بیماری تبخال چیست؟ + علت علائم و راه های انتقال
تبخال نوعی بیماری ویروسی است که منشأ آن ویروس هرپس سیمپلکس است. این بیماری ناحیه دیگر شده با ویروس را ملتهب می‌کند و می‌توان در آن قسمت مجموعه‌ای از تاول‌های ریز را مشاهده کرد. تبخال در نواحی متعددی در بدن پدیدار می‌شود که صورت، ناحیه تناسلی، مغز و چشم مهم ترین آن‌ها هستند.
باید بدانید که هنوز درمان قطعی و همیشگی برای تبخال وجود ندارد و اگر به این ویروس مبتلا شدید تا پایان عمر همراه شما خواهد بود. در این مطلب قصد داریم در خصوص تبخال، دلایل ابتلا به آن، علائم، انواع، تشخیص و درمان آن نکاتی را بیان کنیم. تا انتها با ما همراه باشید.
بیماری تبخال چیست؟
بیماری تبخال از ویروسی به نام هرپس سیمپلکس (Herpes Simplex) به وجود می‌آید. این ویروس باعث ایجاد التهاب و ناراحتی در ناحیه درگیر می‌شود و تاول‌هایی ریز در آن ناحیه مشاهده می‌شود. این تاول‌های کوچک و دردناک را با نام زخم سرد نیز صدا می‌کنند. این بیماری بیشتر سطوح مخاطی بدن مانند اطراف دهان و بینی، دستگاه تناسلی و موارد مشابه ایجاد می‌شود. تبخال یک بیماری مسری است که به دلیل تماس با پوست ناحیه آلوده فرد مبتلا به آن دچار می‌شود.
علت ایجاد تبخال
همان‌طور که گفتیم تبخال نوعی بیماری ویروس و مسری است که در زمان تماس با قسمت آلوده فرد مبتلا منتقل می‌شود. البته این بیماری از راه‌های دیگری مانند ترشحات بزاقی و چشمی، ادرار یا مدفوع فرد مبتلا نیز انتقال پیدا می‌کند. باید بدانید که این ویروس در سیستم عصبی به صورت نهفته باقی می‌ماند تا زمانی که برخی عوامل باعث تحریک و فعال شدن آن شوند.
از مهم‌ترین عوامل تحریک کننده تبخال می‌توان به تب، قاعدگی، استرس، گرما، ضربه، ضعیف شدن سیستم ایمنی، استفاده از برخی داروهای خاص و قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید نام برد. تبخال تا زمانی که تاول‌های آن بهبود پیدا نکرده‌اند مسری است. مهم نیست اولین باری است که تبخال فرد عود می‌کند یا بارها این اتفاق رخ داده است. در هر بار تا زمان خوب شدن کامل تاول‌ها باید احتیاط کرد تا دیگران به آن مبتلا نشوند.
پیشگیری از تب خال
برای این که به این بیماری مبتلا نشوید باید به پیشگیری توجه ویژه‌ای داشته باشید. کارهایی مانند عدم تماس مستقیم با نواحی تاول زده افراد مبتلا، روبوسی و تماس‌های دیگر پوستی و عدم استفاده از وسایل مشترک از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توان در جهت پیشگیری از ابتلا به این بیماری انجام داد.
مطالب مرتبط:
- سیفلیس چیست و چگونه درمان می شود؟
- بیماری سوزاک و راه‌های درمان آن
- بررسی بیماری عفونی از علل بروز تا راه درمان
- عکس زگیل تناسلی در مردان و زنان، علائم، پیشگیری و درمان
- زخم تناسلی چیست؟ + علت، درمان و عکس زخم تناسلی
- علائم سرطان دهان چیست؟
انواع تبخال
تبخال دو نوع متفاوت و شایع دارد که آن‌ها را با توجه به ناحیه‌ای که درگیر می‌کند می‌شناسند. این دو نوع عبارتند از:
1- تبخال دهانی
تبخال دهانی اولین نوع تبخال است که به شکل زخمی موقت اطراف دهان و پایین بینی بروز پیدا می‌کنند. این زخم موقت اما بسیار آزار دهنده معمولاً یک تا سه هفته پس از ابتلا فرد به ویروس بروز پیدا می‌کند و ممکن است تا سه هفته روی صورت فرد باقی بماند. برخی علائم باعث می‌شود که افراد مبتلا متوجه شوند که ویروس هرپس سیمپلکس موجود در بدن آن‌ها دوباره فعال شده است.
این علائم شامل مواردی مانند سوزش، خارش و التهاب اطراف لب‌ها می‌شود. همچنین این تبخال ممکن است روی نواحی دیگری مانند لثه، لب‌ها، داخل دهان، گلو و اطراف چشم‌ها نیز ظاهر شود.
2- تبخال تناسلی
تبخال تناسلی را باید در میان بیماری‌های مقاربتی طبقه بندی کرد. این نوع از تبخال معمولاً از راه رابطه جنسی منتقل می‌شود. ویروس ایجاد کننده این تبخال نمی‌تواند از طریق وسایل منتقل شود زیرا ویروس ایجاد کننده آن در مدت بسیار کوتاه پس از جدا شدن از پوست (در صورتی که به پوست فرد دیگر منتقل نشود) خواهد مرد. علائم این تبخال معمولاً به قدری خفیف است که بسیاری افراد متوجه آن نمی‌شوند و آن را با مشکلات پوستی رایج اشتباه می‌گیرند.
علائم این نوع تبخال پس از ابتلا هر چه زودتر ظاهر شوند شدیدتر خواهند بود. یعنی افراد علائم شدیدتری را در صورت بروز علائم از روز دوم تا هفته نسبت به بعد از آن تجربه می‌کنند. این نوع تبخال ممکن است باعث تب، بی‌حالی، کاهش اشتها، درد عضلانی در کمر، باسن، ران‌ها و حتی زانوها شود. ترشحات واژینال غیرطبیعی در خانم‌ها و ظهور درد در هنگام ادرار از دیگر نشانه‌های ابتلا به این تبخال است.
تشخیص تبخال
مهم‌ترین نشانه تبخال سوزن سوزن شدن، خارش و یا سوزش در آن ناحیه است. پس از آن تاول‌های ریز در محل آلوده مشاهده خواهند شد. این دو مورد مهم‌ترین علائمی هستند که می‌توان توسط آن تبخال را تشخیص داد.
مطالب مرتبط:
- بیماری کلامیدیا چیست؟ علائم و راه های درمان کلامیدیا
- ویروس HPV، انواع، بیماری‌زایی و راه انتقال
- علت خونریزی از واژن و درمان آن
- علائم بیماری دیفتری و روش درمان آن
- ابتلا به انواع تبخال و تفسیر آزمایش HSV
راه‌های درمان تبخال
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، تبخال درمان قطعی و دائمی ندارد و تنها می‌توان با انجام برخی کارها از شدت آن کاست و دوره عود آن را کاهش داد. مهم‌ترین کارهایی که می‌توان جهت کاهش علائم و بهبود تبخال انجام داد عبارتند از:
- نوشیدن مایعات خنک یا بستنی که به کاهش ناراحتی و درد کمک می‌کند.
- استفاده از کمپرس سرد یا یخ روی ناحیه مبتلا در 24 ساعت اول (کمپرس سرد باید حدود 1 ساعت در ناحیه مبتلا قرار داشته باشد)
- عدم ماساژ دادن چشم مبتلا به عفونت
- پرهیز از دست‌کاری تاول‌ها
- استفاده از مسواکی نو و دور انداختن آن پس از بهبود
- افزایش مصرف لبنیات و سیب زمینی به دلیل وجود لیزین در آن‌ها
- عدم مصرف کاکائو، شکلات، غلات و ژله
- نداشتن استرس و استفاده از راه‌هایی مانند ورزش که منجر به کاهش استرس می‌شود
جمع‌بندی
- تبخال یک نوع بیماری ویروس است که منشأ آن را باید ویروس هرپس سیمپلکس دانست.
- این بیماری پس از ابتلای افراد به آن تا آخر عمر همراه آن‌ها خواهد بود و هنوز هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.
- راه‌هایی مانند استفاده از کمپرس سرد، عدم مالش دادن و دست زدن به تاول‌ها، دوری از استرس و مصرف لبنیات می‌تواند به بهبود سریع‌تر افراد کمک کند.
- برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری باید در صورت مشاهده فرد مبتلا به تبخال سعی کنید در زمان وجود تاول‌ها (زمان ناقل بودن فرد) از تماس‌های پوستی با او خودداری کنید.
تبخال از چه راه‌هایی منتقل می‌شود؟
تبخال از تماس‌های پوستی، استفاده از لوازم مشترک مانند مسواک، رژ لب و قاشق، ترشحات دهانی، ادرار و مدفوع افراد مبتلا منتقل می‌شود.
آیا تبخال درمان همیشگی دارد؟
در حال حاضر هیچ درمان قطعی و همیشگی‌ای برای تبخال وجود ندارد و فرد مبتلا تا آخر عمر به این ویروس مبتلا است.
آیا عصبی شدن باعث عود تبخال می‌شود؟
هیجانات شدید، استرس، عصبانیت شدید و بسیاری موارد مشابه دیگر می‌تواند منجر به عود کردن تبخال شود.
