سرطان گلو چیست و چه علائمی دارد؟

زمان مطالعه این مطلب: 7 دقیقه

سرطان گلو (Throat Cancer)، رشد غیرطبیعی سلول‌ها در ناحیه گلو از جمله کارسنیوم سلولی سنگفرشی، آدنوکارسینوما، حلق و حنجره است. این سرطان با توجه به اینکه در کدام بخش از گلو شروع شده‌، علائم خاصی دارد. شاید شما هم بخواهید بدانید که سرطان گلو چیست، چه علائمی دارد یا چه روش‌هایی را برای درمان آن به کار می‌برند. در این مقاله از مجله سلامت کیوان به این سؤالات پاسخ خواهیم داد.

سرطان گلو چیست؟

طبق گفته برخی دانشمندان، رشد آمار سرطان گلو در غرب چنان رو به افزایش بوده که شماری از دانشمندان آن را به یک همه‌گیری تشبیه کرده‌اند. دلیل افزایش شدید سرطان گلو، نوع خاصی از سرطان بوده است که اصطلاحا به آن سرطان اوروفارنکس گفته می‌شود. عامل اصلی این نوع از سرطان، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بوده است که همزمان عامل اصلی سرطان دهانه رحم نیز به شمار می‌رود.  

سرطان گلو یک اصطلاح کلی است که شامل سرطان حلق و حنجره می‌شود. در این حالت اندام‌هایی از بدن فرد درگیر سرطان می‌شوند که عمل بلعیدن، صحبت کردن و تنفس را با مختل می‌کنند. بررسی‌ها⁽¹⁾ نشان داده‌اند که حدود 50 درصد از این سرطان‌ها در خود گلو اتفاق می‌افتند. لوله‌ای که از پشت بینی شروع شده و به انتهای گردن شما ختم می‌شود. اما رشد سلول‌های سرطانی و متاستاز آن‌ها در سایر اندام‌ها اتفاق می‌افتند. مطالعات نشان داده که سرطان گلو پیشرفت سریعی دارد. به همین دلیل باید اطلاعات لازم درباره انواع سرطان گلو و علائم آن داشته باشید. در ضمن، افراد در صورت آگاهی از علائم سرطان باید برای درمان سریع اقدام کنند.

انواع سرطان گلو

اگرچه سلول‌های ناحیه گلو شباهت زیادی دارند، اما برای متمایز کردن انواع سرطان گلو از اصطلاحات خاصی استفاده می‌شود. در ادامه نیز شما را با انواع این نوع از سرطان آشنا خواهیم کرد.

• سرطان نازوفارنکس (Nasopharyngeal cancer): در سلول‌های ناحیه نازوفارنکس (قسمتی از گلو که درست در پشت بینی افراد قرار دارد) شروع می‌شود.
• سرطان اوروفارنکس (Oropharyngeal cancer): رشد بی‌رویه سلول‌ها در ناحیه اوروفارنکس (بخشی از گلو که دقیقاً پشت دهان قرار دارد و شامل لوزه‌ها می‌شود) شکل می‌گیرد.
• سرطان هیپوفارنکس (Hypopharyngeal cancer): همان سرطان حنجره است که در ناحیه هیپوفارنکس (قسمت پایین گلو، درست بالای مری و نای بیمار) رخ می‌دهد.
• سرطان گلوت (Glottic cancer): نوعی از سرطان گلو به حساب می‌آید که رشد بی‌رویه سلول‌ها را در ناحیه تارهای صوتی آغاز می‌کند.
• سرطان سوپراگلوت (Supraglottic cancer): نوعی دیگر از سرطان گلو به شمار می‌آید که از قسمت بالایی حنجره شروع می‌شود. این نوع از سرطان بر اپی‌گلوت (غضروفی که از ورود غذا به نای جلوگیری می‌کند.) اثر می‌گذارد،
• سرطان ساب گلوت (Subglottic cancer): در قسمت پایین حنجره بیمار (زیر تارهای صوتی) شروع می‌شود.

علائم سرطان گلو

سوال این است که از کجا بفهمیم سرطان گلو داریم یا نه. مبتلایان سرطان گلو نیز مانند سایر بیماران با علائمی مواجه می‌شوند. البته داشتن هریک از این علائم ممکن است به معنی ابتلا به سرطان نباشد و باید توسط پزشک بررسی شود. در ادامه اولین علائم سرطان گلو و شایع‌ترین علائم این نوع از سرطان را شرح خواهیم داد.

• تغییرات صدا، گرفتگی صدا یا ناواضح بودن صحبت‌ها
• مشکل در بلعیدن یا تنفس
• احساس گیر کردن چیزی در گلوی
• گلودرد
• سرفه (احتمالاً همراه با خون)
• سردرد
• گوش درد
• گردن درد عموماً طولانی
• احساس توده‌ای در گردن
• کاهش شدید وزن

افرادی که با علائم بالا مواجه می‌شوند، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند تا با انجام آزمایش‌های مختلف، نوع بیماری را به طور دقیق تشخیص داده و درمان را شروع کند.

بیشتر بخوانید:

• سرطان گردن چیست و چه علائمی دارد؟ پیشگیری، علت و درمان
• علائم سرطان دهان چیست؟
• علائم بیماری دیفتری و روش درمان آن
• لارنژیت یا التهاب حنجره

مراحل رشد سرطان گلو

اگر پزشک سلول‌های سرطانی را در گلو بیمار پیدا کند، آزمایش‌های بیشتری را برای شناسایی مرحله یا وسعت سرطان او تجویز می‌کند. مراحل مختلف ابتلا به سرطان گلو عبارتند از:

1. تومور فقط در لایه بالایی سلول‌های قسمت آسیب دیده گلو قرار دارد.
2. تومور محدود به قسمتی از گلو بوده که از آنجا شروع شده ‌است.
3. تومور در ناحیه مجاور رشد کرده ‌است.
4. تومور در سلول‌های گلو رشد کرده یا به یک غدد لنفاوی گسترش یافته است.
5. تومور به غدد لنفاوی یا اندام‌های دیگر بدن متاستاز کرده است.

برای تعیین مرحله، پزشک اندازه تومور (T)، درگیری غدد لنفاوی (N) و میزان متاستاز (M) را در نظر می‌گیرد. این موارد با هم به عنوان سیستم (TNM) شناخته می‌شوند. تشخیص به نحوه ترکیب این عوامل بستگی دارد.

علت بروز علائم سرطان گلو

پیش از آنکه روش‌های درمان سرطان گلو را بررسی کنیم، بهتر است به عللی بپردازیم که احتمال ابتلا به سرطان گلو را افزایش می‌دهند.

• سیگار کشیدن: باعث آسیب به بافت حلق و سیستم تنفسی می‌شود. این موضوع احتمال بروز سرطان گلو را افزایش می‌دهد.
• مصرف زیاد الکل: نوشیدن زیاد الکل به عنوان یکی از عواملی است که افراد را در خطر بیشتر ابتلا به انواع سرطان حلق قرار می‌دهد.
• رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات: حذف کردن یا کاهش مواد غذایی مفید مانند میوه و سبزیجات باعث آسیب به سیستم گوارش و در نتیجه افزایش میزان رفلاکس اسید معده می‌شود. به این ترتیب به اپی‌گلوت و حلق آسیب وارد می‌کند. این موضوع خطر ابتلا به سرطان گلو را افزایش می‌دهد.
• قرار گرفتن در معرض آزبست: برخورد با آزبست احتمال ابتلا به سرطان حنجره را افزایش می‌دهد.
• ابتلا به ویروسHPV به ویژه زگیل گلو در ابتلای بیماران به سرطان گلو نقش دارد. پژوهش‌ها ⁽²⁾ نشان داده که 70 درصد از مبتلایان به ویروس HPV در ایالت متحده آمریکا به اوروفارنکس (oropharyngeal) نیز مبتلا شده‌اند.

وزن بالا، سن، جنسیت، نژاد و میزان قرارگیری در برابر مواد شیمیایی نیز احتمال ابتلای افراد به سرطان گلو را افزایش می‌دهند. برای مثال همانطور که منابع علمی اشاره کرده‌اند، افراد بالای 65 سال بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. در ضمن، احتمال ابتلای مردان به سرطان گلو نسبت به زنان 5 برابر است.

همانطور که قبلا به آن اشاره کردیم یکی از شایع ترین علل ابتلا به سرطان گلو در کشورهای غربی داشتن رابطه جنسی دهانی و ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی است. برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس، مؤسسه ملی سرطان آمریکا پیشتر اعلام کرده بود که اثربخشی واکسن‌های گارداسیل نزدیک به ۱۰۰٪ بوده و تزریق آن به‌طور بالقوه کاهش ۹۰ درصدی بروز سرطان دهانه رحم و سرطان گلو را در پی خواهد داشت.

تشخیص سرطان گلو

برای تشخیص ابتدا پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی بیمار جویا می‌شود. اگر علائمی مانند گلودرد، گرفتگی صدا و سرفه‌های مداوم را مشاهده کند، برای بررسی بیشتر روش‌های دیگری را استفاده خواهد کرد. برای مثال لارنگوسکوپی مستقیم یا غیرمستقیم را انجام می‌‎دهد یا بیمار را برای انجام جراحی به یک متخصص ارجاع می‎دهد. پاناندوسکوپی نیز به پزشک اجازه می‌دهد تا حنجره، مری، دهان، حفره بینی و احتمالاً ریه‌ها را همزمان ببیند. بیوپسی هم راهکار دیگری برای تشخیص قطعی‌تر است

آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی‌تی اسکن و ام‌آرآی برای تشخیص قطعی استفاده خواهند شد. از طرفی پزشکان برای بررسی دقیق‌تر سطح متاستاز، از بلعیدن باریم استفاده می‌کنند تا از سلامت سیستم گوارش بیمار مطمئن شوند. این در حالی است اسکن استخوان می‌تواند متاستاز سلول‌های سرطانی در استخوان‌ها را نشان دهد.

درمان سرطان گلو

جراحی ممکن است از طریق ایجاد برش‌هایی با چاقوی جراحی انجام شود. همچنین شاید از لوله‌ای به نام آندوسکوپ، لیزر یا تکنیک‌های رباتیک برای جراحی و خروج توده سلول‌های سرطانی استفاده شود. در صورتی که بیماری پیشرفت کرده ‌باشد، پزشک می‌تواند یک قسمت یا تمام حنجره یا حلق و همچنین غدد لنفاوی را بردارد تا تنفس، بلعیدن و صحبت کردن به حالت عادی برگردند.

شیمی‌درمانی

داروهای شیمی درمانی می‌توانند سرطان را از بین ببرند و از گسترش آن جلوگیری کنند. گاهی قبل از جراحی برای کوچک کردن تومورها یا بعد از آن برای جلوگیری از عود بیماری از شیمی‌درمانی استفاده می‌شود.

پرتو درمانی‎

گاهی پرتو درمانی روش انتخابی پزشک است. او از اشعه (X) پرقدرتی برای نابود کردن سلول‌های سرطان استفاده می‌کند. او در این حالت از دستگاهی استفاده می‌نماید که اشعه ایکس را به بدن بیمار ارسال می‌کنند. در ضمن او می‌تواند یک ماده رادیواکتیو را در بدن بیمار و نزدیک سلول‌های سرطانی وارد کند. به این ترتیب باعث تخریب سلول‌های سرطانی خواهد شد.

درمان هدفمند

در فرآیند درمان هدفمند به بیمار داروهایی داده‌ می‌شود که به واسطه آن‌ها روی ژن‌ها، پروتئین‌ها و سایر بخش‌های سلول‌های سرطانی کار انجام خواهد شد. عوارض جانبی درمان هدف بستگی به دارویی دارد که استفاده می‌شود. اما اغلب شامل مشکلات پوست، مو، ناخن یا چشم بیمار می‌شود.

 درمان سیستم ایمنی

پزشک در روش درمان سیستم ایمنی (Immunotherapy) از بخش‌هایی از سیستم ایمنی بدن برای درمان سرطان استفاده می‌کند. او سیستم ایمنی بیمار را برای حمله به سلول‌های سرطانی تحریک می‌کند. از طرفی پروتئین‌های بدن انسان را برای تقویت سیستم ایمنی بدن به بیمار می‌دهد. به این ترتیب به درمان سرطان گلو می‌پردازد.

برای پیشگیری از سرطان گلو چه باید کرد؟

آیا می‌توان ریسک ابتلا به سرطان گلو را کاهش داد؟ هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از سرطان گلو وجود ندارد. اما افرادی که از تنباکو استفاده می‌کنند، به طور منظم مقادیر قابل توجهی الکل می‌نوشند یا دارای عفونت‌های خاص HPV هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. شما می‌توانید خطر ابتلا به این بیماری را با موارد زیر کاهش دهید:

• عدم مصرف سیگار و دخانیات. اگر سیگار می‌کشید یا از محصولات تنباکو استفاده می‌کنید، از پزشک خود برای نحوه ترک سیگار کمک بگیرید.
• نوشیدن الکل در حد اعتدال.
• دریافت واکسن HPV و جلوگیری از عفونت HPV.  افرادی که مبتلا به تایپ‌های خاصی ازHPV  هستند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان اوروفارنکس قرار دارند.
• داشتن عادات غذایی سالم. محققان سرطان حنجره را با تغذیه نامناسب، چاقی و کمبود ویتامین مرتبط می‌دانند. رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و پروتئین بدون چربی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان گلو و حنجره کمک کند.

جمع‌بندی

• سرطان گلو یک اصطلاح کلی است که شامل سرطان حلق و حنجره می‌شود.
• مشکل در بلعیدن یا تنفس، احساس گیر کردن چیزی در گلو، گلودرد، سرفه (احتمالاً همراه با خون)، یا گوش درد مداوم، سردرد، گوش درد و گردن درد عموماً طولانی از علائم سرطان گلو هستند.
• بیوپسی، لارنگوسکوپی و پاناندوسکوپی ابزارهای لازم برای تشخیص قطعی سرطان گلو به حساب می‌آیند.
• جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، درمان سیستم ایمنی (ایمونوتراپی) و درمان هدفمند از روش‌های درمان سرطان گلو هستند.

بیشتر بخوانید:

• سرطان سر چیست؟ تشخیص و درمان انواع سرطان سر
• علائم و درمان آنفولانزا
• بهترین روش درمان سرفه
• درمان گلو درد کرونا؛ راهکار فوری بهبود گلودرد و سوزش گلو
• زگیل دهانی یا HPV دهانی چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟