علت گشادی مقعد چیست؟ + عکس و بهترین روش درمان گشادی مقعد
مقعد بخشی از روده بزرگ است و وظیفه دفع مدفوع را بر عهده دارد. گشادی مقعد علت‌های مختلفی دارد و می‌تواند باعث آسیب‌هایی آزاردهنده مانند بی اختیاری در دفع مدفوع و گاز معده شود. حال چه زمانی می‌توانیم متوجه گشادی مقعد شویم؟ روش تشخیصی برای مقعد گشاد شده وجود دارد؟ آیا رابطه مقعدی باعث گشادی مقعد میشود؟ درمان گشادی مقعد چیست؟
در این مقاله از مجله سلامت کیوان قصد داریم به بررسی، علت و راه‌های درمان گشادی مقعد می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.
گشادی مقعد چیست؟
زمانی که اندازه دریچه مقعد به بیش از 2 سانتی‌متر برسد، به طور معمول می‌گویند فرد دچار گشادی مقعد شده است. همانطور که اشاره شد این عارضه دلایل زیادی دارد. توجه داشته باشید که اگر فرد به هر دلیلی دچار گشادی مقعد شود، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرده و برای درمان آن اقدام کند. زیرا در طولانی مدت می‌تواند با آسیب‌های دیگری همراه باشد. همچنین ممکن است رفته رفته دردناک شود(1).
علائم گشادی مقعد
گشادی مقعد مانند هر عارضه دیگری با علائمی همراه است که شامل:
- بی‌اختیاری در دفع مدفوع
- بی‌اختیاری در خروج گاز روده
- خونریزی مقعدی
- خارج شدن ترشحات بد بو
- درد، سوزش و خارش مقعد
- باز شدن غیرمعمول دریچه مقعد
در زیر می‌توانید تصویر واقعی و عکس گشادی مقعد را مشاهده کنید:
علت گشادی مقعد
گشادی مقعد می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. در ادامه به مهم‌ترین دلایل گشادی مقعد اشاره می‌کنیم.
رابطه مقعدی
رابطه مقعدی شایع‌ترین دلیل گشاد شدن مقعد محسوب میشود. در این حالت فرد ممکن است دچار بی‌اختیاری در گاز روده و مدفوع شود. البته این حالت پس از گذشت زمان زیاد رخ می‌دهد و معمولاً با دفعات اول ایجاد نخواهد شد.
رابطه مقعدی باعث آسیب دیدن عضلاتی مانند اسفنکترهای مقعدی میشود. دریچه مقعد دارای حالت ارتجاعی نیست به همین دلیل پس از گشاد شدن به حالت اولیه خود بازنمی‌گردد. در شرایطی نیز ممکن است باعث بواسیر، شقاق یا پارگی مقعد نیز بشود. همچنین در این‌باره بیشتر بخوانید: آیا رابطه مقعدی باعث بیماری میشود؟
یبوست
یبوست نیز یکی دیگر از دلایل گشادی مقعد است. افرادی که به یبوست دچار هستند، در دفع مدفوع دچار مشکل می‌شوند. زیرا مدفوع بسیار سفت بوده و حرکت و خروج آن از دریچه مقعد بسیار سخت میشود. در این حالت به عضلات اسفنکتر و سایر عضلاتی که به حرکت و خروج مدفوع کمک می‌کنند، فشار زیادی وارد میشود. معمولاً افرادی که به طور دائم به یبوست مبتلا هستند، در طولانی مدت به گشادی مقعد نیز مبتلا خواهند شد.
کهولت سن
افزایش سن با ضعیف شدن عضلات اندام‌های مختلف همراه است. همانطور که می‌دانید مثانه یکی از اندام‌هایی است که عضلات آن به خصوص در زنان ضعیف میشود و قدرت قبلی را ندارد. این مسئله در مورد مقعد هم رخ می‌دهد. به نحوی که فرد به دلیل ضعف دریچه مقعدی با مشکلی مانند ناتوانی در کنترل دفع مدفوع مواجه خواهد شد.
جراحی‌های مقعد
گاهی بیماران به خاطر مشکلاتی مانند سرطان مقعد مجبور به انجام جراحی در ناحیه مقعد می‌شوند. به همین دلیل به مرور زمان ناحیه مقعد را گشاد خواهند کرد.
بواسیر
بواسیر یا هموروئید یکی از بیماری‌های مربوط به مقعد است که در صورت بروز باید سریعاً درمان شود. درمان بواسیر با لیزر، جراحی و شیاف آنتی هموروئید امکان‌پذیر است. در صورتی که بواسیر درمان شود، ممکن است در طولانی مدت باعث گشادی مقعد شود.
شقاق یا پارگی مقعد
شقاق مقعد یکی دیگر از دلایل گشادی مقعد محسوب میشود. شقاق مقعدی به پارگی مخاط مقعد یا مجرای مقعدی گفته میشود. شقاق می‌تواند دردناک یا با خونریزی همراه باشد.
شقاق مقعدی ممکن است در هر فردی با هر سنی رخ دهد. با بالا رفتن سن افراد، شانس ابتلا به شقاق مقعدی کاهش می‌یابد. همچنین باید بدانید افرادی که در گذشته دچار شقاق بوده‌اند، در آینده نیز به احتمال زیاد دچار شقاق خواهند شد.
چه مواردی باعث ایجاد شقاق مقعدی میشود؟
شقاق مقعدی می‌تواند در اثر ضربه به مقعد و کانال مقعد ایجاد شود. در ادامه به مواردی که باعث ایجاد شقاق مقعد می‌شوند پرداخته‌ایم.
- یبوست مزمن (طولانی مدت)
- زور زدن برای اجابت مزاج
- اسهال طولانی مدت
- رابطه جنسی مقعدی، کشش مقعد
- وارد کردن اجسام خارجی به داخل مقعد
- عادات بد روده‌ای طولانی مدت
- جای زخم در ناحیه آنورکتال
- مشکل پزشکی زمینه‌ای
- بیماری کرون و کولیت اولسراتیو (انواع بیماری التهابی روده)
- سرطان مقعد؛ سرطان خون؛ بیماری عفونی (مانند بیماری سل)
- بیماری مقاربتی (مانند سیفلیس، سوزاک، کلامیدیا، شانکروئید، HIV)
- کاهش جریان خون در ناحیه آنورکتال
باید بدانید که شقاق مقعدی نیز در نوزادان خردسال و در زنان پس از زایمان شایع است. بیشتر درباره شقاق مقعدی را اینجا بخوانید: علت و درمان شقاق یا زخم مقعدی چیست؟
همچنین در صورتی که به درد و تیر کشیدن در ناحیه مقعد دچار شده‌اید می‌توانید اینجا درباره آن بخوانید: درد مقعد و تیر کشیدن ناگهانی مقعد نشانه چیست؟
عوارض گشادی مقعد چیست؟
گشادی مقعد در صورت عدم درمان می‌تواند عوارضی را برای فرد ایجاد کند. از مهم‌ترین و رایج‌ترین عوارض این مشکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بی اختیاری مدفوع یا گاز
- از دست رفتن اعتماد به نفس فرد
- استرس و اضطراب مداوم به دلیل بی اختیاری
- گوشه گیری و و عدم حضور در اجتماع و مکان‌های عمومی
- بروز درد و مشکلات جسمی
درمان گشادی مقعد
برای گشادی مقعد درمان‌های مختلفی وجود دارد. در ادامه به انواع روش‌های درمانی گشادی مقعد می‌پردازیم.
درمان‌های خانگی
روش‌های درمانی خانگی همیشه برای برخی از بیماری‌ها تأثیر زیادی دارند و حتی می‌توانند بیماری را به طور کامل از بین ببرند. درمان گشادی مقعد با استفاده از درمان‌های خانگی نیز امکان‌پذیر است. البته این مورد به شدت عارضه بستگی دارد. با این حال شما در صورت بروز مشکل حتما به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است مشکلات داخلی باعث ایجاد این عارضه شده باشد یا به هر دلیلی پزشک توصیه‌های مؤثر و سریع‌تری برای شما داشته باشد.
ورزش کگل
یکی از روش‌هایی که برای درمان گشادی ناحیه مقعد کاربرد دارد، تقویت ماهیچه‌های آن قسمت از بدن است. برای این منظور انجام نرمش‌های مشخصی مانند ورزش کگل می‌تواند نقش بسزایی ایفا کند. دلیل تأکید پزشکان بر تمرینات کگل نسبت به سایر ورزش‌های موجود این است که تمرینات کگل عضلات کف لگن را تقویت می‌کنند، که باعث مراقبت از سلامتی مقعد، رحم، مثانه، روده کوچک و راست روده می‌شوند. شما می‌توانید تمرینات کگل را که به عنوان تمرین عضلات کف لگن نیز شناخته می‌شوند، در هر زمانی انجام دهید. بنابراین بدون نیاز به حضور در مراکز درمانی و در منزل قابل اجرا هستند.
به طور خلاصه نحوه انجام ورزش کگل به این شرح است: در مرحله اول باید عضلات کف لگن را پیدا کنید. زنان می‌توانند با وارد کردن انگشت تمیز خود در واژن و منقبض کردن عضلات دور انگشت، آن را پیدا کنند. همچنین مردان و زنان می‌توانند با متوقف کردن ادرار خود در میانه جریان، عضلات قابل انقباض را پیدا کنند. حالا که منقبض کردن عضلات کف لگن را یاد گرفته‌اید می‌توانید این ورزش را سه بار در روز و هرمرتبه 10 بار انجام دهید. ساده‌ترین روش انجام آن به صورت خوابیده است.
همچنین مطالب بیشتر درباره کگل را در اینجا بخوانید: ورزش کگل چیست؟ چه کاربردی دارد و چگونه انجام می شود؟
تغییر رژیم غذایی
رژیم غذایی مغذی و حاوی فیبر می‌تواند راه دیگری برای تقویت عضلات مقعد و درمان گشادی این ناحیه از لگن باشد. در این مسیر متخصص تغذیه می‌تواند بیمار را راهنمایی کرده و دستور غذایی مناسبی به او ارائه دهد تا بعد از مدتی این مشکل رفع شود.
زور نزدن هنگام دفع مدفوع
افرادی که از یبوست رنج می‌برند، باید مدت زمان بیشتری را صرف دفع مدفوع کنند. وارد کردن فشار به راست روده و مقعد، راهکار این افراد برای خارج کردن مدفوع است. اما این رفتار باعث ایجاد بواسیر و شقاق در ناحیه مقعد میشود که ادامه یافتن آن باعث گشادی مقعد خواهد شد. به همین جهت پزشکان توصیه می‌کنند که افراد سبک زندگی و رژیم غذایی خود را تغییر دهند تا مشکل یبوست را رفع نمایند. در نتیجه از بروز گشادی مقعد جلوگیری خواهد شد.
مطالب مرتبط:
استفاده از پماد
پماد یکی از ابزارهایی است که برای درمان گشادی مقعد استفاده می‌کنند. در واقع پمادهایی مانند تتراسایکلین برای درمان علل به وجود آوردن این مشکل مانند شقاق و بواسیر با تجویز پزشک استفاده می‌شوند. زیرا درمان این علل منجر به رفع مشکل اصلی خواهد شد. شما با مراجعه به پزشک و بررسی دلیل ابتلا به گشادی مقعد، می‌توانید از بهترین پماد استفاده کنید.
لیزر درمانی
یکی دیگر از روش‌های درمان گشادی مقعد با استفاده از لیزر است. استفاده از لیزر برای درمان زمانی کاربرد دارد که بتوان علت به وجود آورنده گشادی مقعد را از بین برد. در واقع درمان با لیزر زمانی کاربرد دارد که دلیل این عارضه شقاق یا بواسیر باشد. در این حالت لیزر در سریع‌ترین زمان تأثیر درمانی خود را خواهد گذاشت.
روش بیوفیدبک
بیوفیدبک که با نام‌های الکترومیوگرافی سطحی (SEMG) یا نوارعضله سطحی نیز شناخته میشود، روش درمانی جدیدی برای گشادی مقعد محسوب میشود. این روش به تقویت عضلات و ماهیچه‌ها می‌پردازد. بیوفیدبک روشی است که برای بسیاری از بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا در این فرآیند از امواج الکتریکی استفاده میشود و در طی چند جلسه درمان، دریچه مقعد به حالت اولیه خود باز می‌گردد. در حالی که درمان با انجام نرمش‌های مختلف زمان بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد و دیرتر به ثمر می‌رسد.
چطور از گشادی مقعد پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از گشاد شدن مقعد به این موارد توجه کنید:
- به مدت طولانی ننشینید و اگر شغلی دارید که باعث نشستن طولانی مدت میشود، حتما هر نیم ساعت یک بار قدم بزنید و نرمش کنید.
- سعی کنید ورزش کگل را در برنامه ورزشی روزانه خود بگنجانید تا به سفت شدن عضلات و ماهیچه‌های مقعد کمک کند.
- هنگام مدفوع کردن زور نزنید و اگر به یبوست مبتلا هستید حتما راهی برای درمان آن بیابید.
- برنامه غذایی مناسب که شامل فیبر زیاد باشد داشته باشید. میوه جات و سبزیجات به درمان یبوست کمک می‌کنند.
- از رابطه جنسی مقعدی تا جایی که می‌توانید اجتناب کنید.
جمع‌بندی
- مقعد بخشی از روده بزرگ است و وظیفه دفع مدفوع را بر عهده دارد. بعضی موارد ممکن است باعث گشادی مقعد شوند.
- از مهم‌ترین دلایل گشادی مقعد می‌توان به رابطه مقعدی، یبوست، شقاق، کهولت سن و بواسیر اشاره کرد.
- روش‌های درمانی گشادی مقعد شامل لیزردرمانی، روش‌های خانگی، جراحی و روش بیوفیدبک میشود.
- درصورت بروز مشکل فرد باید حتماً به پزشک مراجعه کند. زیرا در طولانی مدت ممکن است با موارد خطرناک دیگری روبه‌رو شود.
حتماً سوالات و تجربیات خود درباره این بیماری را در پایین همین صفحه برای ما بنویسید.
شقاق مقعد چیست؟
شقاق مقعد یکی از مهم‌ترین دلایل گشادی مقعد محسوب میشود. شقاق مقعدی به پارگی مخاط مقعد یا مجرای مقعدی گفته میشود. شقاق می‌تواند دردناک یا با خونریزی همراه باشد.
علائم گشادی مقعد چیست؟
خونریزی، درد و سوزش، باز شدن ناحیه بیش از حد معمول، بی‌اختیاری در مدفوع، بی‌اختیاری در خروج گاز روده، ترشحات مقعدی از علائم گشادی مقعد هستند.
گشادی مقعد چگونه درمان می شود؟
جراحی، روش‌های خانگی، بیوفیدبک، لیزر درمانی از روش‌های درمان گشادی مقعد هستند.
سلام من چهل روزه طبیعی زایمان کردم بعد از زایمان دچار بی اختیاری گاز روده شدم اصلا نمیتونم خودم کنترل کنم سه تا دکتر عوض کردم قرص برای معده دادن اما بی فایده چون من نمیتونم خودمو جمع کنم که گاز خارج نشه فقط یه دکتر گفت مقعد گشاد شده به خاطر زایمان یعنی صبر کنم درست میشه یا باید عمل بشه؟
ببخشید شکستگی لگن باعث گشادی مقعد میشود ؟
با دوبار رابطه مقعدی که با همسرم داشتم. باعث گشادی میشود؟
سلام وقت بخیر
شکستگی لگن به طور مستقیم باعث گشادی مقعد نمی‌شود. رابطه مقعدی می‌تواند عارضه و حساسیت ایجاد کند، اما اگر مکرر نباشد، گشادی دائمی نیست. حتی الامکان از انجام رابطه مقعدی پرهیز کنیدريال چراکه عوارض جبران ناپذیری برای طرفین خواهد داشت.