علائم افتادگی رحم چیست؟ علت و نحوه درمان افتادگی رحم

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

افتادگی رحم یا به انگلیسی (uterine prolapse) بیماری شایعی است که می‌تواند برای بانوان در سنین بالا اتفاق بیفتد. علت افتادگی رحم چیست؟ علائم افتادگی رحم چیست؟ تا انتها با ما همراه باشید تا در این مقاله از مجله سلامت کیوان، به بررسی سوالات شما و راه‌های درمان افتادگی رحم می‌پردازیم.

افتادگی رحم چیست؟

افتادگی رحم که به آن پرولاپس رحمی نیز گفته می‌شود، وضعیتی است که در آن ماهیچه‌ها و بافت‌های اطراف رحم ضعیف می‌شوند. این امر باعث می‌شود رحم شما کوچک شود یا به داخل واژن بیفتد. در طول زمان و با زایمان‌های متعدد، عضلات و رباط‌های اطراف رحم شما که به آن‌ها عضلات کف لگن نیز گفته می‌شود، تحلیل رفته و در نتیجه ضعیف می‌شوند. افتادگی رحم پس از یائسگی و در افرادی که بیش از یک زایمان طبیعی داشته‌اند، شایع‌تر است.

درمان افتادگی رحم شامل گزینه های تهاجمی (جراحی) و غیر تهاجمی (غیر جراحی) و براساس شدت افتادگی رحم انجام می‌شود.

افتادگی رحم بسته به این که ماهیچه‌های نگهدارنده رحم فرد که همان ماهیچه‌های کف لگن هستند، چقدر ضعیف شده‌اند، می‌تواند خفیف یا شدید باشد. در یک افتادگی رحم ناقص، رحم فرد ممکن است به اندازه کافی لیز خورده باشد و به واژن رسیده باشد. این امر یک توده یا برآمدگی ایجاد می‌کند. در یک مورد شدیدتر، رحم شما می‌تواند به اندازه‌ای لیز بخورد که از واژن شما خارج شود. این یک پرولاپس کامل نامیده می‌شود.⁽¹⁾

مراحل افتادگی رحم

مراحل پرولاپس رحمی عبارتند از:

• مرحله اول: رحم به قسمت فوقانی واژن شما سقوط می کند.
• مرحله دوم: رحم در بخش پایینی واژن شما قرار می گیرد.
• مرحله سوم: رحم از واژن شما بیرون زده است.
• مرحله چهارم: رحم از واژن شما خارج می‌شود.

علائم افتادگی رحم

اگر افتادگی رحم خفیفی داشته باشید، ممکن است هیچ نشانه واضحی نداشته باشید. اما هنگامی که رحم شما از حالت طبیعی خود خارج می‌شود، می‌تواند به سایر اندام های لگنی مانند مثانه یا روده شما فشار وارد کند؛ علائم افتادگی رحم عبارتند از:

• احساس سنگینی یا فشار در لگن
• ایجاد درد‌های مزمن در ناحیه‌های شکم، کمر و لگن
• ایجاد درد حین انجام رابطه جنسی در ناحیه‌های کمر و لگن
• ایجاد برخی مشکلات در نحوه استفاده از تامپون‌ها و سایر مراقبت‌های بهداشتی در ناحیه تناسلی

چه کسانی به افتادگی رحم دچار می‌شوند؟

افتادگی رحم یک بیماری نسبتا شایع است. خطر ابتلا به افتادگی رحم با افزایش سن بیشتر می‌شود و برخی بیشتر مستعد این بیماری هستند. احتمال ابتلا به افتادگی رحم در افراد زیر بیشتر است:

• مادرانی که بیش از یک یا چند زایمان طبیعی داشته‌اند.
• افرادی که قبلا جراحی در ناحیه لگن داشته‌اند.
• افرادی که مدام اجسام سنگین بلند می‌کنند.
• کسانی که سابقه خانوادگی در افتادگی رحم دارند.
• زنانی که به یائسگی رسیده‌اند.

افتادگی رحم می‌تواند، برخی از فعالیت‌های روزانه و طبیعی شما را مختل کند و باعث ایجاد درد و ناراحتی شود. موارد بسیار خفیف ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. با این حال، در موارد شدید ممکن است، در ادرار کردن و نحوه کنترل ادرار خود مشکل داشته باشید.

افتادگی رحم معمولاً یک حس نارضایتی در کیفیت زندگی محسوب می‌شود و پزشکان زمانی آن را درمان می‌کنند، که علائم این بیماری با زندگی روزمره شما تداخل پیدا کند.⁽²⁾

عوارض افتادگی رحم

افتادگی رحم مشکلات زیادی را برای زنان ایجاد می‌کند، یکی از این مشکلات تجربه بی اختیاری ادرار است. در این موارد فرد به طور ناگهانی میل زیادی به ادرار کردن دارد و توانایی کنترل و نگهداری ادرار خود را ندارد.

این علائم می‌توانند زمانی که فرد برای مدت طولانی می ایستد یا راه می‌رود و یا زمانی که سرفه و عطسه می‌کند، بدتر شوند. در این وضعیت، جاذبه فشار بیشتری بر عضلات کف لگن شما وارد می‌کند و باعث می‌شود فرد با مشکل عدم کنترل ادرار مواجه شود.

درمان افتادگی رحم

به طور کل برای درمان افتادگی رحم دو گزینه وجود دارد، روش های جراحی و روش های غیر جراحی که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.

روش های غیر تهاجمی (بدون جراحی)

راهکارهای مختلفی برای درمان افتادگی رحم بدون انجام عمل جراحی وجود دارد که در بیشتر موارد می‌توانند مفید باشند. در ادامه به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم.

ورزش کگل برای درمان افتادگی رحم

تمرینات ویژه ای به نام ورزش کگل می‌توانند به تقویت عضلات کف لگن شما کمک کنند. این ممکن است تنها درمان مورد نیاز در موارد خفیف پرولاپس رحمی باشد. برای انجام تمرینات کگل، عضلات لگن خود را سفت کنید، گویی می‌خواهید ادرار را عقب نگه دارید. شما می‌توانید درباره کاربرد، چگونگی انجام و انواع این ورزش اینجا بخوانید: ورزش کگل چیست و چگونه انجام می شود؟

پساری واژینال برای درمان افتادگی رحم

پساری یا حلقه های واژینال یک دستگاه لاستیکی یا پلاستیکی به شکل دونات است که در اطراف یا زیر بخش تحتانی رحم شما قرار می‌گیرد. این دستگاه به محکم کردن رحم شما کمک می‌کند و آن را در جای خود نگه می‌دارد.

تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی برای درمان افتادگی رحم

یکی از موارد تشدید کننده افتادگی رحم یبوست می‌باشد. تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی ممکن است در تسکین علائمی مانند یبوست مفید باشد. افزایش مصرف آب و فیبر ممکن است، میزان فشار وارده به عضلات لگن را کاهش دهد. حفظ وزن سالم برای بدن موجب می‌شود، فشار کمتری به عضلات لگن شما در هنگام ایستادن یا راه رفتن وارد شود.⁽²⁾

مصرف دارو برای درمان افتادگی رحم

برخی داروهای درمانی وجود دارند که به تشخیص و تجویز پزشک می‌توانند در بهبود و درمان افتادگی رحم موثر باشند. همچمین استفاده از شیاف یا پماد واژینال (در زنان یائسه) نیز به افزایش قدرت و توانایی بافت واژن کمک کننده است.

روش های تهاجمی (جراحی)

پرولاپس رحمی ممکن است با برداشتن رحم در یک عمل جراحی به نام هیسترکتومی درمان شود. این کار ممکن است از طریق یک برش ایجاد شده در واژن (هیسترکتومی واژن) یا از طریق شکم (هیسترکتومی شکمی) انجام شود. هیسترکتومی یک جراحی سخت است و برداشتن رحم به این معنی است که، بارداری دیگر ممکن نیست.

بیشتر بخوانید:

• سرطان رحم چیست و چه علائمی دارد؟ سرطان رحم قابل پیشگیری است؟
• علت و درمان خونریزی رحم چیست؟ خونریزی غیرطبیعی بعد از پریود
• علائم بارداری چیست؟ + 10 تا از شایع ترین نشانه های بارداری

اگر افتادگی رحم درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟

در موارد خفیف افتادگی رحم، فرد حتی ممکن است متوجه نشود که، به این اختلال دچار شده است. اما در موراد شدید‌تر توصیه می‌شود نحوه درمان را جدی بگیرید، عدم توجه به افتادگی رحم می‌تواند، بر روی سبک زندگی و امور روزانه شما بسیار تاثیر بگذارد. افتادگی رحم می‌تواند موجب ایجاد برخی اختلالات دیگر مانند عدم کنترل ادرار و وارد شدن فشار به دیگر عضلات لگن شود.⁽³⁾

جمع بندی

• افتادگی رحم که به آن پرولاپس رحمی نیز گفته می‌شود، وضعیتی است که در آن ماهیچه‌ها و بافت‌های اطراف رحم ضعیف می‌شوند.
• تمرینات ویژه‌ای به نام تمرینات کگل می‌توانند، به تقویت عضلات کف لگن شما کمک کنند. این ممکن است تنها درمان مورد نیاز در موارد خفیف پرولاپس رحمی باشد.
• افتادگی رحم می‌تواند، برخی از فعالیت های روزانه و طبیعی شما را مختل کند و باعث ناراحتی شما شود.