اختلال شخصیت چیست؟ + انواع اختلالات شخصیتی و درمان

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

اختلال شخصیت گروهی از بیماری‌های روانی است که شامل الگوهای رفتاری طولانی مدت و مخرب است. افراد مبتلا به اختلالات شخصیت اغلب متوجه نمی‌شوند که افکار و رفتارهایشان مشکل ساز بوده یا برای دیگران آزاردهنده باشد. اما اختلال شخصیت چیست؟ علت اختلال شخصیت چیست؟ تا انتهای این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به پاسخ این سوالات بپردازیم.

اختلال شخصیت چیست؟

اختلال شخصیت نوعی وضعیت روانی است که شامل الگوهای طولانی مدت و مخرب، بر نحوه تفکر، رفتار و خلق و خو افراد می‌باشد. شخصیت در واقع اصطلاحی است که تایین می‌کند ما چه کسی هستیم. شخصیت شامل ترکیبی منحصر به فرد از ویژگی‌های افراد، از جمله نگرش‌ها، افکار و رفتارها و نحوه بیان این ویژگی‌ها در تعامل با خود، دیگران و با دنیای اطراف است.

اختلالات شخصیت ممکن است باعث ادراک تحریف شده از واقعیت، رفتارهای غیرعادی و پریشانی در جنبه‌های مختلفی از زندگی، از جمله کار، روابط و عملکرد اجتماعی شما شود. علاوه بر این، افراد مبتلا به اختلال شخصیت ممکن است رفتارهای آزاردهنده خود یا تأثیر منفی آنها بر دیگران را تشخیص ندهند.⁽¹⁾

علت اختلال شخصیت

علت بروز اختلالات شخصیتی به طور قطع مشخص نیست. با این‌حال، اعتقاد بر این است که این اختلالات، ممکن است توسط تأثیرات ژنتیکی و محیطی، که برجسته‌ترین آن‌ها ترومای دوران کودکی است، ایجاد شوند. اختلالات شخصیت معمولاً در سالهای نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شوند. علائم بسته به نوع خاص اختلال شخصیت متفاوت است. برای همه آنها، درمان معمولاً شامل گفتار درمانی و دارو درمانی است.

انواع اختلال شخصیت

انواع متفاوتی از اختلال شخصیت وجود دارد. آنها بر اساس ویژگی‌ها و علائم مشابه به سه خوشه گروه بندی می‌شوند. با اینحال برخی از افراد ممکن است علائم و نشانه‌های متعددی از انواع اختلالات شخصیتی را داشته باشند.⁽²⁾

خوشه A

• اختلال شخصیت پارانوئید: افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید ممکن است نسبت به دیگران بی اعتماد بوده و به انگیزه‌های آنها مشکوک باشند.

• اختلال شخصیت اسکیزوئید: افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید می‌توانند علاقه کمی به ایجاد روابط شخصی یا شرکت در تعاملات اجتماعی نشان‌دهند. آنها ممکن است در تفسیر نشانه‌های اجتماعی مشکل داشته باشند و باعث می‌شود از نظر احساسی متفاوت به نظر برسند و ممکن است دچار افسردگی شوند.

• اختلال شخصیت اسکیزوتایپی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی اغلب بر این باورند که می‌توانند با افکار خود بر افراد یا رویدادها تأثیر بگذارند. آنها ممکن است رفتارها را اشتباه تعبیر کنند که منجر به واکنش‌های عاطفی غیر عادی می‌شود. آنها همچنین ممکن است از داشتن روابط صمیمی اجتناب کنند.

خوشه B

• اختلال شخصیت ضد اجتماعی بودن: افراد مبتلا به اختلال شخصیتی به رفتارهای ضداجتماعی تمایل دارند و بدون ابراز پشیمانی از اعمالشان با دیگران رفتار می‌کنند. آنها ممکن است رفتارهای غیر صادقانه‌‌ای مانند دروغگویی و دزدی داشته باشند و ممکن است مستعد مصرف شدید الکل و مواد مخدر باشند. بیشتر بخوانید: راه‌های ترک سیگار

• اختلال شخصیت هیستریونیک: افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک اغلب سعی می‌کنند توجه بیشتری را به خود جلب کنند. آنها ممکن است به راحتی تحت تاثیر افراد دیگر قرار بگیرند و نسبت به انتقاد یا عدم تایید رفتار و اعمال خود حساس هستند.

• اختلال شخصیتی خودشیفتگی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته اغلب بر این باورند که مهمتر از دیگران هستند. آنها تمایل دارند دستاوردهای خود را اغراق کنند و ممکن است به جذابیت یا موفقیت خود ببالند. علائم دیگر این اختلال شامل نیاز عمیق به تحسین، اما عدم همدلی با دیگر افراد است.

خوشه C

• اختلال شخصیت دوری گزین: افراد مبتلا به اختلال شخصیت دوری گزین، اغلب احساس بی‌کفایتی، حقارت یا عدم جذابیت را تجربه می‌کنند. آنها ممکن است بر انتقاد دیگران تمرکز کنند و از شرکت در فعالیت‌های جدید یا یافتن دوستان جدید اجتناب کنند.

• اختلال شخصیت وابسته: افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته برای برآوردن نیازهای عاطفی و فیزیکی خود، به افراد دیگر وابسته هستند. آنها معمولا از تنها ماندن اجتناب می‌کنند و به طور منظم هنگام تصمیم گیری نیاز به مشورت با دیگران دارند.

• اختلال شخصیت وسواسی اجباری: افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواس اجباری، نیاز شدیدی به منظم بودن دارند. آنها به شدت به قوانین و مقررات پایبند بوده و هنگامی که در محیطی شلخته قرار می‌گیرند احساس ناراحتی می‌کنند.

تشخیص اختلال شخصیت

طبق گفته پزشکان و متخصصان سلامت روان، هر اختلال شخصیت معیارهایی دارد که برای تشخیص باید آن‌ها رعایت کرد و مورد بررسی قرار داد. متخصصان سلامت روان بر اساس این معیارها برای تعیین نوع اختلال شخصیت از شما سوالاتی می‌پرسند. در برخی موارد، پزشک شما ممکن است از شما بخواهد تا آزمایش خون انجام دهید تا مشخص شود آیا رفتار شما نشانه‌‌ای از یک مشکل پزشکی دیگری است یا خیر. همچنین اگر فکر می‌کند مصرف مواد مخدر و الکل باعث ایجاد علائم شما می‌شوند، پزشکتان ممکن است آزمایش غربالگری الکل یا مواد مخدر را برای شما تجویز کند.

بیشتر بخوانید:

• دو قطبی یا اختلال شیدایی چیست؟ + علائم و چگونگی تشخیص آن
• درمان فوری ضعف و بی حالی؛ 7 روش رفع ضعف کرونا در خانه
• اسکیزوفرنی چیست؟ + علائم و نحوه تشخیص آن

درمان اختلال شخصیت

درمان اختلال شخصیت شما بسته به نوع و شدت اختلال شما می‌تواند متفاوت باشد. در برخی موارد، فرایند و نحوه درمان این عارضه ممکن است شامل روان درمانی یا گفتار درمانی و دارو درمانی باشد.

روان درمانی

روان درمانی یا گفتار درمانی ممکن است به مدیریت اختلالات شخصیت شما کمک کند. در طول روان درمانی، شما و یک متخصص روانشناس می‌توانید در مورد وضعیت خود و همچنین احساسات و افکار خود صحبت کنید. این گفت‌و‌گو می‌تواند بینش جدیدی در مورد نحوه مدیریت علائم و رفتارهایی که باعث تداخل در زندگی روزمره شما شده‌اند ایجاد کند. انواع مختلفی از روان درمانی وجود دارد. رفتار درمانی دیالکتیکی می‌تواند شامل جلسات گروهی و فردی باشد که در آن افراد یاد می‌گیرند چگونه استرس و اضطراب خود را تحمل کرده و روابط اجتماعی خود را بهبود بخشند. هدف گفتار درمانی این است که به شما بیاموزد چگونه تفکر منفی خود را تغییر دهید تا بتوانید بهتر با چالش‌های روزمره کنار بیایید.

دارو درمانی

تا به امروز، هیچ داروی مشخصی جهت درمان اختلال شخصیت تایید نشده است. با این‌حال، انواع خاصی از داروهای تجویزی ممکن است در کاهش و کنترل علائم مختلف اختلال شخصیت مفید باشند، برخی از این داروها عبارتند از:

• داروهای ضد افسردگی: داروهای ضد افسردگی می‌توانند به بهبود خلق و خوی شما و کنترل علائم اختلالات شخصیت کمک کنند

• داروهای ضد روان پریشی: این داروها به عنوان داروهای اعصاب نیز شناخته می‌شوند، که می‌توانند به کاهش علائم روان پریشی مانند توهم و هذیان گویی کمک کنند.

• داروهای ضد اضطراب: مصرف این داروها می‌توانند به تسکین اضطراب، بی‌قراری و بی‌خوابی شما کمک کنند.

ذکر این نکته ضروری است که مصرف دارو فقط با تجویز پزشک باید صورت گیرد.

چگونه به افرد مبتلا به اختلال شخصیت کمک کنیم

اگر فکر می‌کنید ممکن است فردی در نزدیکی خود یا خانواده‌تان علائم اختلال شخصیت را داشته باشد، یا اگر به شما گفته که فکر می‌کند چنین است، او را تشویق کنید تا با یک متخصص سلامت روان صحبت کند. در حالی که ابراز نگرانی‌های خود ممکن است باعث تنش رفتار او شود، تاکید کنید که اولویت اول شما زندگی سالم برای آن فرد است.

جمع بندی

اختلال شخصیت گروهی از بیماری‌های روانی است که شامل الگوهای طولانی مدت و مخرب با دیگران است. در حال حاضر، هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از اختلالات شخصیتی وجود ندارد، اما بسیاری از مشکلات مربوط با آن ممکن است با درمان کاهش یابند. اقدام به کنترل و درمان اختلال شخصیتی به محض ظاهر شدن علائم می‌تواند به کاهش اختلال در زندگی، خانواده و دوستی فرد بیمار کمک کند.

مهم است به یاد داشته باشید که اختلالات شخصیتی، نوعی شرایط سلامت روان هستند و مانند تمامی شرایط سلامت روان، اقدام به کنترل و درمان آن به محض ظاهر شدن علائم می‌تواند به کاهش اختلالات و بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند. متخصصان سلامت روان می‌توانند طرح‌های درمانی ارائه دهند که می‌تواند به شما در مدیریت افکار و رفتارهایتان کمک کند.

جهت مطالعه بیشتر:

• اختلال شخصیت مرزی چیست؟ + علائم و درمان شخصیت مرزی
• اختلال شخصیت وابسته چیست؟ + علائم و درمان شخصیت وابسته