عفونت کلیه | علت، علائم، پیشگیری و درمان سریع

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

عفونت کلیه نوعی عفونت مجاری ادراری است که عموماً از مجرای ادرار یا مثانه شروع می‌شود و به یک یا هر دو کلیه می‌رسد. عفونت کلیه به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد که اگر به درستی درمان نشود، می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند.

در این مطلب به بررسی نشانه‌ها و دلایل و راه‌های درمان عفونت کلیه می‌پردازیم.

نشانه ها و علائم عفونت کلیه

علائم و نشانه های عفونت کلیه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تب و لرز
• درد کمر، پهلو یا کشاله ران
• شکم درد
• تکرر ادرار
• سوزش ادرار
• حالت تهوع و استفراغ
• چرک یا خون در ادرار (hematuria)

اگر علائم عفونت کلیه همراه با ادرار خونی یا حالت تهوع و استفراغ دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

علت عفونت کلیه

باکتری‌ها که از طریق لوله‌ی ادراری، وارد دستگاه ادراری شده‌اند، تکثیر می‌شوند و به کلیه‌های می‌روند. این شایع‌ترین دلیل عفونت کلیه است.

باکتری‌های ناشی از عفونت در سایر نقاط بدن از طریق جریان خون نیز می‌توانند به کلیه‌ها سرایت کنند.

عوامل افزایش خطر عفونت کلیه

بانوان: مجرای ادرار در بانوان کوتاه‌تر از مردان است به همین دلیل باکتری‌ها خارج از بدن به سمت مثانه حرکت می‌کنند. نزدیک بودن مجرای ادرار به واژن و مقعد نیز فرصت بیشتری برای ورود باکتری‌ها به مثانه ایجاد می‌کند. هنگامی که باکتری‌ها در نزدیکی مثانه قرار می‌گیرند، عفونت به کلیه‌ها سرایت می‌کند. زنان باردار بیشتر در معرض خطر عفونت کلیه هستند.

بسته بودن مجاری ادراری: این مورد شامل هر چیزی است که جریان ادرار را کند می‌کند یا توانایی شما را برای تخلیه مثانه در هنگام ادرار کاهش می‌دهد، از جمله سنگ کلیه، که چیزی غیرطبیعی در ساختار دستگاه ادراری است.

در مردان با بزرگ شدن غده پروستات مجاری دستگاه ادراری تنگ تر و بسته می‌شوند.

سیستم ایمنی ضعیف: برخی از بیماری‌ها و داروها سیستم ایمنی بدن شما را مختل می‌کنند همانند: دیابت و HIV برخی از داروها، مانند داروهایی که برای جلوگیری از رد اعضای پیوندی مصرف می‌شوند، تأثیر مشابهی دارند.

آسیب به اعصاب اطراف مثانه: آسیب به عصب مثانه یا طناب نخاعی باعث می‌شود که شما از پیشروی عفونت به سمت کلیه غافل شوید.

استفاده از سوند ادراری برای مدتی: کاتترهای ادراری لوله‌هایی هستند که برای تخلیه ادرار از مثانه استفاده می‌شوند. استفاده ناصحیح از آن‌ها باعث ایجاد عفونت در ناحیه مثانه می‌شود.

داشتن شرایطی که باعث می شود ادرار به روش اشتباه جریان یابد: در رفلاکس مثانه، مقدار کمی ادرار از مثانه به میزنای ها و کلیه‌ها بر می‌گردد. افراد مبتلا به این بیماری در دوران کودکی و بزرگسالی بیشتر در معرض خطر عفونت کلیه قرار دارند.

مطالب مرتبط:

• آیا درد زیر شکم زنان خطرناک است؟
• علت و درمان درد زیر شکم مردان
• سرطان پروستات، علت، علائم و درمان آن
• بررسی بیماری عفونی از علل بروز تا راه درمان
• تفسیر آزمایش ایدز

نحوه تشخیص عفونت کلیه

برای تایید عفونت کلیه، از فرد خواسته می‌شود یک نمونه ادرار برای آزمایش باکتری، خون یا عفونت در ادرار تهیه کند. این امکان وجود دارد که پزشک از یک نمونه خون برای کشت استفاده کند، کشت آزمایشی است که باکتری‌ها را در داخل خون ما بررسی می‌کنند.

سایر آزمایش‌های درخواستی توسط پزشک شامل سونوگرافی، سی تی اسکن یا نوعی رادیوگرافی به نام سیستواورتروگرام (VCUG) در حین ادرار کردن می‌باشد. سیستواورتروگرام حین ادرار شامل تزریق ماده حاجب برای گرفتن رادیوگرافی مثانه در هنگام پر شدن و هنگام ادرار کردن است.

عوارض عفونت کلیه

در صورت عدم درمان، عفونت کلیه می تواند منجر به عوارض جدی شود، از جمله:

• زخم کلیه: زخم کلیه منجر به بیماری مزمن کلیه، فشار خون بالا و نارسایی کلیه می‌شود.
• مسمومیت با خون (septicemia): کلیه‌ها مواد زائد خون را تصفیه می‌کنند و خون تصفیه شده را به سایر قسمت‌های بدن باز می‌گردانند. ابتلا به عفونت کلیه می‌تواند باعث گسترش باکتری از طریق جریان خون شود.
• عوارض بارداری: بانوانی که در دوران بارداری دچار عفونت کلیه می‌شوند، در معرض خطر بیشتری برای تولد نوزادان کم وزن باشند.

مطالب مرتبط:

• سرطان کلیه چه علائمی دارد؟
• شرایط و عوارض پیوند کلیه
• رژیم غذایی برای بیماران کلیوی

اقدامات درمانی مناسب برای عفونت کلیه

اقدامات درمانی برای عفونت کلیه شامل اقدامات دارویی به صورت سرپایی یا بستری در بیمارستان و جراحی است.

داروهای مناسب برای عفونت کلیه

آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده توسط پزشک معالج اولین خط در درمان عفونت‌های کلیه‌اند. اینکه چه داروهایی را برای چه مدت استفاده کنیم، به وضعیت بیماری و باکتری‌های موجود در ادرار بیمار بستگی دارد.
معمولاً علائم و نشانه‌های عفونت کلیه طی چند روز پس از درمان برطرف می‌شوند، اما ممکن است لازم باشد آنتی‌بیوتیک‌ها را به مدت یک هفته یا بیشتر مصرف کنید. لازم است تمامی آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده توسط پزشک را حتی پس از بهبودی علائم مصرف کنید.

برای اطمینان از برطرف شدن عفونت، امکان دارد که پزشک کشت ادرار را تکرار کند. اگر عفونت هنوز وجود داشته باشد، باید دوره دیگری آنتی بیوتیک مصرف کنید.

بستری شدن در بیمارستان برای عفونت شدید کلیه

اگر عفونت کلیه شدید باشد، پزشک بیمار را در بیمارستان بستری می‌کند. درمان شامل آنتی‌بیوتیک‌ها و مایعاتی است که از طریق وریدی (به صورت داخل وریدی) در بازو دریافت می‌کنیم. مدت زمان بستری بودن در بیمارستان بستگی به وضعیت بیمار دارد.

پیشگیری از عفونت کلیه

با انجام اقدامات پیشگیری‌کننده از عفونت ادراری می‌توانیم خطر ابتلا به عفونت کلیه را کاهش دهیم. به ویژه بانوان می‌توانند خطر ابتلا به عفونت ادراری را از طریق روش‌های زیر کاهش دهند:

• نوشیدن مایعات، مخصوصاً آب: مایعات می‌توانند هنگام دفع ادرار باعث دفع باکتری‌ها از بدن شوند.
• ادرار کردن به محض نیاز: در هنگام تمایل به دفع ادرار از تأخیر در ادرار خودداری کنیم.
• تخلیه مثانه بعد از مقاربت: ادرار در کوتاه‌ترین زمان پس از مقاربت به پاک شدن باکتری‌ها از مجاری ادرار کمک می‌کند و خطر ابتلا به عفونت را کاهش می‌دهد.
• شست‌وشوی خود بعد از ادرار: شست‌وشو پس از ادرار کردن و بعد از دفع مدفوع از انتشار باکتری‌ها به مجرای ادرار جلوگیری می‌کند.
• عدم استفاده از محصولات زنانه در ناحیه تناسلی: استفاده از محصولاتی مانند اسپری‌های خوشبوکننده در ناحیه تناسلی می‌تواند باعث بروز عفونت کلیه شود.