علت تلخی دهان چیست؟ + درمان سریع تلخی دهان

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

تلخی دهان، که به آن دیسگوزی (dysgeusia) نیز گفته می‌شود نوعی اختلال چشایی است. افراد مبتلا به این عارضه احساس می‌کنند که همه غذاها طعم ترش، شیرین، تلخ یا فلزی دارند. دیسگوزی می‌تواند در اثر عوامل مختلفی از جمله عفونت، عوارض داروها و کمبود برخی ویتامین‌ها ایجاد شود. حتما در این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به درمان و علت اصلی تلخی دهان بپردازیم.

تلخی دهان چیست؟

همانطور که گفته شد، تلخی دهان نوعی اختلال است که حس چشایی شما را مخدوش می‌کند. افراد مبتلا به این بیماری همه غذاها را طعم شیرین، ترش، تلخ یا فلزی توصیف می‌کنند. احساس طعم تلخ در دهان هنگام مصرف چیزی تلخ، مانند کاسنی یا قهوه، طعمی عادی و پیش‌بینی شده است. اما داشتن طعم تلخ مزمن در دهان، صرف نظر از آنچه می‌خورید یا می‌نوشید، می‌تواند نشان دهنده یک بیماری باشد⁽¹⁾.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند باعث ایجاد پوسیدگی دندان‌ها، بیماری‌های مرتبط با لثه و سایر بافت‌های دهان شود. بروز هر یک از این مشکلات می‌تواند باعث تغییر طعم دهان شود. به همین دلیل یکی از رایج ترین مزه‌های دهانناشی از مشکلات دهان و دندان مزه تلخی است.

علائم و نشانه‌های تلخی دهان

اگر مطمئن نیستید که طعم تلخی را که تجربه می‌کنید نشانه‌ای از یک چیز غیرطبیعی است یا خیر. در اینجا نشانه‌هایی وجود دارد که شما را با طعم تلخ مزمن دهان آشنا خواهیم کرد.

تجربه طعم عجیبی در طول روز

اگر متوجه طعم عجیبی در دهان خود شده‌اید که در طول روز بدون توجه به آنچه می خورید باقی می‌ماند، احتمالاً بهتر است با یک پزشک یا دندانپزشک صحبت کنید.

طعم تلخ ناشی از مشکلات دهان و دندان عبارتند از:

• طعم شوری
• طعم فلزی مانند
• طعم غذای فاسد

طعم تلخ دهانتان حواستان را پرت می‌کند

اگر تلخی دهان شما حواستان را پرت کرده است، این نشانه دیگری از غیرطبیعی بودن مزه دهان شما است. یک مزه قوی و تلخ ممکن است هنگام انجام کارهای روزمره حواس شما را پرت کند و حتی ممکن است هنگام غذا خوردن حواس شما را از طعم غذایتان پرت کند.

طعم تلخی که پس از مسواک زدن نیز باقی می‌ماند

یکی از بزرگ‌ترین نشانه‌هایی که نشان می‌دهد طعم تلخ دهان یک بیماری مزمن است، این است که بعد از مسواک زدن، طعم آن در دهانتان باقی می‌ماند. گاهی اوقات ممکن است پس از خوردن یا نوشیدن، طعم فلزی مانند یا تلخی در دهانتان باقی بماند. با این حال، اگر طعم آن پس از مسواک زدن از بین نرود، ممکن است نشانه ای از یک بیماری جدی باشد.

علت تلخی دهان

شاید این یک سوال باشد که تلخی دهان نشانه چیست؟ داشتن طعم تلخ در دهان اغلب به دلیل وجود یک مشکل جدی نیست، اما می‌تواند در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند و بر رژیم غذایی شما تأثیر بگذارد. با این‌حال عوامل احتمالی وجود دارند که می‌توانند موجب تلخی دهان شوند، تعدادی از این عوامل عبارتند از:

سندرم سوزش دهان – علت تلخی دهان

همانطور که از نام آن پیداست، سندرم سوزش دهان باعث ایجاد احساس سوزش در دهان می‌شود که می‌تواند بسیار دردناک باشد. این علائم می‌تواند در یک قسمت از دهان یا در سراسر دهان رخ دهد. همچنین می‌تواند موجب احساس خشکی و طعم تلخ یا فلزی در دهان شود.

انجمن دندانپزشکی آمریکا اعلام کرد، سندرم سوزش دهان در زنان و مردان، به ویژه در افرادی که در دوران یائسگی و بعد از آن قرار دارند، رخ می‌دهد. گاهی اوقات، سوزش دهان دلیل خاصی ندارد اما اغلب پزشکان گمان می‌کنند که سندرم سوزش دهان ممکن است به دلیل آسیب به اعصاب دهان باشد. همچنین ممکن است با شرایط زمینه‌ای یا بیماری‌هایی مانند دیابت، سرطان و تغییرات هورمونی در دوران یائسگی مرتبط باشد.

بارداری – علت تلخی دهان

در طول دوره بارداری هورمون استروژن، مدام در حال نوسان است، این نوسان می‌تواند موجب تغییر چشایی در زنان باردار شود. بسیاری از افراد هنگام بارداری طعم تلخ یا فلز مانندی را در دهان خود احساس می‌کنند. این نوع از تغییر چشایی معمولا در اواخر بارداری یا پس از زایمان برطرف می‌شود.

خشکی دهان – علت تلخی دهان

احساس خشکی دهان می‌تواند ناشی از کاهش تولید بزاق یا تغییر در ترکیب بزاق باشد. کاهش بزاق می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:

• افزایش سن
• مصرف داروهای خاص
• یک بیماری خود ایمنی مانند سندرم شوگرن که باعث خشکی بیش از حد در دهان می‌شود.

سیگار کشیدن – علت تلخی دهان

یکی از دلایل خشکی دهان و کم شدن میزان تولید و ترشح بزاق دهان، سیگار کشیدن است. هنگامی که تولید و ترشح بزاق دهان عادی نباشد، می‌تواند موجب تغییر طعم دهان در افراد شود. علاوه بر این، کمبود بزاق می‌تواند بلع یا صحبت کردن را سخت کند و افراد مبتلا به این بیماری ممکن است مبتلا به عفونت‌های لثه شوند.

رفلاکس معده – علت تلخی دهان

رفلاکس معده که به آن (GERD) نیز گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که اسفنکتر تحتانی مری ضعیف می‌شود و به غذا و اسید معده اجازه می‌دهد از معده به سمت بالا و سمت مری و دهان حرکت کند. هنگامی که این عارضه رخ می‌دهد ممکن است موجب تلخی دهان در افراد شود.

برخی از علائم رفلکس معده عبارتند از:

• احساس سوزش در قفسه سینه چند ساعت بعد از خوردن غذا
• مشکلات در بلع
• داشتن سرفه خشک مزمن

مصرف دارو و شربت‌ها – علت تلخی دهان

هنگامی که بدن شما انواع خاصی از داروها را دریافت می‌کند، بقایای دارو از طریق بزاق دهان دفع می‌شود. علاوه بر این، اگر یک دارو یا شربت دارای عناصری با طعم تلخی باشد، می‌تواند آن طعم تلخ را در دهان شما به جا بگذارد.

برخی دارو و شربت‌هایی که موجب تلخی دهان می‌شوند عبارتند از:

• تتراسایکلین، نوعی آنتی بیوتیک
• لیتیوم که برای درمان برخی از اختلالات روانی استفاده می‌شود
• داروهای خاص قلبی
• ویتامین‌ها و شربت‌های حاوی روی، کروم یا مس

بیماری و عفونت‌ها – علت تلخی دهان

هنگامی که دچار سرماخوردگی، کرونا، آنفولانزا یا بیماری‌های دیگر می‌شوید، بدن شما به طور طبیعی پروتئینی را آزاد می‌کند که توسط سلول های مختلف در بدن ساخته شده است تا از التهاب اندام‌ها جلوگیری کند. این فرایند میتواند موجب تلخی دهان یا دیسگوزیا شود.

روش‌های درمانی سرطان – علت تلخی دهان

روش‌های درمان انواع سرطان مانند پرتو درمانی و  شیمی درمانی می‌تواند پاپیلا یا برجستگی های روی زبان را تحریک کنند و باعث تلخی دهان شود.

کم آبی بدن – علت تلخی دهان

هیدراته نگه داشتن بدن، در حذف سموم بدن نقش پررنگی دارد. در مواردی که دچار دِهیدراته و یا کم آبی بدن شوید، ممکن است دچار احساس تلخی دهان بعد از بیدار شدن از خواب شوید، علاوه بر این، کم آبی بدن سبب خشکی دهان خواهد شد که در پی آن باکتری‌های دهان افزایش یافته که موجب تلخی دهان احساس می‌شود.

هنگام ابتلا به تلخی دهان چه بخوریم؟

برخی متخصصان خوردن غذاهایی را توصیه می‌کنند که حاوی چند ماده هستند. وقتی غذاها دارای چندین ماده باشند، مزه‌ها می توانند با هم مخلوط شوند و اثر خوشایندی را در دهان شما ایجاد کنند. در بسیاری از افراد، اجتناب از غذاهای تند، و پر ادویه می‌تواند علائم تلخی دهان را کاهش دهد.

پیشگیری از تلخی دهان

شما می‌توانید با پرهیز از دخانیات و مصرف الکل، هیدراته ماندن، رعایت بهداشت دهان و دندان و اجتناب از ابتلا به کرونا، خطر ابتلا به تلخی دهان را کاهش دهید. اگر متوجه تغییر در حس چشایی خود شدید، سعی کنید هر چیز جدیدی که به تازگی خورده‌اید را در رژیم روزانه خود شناسایی کنید، مانند غذاهای ناآشنا یا داروهای که مصرف می‌کنید. اگر تلخی دهان شما ناشی از رژیم غذایی یا داروها باشد می‌توانید، جهت جایگزینی آنها با پزشک خود مشورت کنید.

در صورتی که سایر علائم کرونا جدید را دارید می‌توانید در منزل بمانید و از خدمت تست کرونا در منزل آزمایشگاه تخصصی ویروس شناسی کیوان استفاده نمائید. جهت ثبت درخواست و اطلاعات بیشتر روی تصویر زیر کلیک کنید.

درمان تلخی دهان

در بیشتر موارد، تلخی دهان یا دیسگوزی پس از درمان علت زمینه‌ای آن خود به خود از بین می‌رود. با این‌حال، برخی از شرایط به راحتی قابل درمان نیستند، در این موارد، درمان تلخی دهان باید بر بهبود تغذیه و اشتها متمرکز شود.

گفته شد که درمان تلخی دهان به علت زمینه‌ای بیماری شما بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر تلخی دهان شما به دلیل کمبود تغذیه‌ای ایجاد شده باشد، مصرف برخی مکمل‌ها معمولا می‌تواند به بهبود این عارضه کمک کند. اگر داروهایی مصرف می‌کنید که به طور بالقوه می‌توانند بر چشایی شما تأثیر بگذارند، احتمالاً پزشک شما نسخه‌ داروهای شما را تغییر خواهد داد. همچنین افرادی که سیگار می‌کشند بیشتر ممکن است دچار تلخی دهان شوند. ترک این عادت می‌تواند به طور چشمگیری حس چشایی را در افراد بهبود بخشد.

کلام آخر

تلخی دهان، که به آن دیسگوزی نیز گفته می‌شود نوعی اختلال چشایی است. افراد مبتلا به این عارضه احساس می‌کنند که همه غذاها طعم ترش، شیرین، تلخ یا فلز مانند دارند. داشتن طعم تلخ در دهان اغلب به دلیل وجود یک مشکل جدی نیست، اما می‌تواند در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند و بر رژیم غذایی شما تأثیر بگذارد.

بیشتر بخوانید:

• علائم سرطان دهان چیست؟
• علت حساسیت فصلی یا آلرژی چیست و 6 روش درمان آن
• سرماخوردگی چشم چیست؟ + علائم و 4 روش درمان آبریزش چشم