌های گوش میانی در زمستان و اوایل بهار رخ دیده می‌شوند. در اکثر افرادی که دچار التهاب گوش میانی شده‌اند، معمولا عفونت‌های حاد آن‌ها بدون نیاز به هیچ‌گونه درمان آنتی بیوتیکی برطرف می‌شوند.