زگیل دهانی یا HPV دهانی چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

HPV یکی از شایع‌‌ترین عفونت‌های مقاربتی است. بیش از 100 نوع HPV وجود دارد که حدود 40 نوع آن می‌تواند از طریق تماس مستقیم جنسی به نواحی تناسلی، دهان و گلو منتقل شود. زگیل دهانی از طریق رابطه دهانی یا احتمالاً از راه‌های دیگر به دهان انتقال یافته و فرد را مبتلا می‌سازد. در این مقاله بیشتر درباره HPV دهانی صحبت خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.

زگیل دهانی چیست؟

بسیاری از افراد در زندگی خود در معرض HPV دهان قرار دارند. حدود 10 درصد از مردان و 3.6 درصد از زنان مبتلا به HPV دهانی⁽¹⁾ هستند و زگیل دهانی در سنین بالاتر شایع‌تر است. این ویروس در بدن اکثر افراد در عرض یک تا دو سال از بین می‌رود، اما در برخی از افراد بیشتر ادامه می‌یابد.

ویروس HPV می‌تواند دهان و گلو را آلوده کند و باعث سرطان دهان و حلق یا اوروفارنکس (پشت گلو، از جمله پایه زبان و لوزه‌ها) شود. HPV عامل 70 درصد سرطان‌های دهان و حلق در ایالات متحده است.⁽²⁾ معمولاً سال‌ها پس از آلوده شدن به HPV طول می‌کشد تا سرطان ایجاد شود. اما هنوز مشخص نیست که آیا داشتن HPV به تنهایی برای ایجاد این سرطان کافی است یا عوامل دیگری مانند سیگار کشیدن و جویدن تنباکو به علاوه HPV برای ایجاد این سرطان‌ها تعامل دارند.

عکس زگیل دهانی

در زیر می‌توانید دو نمونه عکس واقعی از عکس زگیل دهانی را مشاهده نمائید.

علائم زگیل دهانی برای تشخیص

زگیل دهانی معمولاً علامت خاصی ندارد تا وقتی که به سرطان دهان و حلق تبدیل شود. جلوی پیشروی این نوع سرطان را می‌توان گرفت، اگر در زمان درست تشخیص داده شود. بنابراین اگر با علائم⁽³⁾ زیر روبرو هستید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید:

علت ابتلا به HPV دهانی

زگیل دهانی دلایل متعددی دارد که برخی از آن‌ها رایج‌تر است. برخی از مهم‌ترین دلایل ایجاد زگیل دهانی و ویروس HPV عبارتند از:

• رابطه جنسی دهانی: اگر شریک جنسی شما به ویروس HPV مبتلا باشد و شما رابطه جنسی دهانی داشته باشید، این ویروس به دهان و حلق شما منتقل شده و می تواند منجر به بروز زگیل دهانی شود.
• داشتن شریک جنسی متعدد و رفتارهای ناسالم جنسی: داشتن بیش از 20 شریک جنسی در طول زندگی شانس ابتدا به عفونت HPV دهانی را تا 20 درصد افزایش می‌دهد.
• سیگار کشیدن: سیگار باعث سرعت بخشیدن به حمله ویروس HPV می‌شود. دود گرم سیگار منجر به پارگی و بریدگی شده و همین مسئله می‌تواند خطری جدی برای انتقال ویروس و افزایش شانس ابتلا به سرطان دهان و حلق باشد.
• نوشیدنی‌های الکلی: تعداد زیادی از افرادی که الکل مصرف می‌کنند، سیگار هم می‌کشند و این مسئله شانس ابتدا به ویروس HPV و زگیل دهانی را افزایش می‌دهد.
• سن: هر چقدر سن بالاتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان دهان و حلق افزایش پیدا می‌کند. این مسئله در افراد مسن بسیار دیده می‌شود و دلیل آن هم سرعت پایین پیشرفت این نوع سرطان و ویروس است که سال‌ها طول می‌کشد تا علائم آن ظاهر شوند.
• انتقال ویروس از مادر به فرزند: اگر مادری به ویروس HPV مبتلا باشد، احتمال آن که فرزند هم به این بیماری مبتلا شود وجود دارد اما خیلی کم است.

تشخیص زگیل تناسلی در دهان

در حال حاضر هیچ راه قطعی برای تشخیص زگیل دهانی وجود ندارد. بهترین راه انجام آزمایش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) است. در این آزمایش قطعه کوچکی از سلول‌های مخاط دهان توسط پزشک نمونه‌ برداری می‌شود و پس از استخراج (DNA) آن، تکثیر شده و نسخه‌های مشابه بی‌ شماری تولید می‌شود. داشتن تعداد زیادی نسخه از قطعه (DNA) به متخصصان علوم آزمایشگاهی اجازه می‌دهد تا مقادیر اندکی از (DNA) غیر طبیعی یا ویروسی را تشخیص دهند. همچنین برای آزمایش‌های بیشتر ممکن است به برخی دیگر از انواع تست زگیل تناسلی نیز لازم باشد.

هنگامی که ضایعات بارزی در دهان وجود دارد، پزشک می‌تواند زگیل دهانی را فقط از طریق معاینه تشخیص دهد. برای تشخیص ابتلا به HPV دهانی لازم است فرم و شکل زگیل بررسی گردد. زگیل دهانی⁽⁴⁾ معمولاً این چنین توصیف می‌شود:

• توده یا توده‌هایی کوچک و سخت
• به رنگ‌های سفید، صورتی، گوشتی یا قرمز
• کمی برجسته یا مسطح
• بی ‌درد
• با رشد آهسته و کند
• تخت یا کمی پینه بسته
• به ‌صورت یک یا چند توده گل کلم
• در هر جایی از دهان؛ اغلب روی زبان، کام نرم در پشت یا سقف دهان و لب‌ها

اگر فرد در اثر تکثیر این ویروس به سرطان حلق مبتلا شود، سلول‌های سرطانی معمولا در وسط گلوی او از جمله روی زبان، لوزه‌ها و دیواره‌های حلق تشکیل می‌شوند. علائم اولیه سرطان دهان و حلق عبارتند از:

• برجستگی دردناکی در دیواره داخلی دهان، روی زبان، لوزه‌ها و یا دیواره‌های حلق که در عرض ۳ هفته برطرف نشود
• تغییر رنگ بافت نرم دهان به قرمز، سفید یا سیاه
• لوزه‌های متورم اما بدون درد
• سرفه خونی
• بزرگ شدن غدد لنفاوی
• گلودرد مزمن یا سرفه
• توده‌هایی روی گونه‌ها یا گردن
• بی ‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در لب‌ها یا زبان
• گوش درد در یکی از گوش‌ها که بیش از ۳ هفته طول بکشد

تفاوت زگیل دهانی و آفت چیست؟

از تفاوتهای آفت دهان با زگیل دهانی می توان به نوع انتقال آنها اشاره کرد. زگیل دهانی در واقع از طریق رابطه جنسی دهانی انتقال پیدا می‌کند. و در صورتی که درمان آن به تعویق بیفتد ممکن است باعث منجر به سرطان دهانی در فرد شود.
اما آفت نوعی زخم‌ غیر سرطانی که بر روی بافت های نرم داخل دهان ایجاد می‌شود و نکته قابل توجه این است که آفت‌های دهانی مسری نیستند اما زگیل تناسلی یا همان ویروس HPV مسری است. علت بروز آفت دهان ممکن است از عوامل گوناگونی ناشی شود. اما عواملی مانند استرس، جراحت جزئی در داخل دهان، حساسیت به برخی مواد غذایی و کمبود برخی مواد مغذی در بدن، می‌توانند باعث ایجاد آفت دهان شوند.

پیشگیری از HPV دهانی

تغییر شیوه زندگی از ساده ‌ترین راه‌های جلوگیری از انتقال ویروس پاپیلومای انسانی یا همان (HPV) است. در ادامه به چند نکته برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس اشاره شده است:

• با استفاده از رابطه جنسی ایمن به کمک کاندوم، از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی مانند زگیل تناسلی و زگیل دهانی جلوگیری کنید.
• تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید.
• با شرکای جنسی خود در مورد رابطه‌های جنسی قبلیشان صحبت کنید و از آن‌ها در مورد آخرین باری که آزمایش بررسی بیماری‌های مقاربتی انجام داده ‌اند بپرسید. اگر متوجه نوعی زخم در دهان آن‌ها شدید، از رابطه جنسی با آن‌ها خودداری کنید.
• اگر از نظر جنسی فعال هستید، باید مرتباً از نظر بررسی بیماری‌های مقاربتی مورد آزمایش قرار بگیرید.
• اگر با یک شریک جنسی، ناآشنا هستید، از رابطه دهانی با او خودداری کنید.
• در طی معاینات 6 ماهه خود با دندانپزشک، از او بخواهید دهان شما را برای بررسی هر چیز غیر طبیعی چک کند، به‌ خصوص اگر اغلب رابطه دهانی دارید.
• خودتان هر ماه یکبار در دهان خود به دنبال هرگونه ناهنجاری بگردید.
• یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش خطر ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی، واکسیناسیون است؛ بنابراین واکسن HPV بزنید.

درمان زگیل دهانی

اکثر زگیل‌های دهانی توسط سیستم ایمنی بدن از بین می‌روند. اما اگر چنین اتفاقی رخ ندهد، درمان زگیل دهانی ممکن است کمی دشوار باشد. با این وجود داروهای ضد ویروسی مانند اسید سالیسیلیک و ماده کانتاریدین به تشخیص پزشک شاید استفاده شود، یا یکی از روش‌های زیر:

• عمل جراحی زگیل یا استفاده از لیزر: برای برداشتن زگیل دهانی
• سرمادرمانی: طی آن به کمک نیتروژن مایع سلول‌های آلوده به ویروس منجمد می‌شوند و می‌میرند.
• تزریق اینترفرون آلفا-۲ بی به نواحی آلوده: منجر به حفاظت از سلول‌های سالم در برابر گسترش ویروس می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• دزمان زگیل تناسلی با کرایو یا فریز
• درمان زگیل تناسلی با لیزر

بعد از اینکه برای بیمار تشخیص زگیل دهانی داده شد، باید هر ۸ تا ۱۲ ماه یکبار آزمایش HPV انجام دهد تا زمانی‌ که عفونت برطرف شود. متأسفانه هنوز دارویی وجود ندارد که بتواند به طور کامل ویروس را از بدن حذف کند. به‌ همین ‌دلیل ممکن است در اثر هر گونه تنش یا فشار عصبی، ویروس در دوره‌های مشخصی خود را به ‌صورت ضایعه در نقاط مختلف بدن نشان دهد.

درمان زگیل دهانی در طب سنتی

متخصصان طب سنتی معتقدند برای رفع زگیل دهانی باید بدن را از بلغم و سودا پاکسازی کرد. برای رسیدن به این هدف این مواد غذایی می‌توانند به شما کمک کنند:

• جوشانده آویشن، اسطوخودوس و گل سرخ
• درمان موضعی با مخلوط سیاه دانه کوبیده شده
• درمان موضعی با مخلوط نمک و سرکه

 مرطوب نگه داشتن این ضایعات دهانی می‌تواند روند درمان آنها را سریع‌تر کند. بنابراین سعی کنید این ضایعات را با روغن گل سرخ، روغن گیاه چای و روغن کرچک مرطوب نگه دارید. این روغن‌های در اقع نوعی ضدعفونی کننده نیز هستند.

یک درمان سنتی دیگر برای زگیل دهانی استفاده از ترکیب انجیر خشک با کمی سقز است. از آب برگ انجیر نیز می‌توانید برای شستن دهان و قرقره کردن استفاده کنید.

در آزمایشگاه تخصصی ویروس شناسی کیوان، تشخیص انواع بیماری‌های مقاربتی با بالاترین کیفیت و دقت انجام خواهد شد. جهت درخواست مشاوره رایگان و تست HPV، همین حالا شماره تماس و مشکل خود در فرم زیر نمائید تا متخصصان آزمایشگاه کیوان در اولین فرصت با شما تماس گرفته و راهنمایی‌های لازم را انجام دهند.

ثبت درخواست

جمع بندی

ویروس HPV امروزه بسیار رایج شده است اما با استفاده از تغییر سبک زندگی و تزریق واکسن گارداسیل می‌توان از ابتلا به آن پیشگیری نمود. این واکسن کاملاً مؤثر است و برای مردان تا ۲۶ سال و برای زنان ۳۵ تا ۴۰ سال حتماً باید تزریق شود. این بیماری به هیچ عنوان درمان قطعی ندارد، فقط زگیل‌ دهانی یا تناسلی ناشی از آن را با لیزر یا محلول‌های مخصوص می‌سوزانند. در بسیاری از مواقع هم این زگیل ها خود به خود از بین می‌رود.